تعویض مفصل لگن - هزینه عمل، عوارض و نحوه جراحی

 اگر درد زیادی را در لگن خود تجربه می‌کنید، پزشک ممکن است جراحی تعویض مفصل ران (تعویض مفصل لگن) را به شما توصیه کند.  بهبودی پس از تعویض مفصل ران به زمان نیاز دارد و موارد زیادی وجود دارد که باید آن‌ها را برای ایمن نگه‌ داشتن و بهبودی رعایت کنید.

اطلاعات کلی جراحی

تعویض مفصل لگن (آرتروپلاستی مفصل ران) چیست؟

در این جراحی لگن شما یا قسمت‌هایی از آن، با ایمپلنت مصنوعی (پروتز) جایگزین می‌شود. این جراحی معمولاً پس از درمان‌های دیگر مانند استفاده از عصا یا واکر، کاهش وزن، داروها و فیزیوتراپی در بزرگسالان انجام می‌شود. ممکن است به دلایل زیر نیاز به تعویض مفصل ران داشته باشید:

• آرتروز
• آرتریت التهابی (آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک)
• سندرم گیرافتادگی فمورواستابولار
• آسیب، مانند شکستگی لگن یا دررفتگی ناشی از زمین خوردن
• دیسپلازی هیپ پیشرونده
• جراحتی که به‌‌خوبی بهبود نیافته است
• استئونکروز (نکروز عروقی)
• نئوپلاسم‌ها
• اختلالات لگن دوران کودکی، مانند بیماری لگ کالو پرتس و لغزش اپی‌فیز سر استخوان ران

ازآنجایی‌که تمام جراحی‌ها دارای خطراتی هستند و پروتزها نیز ممکن است با گذشت زمان از کار بیفتند، پزشک شاید تعویض مفصل ران تا زمانی که علائم شدید ظاهر نشده‌اند، به تعویق بیندازد.

مفصل لگن چیست؟

مفصل هیپ شما یک مفصل گوی و کاسه‌ای است که استخوان ران (فمور) پای شما را به لگن‌­تان متصل می‌کند. استخوان ران یک «سر» در بالای خود دارد که به شکل توپ است و در استابولوم (سوکت) قرار می‌گیرد. این مفصل توسط رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های اطراف در جای خود نگه داشته می‌شود. مفصل ران شما انعطاف‌پذیرترین و آزادترین مفصل بدن‌تان است و می‌تواند به سمت عقب، جلو و پهلو حرکت کند و همچنین حرکات پیچشی را انجام دهد.

انواع عمل تعویض مفصل لگن

دو نوع عمده تعویض مفصل ران وجود دارند:

• تعویض کامل مفصل لگن (شایع‌ترین نوع): در تعویض کامل مفصل لگن، سر استخوان ران و استابولوم، با پروتز جایگزین می‌شوند.
• تعویض جزئی مفصل لگن: در تعویض جزئی فقط سر استخوان ران را جایگزین می‌کنند. این روش معمولاً برای بیماران مبتلا به انواع خاصی از شکستگی‌های لگن انجام می‌شود.

چه علائمی  نشان می‌دهند که نیاز به تعویض مفصل ران دارم؟

درد بیمار و خراب شدن مفصل لگن، از دلایل اصلی انجام تعویض مفصل لگن هستند. زمانی که این دو عامل با هم همراه شوند، بیمار کاندید انجام تعویض مفصل زانو خواهد بود.

اگر مفصل لگن تمام بیماران در هر سنی، از 15 سالگی تا 100 سالگی، به‌دلایلی ازجمله سیاه شدن، آرتروز، دررفتگی مادرزادی لگن و ... خراب شود، نیاز به تعویض مفصل ران پیدا می‌کنند.

برخی از علائم زیر ممکن است مربوط به بیماری‌هایی باشند که به تعویض مفصل ران نیاز دارند. این علائم عبارت‌اند از:

• درد در ناحیه قدامی لگن یا کشاله ران
• درد در ناحیه باسن و تروکانتریک
• درد به هنگام فعالیت و در حال استراحت
• دردی که با قرار دادن وزن بر روی ساق پا بدتر می‌شود
• سفتی/سختی مفصل ران
• از دست دادن حرکت
• مشکل در خوابیدن
• مشکل در راه رفتن
• مشکل در پوشیدن کفش و جوراب

چه کسانی نباید عمل تعویض مفصل ران را انجام دهند؟

جراحی تعویض مفصل ران برای همه مناسب نیست. حتی اگر فردی درد داشته باشد و نتواند به‌خوبی لگن خود را آن‌طور که انتظار می‌رود حرکت دهد، به‌طور اتوماتیک کاندید جراحی تعویض مفصل ران نیست. اگر یکی از موارد زیر را داشته باشید، شاید واجد شرایط این جراحی نباشید:

• مشکلات پزشکی شدید مانند نارسایی قلبی، کم‌خونی، انفارکتوس میوکارد اخیر (سکته قلبی)، آنژین ناپایدار و غیره. با پزشک خود درمورد مسائلی که ممکن است باعث عدم امکان جراحی شما شوند،  صحبت کنید.
• عفونت فعال
• اسکلت نابالغ
• ضعف غیرقابل‌برگشت یا دائمی عضلانی
• پاراپلژی (فلج نیمه تحتانی بدن)، کوادری‌پلژی (فلج چهاراندام)
• مفصل نوروپاتیک (شارکو)
• چاقی مرضی شدید

انجام عمل تعویض مفصل لگن در چه سنی مناسب است؟

در گذشته، تصور بر این بود که هم بزرگسالان جوان و هم افراد در سنین بالا، کاندید خوبی برای جراحی تعویض مفصل لگن نبودند. این بدان دلیل است که افراد جوان‌تر معمولاً بسیار فعال‌تر هستند و این امر می‌تواند باعث ساییدگی و آسیب لگن مصنوعی شود. همچنین افرادی که در انتهای طیف سنی قرار دارند، اغلب مشکلات سلامتی بیشتری دارند که شاید جراحی را به یک چالش تبدیل کنند.

بااین‌حال، تصورات درمورد انجام تعویض مفصل ران در هر دو جمعیت در حال تغییر هستند. با پیشرفت  تجهیزات و مواد، تکنیک‌های جراحی بهبودیافته و درمان بهتر پس از عمل، بیماران جوان‌تر و مسن‌تر، هر دو از نتایج مثبتی که جراحی تعویض مفصل ران می‌تواند برای آن‌ها به همراه داشته باشد، بهره‌مند می‌شوند.

به‌طور کلی، اگر بیمار حتی با واکر بتواند حرکت کند، در هر سنی تعویض مفصل قابل انجام خواهد بود. نتیجه تعویض مفصل در افراد جوان‌تر طبیعتاً  بهتر خواهد بود.

خطرات انجام ندادن یا به تعویق انداختن تعویض مفصل لگن

این طبیعت انسان است که از موقعیت‌های دردناک بترسد، به‌ویژه زمانی که این موقعیت‌ها شامل بیماری‌های مختلف هستند. افراد به‌دلیل این ترس تمایل دارند از درد خود چشم‌پوشی کنند تا جایی که بیماری جدی شود. این ذهنیت زمانی که نیاز به جراحی وجود دارد، رایج‌تر است.

اکثر مردم از جراحی می‌ترسند؛ زیرا  فرایندی دردناک، زمان‌بر و پرهزینه است. بااین‌حال، اجتناب از جراحی نه‌تنها اثرات بیماری را در بدن شما بدتر می‌کند، بلکه می‌تواند مشکلاتی را در بسیاری از جنبه‌های زندگی شما ایجاد کند. تأخیر در جراحی تعویض مفصل لگن خطرات زیر را به همراه دارد:

1-      از بین رفتن مفصل

چه مشکل لگن شما ناشی از پوکی استخوان، آرتریت ، آرتروز، تصادف یا آسیب باشد، تأخیر در جراحی ممکن است وضعیت موجود را بدتر کند. رفع و مدیریت این مشکل حتی با فشار اضافی، ساییدگی و فشار روی مفصل ران،  سخت‌تر می‌شوند و آن را چالش‌برانگیزتر می‌کنند.به‌عنوان‌ مثال، هنگامی‌ که آرتروز را بدون درمان و مراقبت رها می‌کنید، مفصل بدتر می‌شود و عملکرد بدی پیدا می‌کند.

مشکل مفصل باعث تغییر شکل آن می‌شود که برای رفع آن به ایمپلنت تخصصی‌تری که به‌سختی پیدا می‌شود، نیاز دارید. همچنین جراحی مدت بیشتری طول می‌کشد و ریسک بالاتری دارد؛ زیرا ایمپلنت‌های تخصصی باید با ظرافت بسیار قرار داده شوند.

2-      سفتی مفصل و ضعیف شدن عضلات و بافت‌ها

زوال مفصلِ ناشی از عدم تعویض مفصل در مواقع ضروری، باعث بهره‌وری کمتر می‌شود. به‌دلیل کاهش حرکت بدن، عضلات مرتبط با مفصل، رباط‌ها و کپسول ممکن است منقبض شوند که این امر باعث سفتی مفصل می‌شود.

این مشکل اغلب به تعویض مفصل ختم می‌شود، اما امکان حرکت بعد از جراحی مفصل به میزان تحرک بیمار به زمان قبل از عمل بستگی دارد.

3-      مشکلات جبرانی

مشکلات جبرانی زمانی رخ می‌دهند که فرد برای تسکین دردی که شاید در مفصل احساس کند، به سایر اعضای بدن تکیه می‌کند. این کار ممکن است منجر به عوارض بیشتری در خارج از مفصل شود.

4-      مشکلات کلی سلامتی

اجتناب از جراحی، سطح ناتوانی شما را بدتر می‌کند و درنتیجه به‌دلیل مشکلات حرکتی، به سبک زندگی کم‌تحرک روی می‌آورید. بنابراین شاید بیشتر اوقات بنشینید، تحرک نداشته باشید و ورزش نکنید. این امر منجر به افزایش وزن و درنهایت بیماری‌های قلبی و ریوی می‌شود. مسائل حرکتی تأثیرات دومینویی بر سلامت کلی دارند.

به‌محض خراب شدن مفصل هیپ، باید تعویض مفصل انجام شود. تأخیر در عمل جراحی به‌علت ترس یا هر مسئله دیگری، باعث می‌شود که هم بیومکانیک بدن به هم بخورد و هم ستون فقرات دفرمه شود.

درمان‌های جایگزین تعویض مفصل لگن

 درد لگن را با استفاده از برخی از  روش‌ها می‌توان کاهش داد. در ادامه به هر یک از این روش‌های درمانی اشاره می‌کنیم:

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، فرایند توان‌بخشی برای لگن آسیب‌دیده است. هدف آن کاهش درد لگن به‌صورت ریشه‌ای است که تحت نظر فیزیوتراپ انجام می‌شود.

وسایل کمکی راه رفتن

ازآنجایی‌که درد لگن راه رفتن را دشوار می‌کند، پزشکان توصیه می‌کنند از وسایل کمکی برای تقسیم وزن بدن و راه رفتن آسان استفاده کنید. وسیله کمکی راه رفتن، ساده‌ترین چیزی است که بیماران با آسیب‌دیدگی لگن از آن استفاده می‌کنند و شامل موارد زیر است:

• عصا
• عصای زیر بغل
• واکر

دارو

درد لگن گاهی غیرقابل‌ تحمل است و هر بار که حرکت می‌کنید بی‌قرار می‌شوید. برخی از بیماران از درد مزمن لگن شکایت دارند و حتی با وسایل کمکی راه رفتن هم نمی‌توانند به‌خوبی فعالیت کنند. بنابراین، پزشکان داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را برای کاهش درد آن‌ها تجویز می‌کنند.

این داروها برای درمان بیماری‌های خاص ذیل استفاده می‌شوند:

• آرتروز
• بورسیت
• نقرس

پزشک وضعیت شما را بررسی می‌کند و شاید قبل از تجویز دوز، آزمایش‌هایی را برای درک بیشتر مشکل شما تجویز کند. به یاد داشته باشید که NSAID ها التهاب ناحیه آسیب‌دیده را کاهش می‌دهند، اما مصرف بیش‌ازحد آن‌ها ممکن است منجر به خطرات جدی برای سلامتی شما شود.

تزریق کورتیکواستروئید

کورتیکواستروئید یا به‌اختصار استروئید، سریع‌تر از مسکن‌ها عمل می‌کند و به‌طور موقت درد را کاهش می‌دهد. پزشک سابقه پزشکی شما را قبل از تزریق کورتیکواستروئید بررسی می‌کند؛ زیرا ممکن است واکنش سریعی مانند تغییر در قند خون یا پارگی تاندون ایجاد کند.

این روش جایگزین برای تعویض مفصل ران، بسته به شرایط بیمار، می‌تواند عمل جراحی را به‌طور موقتی به تأخیر بیندازد. چند ساعت پس از تزریق کورتیکواستروئید می‌توانید فعالیت روتین خود را انجام دهید.

تنظیم وضعیت بدن و فعالیت

اگرچه درد لگن زندگی‌تان را دشوار می‌کند، شما را کاملاً بی‌حرکت نمی‌کند. به‌عنوان‌ مثال، ممکن است در حین راه رفتن معمولی در لگن خود احساس درد کنید. اما هنگامی‌ که وضعیت راه رفتن خود را تغییر می‌دهید، درد لگن شما کاهش می‌یابد.

به‌طور مشابه، پزشک آسیب مفصل ران شما را بررسی می‌کند و ممکن است برای بررسی وضعیت شما بخواهد راه بروید و بنشینید. ازآنجایی‌که وضعیت طبیعی شما باعث دردتان می‌شود و آسیب­‌تان را بدتر می‌کند، پزشک برای تغییر وضعیت بدن‌تان پیشنهاد‌هایی به شما می‌دهد. این کار باعث کاهش درد و جلوگیری از پیشروی آسیب می‌شود.

روش‌های ارتوبیولوژیک

درمان‌های ارتوبیولوژیک سلول‌های خود بدن را برای التیام آسیب، هدف قرار می‌دهند.

دو روش متداول در این نوع درمان وجود دارند: درمان‌های مبتنی بر سلول و درمان‌های مبتنی بر پلاسمای غنی از پلاکت (PRP). هردوی این درمان‌ها فرایندهای سرپایی هستند، به این معنی که می‌توانید بلافاصله پس از درمان به خانه بروید. همچنین درد کمتری دارند، غیرتهاجمی‌تر هستند و به زمان بهبودی کمتری نیاز دارند.

زمانی که سر استخوان ران خراب شود، درمان‌های جایگزین مانند پی‌آر‌پی، پیوند سلول‌های بنیادی کمک‌کننده نیست. تنها در موارد بسیار ابتدایی سیاه شدن سر استخوان ران، تراشیدن قسمت‌های سیاه شده‌ می‌تواند مدتی عمل جراحی تعویض مفصل لگن را به تعویق بیندازد.

فرایند جراحی

چگونه برای جراحی آماده شوم؟ قبل از تعویض مفصل ران چه‌ کارهایی انجام می‌شوند؟

به‌منظور آماده شدن برای جراحی، یک سری ویزیت برای انجام آزمایش و اجازه بستری نیاز است. در طول این ویزیت‌ها، بررسی‌های مختلفی ازجمله آزمایش‌ها، تجزیه‌وتحلیل ادرار، نوار قلب  و تصویربرداری اشعه ایکس ممکن است انجام شوند. بر اساس نتایج این بررسی‌ها و سابقه سلامتی شما، امکان جراحی شما تائید یا رد می‌شود.

قبل از جراحی، مشکل پزشکی شما ارزیابی می‌شود. پزشک شما باید مطمئن شود که خطرات تعویض مفصل ران شما از مزایای آن بیشتر نباشند. درنتیجه موارد ذیل را بررسی می‌کند:

• چقدر درمورد جراحی خود اضطراب/استرس دارید؟
• بدن شما چگونه از دست دادن خون را مدیریت خواهد کرد؟
• آیا بیهوشی را به‌خوبی تحمل می‌کنید؟
• روند توان‌بخشی را چگونه پیش خواهید برد؟
• سایر بیماری‌های پزشکی شما چگونه ممکن است بر بهبودی شما تأثیر بگذارند؟
• چقدر فعال هستید؟
• وزن شما چقدر مناسب است؟

اندام‌های تحتانی شما قبل از جراحی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. پزشک موارد زیر را انجام خواهد داد:

• تست عضلات: قدرت خم کننده‌­ها (فلکسورها)، بازکننده‌ها (اکستنسورها)، دورکننده‌ها (ابداکتورها) و نزدیک‌کننده‌­های (اددکتورها) مفصل ران و همچنین قدرت اندام زیر ران بررسی می‌شوند.
• آزمایش وضعیت عصبی و عروقی:  آزمایش عملکرد عصب سیاتیک و پرینه، معاینه حسی و ارزیابی نبض‌های شریانی و بررسی احتمال ابتلا به بیماری عروقی شدید.
• تست پالپیشن: پالپیشن و معاینه با لمس کردن به رد سایر علل درد لگن که ناشی از مفصل نیستند، کمک می‌کند.
• معاینه عمومی: ارزیابی وضعیت قدم برداشتن (راه رفتن)، هرگونه برش جراحی قبلی، تورم غیرطبیعی، بریدگی، تغییر رنگ و عفونت.
• تست محدوده حرکت: خم شدن/باز شدن ، ابداکشن/اداکشن و چرخش داخلی/خارجی هیپ.
• تست ترندلنبرگ: قدرت و عملکرد عضلات ابداکتور لگن را بررسی می‌کند.
• اندازه‌گیری طول پا
• بالا آوردن پای صاف: تست درد کشاله ران، درد تشعشعی (دردی که از یک قسمت شروع می‌شود و به قسمت دیگر می‌رسد)، کمردرد، درد پشت لگن و درد ساق پا.

برای ارزیابی وضعیت و ساختار مفصل ران، به رادیوگرافی (اشعه ایکس) از مفصل ران و لگن نیاز خواهید داشت. گاهی ممکن است تصویربرداری پیشرفته MRI یا سی‌تی‌ اسکن برای کمک به تشخیص یا برنامه‌ریزی جهت درمان موردنیاز باشد.

پزشک قبل از جراحی به آزمایش‌هایی نیاز دارد. بیمار ازنظر آزمایش‌های داخلی، قند، وضعیت کلیوی به‌صورت کراتینین چک می‌شود. اگر بیمار بالای 40 سال باشد، مشاوره قلب نیز انجام خواهد شد.

شکل کامل‌تر و جامع‌تر این آزمایش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تست کامل خون (CBC)
• زمان پروترومبین (PT)
• نسبت نرمال‌شده بین‌المللی (INR)
• زمان ترومبوپلاستین جزئی فعال‌شده (aPTT)
• غربالگری/گروه خونی
• بیوشیمی پایه
• آزمایش ادرار
• سایر آزمایش‌ها درصورت نیاز
• الکتروکاردیوگرام (ECG)

همچنین می‌توانید اقداماتی را برای اطمینان از بهبودی آسان‌تر و ایمن‌تر پس از جراحی انجام دهید. چند تغییر ساده در اطراف خانه ایجاد کنید و ترتیبی دهید که کسی بعد از جراحی به شما کمک کند. اگر سیگار می‌کشید، برای کاهش ریسک جراحی و روند سریع‌تر بهبودی، سیگار را ترک کنید یا آن را کاهش دهید. همچنین کاهش وزن درصورت نیاز، انجام غربالگری آپنه انسدادی خواب و تلاش برای رفع سایر مشکلاتی که دارید، مفید هستند. در شب قبل از عمل، بعد از نیمه‌شب از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.

قبل از جراحی می‌توانید این نکات را در خانه انجام دهید:

• فرش‌های لیز را بردارید؛ زیرا هنگام راه رفتن در خانه می‌توانند خطرناک باشند. تمام سیم‌های برق را با نوارچسب به دیوار یا زمین بچسبانید.
• غذاهای کنسروشده و منجمد اضافی ذخیره کنید و مطمئن شوید که همه وسایل در ارتفاع بین سطح کمر تا شانه باشند.
• یک اتاق‌خواب در طبقه اصلی آماده کنید یا مطمئن شوید که فقط یک‌بار در روز باید از پله‌ها بالا بروید.

تجهیزات ویژه می‌توانند به بهبودی راحت‌تر شما پس از جراحی کمک کنند. فیزیوتراپ و کاردرمانگر شما تجهیزات لازم را توصیه کرده و به شما و خانواده‌تان کمک می‌کنند تا این تجهیزات را پس از جراحی دریافت کنید. برخی از این تجهیزات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• صندلی توالت مرتفع
• صندلی دوش
• نرده‌ها و میله‌های دستگیره‌دار
• ابزارهای چنگکی برای پوشیدن جوراب و کفش

آیا قبل از جراحی باید داروهای معمولی خود را مصرف کنم؟

جراح خود را درمورد تمام داروهای خود، چه بدون نسخه و چه با نسخه، مطلع کنید. برخی از داروها به بیهوشی واکنش خوبی نشان نمی‌دهند و برخی دیگر مانند آسپرین، ایبوپروفن و رقیق‌کننده‌های خون باعث افزایش خونریزی می‌شوند. به این دلایل، ممکن است لازم باشد قبل از عمل تعویض مفصل لگن، مصرف برخی داروها را متوقف کنید. اگر آسپرین یا داروهای مبتنی بر آسپرین برای آرتریت مصرف می‌کنید، باید دو هفته قبل از جراحی مصرف این داروها را متوقف کنید. اگر برای مشکلات پزشکی دیگری دارو مصرف می‌کنید، بدون مشورت با پزشک متخصص، مصرف آن‌ها را قطع نکنید. حتماً فهرستی از تمام داروها، دوزها و دفعات مصرف آن‌ها را همراه خود داشته باشید. این فهرست شامل تمام مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌ها می‌شود. همه این‌ها اطلاعات مهمی هستند که در سوابق بیمارستانی شما ثبت خواهند شد.

چرا باید قبل از جراحی به دندانپزشک مراجعه کنم؟

دندان های خود را تمیز کنید و مطمئن شوید که هیچ حفره‌ای ندارید که  در چند ماه اول پس از جراحی نیاز به مراقبت داشته باشد. ازآنجایی‌که خون‌رسانی به لگن در طول زمان بهبودی افزایش می‌یابد، بهتر است هر کار دندانپزشکی معمولی را قبل از جراحی یا سه ماه پس‌ از آن انجام دهید. علاوه بر این، هرگونه بیماری‌های اورژانسی باید بلافاصله درمان شوند. پس از تعویض مفصل لگن، جراح شما ممکن است قبل از هرگونه اقدام دندانپزشکی مصرف آنتی‌بیوتیک را توصیه کند.

چه داروهایی را قبل، حین و بعد از تعویض مفصل ران مصرف خواهم کرد؟

• آنتی‌بیوتیک‌ها: دارویی برای کمک به جلوگیری از عفونت.
• ماده بیهوشی: متخصص بیهوشی قبل از جراحی شما را ویزیت خواهد کرد. او انواع روش‌های مختلف بیهوشی مناسب شما و خطرات و مزایای هر کدام را با توجه به سابقه سلامتی شما توضیح خواهد داد. بلوک بی‌حسی نخاعی یا موضعی رایج‌ترین روش بیهوشی است که برای عمل‌های تعویض مفصل ارتوپدی استفاده می‌شود. همچنین از شما خواسته می‌شود که برای اطمینان از ایمنی خود، پرسشنامه سلامت درمورد بیهوشی را تکمیل کنید.
• ترومبوپروفیلاکسی: دارویی برای کمک به جلوگیری از لخته شدن خون (ترومبوز).
• مدیریت درد: داروهای مختلف ازجمله NSAID ها، داروهای ضددرد مخدر و بلوک اعصاب محیطی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

آیا باید قبل از جراحی ورزش کنم؟

انجام تمرینات تقویتی و آماده‌سازی قبل از جراحی برای کمک به اطمینان از نتیجه بهتر و بهبودی سریع‌تر مهم هستند. قوی‌تر بودن بدن قبل از جراحی مزیت بزرگی است و به پیشرفت برنامه توان‌بخشی شما کمک می‌کند. تمرینات زیر قبل از جراحی توصیه می‌شوند:

• عضلات ران خود را سفت کرده، سپس زانوی خود را صاف کنید. تا پنج بشمارید و استراحت کنید. 10 بار، دو سری در روز این حرکت انجام دهید.
• باسن‌ را سفت کنید، پاشنه‌ها را به سمت پایین به داخل تخت فشار دهید. تا پنج بشمارید و استراحت کنید. 10 بار، دو سری در روز آن را انجام دهید.

به خاطر داشته باشید که ممکن است بیش از یک سال طول بکشد تا عضلات شما قوی شوند، بنابراین انجام تمرینات برای کمک به بهبودی ایمن و مؤثر بسیار مهم است.

ایمپلنت تعویض مفصل لگن (پروتز هیپ) از چه چیزی ساخته شده است؟

پروتز از فلز و پلاستیک ساخته شده است. تیتانیوم، فولاد ضدزنگ، کبالت کروم، سرامیک و پلی‌اتیلن رایج‌ترین مواد سازنده آن هستند. پروتز برای تعویض کامل مفصل لگن از چهار جزء تشکیل شده است:

• ساقه فمورال
• سر استخوان ران
• لاینر استابولار
• پوسته استابولار

این اجزاء به هم متصل هستند، اما منعطف می‌باشند، به‌طوری‌ که جراح می‌تواند برای هر چیز غیرمنتظره‌ای آماده باشد. سپس با استفاده از یکی از موارد زیر، پروتز بر روی استخوان باقی‌مانده ثابت می‌شود:

• اتصال به استخوان میزبان با تکیه بر رشد استخوانی در روی یا داخل سطح متخلخل استخوانی که در احاطه استخوان اطراف قرار گرفته است.
• سیمان پزشکی (سیمان متیل متاکریلات)، در صورتی‌ که کیفیت استخوان اصلی پایین باشد.

به زبان ساده می‌توان گفت مفصل لگن، یک مفصل گوی و کاسه‌ای است. بنابراین تعویض مفصل به این صورت است که یک پروتز کاسه‌ای در قسمت لگن و  یک پروتز گوی‌شکل (سر استخوان ران) در درون آن قرار می‌گیرد که ساقه آن‌ هم در داخل استخوان ران قرار داده می‌شود. این مجموعه به‌طور کلی مفصل ران را تشکیل می‌دهند و باعث حرکت و چرخش مفصل هیپ بیمار می‌شوند.

جراحی چقدر طول می‌کشد؟

بسته به نوع روش و پیچیدگی عمل مدت‌زمان جراحی معمولاً یک تا دو ساعت است.

تعویض مفصل لگن چگونه انجام می‌شود؟

پس از دریافت بیهوشی، جراح یک برش جراحی برای باز کردن مفصل ران شما ایجاد می‌کند. سپس اقدامات ذیل را انجام می‌دهد:

• سر استخوان ران را می‌برد و آن را برمی‌دارد.
• حفره لگن را را تمیز می‌کند و بقیه غضروف و استخوان آسیب‌دیده یا آرتریتی را برمی‌­دارد.
• سوکت ران جدید را در جای خود قرار داده و یک لاینر (آستر) در سوکت جدید قرار می‌دهد.
• ساقه فلزی را در داخل استخوان ران شما قرار می‌دهد.
• توپ با اندازه مناسب را برای مفصل جدید قرار می‌دهد.
• تمام قطعات جدید را گاهی‌اوقات با سیمان مخصوص در جای خود محکم می‌کند.
• عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل جدید را ترمیم می‌کند.
• زخم جراحی را می‌بندد.

روش‌های رایج جراحی تعویض مفصل لگن

متداول‌ترین روش‌های عمل تعویض کامل مفصل ران، روش‌های خلفی و قدامی هستند. هر دو روش دهه‌ها وجود داشته‌اند، اما جراحی قدامی اخیراً در دنیا محبوبیت و شیوع پیدا کرده است.

بارزترین تفاوت بین جراحی‌های تعویض مفصل ران به روش قدامی و خلفی در محل برش‌ها است:

• جراحی تعویض مفصل ران قدامی 
• جراحی تعویض مفصل ران خلفی 

در عمل تعویض مفصل ران با برش قدامی، جراح به جای پشت (سمت خلفی) یک برش کوچک در جلوی پا (سمت قدامی) ایجاد می‌کند. برش از پشت روشی است که در جراحی سنتی تعویض مفصل ران استفاده می‌شود. در اکثر بیماران، برش از جلو به دکتر اجازه می‌دهد تا به جای بریدن ماهیچه‌ها که به‌طور معمول انجام می‌شود، با جدا کردن و خارج کردن آن‌ها از مسیر، به مفصل دسترسی پیدا کند و پس از تعویض مفصل، دوباره آن‌ها را در جای خود قرار دهد. جراحی قدامی دید کمتری از مفصل ران را در حین جراحی به جراح ارائه می‌دهد و این موضوع جراحی را به‌ویژه برای جراحان کم‌تجربه از نظر فنی چالش‌برانگیز می‌کند.

ازآنجایی‌که آسیب کمتری به ماهیچه‌ها وارد می‌شود، معمولاً به زمان بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و بهبودی سریع‌تر منجر می‌شود. باز هم اقداماتی احتیاطی وجود دارند که بیماران باید برای جلوگیری از بروز عوارض (مانند آسیب ناشی از فعالیت بیش‌ازحد) پس از جراحی انجام دهند. اگرچه پس از جراحی با روش قدامی، معمولاً عوارض کمتری نسبت به جراحی سنتی رخ می‌دهند.

عمل جراحی تعویض سنتی مفصل ران برای هر بیماری که به‌اندازه کافی سالم باشد، در دسترس است. در مقابل، معیارهای لازم برای تعویض مفصل لگن به روش قدامی ممکن است کمی سختگیرانه‌تر باشند. به‌عنوان مثال، برخی از جراحان معتقدند که بهترین کاندیدای جراحی برای تعویض مفصل قدامی لگن، بیمارانی هستند که چاق یا بیش‌ازحد عضلانی نباشند. آن‌ها ممکن است محدودیت‌های خاصی برای واجد شرایط بودن داشته باشند (به‌عنوان مثال، BMI زیر 35)

دکتر علیرضا امین جواهری، جراحی مفصل هیپ را با روش قدامی انجام می‌دهد، بنابراین عضلات بریده نمی‌شوند و بیمار پس از دوره ریکاوری و بهبودی می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی معمولی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌‌سواری ادامه دهد.
عمل جراحی تعویض مفصل لگن اگر با روش قدامی و با موفقیت انجام شود، 99% رضایت را به همراه خواهد داشت.

هزینه جراحی تعویض مفصل لگن  چقدر است؟

هزینه تعویض مفصل ران بسته به طیف وسیعی از عوامل ازجمله جراح، بیمارستان، تست‌های تشخیصی، ایمپلنت‌های جراحی، موقعیت جغرافیایی و پیچیدگی خود عمل متفاوت است. بخشی از هزینه توسط بیمه پایه شما (تأمین اجتماعی، خدمات درمانی و ....) پرداخت می‌شود و بخشی از آن نیز توسط بیمه تکمیلی (درصورت وجود) پوشش داده خواهد شد که مبالغ پرداختی آن‌ها به شرکت بیمه‌گذار و نوع قرارداد بیمه شما بستگی دارد. درصورت داشتن بیمه تکمیلی مبلغ پرداختی شما درصد کمی از هزینه کل است  یا گاهاً نیازی به پرداخت هیچ هزینه اضافی‌ای نیست.

انتخاب جراح برای عمل تعویض مفصل لگن

1. اعتبار جراح را تأیید کنید.

چند راه برای تأیید اعتبار پزشک قبل از گرفتن وقت وجود دارند. جزئیات زیر باید به‌صورت آنلاین در دسترس باشند:

• مدرک و دانشگاه محل تحصیل: جراح ارتوپد باید به‌طور مستمر درمورد پیشرفت‌های جدید فناوری و تکنیک‌های جراحی که در اتاق عمل استفاده می‌شوند، به‌روز باشد. وارد شدن و فارغ‌التحصیل شدن از برخی دانشگاه‌ها بسیار سخت بوده و مستلزم تلاش و پشتکار زیادی است.
• آموزش فلوشیپ: پزشکی که آموزش فلوشیپ درزمینه تعویض مفصل ران داشته، انجام این جراحی را تحت راهنمایی یک جراح ارتوپد بسیار بسیار مجرب آموخته است. فلوشیپ‌های جراحان تعویض مفصل ران می‌توانند به نام‌های تعویض مفصل ران، تعویض مفصل لگن، جراحی لگن، بازسازی کامل مفصل یا بازسازی ارتوپدی بزرگسالان باشند.

2. به تجربه جراح اولویت دهید.

تحقیقات نشان می‌دهند که انتخاب یک جراح باتجربه احتمال موفقیت‌آمیز بودن جراحی تعویض مفصل ران را افزایش می‌دهد.

به‌عنوان مثال، مطالعه‌ای که داده‌های بیش از 20000 جراحی را بررسی کرد، نشان داد که جراحان باتجربه‌تر به احتمال خیلی کمتر به انجام جراحی تعویض مفصل ران مجدد در طول 6 ماه اول  نیاز دارند:

• زمانی که جراحی توسط جراحانی انجام شده بود که سالانه بیش از 50 تعویض مفصل ران در سال انجام می‌دادند، در 0.7 درصد از موارد به جراحی مجدد نیاز بود.
• زمانی که جراحی توسط جراحانی انجام شده بود که بین 6 تا 25 تعویض مفصل ران در سال انجام می‌دادند، در 1.3 درصد از موراد به جراحی مجدد موردنیاز بود.

جراحانی که هر سال بیش از 50 تعویض مفصل ران انجام می‌دهند، نتایج کلی بهتری دارند.

صفحه وب حرفه‌ای جراح باید تخصص داشتن یا نداشتن او در جراحی تعویض مفصل ران را نمایش دهد. به دنبال این اطلاعات باشید و همچنین در طول ویزیت حضوری سؤالات بعدی را از خود آن‌ها بپرسید.

3. سؤال بپرسید.

بیماران حق دارند درمورد یک جراح خاص تحقیق کنند و از او و کادر جراحی سؤالات ذیل را بپرسند:

• از چه روش جراحی‌ای استفاده می‌کنید؟
• چند بار این جراحی خاص را انجام داده‌اید؟
• نرخ عوارض در بیماران شما چقدر است؟
• آیا می‌توانم با بیماران دیگری که عمل مشابهی داشته‌اند، صحبت کنم؟

4. به دنبال نظر دوم باشید.

ایده خوبی است که با جراح ارتوپد دیگری مشورت کرده و نظر دوم را دریافت کنید؛ اگرچه همیشه این کار لازم نیست. خصوصاً در صورتی‌ که جراح ارتوپد اول دارای شرایط ذیل است:

• فاقد تجربه یا صلاحیت کافی است.
• روش تعویض مفصل ران و بهبودی را توضیح نمی‌دهد.
• به‌طور کامل به سؤالات شما پاسخ نمی‌دهد.

حتماً از جراح دوم سؤالات مشابه را بپرسید. همچنین، به یاد داشته باشید که نظر جراح دوم لزوماً بهترین نیست.

گرفتن نظر دوم یا تعویض جراح غیرعادی نیست و بیماران نباید نگران ناراحت شدن پزشک باشند.

آیا می‌توان هر دو مفصل ران را هم‌زمان تعویض کرد؟

برخی از بیماران مشکلات دژنراتیو در هر دو لگن دارند و با راهنمایی جراح خود ممکن است به تعویض هم‌زمان هر دو لگن فکر کنند. به این عمل تعویض دوطرفه مفصل لگن یا تعویض همزمان مفصل ران گفته می‌شود.

مزایای تعویض کامل مفصل ران دوطرفه می‌تواند شامل یک‌بار رفتن به اتاق عمل به‌جای دو بار، یک بیهوشی و درنتیجه یک بستری شدن در بیمارستان باشد. به‌طور کلی بیمارانی که شاغل هستند، نسبت به زمانی که برای بهبودی از دو تعویض مفصل ران در دو نوبت مختلف نیاز دارند، مدت‌زمان کمتری کار را ترک می‌کنند.

اما خطرات و ریسک‌های عمل نیز می‌توانند افزایش پیدا کنند؛ چراکه از دست دادن خون بیشتر است و عمل جراحی و همچنین بیهوشی (دو تا چهار ساعت در مقابل یک تا دو ساعت برای یک لگن کامل) طولانی‌تر می‌شوند. مدت‌زمان بستری در بیمارستان با تعویض مفصل لگن دوطرفه طولانی‌تر است و نسبت بیشتری از بیماران نیاز به انتقال به مراکز بستری توان‌بخشی پس از جراحی‌های دوطرفه دارند. زمان بیشتر جراحی مستلزم دوزهای سنگین‌تری از ماده بیهوشی است و درنتیجه خطر بروز عوارض افزایش می‌یابد. این جراحی برای کسانی که بیماری قلبی یا ریوی دارند، توصیه نمی‌شود. این گروه‌های پرخطر ممکن است مشکلات قلبی یا از دست دادن خون بیش‌ازحد را در حین جراحی و بعد از آن تجربه کنند.

اکثر کاندیدای عمل توتال هیپ دوطرفه افراد جوان‌تر، فعال‌تر، سالم‌تر و باانگیزه‌تر بوده تا درمان‌ها و مراقبت‌هایی را که پس از عمل موردنیاز هستند، بهتر و دقیق‌­تر دنبال کنند. یکی از شروط لازم این است که بیمار به‌دلیل بیماری مفصلی دژنراتیو، درد محدودکننده شدیدی در هر دو لگن داشته باشد. جراح و گروه پزشکی باید به این نتیجه برسند که بیمار کاندیدای ایمن و مناسبی برای جراحی هر دو مفصل به‌طور همزمان است.

خطرات و مزایای جراحی

مزایای تعویض مفصل ران چیست؟

تسکین درد بزرگ‌ترین مزیت و دلیل اصلی جراحی تعویض مفصل ران است. این روش سایر مزایای ذیل را به همراه دارد:

• بهبود حرکت
• بهبود قدرت
• بهبود هماهنگی میان‌تنه و پا
• توانایی راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها و حفظ سبک زندگی فعال با راحتی بیشتر

خطرات جراحی چیست؟ عوارض احتمالی چه هستند؟

اگر تعویض مفصل لگن توسط جراح مجرب و با روش مناسب انجام شود، مزایای بسیاری برای بیمار به همراه خواهند داشت و عوارض آن تا کمتر از یک درصد کاهش پیدا می‌کنند. این عمل فواید بسیاری برای بیماران دارد و علاوه بر بازگرداندن آن‌ها به زندگی عادی، کمک می‌کند که ستون فقرات‌شان مشکل پیدا نکند.

خطرات و عوارضی ازجمله نقص عملکرد تنفسی یا قلبی وجود دارند که ممکن است در اثر جراحی تعویض مفصل ران با بیهوشی رخ دهند. سایر عوارضی که می‌توانند بلافاصله پس از جراحی یا حتی سال‌ها بعد بروز یابند، شامل موارد ذیل می‌شوند:

• لخته شدن خون: حدود یک درصد از افرادی که تحت عمل تعویض مفصل ران قرار می‌گیرند، لخته خون در پا (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه (آمبولی ریه) خواهند داشت.
• عفونت: عفونت غیرمعمول است و برای 0.4٪ تا 1.5٪ از افرادی که تحت عمل تعویض مفصل ران قرار می‌گیرند، اتفاق میفتد.
• شل شدن ایمپلنت: شل شدنی که ناشی از ساییدگی و پوسیدگی است، مشکلی رایج و طولانی‌مدت است که بسیار کمتر از گذشته اتفاق میفتد. این عارضه با بهتر شدن مواد و سطوح پروتز کمتر و کمتر می‌شود.
• شکستگی: گاهی‌اوقات ایمپلنت‌های قدیمی ممکن است خراب شوند. کمتر از 0.5 درصد از افراد درنهایت با ایمپلنت شکسته مواجه می‌شوند.
• تغییر در طول پا: طول پاهای شما قبل، حین و بعد از جراحی اندازه‌گیری می‌شود. به‌ندرت، یک پای فرد بلندتر از پای دیگر می‌شود که برای یکدست کردن آن‌ها به بلندکننده کفش نیاز است.
• آسیب به اعصاب و عروق خونی
• ترک
• ضعف
• سفتی یا ناپایداری مفصل: ممکن است مفصل شما در جایی که بافت‌های نرم به استخوان تبدیل می‌شوند، به‌دلیل استخوان‌سازی هتروتوپیک سفت شود.
• نیاز به جراحی‌های اضافی
• دررفتگی: گاهی‌اوقات توپ می‌تواند از سوکت جدا شود. این مورد برای کمتر از 2 درصد از افراد اتفاق میفتد.

افرادی که به آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) شدید یا لوپوس سیستمیک مبتلا هستند، در معرض افزایش خطر عوارض قرار دارند.  علاوه بر این، افراد مبتلا به چاقی، دیابت، سوءتغذیه، هموفیلی یا کسانی که قبلاً عفونت‌های مفصل مصنوعی داشته‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند. درصورت مشاهده هر یک از مشکلات ذکرشده پس از جراحی، حتماً بلافاصله با جراح خود تماس بگیرید.

ریکاوری بعد از عمل

بعد از جراحی چه اتفاقی میفتد؟

پس از جراحی، به شما داروی ضددرد و آنتی‌بیوتیک داده می‌شود. داروها یا فیزیوتراپی ممکن است توسط جراح شما برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز شود. برای کاهش احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی (DVT) پس از جراحی، ممکن است به شما دارو داده شود. شما باید جوراب‌های مخصوص ساق بلند بپوشید و برای دو تا سه روز پس از جراحی تمرین مچ پا (ankle pumps) انجام دهید. ممکن است بسته به روش بستن زخمی که جراح استفاده کرده است، برای برداشتن منگنه‌ها یا بخیه‌های خارجی (درصورت وجود) به یک ویزیت نیاز داشته باشید. درصورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید با جراح خود تماس بگیرید:

• افزایش قرمزی
• درد یا تورم
• ترشح در محل برش
• برآمدگی یا جوش
• هر تغییر دیگری که برای شما سؤال ایجاد می‌کند

فیزیوتراپی ظرف 24 ساعت شروع می‌شود.

چه مدت در بیمارستان بستری خواهم بود؟

ممکن است تا دو روز پس از جراحی در بیمارستان باشید. اگر بازگشت مستقیم از بیمارستان به خانه برای شما ناامن باشد، شاید قبل از ترخیص و رفتن به خانه، مجبور شوید به مرکز توان‌بخشی مراجعه کنید. با پزشک خود درمورد بهترین برنامه بهبودی صحبت کنید.

مدت‌زمان بستری در بیمارستان به پاسخ سه سؤال  ذیل بستگی دارد:

• آیا درد شما قابل کنترل است؟ اگر درد شما غیرقابل‌ تحمل باشد، به خانه نخواهید رفت.
• چقدر خوب و ایمن حرکت می‌کنید؟ اگر به نظر برسد که در خانه ایمن نیستید، به خانه نخواهید رفت.
• ازنظر پزشکی چقدر پایدار هستید؟ مثلاً اگر فشارخون شما خیلی بالا باشد، به خانه نخواهید رفت.

در حالت کلی، اگر  تعویض مفصل لگن با موفقیت انجام شود، جزو جراحی‌های بدون درد یا کم‌درد محسوب می‌شود.

ریکاوری به چه صورت است؟ توان‌بخشی بعد از جراحی تعویض مفصل ران چیست؟

توانبخشی و فیزیوتراپی بلافاصله پس از جراحی شروع می‌شوند و در تمام مدت بستری شدن در بیمارستان و تا یک سال پس از جراحی در منزل ادامه می‌یابند. فیزیوتراپ قدرت و انعطاف‌پذیری پا و لگن و همچنین توانایی شما در ایستادن و نشستن را کنترل خواهد کرد. علاوه بر این،  تمرین‌هایی را به شما ارائه می‌دهد تا در بیمارستان و خانه آن‌ها را انجام دهید.

هدف اکثر بیماران بازگشت به خانه است، اما اگر پزشک تشخیص دهد که پس از ترخیص از بیمارستان باید به مرکز توانبخشی یا پرستاری مراجعه کنید، این بهترین کار برای بهبودی شما است. در مرکز توانبخشی، زمانی ویژه‌ای را با فیزیوتراپ و کاردرمانگر کار خواهید کرد تا قدرت خود را بازیابید. همچنین درمورد تمام تمرینات خود و اقدامات احتیاطی‌ای که باید رعایت کنید، آموزش خواهید دید. مدت اقامت شما در این مرکز بسته به پیشرفت بهبودی شما تقریباً پنج تا 14 روز است. دستیار یا پرستار درمانی شما درباره امکانات موجود با توجه نیازهای‌تان با شما صحبت می‌کند.

دوره نقاهت بعد از جراحی چقدر است؟ چه مدت باید تمرینات فیزیوتراپی انجام دهم؟

چندین متغیر بر موفقیت نهایی جراحی تعویض مفصل لگن و مدت‌زمان بهبودی تأثیر می‌گذارند. این موارد شامل استحکام استخوان‌ها و ماهیچه‌ها و سلامت عمومی و سبک زندگی شما می‌شوند. تعهد به برنامه توانبخشی نیز بخش مهمی از روند بهبودی است؛ زیرا بهبود مفصل ران با تلاش‌های توانبخشی شما تعیین می‌شود.

تمرینات روزانه‌ای (احتمالاً   دو تا سه بار در روز به مدت 20 تا 30 دقیقه) را انجام خواهید داد که عضلات اطراف مفصل ران شما را تقویت  کرده و ایجاد کشش می‌کنند. همچنین به‌آرامی به فعالیت‌هایی مانند بالا رفتن از پله‌ها، خم شدن و راه رفتن برمی‌گردید و به‌تدریج حرکت و قدرت خود را بازمی‌یابید. چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد تا به حالت عادی برگردید.

بیمار بعد از جراحی می‌تواند راه برود، فقط در طی 4 هفته بعد از عمل جراحی بهتر است هنگام خوابیدن به پهلو ، بالشی بین ران‌های خود قرار دهد.

بعد از یک عمل جراحی موفقیت‌آمیز، فرد مطمئناً به زندگی نرمال خود برمی‌گردد.

آیا بعد از عمل خوردن غذای خاصی توصیه می‌شود؟

محدودیت خاصی برای تغذیه بعد از عمل وجود ندارد و توصیه خاصی هم نمی‌شود.

آیا دوباره به جراحی نیاز خواهم داشت؟

مفصل تعویض‌شده برای همیشه دوام نمی‌آورد. اگرچه پروتزهای مدرن می‌توانند بیشتر از پروتزهایی که سال‌ها قبل استفاده می‌شدند، دوام بیاورند. اگر لگن مصنوعی موجب درد شود، ممکن است انجام جراحی مجدد مفصل ران ضروری باشد.

عمر پروتز مفصل ران معمولاً چقدر است؟

در حال حاضر پروتزهای آمریکایی اگر با روش مناسبی کارگذاری و جراحی شوند، تقریباً 30 سال عمر می‌کنند و بعد از سی سال هم معمولاً نیاز به تعویض پلاستیکی یا پلی‌اتیلن مفصل وجود دارد و نیازی به تعویض همه قسمت‌های مفصل نیست.

چه مدت بعد از عمل می‌توانم رانندگی کنم؟

تا چند هفته بعد از جراحی رانندگی نکنید. زمانی که قدرت و کنترل خوبی بر پاها داشتید، نشستن در ماشین برای‌ شما راحت بود و مصرف داروی مسکن را متوقف کردید، می‌توانید رانندگی را از سر بگیرید.  باید با مشورت جراح خود و بر اساس وضعیت بهبودی‌تان در این مورد تصمیم بگیرید.

چه حرکاتی را باید را بعد از جراحی محدود کنم؟

پس از جراحی، فیزیوتراپ درمورد اقدامات احتیاطی حرکت لگن و هرگونه محدودیتی که ممکن است برای دامنه حرکتی داشته باشید، شما را راهنمایی‌ می کند. به خاطر داشته باشید که فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی به شما کمک می‌کنند تا تحرک بیشتری داشته باشید. همچنین  بهبودی آسان‌تری را پس از جراحی تضمین می‌کنند. به‌شدت توصیه می‌شود که اقدامات درمانی را در بازه زمانی توصیه‌شده توسط فیزیوتراپ خود ادامه دهید.

چندین قانون اساسی وجود دارند که باید پس از جراحی از آن‌ها آگاه باشید که فیزیوتراپ آن‌ها را با شما در میان خواهد گذاشت. اقدامات احتیاطی خاص بر اساس روشی که در جراحی استفاده شده است، متفاوت خواهند بود. اقدامات احتیاطی ممکن است شامل موارد ذیل باشند:

• بیش از 90 درجه به جلو خم نشوید و زانوی خود را در سمت جراحی، بالاتر از باسن خود بلند نکنید.
• پاهای خود را روی هم قرار ندهید یا پای‌تان را به سمت بیرون نچرخانید.
• لگن جراحی‌شده خود را نچرخانید یا آن را پیچ ندهید.

در دوران نقاهت پس از جراحی تعویض مفصل ران در خانه به چه نکاتی توجه کنم؟

چند نکته ایمنی کلی وجود دارند که باید آن‌ها را در نظر بگیرید:

• محیط اطراف خود را ساده کنید:
  • شلوغی و به‌ هم‌ ریختگی‌ها را حذف کنید.
  • پله‌ها را عاری از اشیاء نگه‌ دارید.
  • لوازم را یک‌جا قرار دهید.
  • فرش‌های کوچک را از سراسر خانه بردارید.
• مسیر راه رفتن را ایمن نگه‌ دارید:
  • هنگام راه رفتن مراقب حیوانات خانگی خود باشید.
  • راهروها/پله‌ها را به‌خوبی روشن نگه‌ دارید.
  • برای اتاق‌خواب و سرویس‌ها چراغ‌خواب بخرید.
  • پله‌ها باید نرده‌های محکمی داشته باشند. روفرشی‌های غیرلغزنده روی پله‌ها ایمنی را افزایش می‌دهند. اگر در دید خود مشکل دارید، از رنگ متضاد برای علامت‌گذاری لبه‌های پله استفاده کنید.

مهم‌ترین مراقبت در سه هفته بعد عمل است تا عضلاتی که برای قرار دادن پروتز، باز شده‌اند سفت شده و مانع دررفتگی مفصل شوند. لذا از چرخش هیپ به سمت داخل و خارج جلوگیری کنید و در هنگام خوابیدن به پهلو یک بالش بین دو ران خود قرار دهید.

چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟

برای کدام یک از عوارض جراحی لگن باید با جراح ارتوپد تماس بگیرم؟

درصورت بروز هر یک از موارد زیر باید فوراً با جراح خود تماس بگیرید:

• ترشح در محل برش
• برآمدگی یا جوش
• افزایش قرمزی
• درد یا تورم
• هر تغییر دیگری که برای شما سؤال ایجاد می‌کند

هرچند وقت یک‌بار باید برای ویزیت به پزشک مراجعه کنم؟

ویزیت‌های بعد از عمل به جراح شما کمک می‌کنند تا مطمئن شود لگن شما به‌خوبی بهبود می‌یابد. حتماً اولین ویزیت خود را در بازه زمانی توصیه‌شده جراح برنامه‌ریزی کنید. پیروی از این برنامه و ویزیت‌های منظم در مطب برای اطمینان از بهبود ایمن و مؤثر پس از تعویض کامل مفصل ران بسیار حائز اهمیت هستند.

بعد از تعویض مفصل ران چطور استراحت کنم و بخوابم؟

هنگام نشستن هر دو پای خود را بالا بیاورید تا ورم به حداقل برسد. هنگام استراحت یا خوابیدن در رختخواب، چهار تا شش هفته اول پس از جراحی به پهلوی غیرجراحی‌شده خود دراز بکشید. حتماً یک بالش بین پاهای خود و یک بالش دیگر برای حمایت از پا و مچ پا داشته باشید. زمانی که به پشت دراز می‌کشید، باید بین پاهای خود بالش داشته باشید. اگر نیمه‌های شب از خواب بیدار شدید، چند ثانیه کنار تخت بنشینید تا دچار سرگیجه نشوید.

استراحت مطلق بعد از تعویض مفصل لگن توصیه نمی‌شود. بعد از عمل بیمار تا سه هفته از واکر استفاده می‌کند و یک سری احتیاطات را به توصیه جراح انجام می‌دهند تا دیس لوکیشن و دررفتگی اتفاق نیفتند.

نحوه نشستن و بلند شدن پس از تعویض مفصل ران چگونه است؟

برای نشستن بعد از تعویض مفصل ران سه مرحله وجود دارد:

1. از عقب به سمت تخت یا صندلی بروید تا زمانی که پشت زانوهای‌تان آن را لمس کند.
2. دست‌های‌تان را به سمت عقب و دسته صندلی ببرید. وزن خود را ثابت نگه‌ دارید.
3. بدن خود را به‌آرامی در حالت نشسته پایین بیاورید. از خم شدن به جلو از ناحیه تنه خودداری کنید.

هنگام نشستن نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• روی یک صندلی محکم با پشتی صاف و دارای تکیه‌گاه بنشینید. باسن و زانوهای خود را در زاویه 90 درجه نگه‌ دارید (یعنی زانوها پایین‌تر از سطح باسن).
• روی مبل کم ارتفاع، نرم یا بیش‌ازحد سفت که ممکن است باعث خم شدن بیش‌ازحد لگن شما شود، ننشینید.
• اقدامات احتیاطی و وضعیت تحمل وزن را طبق دستورالعمل پزشک یا فیزیوتراپ خود دنبال کنید.

برای ایستادن، این دو مرحله را انجام دهید:

• به لبه تخت/صندلی بروید. از خم شدن به جلو از ناحیه تنه خودداری کنید.
• درحالی‌که دستان خود را روی تخت یا صندلی قرار می‌دهید، با فشار در حالت ایستاده قرار بگیرید. هنگام بلند شدن یکی از دست‌های خود را به سمت واکر ببرید.

نحوه خم شدن برای برداشتن اشیاء بعد از تعویض مفصل ران

برداشتن وسایل معمولاً به خم شدن بیش‌ازحد نیاز دارد و معمولاً برای افرادی که جراحی لگن داشته‌اند، راحت نیست. توصیه می‌شود که برای چهار تا شش هفته اول پس از جراحی، از انبرهای دسته‌بلند (ریچر) استفاده کنید. می‌توانید آن را از کاردرمانگر خود یا فروشگاه لوازم پزشکی تهیه کنید.

چگونه باید لباس بپوشم؟

در زمان لباس پوشیدن، برای جلوگیری از بلند کردن زانو بالاتر از ارتفاع مفصل ران سمت جراحی‌شده، ممکن است به پاشنه‌کش بلند و میله راحت‌پوش لباس  نیاز داشته باشید تا در پوشیدن کفش، جوراب و شلوار به شما کمک کنمد. به یاد داشته باشید که همیشه پای عمل‌شده خود را ابتدا  وارد شلوار کنید. اگر کفش‌های بندی می‌پوشید، سعی کنید از بندهای کش‌دار کفش استفاده کنید.

چگونه می‌توانم بعد از تعویض مفصل ران با خیال آسوده از سرویس بهداشتی استفاده کنم؟

اگر سرویس بهداشتی از اتاق‌خواب شما دور است، یک توالت قابل‌حمل (یا یک وسیله جمع‌آوری ادرار) داشته باشید. سعی نکنید وارد وان حمام شوید یا از دوش بالای سر استفاده کنید. تا 11 روز پس از جراحی از دوش دستی استفاده کرده یا با لیف اسفنجی حمام کنید.

چگونه بعد از تعویض مفصل ران با خیال راحت راه بروم؟

باید از واکر یا عصا استفاده کنید که کار درمانگر یا فیزیوتراپ آن را برای شما فراهم می‌کند. مطمئن شوید تا زمانی که پزشک یا فیزیوتراپ به شما توصیه می‌کند از عصا یا واکرتان استفاده کنید. پزشک یا فیزیوتراپ شما تصمیم خواهد گرفت که چه میزان از وزن‌تان را می‌توانید روی پای جراحی‌شده خود قرار دهید. در بیشتر موارد، شما قادر خواهید بود 100% وزن‌تان را روی پای جراحی‌شده خود بیندازید.

فیزیوتراپ به شما کمک می‌کند تا نحوه استفاده صحیح از واکر یا عصا را بیاموزید و تجهیزات مناسب را تهیه کنید. یک کیف یا سبد متصل به واکر به شما این امکان را می‌دهد که وسایل کوچک را در هنگام راه رفتن حمل کنید. به خاطر داشته باشید که پیاده‌روی پس از جراحی نیازمند تلاش است. درحالی‌که فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا نحوه استفاده صحیح از واکر یا عصا را یاد بگیرید، بهبودی شما به تعهد شما به درمان و انجام تمرینات پس از جراحی بستگی دارد.

به‌طورکلی، بیمار بعد از عمل تعویض مفصل لگن، با توجه به نوع جراحی در حدود 3 هفته از واکر استفاده می‌کند و سپس آن را کنار می‌گذارد. حدود 3 هفته تا یک ماه نیز طول می‌کشد تا لنگش بیمار از بین برود.

چگونه پس از تعویض مفصل ران به‌طور ایمن از پله‌ها بالا و پایین بروم؟

فیزیوتراپ شما روش صحیح بالا و پایین رفتن از پله‌ها با استفاده از نرده یا عصا را به شما آموزش می‌دهد. به یاد داشته باشید که ابتدا از پای سالم خود، سپس از عصا و پای جراحی‌شده استفاده کنید. هنگام پایین آمدن از پله‌ها ابتدا عصا، بعد پای جراحی‌شده و سپس پای سالم خود را حرکت دهید.

چگونه می‌توانم بعد از تعویض مفصل ران رابطه جنسی داشته باشم؟

برای از سر گرفتن روابط جنسی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. مقاربت ممکن است تقریباً پس از سه هفته پس از عمل جراحی، با رعایت اقدامات احتیاطی‌ای که توسط پزشک توصیه می‌شوند، از سر گرفته شود.

چگونه می‌توانم کار‌های خانه را انجام دهم؟

به خاطر داشته باشید که هنگام انجام کار‌های خانه خیلی خم نشوید. کارهایی که   شامل خم شدن بیش‌ازحد هستند و باید از آن‌ها اجتناب کنید، عبارت‌اند از تمیز کردن زمین، بیرون بردن آشغال‌ها و مرتب کردن تخت.

چگونه می‌توانم با خیال راحت سوار ماشین و هواپیما شوم؟

تقریباً سه هفته پس از بازگشت به خانه می‌توانید با ماشین (به‌عنوان مسافر) بیرون بروید، اما از ماشین‌های اسپرت و صندلی‌های کم ارتفاع استفاده نکنید. هنگام نشستن در ماشین، هر 45 تا 60 دقیقه یک‌بار توقف کنید تا پیاده شوید و کمی پیاده‌روی کنید. همچنین در وضعیت نشسته در ماشین، ورزش مچ پا انجام دهید. اگر در حال پرواز هستید، یک صندلی کنار راهرو درخواست کنید و پای عمل‌شده را در راهرو به‌صورت کشیده نگه‌ دارید. درخواست کنید که به‌عنوان آخرین نفر سوار هواپیما شوید.

چگونه باید سوار ماشین شوم؟

برای سوار شدن به ماشین، به نکات ذیل توجه کنید:

1. قبل از اینکه وارد ماشین شوید، صندلی سرنشین جلو باید تا انتها به عقب هل داده شود.
2. از راننده بخواهید روی یک سطح صاف یا نزدیک سطح شیب‌دار پارکینگ پارک کند.
3. با استفاده از وسیله مناسب راه رفتن به سمت ماشین بروید.
4. وقتی به ماشین نزدیک شدید، بچرخید و به سمت صندلی سرنشین جلو حرکت کنید. هرگز با پا وارد ماشین نشوید.
5. با دست راست چارچوب در یا تکیه‌گاه را نگه‌ دارید. دست چپ خود را روی صندلی ماشین یا داشبورد قرار دهید.
6. به‌آرامی خود را به سمت صندلی ماشین پایین بیاورید.
7. خود را به عقب بر روی صندلی ماشین بلغزانید.
8. پاهای خود را به داخل ماشین ببرید. سعی کنید هر بار یک پا را حرکت دهید. انگشتان پا را به سمت بالا نگه‌ دارید. پاهای خود را روی هم قرار ندهید.
9. برای پیاده شدن از ماشین این مراحل را برعکس انجام دهید.