عمل جراحی رباط صلیبی قدامی (بازسازی و ترمیم)

یکی از انواع آسیب‌های زانو که شیوع بسیاری نیز دارد، کشیدگی و پارگی رباط صلیبی قدامی است که در ورزشکارانی مانند بازیکنان فوتبال و بسکتبال که فعالیت‌های ورزشی سنگین و پرتحرک انجام می‌دهند، بیشتر اتفاق میفتد.

وقتی شخصی در هنگام دویدن یا پرش، سرعت خود را به‌طور ناگهانی کاهش داده و مسیر خود را تغییر دهد یا به‌گونه‌ای بچرخد که زانوی او به یک طرف خم شود، این حرکات می‌توانند منجر به بروز  آسیب‌های رباط صلیبی قدامی در زانوی او شوند. پارگی رباط صلیبی قدامی در اکثر موارد به‌طور کامل اتفاق میفتد و پارگی جزئی به‌ندرت رخ می‌دهد.

 

انواع رباط‌های زانو

مفصل زانو یکی از بزرگ‌ترین مفاصل بدن بوده و متشکل از سه استخوان ران و ساق و کشکک است که کنار  یکدیگر قرار گرفته‌اند و با رباط‌هایی محکم به هم متصل شده‌اند. کشکک در جلوی زانو تا حدودی وظیفه حفاظت از زانو در مقابل صدمات وارده را بر عهده دارد.

در زانو چهار دسته رباط مانند طناب‌هایی مستحکم موجب قرارگیری استخوان‌ها کنار یکدیگر می‌شوند که یکی از آن‌ها رباط صلیبی قدامی است . رباط صلیبی قدامی در وسط زانو به‌طور مایل قرار دارد و مانع حرکت جلو و عقب استخوان ران روی ساق  و همچنین چرخش این دو استخوان روی هم می‌شود. به عبارت دیگر، این رباط‌ها باعث می‌شوند که استخوان‌ها به‌آسانی و فقط در جهت‌هایی خاص حرکت کنند.

چهار لیگامان مهم زانو شامل موارد زیر هستند:

•  رباط صلیبی قدامی یا  ACL
•  رباط صلیبی خلفی یا  PCL
•  رباط کلترال داخلی یا  MCL
•  رباط کلترال خارجی یا  LCL

 

این لیگامان‌ها در زانو به‌صورت ضربدری مقابل هم قرار دارند، طوری که رباط  متقاطع قدامی در جلوی رباط صلیبی خلفی است و مانع از لغزیدن ساق به جلو و عقب نسبت به ران می‌شود.

رباط صلیبی قدامی به‌صورت مایل و وسط زانو قرار دارد و مانع لغزیدن ساق به جلو می‌شود و درحفظ ثبات چرخشی زانو تأثیرگذار است.

  

درجه‌بندی آسیب‌های وارده به رباط صلیبی قدامی (ACL)

آسیب‌های وارده به زانو ممکن است در  سه درجه مختلف ذیل رخ دهند:

• درجه 1: در این درجه از آسیب، پارگی خفیف است و بی‌ثباتی زانو وجود ندارد و مقدار خونریزی هم اندک است.
• درجه 2: در این مرحله از آسیب، پارگی ناقص است و خونریزی وجود دارد. ناپایداری در زانو به‌علت این پارگی ناقص  تا حدی مشاهده می‌شود. فرد در این حالت  به‌دلیل درد شدید، قادر به ادامه فعالیت نیست.
• درجه 3: در آسیب درجه سه، پارگی رباط‌ها به‌صورت کامل رخ داده است. مفصل خونریزی می‌کند و ناپایداری زانو اتفاق میفتد. فرد درد شدیدی را لحظه پاره شدن رباط صلیبی قدامی احساس می‌کند که به‌تدریج از شدت آن کاسته می‌شود. به‌دلیل اینکه خونریزی در مفصل بعداً رخ می دهد، درد ثانویه ناشی از آن وجود خواهد داشت.

 

عوامل مؤثر در پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)

برخی از عوامل باعث می‌شوند که احتمال پارگی رباط صلیبی قدامی بیشتر شود. این عوامل به سه دسته محیطی، آناتومیک و هورمونی تقسیم می‌شوند:

1. شرایط محیطی: در فعالیت‌های ورزشی که با پریدن و دویدن همراه هستند، ریسک پارگی رباط افزایش می‌یابد.
2. عوامل آناتومیک: رباط صلیبی قدامی در قسمت میانی، بیش از نواحی دیگر در معرض آسیب قرار دارد. علاوه بر آن، پارگی و آسیب رباط در خانم‌های ورزشکار بیشتر از آقایان اتفاق میفتد.
3. دلایل هورمونی: احتمال پارگی رباط صلیبی قدامی با افزایش سطح استروژن بدن افزایش می‌یابد.

 

دلایل پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)

پارگی رباط صلیبی قدامی ناشی از عوامل مختلف است. آگاهی از دلایل  پارگی این صلیب می‌تواند در کاهش بروز آن مؤثر باشد. از دلایل پارگی رباط صلیبی قدامی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

•  توقف ناگهانی
•  تغییر جهت ناگهانی
•  کاهش ناگهانی سرعت هنگام دویدن
•  صدمات وارده به پشت زانو به‌صورت مستقیم
•  برخورد مستقیم دو نفر
•  فرود اشتباه در زمان پریدن (هنگام هد زدن در بازی فوتبال)
•  وارد شدن ضربه مستقیم مثل تکل در فوتبال

 

پارگی و آسیب رباط صلیبی قدامی در زنان ورزشکار بیشتر از مردان اتفاق میفتد که به‌علت اختلاف در آمادگی جسمانی، قدرت عضلات و کنترل عصبی عضلانی در زنان و مردان است. همچنین تفاوت در لگن و زوایای اندام‌های تحتانی زنان، شل بودن بیشتر رباط‌ها و تأثیرات استروژن بر این امر تاثیرگذار هستند.

بیمار پس از وارد شدن ضربه و آسیب زانو، تورم و دردی شدید در زانوی خود احساس می‌کند و همچنین ممکن است احساس ناپایداری در زانو را نیز تجربه کند.

اکثر بیماران معمولاً پس از گذشت چند ساعت از بروز آسیب و پارگی رباط صلیبی علایمی نظیر ورم شدید در زانو و همچنین محدودیت دامنه حرکتی زانو، دردهای مزمن و احساس ناراحتی در زانو را مشاهده می‌کنند. علاوه بر آن، ممکن است استخوان  زیر غضروف مفصل زانو نیز بر اثر ضربه وارده،  آسیب دیده باشد که ازطریق ام‌آر‌آی قابل تشخیص است.

 

آسیب و پارگی رباط صلیبی قدامی بر اثر انجام چه فعالیت هایی بیشتر رخ میدهد؟

برخی ورزش‌ها و حوادث وجود دارند که می‌توانند احتمال آسیب و پارگی رباط صلیبی را افزایش دهند. در ادامه به این فعالیت‌ها اشاره می‌کنیم:

•  ورزش‌های بدون تماس و برخورد نظیر اسکی، ژیمناستیک و تنیس
•  ورزش‌هایی  مانند راگبی، فوتبال و بسکتبال که در آن‌ها احتمال برخورد مستقیم وجود دارد
•  تصادف ناشی از  وسایل نقلیه موتوری

 

همچنین بر اثر پارگی رباط صلیبی قدامی، دیگر ساختارهای مفصل زانو نیز ممکن است دچار آسیب شوند. این ساختارها عبارت‌اند از :

•  منیسک زانو
•  دررفتگی کامل یا نیمه‌کامل کشکک زانو
•  بافت پوشاننده مفصل (کپسول مفصل)
•  آسیب غضروف مفصلی که انتهای دو استخوان را در محل رسیدن به هم در بر می‌گیرد
•  آسیب انتهای استخوان ران یا ساق پا
•  آسیب سایر بافت‌‌های زانو ( LCL ,MCL , PCL)

 

علائم آسیب و پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)

طبق تجربه اکثر افرادی که به پارگی رباط صلیبی قدامی دچار می‌شوند، آن‌ها زمان بروز این آسیب، صدای  «تق تق» یا «ترکیدن» در زانوی خود احساس کرده‌اند و  اکنون احساس ناپایداری در زانوی خود دارند.

پس از گذشت چند ساعت از بروز این عارضه، به‌دلیل خونریری از عروق آسیب‌دیده، زانو دچار تورم شدید می‌شود که پس از رفع آن فرد می‌تواند وزن خود را روی زانوی صدمه‌دیده بیندازد اما همچنان ناپایداری در زانو را حس می‌کند. معمولاً تورم ایجادشده، خود به خود و بدون انجام هیچ  درمانی رفع می‌شود.

ولی اگر قصد شرکت در فعالیت‌های ورزشی را دارید، ناپایداری زانو باعث آسیب به مینیسک می‌شود. به‌علاوه، کاهش دامنه حرکتی، درد موضعی، پیچ‌خوردگی زانو و ناراحتی در حین راه رفتن از دیگر تأثیرات عدم درمان رباط صلیبی قدامی هستند.

 

درمان پارگی و آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)

 صدمات واردشده به رباط صلیبی قدامی زانو معمولاً با انجام عمل جراحی و  برنامه توانبخشی درمان می‌شوند. در برخی موارد نیز بیمار تنها با یک برنامه درمانی غیرجراحی بهبود می‌یابد.

پزشک متخصص ارتوپد پس از معاینه کامل بیمار و بر اساس فاکتورهایی مانند سن، میزان و نوع فعالیت‌های بدنی بیمار و همچنین میزان آسیب واردشده به زانو، درمورد انتخاب روش درمان به‌صورت جراحی یا غیرجراحی تصمیم می‌گیرد.

اگر فردی دارای یکی از شرایط زیر باشد، جهت درمان نیاز به عمل جراحی دارد:

•  اگر به‌صورت حرفه‌ای فعالیت‌های ورزشی انجام می‌دهد یا در شغل خود نیازمند قدرت و پایداری در زانو است.
•  هنگامی که روی زانوی آسیب‌دیده می‌ایستد، احساس ناپایداری می‌کند.
•  علاوه بر آسیب رباط صلیبی قدامی، دچار آسیب‌های دیگری نیز در زانوی خود شده است.
•  دوره درمان غیرجراحی و دوره‌های توانبخشی را تکمیل کرده است، اما همچنان احساس بی‌ثباتی در زانوی خود می‌کند.

 

درمقابل فردی با شرایط زیر ممکن است با روش‌های درمانی غیرجراحی بهبود یابد:

•  فرد دچار پارگی جزئی در رباط صلیبی قدامی شده است و علائمی از بی‌ثباتی زانو مشاهده نمی‌شوند. در چنین شرایطی، معمولاً با استراحت و یک دوره برنامه توانبخشی بهبودی حاصل می‌شود.
•  فرد دچار پارگی کامل رباط شده است ولی احساس بی‌ثباتی درزانوی خود ندارد، ورزش و فعالیت سنگینی هم انجام نمی‌دهد و فعالیت بدنی اندکی دارد.
•  سن بیمار بالای 60 سال باشد. معمولاً افراد مسن فعالیت چندانی در روز ندارند و بازیابی توانایی در حد انجام فعالیت‌های سبک و روزمزه برای آن‌ها کافی خواهد بود. به‌دلیل احتمال ابتلا به آرتروز زانو در افراد مسن، پزشک غالباً جراحی را توصیه نمی‌کند.

 

توجه داشته باشید که پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی ترمیم نخواهد شد. هدف از جراحی بازگرداندن پایداری به زانو است و عدم درمان آن باعث بروز عوارض دیگری در زانو  مانند درد مزمن، کاهش فعالیت‌های بدنی و آسیب به دیگر بافت‌های زانو مانند مینیسک‌ها می‌شود.

در حالت کلی اگر ثبات کلی زانو در حد مطلوب باشد، پزشک روش‌های درمانی غیرجراحی را تجویز می‌کند.

در برخی مواقع، متخصص ارتوپد استفاده از بریس (زانوبند طبی) را جهت حفظ زانوی ناپایدار پیشنهاد می‌کند و همچنین برای جلوگیری از فشار ناشی از وزن بدن  به زانو، از بیمار می‌خواهد که از عصا استفاده کند.

همچنین جهت کاهش درد و التهاب مفاصل برای بیمار داروی مسکن تجویز می‌کند.

در مواقعی که پارگی رباط صلیبی به‌شکل کنده شدن بخشی از استخوان محل اتصال رباط باشد، معمولاً جراحی انجام شده و قسمت شکسته‌شده با پیچ ثابت  می‌شود. البته در کودکان این احتمال وجود دارد که بتوان شکستگی را جا انداخت و عارضه را با گچ‌گیری درمان کرد.

ممکن است بعضی از شما‌ها بپرسید که آیا احتمال دارد که رباط صلیبی قدامی بعد از جراحی و ترمیم دوباره آسیب ببیند و یا پاره شود؟ جواب این سوال بله است. برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع به صفحه لینک شده مراجعه کنید.

 

اقدامات قبل از جراحی رباط صلیبی قدامی

برای انجام جراحی باید صبر کنید تا تورم زانوی شما کم شود و دامنه حرکت شما بازگردد؛ همچنین احتمالا باید منتظر بمانید تا عظلات چهار سر ران و همسترینگ شما تا حد امکان قوی شود. اگر قبل از جراحی دامنه حرکت شما کم باشد یا اصلا قادر به حرکت دادن پای خود نباشید روند بهبودی شما سخت‌تر خواهد بود.

معمولا سه هفته طول می‌کشد تا بتوانید پای خود راحرکت دهید در این مدت پزشک شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع میدهد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست‌ها از روش‌های فیزیکی مثل ماساژ و ورزش‌های مخصوص، به بهبودی شما کمک می‌کنند. فیزیوتراپی باعث می‌‍‌‌‌‌شود تا بتوانید پای خود را حرکت دهید و عضلات خود را برای انجام جراحی تقویت کنید. همچنین ممکن است آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی را برطرف کند، طوری که نیازی به جراحی نباشد.

فیزیوتراپیست احتمالا توصیه می‌کند چند تمرین و حرکت کششی مناسب را در خانه انجام دهید. تا قبل ازعمل شما اجازه انجام ورزش‌های سخت را ندارید.

آماده شدن برای بیمارستان

بهتر است قبل از رفتن به بیمارستان نکات لازم را بدانید و برای جراحی کاملا آماده باشید. نکات گفته شده در زیر را قبل از عمل رعایت کنید:

• تحقیق کنید: تا جایی که ممکن است درمورد عمل جراحی خود اطلاعات کسب کنید، اگر سوالات شما برطرف نشد از پزشک خود درباره جراحی بپرسید.
• سایر مشکلات پزشکی: معمولا در بیمارستان سلامت عمومی شما مثل ضربان قلب و فشار خون را چک می‌کنند اما قبل از جراحی از پزشک خود بخواهید سلامت عمومی شما را بررسی کند.
• نظافت : قبل از رفتن به بیمارستان دوش بگیرید و لباس تمیز بپوشید این نکته احتمال انتقال باکتری ها را به بیمارستان کاهش می‌دهد.
• خوردن قبل از جراحی: معمولا داروی بیهوشی با معده خالی بهتر عمل می‌کند، پس بهتر است هشت ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید و معده شما خالی باشد.

برای برگشتن به خانه آماده شوید

قبل ازجراحی غذاهای مفید و کنسروی که زود آماده می‌شوند را تهیه کنید و در جایی که دسترسی راحت‌تری دارد قرار دهید. تمام وسایل مورد نیاز مثل کتاب، مجله و ... را در دسترس قرار دهید. از یک نفر بخواهید شما را از بیمارستان به خانه ببرد و تا دو هفته کنار شما بماند

 

جراحی بازسازی ACL چگونه انجام می شود؟

لیگامنت به‌صورت یک نوار مستحکم و قابل انعطاف است که دو استخوان را به هم وصل می‌کند. ترمیم و بازسازی لیگامنت‌ها بعد از پارگی رباط صلیبی قدامی امکان‌پذیر نیست. این امر می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی، مانند آسیب عروقی که وظیفه خون‌رسانی به لیگامنت‌ها را دارند و همچنین آسیب سلول‌های درون مایع مفصلی باشد.

پارگی‌های رباط صلیبی قابلیت بخیه شدن به یکدیگر را ندارند و با توجه به مطالب بیان‌شده، هم‌اکنون تنها روش درمان و بهبود پارگی آن، جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی است. جراح در صورتی این روش را توصیه می‌کند که رباط کاملاً پاره شده باشد و بیمار نیز جوان  بوده و دارای شرایط فیزیکی مناسب باشد.

بازسازی به این صورت انجام می‌شود که پزشک از نواحی دیگر بدن، تکه‌ای تاندون سالم که تحت عنوان «اتو گرفت» شناخته می‌شود، برمی‌دارد و جایگزین لیگامنت آسیب‌دیده می‌کند. معمولاً نواحی‌ای که پزشک می‌تواند از آنجا اقدام به برداشت اتوگرفت کند، کشکک زانو، تاندون عضلات همسترینگ (ماهیچه خلفی ران) و تاندون عضله چهار سر ران هستند.

روش دیگر استفاده از تاندون یک جسد است که به آن « آلوگرفت» می‌گویند.

انواع گرافت برای بازسازی رباط صلیبی قدامی شامل موارد زیر می‌شود:

• اتوگراف
• پاتلا- تاندون پاتلا- تیبیا
• تاندون چهار سر ران یا کوادری سپس
• آلوگرافت

 

بازسازی رباط صلیبی قدامی از چند مرحله اصلی تشکیل شده است که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم:

• جراح ارتوپد برش‌های کوچکی در اطراف مفصل زانو می‌زند طوری که برای ورود آرتروسکوپ و ابزار‌های جراحی چند سوراخ ایجاد می‌شود. این کار فضا را برای دوربین آرتروسکوپی باز می‌کند؛ دوربین فیلم را به مانتور می‌فرستد تا جراح بتواند داخل مفصل زانو را ببیند.
• در مرحله دوم جراح همه اعضای اطراف رباط صلیبی زانو، از جمله مینیسک چپ و راست و غضروف مفصلی را بررسی می‌کند و اگر ضایعه‌ای داشته باشند آنها را برطرف می‌کند.
• در این مرحله پیوند شروع می‌شود، بخشی از تاندون در قسمت دیگر بدن بریده خواهد شد و سپس در زانو از هر شاخه انتهایی به یکی از استخوان‌های تیبیا و کشکک متصل می‌شود. این بخش ها به جوش خوردن پیوندی که به ACL جدید تبدیل می‌شود کمک می‌کند.
• جراح ACL جدید را با استفاده از سیم راهنمای انعطاف پذیر وارد استخوان درشت نی و ران می‌کند.
• برای مجکم کردن بافت پیوندی و استخوان از پیچ استفاده می‌شود.
• در انتها جراح ابزار‌های جراحی از درون مفصل را خارج می‌کند و برش‌های ایجاد شده را با بخیه می‌بندد.

 

چه نوع بیهوشی برای جراحی ACL استفاده می‍‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

برای اکثر بیمارانی که تحت بازسازی ACL قرار می‌گیرند، پزشک به جای بیهوشی از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند.

 

زمان مناسب جراحی

پس از وارد شدن صدمه  و آسیب زانو در اولین مراجعه به متخصص ارتوپد، پزشک درمورد تمام علائم و سابقه بیمار با او گفتگو خواهد کرد. سپس با معاینه دقیق زانو همه قسمت‌های آسیب‌دیده را ارزیابی کرده و آن را با زانوی سالم مقایسه می‌کند. اکثر آسیب‌های واردشده به زانو ازطریق معاینه شناسایی می‌شوند.

با این وجود پزشک جهت تشخیص دقیق‌تر، انجام ام‌آر‌آی یا عکسبرداری ساده را به بیمار پیشنهاد می‌کند. اگر ضمن انجام معاینه، پارگی تشخیص داده شود دیگر نیازی به ام‌آر‌آی نیست. متخصص ارتوپد معمولاً بلافاصله بعد از بروز آسیب اقدام به جراحی نمی‌کند؛ زیرا ممکن است باعث تشکیل بافت‌های اسکار بیش‌از‌حد و درنتیجه محدودیت حرکت زانو شود. همچنین اگر رباط‌های مختلف زانو دچار آسیب شده باشند، جراحی به تأخیر میفتد؛ زیرا التهاب مفاصل باید رفع شوند و زانو حرکت طبیعی خود را به دست آورد. در چنین شرایطی اگر جراحی خیلی زود انجام شود، ریسک ابتلا به چسبندگی درون مفصلی افزایش پیدا می‌کند که منجر به کاهش دامنه حرکتی زانو خواهد شد.

در اکثر موارد تا زمانی که تورم زانو رفع نشده باشد و فرد نتواند بدون ناراحتی زانوی خود را خم و راست کند، پزشک انجام جراحی را به تعویق می‌اندازد. در این فاصله زمانی، انجام یک دوره تمرین‌های خاص تحت عنوان «پیش بازتوانی» را به بیمار توصیه می‌کند که برای کاهش تورم و درد، بهبود دامنه حرکتی زانو و تقویت عضلات ران، زانو و لگن مفید هستند.

 

آیا نوجوانان می‌توانند جراحی ACL انجام دهند؟

کودکان و نوجوانان با سن پایین‌تر که هنوز در حال رشد هستند نمی‌توانند همان نوع جراحی ACL را که در بزرگسالان یا نوجوانان با سن بیشتر انجام داده می‌شود را انجام دهند، اما نوآوری‌های اخیر، امکان جراحی بازسازی ACL را برای ورزشکاران کم سن هم فراهم کرده است.

روش استاندارد بازسازی ACL در نوجوانانی که سن‌شان نزدیک به بزرگسالی است قابل انجام است. اما انجام بازسازی ACL برای کودک در حال رشد دشوار است، زیرا روش معمولی که برای بزرگسالان استفاده می شود می تواند باعث آسیب به صفحات رشد باز در بدن کودک شود. این جراحی منجر به کوتاهی یا بلندی اندام یا تغییر شکل در بدن کودک می‌شود.

جراحان پیش تر ، جراحی ACL را به تعویق می‌انداختند تا رشد کودک متوقف شود یا از تکنیک‌های جراحی‌ای استفاده می‌کردند که از نظر آناتومیک دقیق نبود. اما این روز‌ها نوآوری‌ در تکنیک‌های جراحی، گزینه‌های مختلفی را برای درمان پارگی ACL در کودکان و نوجوانان کوچک‌تر فراهم کرده‌است.

 

عوارض جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL)

عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی زانو مانند هر عمل جراحی دیگر عوارضی را به همراه دارد. بااین‌وجود، اکثر افراد بعد از بازسازی رباط صلیبی هیچ‌گونه عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. برخی از این عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند که ممکن است هنگام جراحی یا بعد از آن در دوره توانبخشی ایجاد شوند:

•  خونریزی داخل مفاصل
•  ایجاد عفونت مفصل
•   کم شدن حس بخش بالایی ساق پا
•  ایجاد لخته خون در وریدهای عمقی پا
•  به وجود آمدن بافت اسکار (آرتروفیبروز)
•  احتمال شل شدن پیوند رباط سالم به‌جای رباط آسیب‌دیده 
•  از بین نرفتن بی‌ثباتی زانو
•  خشکی زانو
•  پارگی تاندون کشکک یا شکستگی و درد کشکک

 

اکثر افراد معمولاً بعد از 6 ماه قادر هستند فعالیت‌های قبلی خود را انجام دهند. ورزشکاران نیز زمانی که قدرت و تعادل زانوی خود را بازیابند، می‌توانند فعالیت‌های ورزشی خود را از سر گیرند. به‌علاوه، با توجه به نوع فعالیت و میزان رعایت کردن برنامه‌های توانبخشی ارائه‌شده توسط پزشک، جهت بهبودی بین 6 تا 12 ماه زمان نیاز دارند.

 

مراقبت‌های لازم پس از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL)

بهبودی جراحی رباط صلیبی قدامی (ACL) زانو می تواند تا یک سال طول بکشد.

پس از جراحی، زخم زانو با استپلر جراحی یا بخیه بسته می‌شود.

• اگر بخیه قابل جذب باشد بعد از حدود 3 هفته ناپدید می‌شود. اما اگر بخیه‌ قابل جذب نباشد پزشک شما توصیه می‌کند که بخیه‌ها بعد از چند هفته توسط یک متخصص برداشته شود.
• توصیه بعدی پزشک این است که چطور زخم خود را بشویید و آن را تمیز نگه دارید، تنها کاری که باید برای تمیز نگه داشتن زخم انجام دهید شستن آن با آب گرم و صابون است؛ که معمولا پزشک نحوه انجام آن را توضیح میدهد.
• علاوه بر پانسمان زانو، کرایو یا کاف هم برای شما تجویز‌می‌شود، کرایو یک باند ضد آب و حاوی آب یخ است که به کاهش تورم زانو کمک می‌کند. دارو‌های مسکن هم یکی از مواردی هستند که برای کاهش درد تجویز می‌شود.
• ممکن است در قسمت جلویی ساق پا و مچ پا کبودی دردناک، تورم و قرمزی داشته باشید که ناشی از نشت مایع داخل مفصل زانو (مایع سینوویال و خون) به پایین ساق پا است. این علائم موقتی هستند و پس از حدود 1 هفته شروع به بهبود می کنند.

 حتما بخوانید: تمرینات ورزشی بعد از عمل جراحی رباط صلیبی قدامی

توانبخشی

در فرایند ترمیم رباط صلیبی قدامی (چه با روش جراحی  یا غیرجراحی)،  انجام فعالیت‌های توانبخشی نقش مؤثری در بازیابی قدرت بیمار و انجام کارهای روزمره وی دارد. یک دوره فیزیوتراپی منظم این فرصت را برای بیمار فراهم می‌کند که  قدرت و حرکت زانوی خود را مجدداً به دست آورد.

هدف اصلی فیزیوتراپی درصورت انجام عمل جراحی، برقراری حرکت در مفاصل و عضلات اطراف آن است. پس از این مرحله برنامه‌های تقویتی جهت حفظ رباط‌های جدید آغاز می‌شوند. در مرحله پایانی، بازیابی عملکرد اندام‌های تحتانی ورزشکار برای بازگشت به ورزش و فعالیت‌های روزمره است.

جراح یا فیزیوتراپیست برنامه تمرینی مناسب بدن و عمل جراحی شما را توصیه می‌کند. انجام صحیح این برنامه در بیمارستان و بعد از مرخص شدن، در خانه بسیار مهم است. این تمرینات شامل حرکاتی برای خم کردن، صاف کردن و بالا بردن پا است. اگر در مورد نحوه انجام هر یک از تمرینات مطمئن نیستید از فیزیوتراپیست یا پزشک خود سوال بپرسید.

احتمالا تا 2 هفته بعد از عمل به عصا نیاز دارید اما سعی کنید تا جایی که ممکن است و پای جراحی شده شما اذیت نمیشود وزن‌تان را روی پای جراحی شده بیاندازید.

هفته های اول و دوم بهبودی شما

به مدت 1 تا 2 هفته، زانوی شما متورم و سفت می شود و احتمالا نیاز باشد که مسکن مصرف کنید.

جراح قبل از ترخیص شما از بیمارستان نوع تسکین درد و انواع مسکن‌هایی که برای شما مناسب است را تجویز می‌کند. به شما توصیه می شود تا جایی که ممکن است پای خود را بالا بیاورید – به عنوان مثال، هنگامی که در رختخواب دراز کشیده اید، بالش هایی را در زیر پاشنه خود قرار دهید.

برای کمک به کاهش درد و تورم، یک کرایو/کاف به شما داده می‌شود تا با خود به خانه ببرید. از جراح یا فیزیوتراپیست خود بپرسید که چند بار باید از کرایو/کاف استفاده کنید.

اگر کرایو/کاف ندارید، می توانید یک بسته نخود فرنگی یخ زده را که در یک حوله پیچیده و روی زانوی آسیب دیده خود قرار دهید. 

هفته های 2 تا 6 بهبودی شما

هنگامی که درد و تورم برطرف شد، فیزیوتراپیست تمرینات شما را تغییر می دهد.

تمریناتی که به شما کمک می کند شامل موارد زیر می‌شود:

• زانوی خود را به طور کامل دراز کرده و خم کنید
• عضلات پای خود را تقویت کنید
• تعادل خود را بهبود بخشید
• راه رفتن صحیح را شروع کنید

بعد از 2 تا 3 هفته، باید بتوانید بدون عصا راه بروید.

علاوه بر ورزش‌های خاص، فعالیت‌هایی که وزن زیادی روی زانوی شما وارد نمی‌کنند برای سریع‌تر شدن روند بهبودی توصیه می‌شود مانند شنا و دوچرخه سواری.

هفته های 6 تا 24 بهبودی شما

بین 6 هفته تا 6 ماه پس از عمل زانو باید به تدریج بتوانید به سطح طبیعی فعالیت خود بازگردید.

به فعالیت‌هایی مانند دوچرخه سواری و شنا ادامه دهید اما به هیچ وجه ورزش‌هایی که در آن پریدن و چرخش وجود دارد را انجام ندهید. بافت پیوند شده در زانوی شما باید زمان کافی برای بهبودی و پیوند خوردن داشته باشد.

بعد از 6 ماه

احتمالا بعد از 6 ماه بتوانید دوباره ورزش حرفه‌ای را ادامه دهید. در بعضی مواقع ممکن است افراد نیاز به زمان بیشتری برای رسیدن به عملکرد قبلی خود داشته باشند.

 

بازگشت به کار

اینکه چند وقت بعد از جراحی زانو می‌توانید به سر کار برگردید بستگی به شغل شما دارد.

اگر در دفتر کار می کنید، احتمالا بعد از 2 تا 3 هفته به سر کار خود بازگردید.

اگر به هر شکلی کار یدی انجام می دهید، بسته به فعالیت های کاری شما، ممکن است تا 3 ماه طول بکشد.

رانندگی

زمان رانندگی بعد از جراحی را پزشک شما تعیین میکند اما معمولا بعد از تحمل وزن خود روی پای جراحی شده می‌توانید رانندگی کنید.

 

کلام پایانی

اگر رباط  ACL شما پاره شده باشد، بازسازی شانس بهبود زانوی شما و پایداری آن در زندگی روزمره و فعالیت های ورزشی شما را افزایش می دهد. با این جراحی ممکن است بتوانید به سطحی از ورزش بازگردید که غیر از جراحی امکان آن میسر نبود.