در میان مفاصل بدن، مفصل لگن قوی‌ترین است؛ زیرا توسط بزرگترین عضلات و رباط‌ها که به بدن اجازه می‌دهند وزن را تحمل کند، بایستد، راه برود و بدود، احاطه شده است.
بااین‌حال، مفصل لگن نیز مستعد آسیب است. به‌عنوان مثال، شکستگی استخوان لگن، یا آسیب به رگ‌های خونی می‌توانند خونرسانی مفصل را قطع کنند و منجر به نکروز آواسکولار یا سیاه شدن سر استخوان (AVN) شوند.
یکی از روش‌های درمان اختلال استئونکروز، انجام عمل کوردکامپرشن است که در این مطلب قصد داریم درمورد آن صحبت کنیم.
نکروز آواسکولار (AVN) چیست؟
در اختلال استئونکروز، بافت استخوان‌ها به‌دلیل قطع شدن خونرسانی می‌میرند. درنتیجه، ساختارهای استخوانی از بین می‌روند و باعث درد، از دست دادن عملکرد مفصل و آسیب مزمن مفصل می‌شوند. همزمان، استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها، برخی بیماری‌های مزمن و مصرف زیاد الکل نیز می‌توانند خطر AVN را افزایش دهند.
این وضعیت در میان افرادی که سابقه جراحی استخوان، شیمی‌درمانی، و پرتودرمانی داشته‌اند، و همچنین افراد مبتلا به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، بیماری غواصان (بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار)، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و بیماری‌های خودایمنی شایع‌تر است.
تشخیص زودهنگام AVN دشوار است؛ زیرا شرایط مختلفی می‌توانند باعث درد لگن شوند. اما اگر این اختلال درمان نشود، می‌تواند منجر به مرگ استخوان شود. خوشبختانه، عمل کوردکامپرشن مفصل ران به بازگرداندن جریان خون و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک می‌کند.
عمل کوردکامپرشن مفصل لگن چیست؟
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده می‌شود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانال‌هایی برای رگ‌های خونی جدید ایجاد می‌کند تا مناطق آسیب‌دیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش می‌تواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
در زمان جراحی کوردکامپرشن، معمولاً پزشک سلول‌های بنیادی و جایگزین استخوان را به سر استخوان ران تزریق می‌کند تا رشد مجدد استخوان را تشویق کند و حمایت ساختاری ایجاد نماید. علاوه‌براین، این عمل اغلب با آرتروسکوپی مفصل ران انجام می‌شود و در طول این روش، پزشک داخل مفصل ران را مشاهده می‌کند تا هرگونه بافت ملتهب یا آسیب مفصلی را پاکسازی کند.
چرا به کوردکامپرشن در مفصل ران نیاز دارم؟
هیچ کس دقیقاً نمی‌داند چرا سر استخوان ران شروع به مردن می‌کند؛ ممکن است ناشی از تروما یا اختلالی ژنتیکی باشد. نکروز ران (مرگ استخوان) که در مفصل ران، استئونکروز نیز نامیده می‌شود، با مصرف استروئید، اعتیاد به الکل، لوپوس، بیماری سلول داسی‌شکل و دررفتگی‌های مکرر مرتبط دانسته شده است. عمل کوردکامپرشن مفصل ران، فشار داخل استخوان را کاهش می‌دهد و می‌تواند امکان بهبودی مناسب را بدون نیاز به تعویض مفصل ران فراهم کند.
عمل چگونه انجام می‌شود؟
پس از تعیین اینکه کوردکامپرشن بهترین گزینه درمانی است، پزشک این جراحی را با استفاده از تکنیکی کم‌تهاجمی به نام کوردکامپرشن آرتروسکوپی انجام می‌دهد. او از دستگاه تصویربرداری اشعه ایکس زنده (فلوروسکوپی) برای هدایت ابزارهای جراحی ویژه به سمت استخوان آسیب‌دیده استفاده می‌کند. ازطریق برشی کوچک در لگن، سیمی راهنما از گردن سر استخوان ران، به ناحیه نکروزشده (مرده) وارد می‌شود. سپس، سوراخی را در امتداد سیم ایجاد می‌کند و استخوان مرده را خارج می‌سازد. برای جایگزینی استخوان مرده، پزشک سلول‌های بنیادی و جایگزین استخوان را به ناحیه تزریق می‌کند. فشار بر روی استخوان فوراً کاهش می‌یابد و فضای لازم برای رشد رگ‌های خونی جدید که استخوان موجود را تغذیه می‌کنند، ایجاد می‌شود. علاوه‌بر استفاده از فلوروسکوپی، از آرتروسکوپی مفصل ران نیز برای شناسایی و پاکسازی هرگونه ناحیه آسیب ساختاری در داخل مفصل ران استفاده می‌شود. پس از انجام عمل، از بخیه برای بستن برش‌های کوچک استفاده می‌شود.
چگونه می‌توان بهبودی پس از عمل را تسریع کرد؟
اگرچه ممکن است بهبودی کامل پس از جراحی ماه‌ها طول بکشد، می‌توانید اقداماتی را برای تسریع بهبود استخوان انجام دهید.
- اولاً، از فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مفاصل وارد می‌کنند، اجتناب کنید. این فعالیت‌ها شامل دویدن، پریدن و درگیر شدن در ورزش‌های پربرخورد هستند. اگر مطمئن نیستید که فعالیتی برای شما بی‌خطر است، از جراح خود بپرسید.
- به برنامه ورزشی توصیه‌شده توسط فیزیوتراپ پایبند باشید.
- اگر مفاصل شما درد می‌کنند، استراحت کنید و بیش‌ازحد به خود فشار نیاورید.
- جدای از این‌ها، به سلامتی عمومی خود توجه کنید. رژیم غذایی متعادلی با مصرف فراوان کلسیم، ویتامین‌ها و پروتئین‌ها داشته باشید.
مزایای کوردکامپرشن
جراحان و بیماران اغلب تکنیک آرتروسکوپی کم‌تهاجمی را به‌دلیل زمان‌های بهبودی کوتاه‌تر و احتمال کم خطر عفونت و از دست دادن خون در طول عمل ترجیح می‌دهند. این روش، اگر در مراحل اولیه توسعه AVN انجام شود، می‌تواند از فروپاشی سر استخوان ران جلوگیری کند و علائم آرتروز لگن را به حداقل برساند. هدف از عمل کوردکامپرشن، حفظ حداکثر استخوان اصلی برای بهبود نتایج مربوط به ریکاوری است. درنهایت، اگر نکروز استخوانی زود تشخیص داده شود، روش کوردکامپرشن می‌تواند نیاز به تعویض کامل مفصل لگن را به تأخیر بیندازد.
خطرات و عوارض کوردکامپرشن
مانند هر روش جراحی دیگری، این عمل نیز با خطرات بالقوه‌ای همراه است. بااین‌حال، هنگامی که عمل توسط جراحی باتجربه انجام شود، عوارض آن حداقل خواهند بود و شامل موارد زیر هستند:
- عفونت: اگرچه عفونت‌ها به‌ندرت اتفاق میفتند، می‌توانند در محل جراحی رخ دهند.
- شکستگی: سوراخ‌های دریل‌شده ممکن است استخوان را ضعیف کنند و خطر شکستگی را افزایش دهند.
- عدم بهبودی: اگر AVN بیش‌ازحد پیشرفت کرده باشد، برخی از بیماران تسکین درد قابل توجهی را تجربه نمی‌کنند.
- لخته شدن خون: بی‌حرکتی پس از جراحی ممکن است خطر ترومبوز ورید عمقی (DVT) را افزایش دهد.
نرخ موفقیت این عمل در مراحل مختلف استئونکروز به‌صورت زیر است:
- AVN مرحله ۱ و ۲: نرخ موفقیت ۷۰ تا ۸۰ درصد است و بهبودی قابل توجهی در علائم اتفاق میفتد.
- مرحله ۳ به بعد: نرخ موفقیت کاهش می‌یابد و احتمالاً تعویض کامل مفصل لگن ضروری می‌شود.
چه زمانی باید پس از جراحی با پزشک تماس بگیرید؟
این عمل نیز مانند هر روش جراحی دیگری که با استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و تاندون‌ها سروکار دارد، خطراتی را به همراه دارد. عوارض شایع پس از جراحی ممکن است شامل خونریزی و عفونت باشند. بنابراین، درصورت مشاهده علائم و نشانه‌هایی مانند تب، قرمزی، تأخیر در بهبود زخم، درد شدید، حساسیت به لمس، گرمی و تورم فوراً با پزشک تماس بگیرید.
جمع‌بندی
تصور اینکه استخوان‌های شما به‌دلیل کمبود خونرسانی بمیرند و قادر به انجام فعالیت‌های روزانه خود نباشید، دشوار است. علاوه‌براین، حتی حرکات ساده‌ای مانند راه رفتن و دویدن چالش‌برانگیز و طاقت‌فرسا خواهند بود.
با بدتر شدن نکروز استخوانی، خطر فروپاشی استخوان افزایش می‌یابد. از این رو، تشخیص و درمان به‌موقع برای جلوگیری از مرگ استخوان بسیار حیاتی است. خوشبختانه، عمل کوردکامپرشن مفصل لگن همراه با سلول درمانی بنیادی به بازگرداندن گردش خون به سر استخوان ران (فمور) کمک می‌کند و زندگی دوباره‌ای به استخوان‌ها می‌بخشد. این عمل به‌طور قابل توجهی درد را کاهش می‌دهد و نیاز به تعویض مفصل را به تأخیر می‌اندازد. با توانبخشی مناسب، تغییرات سبک زندگی و درمان‌های جایگزین، بیماران می‌توانند به موفقیت بلندمدت دست یابند و سلامت مفصل خود را برای سال‌ها حفظ کنند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به کوردکامپرشن لگن نیاز دارید، با دکتر علیرضا جواهری مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی را به شما پیشنهاد دهد.
منابع
مطالب مشابه
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده می‌شود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانال‌هایی برای رگ‌های خونی جدید ایجاد می‌کند تا مناطق آسیب‌دیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش می‌تواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
پس از جراحی رباط صلیبی، تجربه مقداری درد طبیعی است. سطوح درد می‌توانند بر اساس شرایط فردی متفاوت باشند، اما به‌طور کلی، درد خفیف تا متوسط نشان می‌دهد که بدن در حال بهبودی است. اما درد شدید ، تیز یا دردی که به‌جای بهبودی، بدتر شود نگران‌کننده است و گاها نشانه عفونت، لخته‌ی خون یا بهبود نامناسب است.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ می‌دهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان می‌کند) می‌شوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد به‌عنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیب‌های بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر می‌کند. می‌تواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.