زندگی و محدودیت های حرکتی بعد از تعویض مفصل لگن

شاید تصور اکثر افراد از جراحی تعویض مفصل لگن این باشد که پس از جراحی قادر نخواهد بود زندگی عادی خود را به صورت فعال ادامه دهند و دچار محدودیت هایی می شوند.اما باید بدانند که این یک باور اشتباه است و اکثر افراد پس از جراحی تعویض مفصل لگن به راحتی می توانند به فعالیت های ورزشی خود ادامه دهند و سایر فعالیت های روزمره خود را بدون هیچ مشکلی انجام دهند.

حتی خانم ها نیز با تشخیص پزشک می توانند زایمان طبیعی داشته باشند. به طور کلی روال زندگی بیماران پس از جراحی تعویض مفصل لگن به حالت طبیعی خود باز می گردد. زیرا آنها پس از جراحی درد کمتری را احساس می کنند.   

اما نکته قابل توجه این است که پروتز جاگذاری شده در لگن یا همان مفصل مصنوعی دارای سیستم مکانیکی می باشد و هر سیستم تحت فشاری سرانجام دچار فرسودگی خواهد شد. به همین خاطر توصیه هایی به بیماران جهت دوام بیشتر این مفصل ارائه می شود که با رعایت آن ها عمرمفصل مصنوعی نیز افزایش می یابد.برخی بیماران این موارد احتیاطی را تحت عنوان محدودیت پس ازعمل تلقی می کنند.

طول درمان و روند بهبودی بیماران و محدودیت های ایجاد شده برای آن ها به روش جراحی و سن بیمار و عوامل دیگر بستگی دارد.معمولا پزشکان و جراحان ارتوپد بیمار خود را به مدت 6 هفته از قرار گرفتن در شرایطی که موجب دررفتگی مفصل مصنوعی می شود منع می کنند.

پس از این مدت بافت های نرم اطراف مفصل تا حدودی ترمیم یافته و بیمار می تواند تحرک بیشتری داشته باشد. همان طور که گفته شد وضعیت هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است و نمی توان یک دستورالعمل کلی برای آن ها ارائه داد. اما خطردررفتگی مفصل در تمام بیماران وجود دارد.بنابراین ضروری است که بیمار تمام دستورات پزشک جهت مراقبت پس از عمل را تمام و کمال رعایت کند.

•  اولین نکته در رابطه با افزایش طول عمر مفصل مصنوعی  انتخاب سبک زندگی شهری می باشد.به این معنی که بیمار برای غذا خوردن و نماز خواندن از میز و صندلی بهره بگیرد.همچنین هنگام خوابیدن از تخت خواب استفاده کند و از نشستن روی زمین خودداری کند
•  دومین محدودیت بعد از تعویض مفصل لگن استفاده از توالت فرنگی است که بیماران تا پایان عمر خود باید رعایت کنند.
•  مورد بعدی جلوگیری از چاقی و افزایش وزن می باشد که باعث وارد آمدن فشار مضاعف برمفصل مصنوعی شده و از عمر آن می کاهد.
•  پرهیز از انجام ورزش های سنگین مانند فوتبال و والیبال به صورت روزانه.انجام فعالیت هایی نظیر پیاده روی و شنا و دوچرخه سواری به این دسته از بیماران توصیه می شود. همچنین دوره بهبودی بیمارانی که به طورمنظم ورزش می کنند کمتر از سایر افراد می باشد.
• انجام فعالیت های شدید تکراری روند فرسایش مفصل مصنوعی را افزایش می دهد.به همین دلیل اکثر پزشکان از بیمار خود می خواهند که از انجام ورزش هایی مانند بسکتبال و اسکی و دویدن های طولانی پرهیز کنند.
•  از بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.زیرا ممکن است به دلیل انعطاف بیش از حد مفصل ران ، پروتز دچار آسیب شود و ریسک دررفتگی مفصل در این حالت بالا می باشد.
•  بنا به دستور پزشک بیمار باید مدتی از مسافرت های هوایی بپرهیزد.زیرا طرز نشستن در هواپیما منجر به احساس درد در بیمار می شود و تغییرات ناشی از فشار هوا ممکن است باعث تورم مفصل مصنوعی شود.
•  بیمار مدتی پس از جراحی برای حرکت و جابجایی خود نیاز به کمک دیگران و استفاده از وسایل کمکی دارد.
•  سعی شود همیشه زانوهای خود را با فاصله کنار همدیگر قرار دهد.

حتما مطالعه کنید : آشنایی کامل با  انواع آسیب های ورزشی لگن

محدودیت های هنگام نشستن بعد از تعویض مفصل لگن

•  بیمار هنگام نشستن روی صندلی باید مراقب باشد پایی که مورد جراحی قرار گرفته است را روی پای دیگر نیندازد.
•  از چرخاندن پای جراحی شده به سمت داخل خودداری شود.
•  هنگام نشستن روی صندلی از خم شدن به سمت جلو خودداری شود.
•  برای برداشتن اجسام از روی زمین نباید به جلو خم شد.
•  به منظور نشستن روی صندلی سعی شود از صندلی های پایه بلند و سفت استفاده شود و مبل های راحتی برای این گونه افراد مناسب نیستند.
•  برای پوشیدن شلوار و جوراب از افراد دیگری کمک خواسته شود.
•  از نشستن به صورت چهار زانو پرهیز شود.
•  اجتناب از رفتن به مسافرت های طولانی
•  پرهیز از نشستن روی صندلی های پایه کوتاه

فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن از اهمیت بسیاری برخوردار است و به عنوان بخشی از فرآیند درمان به شمار می رود که تمامیه این اصول توسط متخصص فیزیوتراپ آموزش داده می شود. 

محدودیت ها هنگام راه رفتن و خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن

•  حتی الامکان بیمار نباید از پله بالا و پایین برود و در صورت ضرورت ارتفاع پله ها باید کم باشد تا از خم شدن بیش از حد مفصل ران جلوگیری شود.
•  از قرار گرفتن در وضعیت هایی که ممکن است به زمین بخورید به شدت خودداری شود.  
•  از تشک های سفت هنگام خوابیدن استفاده شود.
•  زمان خوابیدن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن از بالش بین زانوها استفاده شود.این کار جهت جلوگیری از چرخش پا به داخل می باشد.دقت شود که بالش ها زیر زانو قرار نگیرند.
• از چرخاندن شست پا به داخل به شدت خودداری شود.زیرا این عمل با چرخش مفصل هیپ همراه است و منجر به دررفتگی آن می شود.
• راه رفتن بعد از تعویض مفصل لگن حتما باید با واکر انجام شود.به این صورت که بیمار پایه های واکر را روی پله بالایی و در جایی ثابت قرار دهد و پای جراحی شده را بالاببرد و با فشار آوردن به واکر و اعمال وزن خود روی دست ها، پای سالم را بالا بکشد.
•  برای پایین رفتن از پله ها نیز به همین روش عمل شود که ابتدا واکر روی پله پایینی ثابت قرار گیرد و سپس پای عمل شده روی پله پایین و با اعمال وزن روی واکر پای سالم حرکت داده شود.
• هنگام خوابیدن روی تخت بیمار باید به پشت و اصطلاحا طاقباز بخوابد و پاهای خود را کمی با فاصله از هم قرار دهد.می توان از یک بالش بین پاهای بیمار نیز استفاده کرد.همچنین بیمار می تواند زانوی خود را در این حالت کمی خم کند.اما از قرار دادن پاها روی یکدیگر خودداری شود.
•  فرد پس از جراحی باید تحرک کافی داشته باشد و عدم تحرک باعث تشکیل لخته خون شده که از عوارض جراحی به حساب می آید.به عنوان مثال بیمار هنگام استراحت نیز می تواند مچ پای خود را حرکت دهد که این عمل موجب خونرسانی بهتر به مفصل شده و بهبودی سریع تر اتفاق می افتد.همچنین باید سعی کند در فواصل زمانی منظم در منزل راه برود و در صورت اجازه پزشک از منزل نیز خارج شود.
• جهت تقویت عضلات ران تمرینات فیزیوتراپی را انجام دهید.این تمرینات توسط متخصص فیزیوتراپی به شما آموزش داده خواهد شد.هدف از انجام این تمرینات علاوه بر تقویت عضلات ران ، افزایش دامنه حرکتی بیمار می باشد که باعث بهبودی سریع تر بیمار نیز می شود.

برای اطلاعات بیشتر مطلب " نحوه بالا و پایین رفتن از پله بعد از جراحی تعویض مفصل لگن" را مطالعه کنید 

مهم ترین اصول مراقبتی و محدودیت ها بعد از تعویض مفصل لگن

مهم ترین اصول مراقبتی بعد از تعویض مفصل لگن مراقبت از زخم هاست.سعی کنید از عفونت دوری کنید.عفونت می تواند از طریق زخم یا مراجعه به دندانپزشکی وارد بدن شود و رسیدن آن به مفصل مصنوعی ممکن است منجر به جراحی مجدد مفصل شود.

•  در بازه های زمانی منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا عملکرد مفصل مصنوعی مورد بررسی جراح قرار گیرد و در صورت وجود مشکل بتوان آن را رفع کرد.پزشک جهت مشاهده تغییرات پروتزجایگزین از تصاویر رادیولوژی بهره می گیرد.
• محدودیت های دیگری نیز پس از جراحی تعویض مفصل ران وجود دارد که تماما به منظور حفظ سلامتی و بهبودی فرد و افزایش طول عمر مفصل مصنوعی می باشد.این محدودیت ها اغلب در دوران نقاهت ضروری می باشند و پس از بهبودی با تشخیص پزشک رعایت آن ها ضرورتی ندارد.
•  هنگام برخاستن از صندلی یا تخت ابتدا خود را لبه تخت قرار دهد و دسته های صندلی یا تخت را بگیرد و خود را برای ایستادن به سمت بالا بکشد و خود را به صندلی یا واکر برساند.به این معنی که برای گرفتن واکر یا دسته صندلی به جلو خم نشود که بسیار مضر خواهد بود.
•  بیمار در دوران نقاهت اجازه ندارد به پهلو بخوابد.حتی خوابیدن به پهلوی پای جراحی نشده هم ممنوع می باشد و ممکن است عواقب جبران ناپذیری در پی داشته باشد.پس از این دوران نیز توصیه می شود هنگام خوابیدن به پهلو از یک بالش بین پاهای خود استفاده کند.این کار مانع از دررفتن مفصل می شود.
•  از نشستن به حالت 90 درجه نیز خودداری شود و هنگام نشستن روی صندلی یا مبل و توالت فرنگی نزدیک لبه صندلیی نشسته و کمر خود را کمی به عقب ببرید و پاها نیزبه سمت جلو به صورت صاف قرار گیرند.
•   هنگام راه رفتن باید مراقب بود تا وزن اضافی روی پای جراحی شده عمال نشود و سعی شود این فشار روی عصا یا واکر باشد و تا وقتی که پزشک اجازه نداده است نباید عصا یا واکررا کنار گذاشت.
•  در مورد رانندگی پس از تعویض مفصل لگن یا ران نیزمحدودیت خاصی وجود ندارد و زمانی که درد بیمار به طور کامل رفع شده و او قادر باشد پای خود را به راحتی روی زمین بگذارد مجاز به رانندگی می باشد.همچنین زمان از سر گیری رانندگی و اجازه پزشک بستگی به این دارد که کدام پای بیمار مورد جراحی قرار گرفته است و آیا اتومبیل وی دنده اتوماتیک هست یا خیر.