کیست‌های استخوانی ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آن‌ها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
SBCها نشانه آرتروز (OA) هستند؛ اختلالی که در آن غضروف بین مفاصل فرسوده می‌شود. بااین‌حال، ممکن است فردی مبتلا به آرتروز باشد اما کیست استخوان ساب کندرال نداشته باشد.
ارتباط بین کیست استخوان ساب کندرال و آرتروز چیست؟
یکی از علائم کیست استخوان ساب کندرال، تورم مفصل است. داشتن وزن اضافی نیز ممکن است از عوامل خطر برای این کیست‌ها باشد.
برخی از کارشناسان معتقدند که SBCها منجر به آرتروز می‌شوند. آرتروز، اختلالی دردناک است که بیش از ۳۰ میلیون بزرگسال در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آرتروز باعث می‌شود که غضروف و استخوان‌های داخل مفصل به‌تدریج تجزیه شوند. SBCها به‌عنوان یکی از چهار یافته اصلی یا کلیدی رادیولوژیکی برای آرتروز در نظر گرفته می‌شوند.
بااین‌حال، در مطالعه‌ای بزرگ بر روی ۸۰۶ نفر با OA در زانو، SBCها تنها در 30.6 درصد از آن‌ها یافت شد.
تحقیقات نشان می‌دهند سایر بیماری‌های مرتبط با آرتروز مانند آرتریت روماتوئید نیز باعث تشکیل کیست بر روی مفاصل استخوانی می‌شوند.
علل کیست‌های استخوان ساب کندرال
آرتروز شایع‌ترین علت کیست استخوان ساب کندرال است. این بیماری باعث تجزیه غضروف می‌شود و به‌مرور زمان، تحت تأثیر فرسودگی و پارگی ساده یا آسیب ناگهانی مفصل رخ می‌دهد.
در هر صورت، لغزش طبیعی استخوانی بر روی دیگری در مفاصل باعث افزایش اصطکاک و تشکیل کیست می‌شود.
در موارد آرتریت روماتوئید پیشرفته نیز کیست‌های استخوان ساب کندرال تشکیل می‌شوند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و آن‌ها را ملتهب می‌کند.
در موارد دیگر، ممکن است آسیب مفصل منجر به ایجاد کیست شود ولی آرتروز را در پی نداشته باشد.
علائم کیست‌های استخوان ساب کندرال
به نظر نمی‌رسد خود کیست‌ها علائمی ایجاد کنند. اما در موارد نادر، باعث اعمال فشار بر روی بافت نرم می‌شوند. این مسئله می‌تواند باعث درد شود.
اگر درد دارید، احتمالاً به‌دلیل آرتروزی است که باعث ایجاد کیست شده است. درد در ابتدا حالت آمد و رفت دارد. اما با گذشت زمان یا اگر فعالیت زیادی داشته باشید، بدتر می‌شود. همچنین ممکن است هنگام بیدار شدن از خواب درد شدیدی را تجربه کنید. درنهایت نیز درد ثابت می‌شود.
با بدتر شدن آرتروز، سفتی و تورم می‌تواند عملکرد صحیح مفاصل شما را دشوار کند. همچنین ممکن است با گذشت زمان احساس ضعف کنید؛ به حدی که انجام کارهای ساده، مانند باز کردن درب شیشه یا خم شدن برایتان دشوار شود.
درصورت ابتلا به آرتروز لگن یا آرتروز زانو (جایی که کیست‌ها شایع‌تر هستند) ممکن است در این نواحی درد داشته باشید:
- کشاله ران
- ران
- لگن
- ناحیه پشت زانو
همچنین ممکن است هنگام حرکت دادن مفصل خود، صدای خرد شدن یا ساییده شدن را احساس کنید.
با گذشت زمان، خود کیست می‌تواند به مفصل شما آسیب برساند. این مسئله می‌تواند شما را از انجام برخی حرکات باز دارد.
عوامل خطر
برخی از ویژگی‌ها و رفتارها می‌توانند خطر ابتلا به SBC را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- جنسیت: بر اساس برخی تحقیقات، زنان ممکن است بیشتر از مردان در معرض خطر تشکیل SBC باشند.
- وراثت: ازآنجایی‌که اشکال خاصی از آرتروز ممکن است ارثی باشند، افرادی که یکی از اعضای خانواده‌شان به این بیماری مبتلا است، احتمال بیشتری برای ابتلا به OA و SBC دارند.
- ترازبندی و شکل مفصل: شکل یا ترازبندی غیرطبیعی مفصل می‌تواند اصطکاک را افزایش دهد و منجر به آسیب بیشتر و خطر بالاتر تشکیل کیست شود.
- چاقی: حمل وزن اضافی، فشار بیشتری بر مفاصل بدن وارد می‌کند و خطر مشکلات مفصلی را افزایش می‌دهد.
- سیگار کشیدن: تنباکو حاوی موادی شیمیایی است که به آسیب غضروف کمک می‌کند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مردان سیگاری مبتلا به آرتروز، از دست دادن غضروف بیشتری را تجربه می‌کنند.
- فعالیت و آسیب: آسیب‌های مفصلی خطر مشکلات مفصلی ازجمله تشکیل کیست‌های استخوان ساب کندرال را در آینده افزایش می‌دهند.
تشخیص کیست‌های استخوان ساب کندرال
پزشک بیمار را معاینه می‌کند و درمورد هرگونه درد یا سفتی سؤالاتی می‌پرسد. اگر بیمار درد، تورم یا سفتی ناشی از آرتروز یا آسیب مفصلی را تجربه کند، پزشک انجام اشعه ایکس یا سایر آزمایشات تصویربرداری را پیشنهاد می‌دهد. این آزمایشات هرگونه کیستی را نشان خواهند داد.
درمان و مدیریت
فعالیت‌های کم‌فشار ممکن است به درمان و مدیریت SBC و OA کمک کنند.
توصیه می‌شود که SBCها مستقیماً درمان نشوند. این کیست‌ها به‌دلیل خطر عفونت نباید برداشته شوند. بااین‌حال، می‌توانند به‌صورت خود به خودی از بین بروند.
درنتیجه، درمان معمولاً شامل ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و تسکین علائم است. برخی از بیماران ممکن است درصورت ادامه یا پیشرفت مشکلات، از جایگزینی مفصل بهره‌مند شوند.
روش‌های درمان کیست استخوان ساب کندرال شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): این مسکن‌های بدون نسخه، مانند ایبوپروفن و آسپرین، ممکن است علائم SBCs را کاهش دهند. اما توصیه می‌شود قبل از مصرف NSAIDs با پزشک خود مشورت کرده و از مصرف طولانی‌مدت آن‌ها اجتناب کنید.
- فعالیت‌های کم‌فشار: ممکن است توصیه شود فعالیت‌های کم‌فشار مانند شنا، ایروبیک آبی و دوچرخه‌سواری را انجام دهید. این فعالیت‌ها نسبت به فعالیت‌های پرفشار مانند دویدن و پریدن، فشار کمتری بر مفاصل زانو و لگن وارد می‌کنند. فعالیت‌های پرفشار می‌توانند علائم آرتروز و کیست استخوان ساب کندرال را تشدید کنند و با گذشت زمان منجر به آسیب بیشتر مفصل شوند.
- مدیریت وزن: حفظ وزن سالم، استرس اضافی را بر روی مفاصل کاهش می‌دهد و ممکن است سرعت از دست دادن غضروف را کم کند.
- ترک سیگار: ازآنجایی‌که سیگار احتمال بروز آرتروز را افزایش می‌دهد، ترک آن و اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران ممکن است علائم SBCs و OA را کاهش دهد.
- درمان با اولتراسوند (فراصوت): مطالعه‌ای نشان می‌دهد استفاده از درمان اولتراسوند موضعی برای غضروف و استخوان ساب کندرال ممکن است به درمان OA کمک کند. بااین‌حال، تحقیقات بسیار بیشتری در این زمینه مورد نیاز هستند.
- فیزیوتراپی: طبق گفته آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، بیماری خفیف دژنراتیو مفصلی، که باعث ایجاد کیست‌های استخوان ساب کندرال می‌شود، می‌تواند با فیزیوتراپی درمان شود.
- جراحی تعویض مفصل:در مواردی که علائم آرتروز یا کیست استخوانی بسیار شدید باشند و کیفیت زندگی بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار دهند، پزشک جراحی تعویض مفصل را به‌عنوان آخرین راه حل در نظر میگیرد.
- جراحی برداشتن کیست: معمولاً برداشتن مستقیم کیست‌های استخوانی توصیه نمی‌شود؛ زیرا می‌تواند خطر عفونت و مشکلات ترمیم زخم را افزایش دهد. بااین‌حال، در موارد نادر که کیست بسیار بزرگ است و باعث محدودیت شدید حرکتی می‌شود، جراحی برداشتن کیست ممکن است در نظر گرفته شود.
پیشگیری و مراقبت‌های خانگی
اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از تشکیل کیست استخوان ساب کندرال جلوگیری کرد، اما اقدامات خاصی وجود دارند که به حفظ سلامت مفاصل کمک می‌کنند و خطر آسیب و فشار مزمن بر آن‌ها را کاهش می‌دهند. این اقدامات عمدتاً بر کاهش استرس روی مفاصل و حمایت از سلامت کلی استخوان و غضروف تمرکز دارند:
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن و چاقی فشار قابل توجهی را بر مفاصل تحمل‌کننده وزن، به‌ویژه زانوها و لگن، تحمیل می‌کنند. حفظ وزن مناسب به کاهش این فشار کمک کرده و از فرسایش زودرس غضروف جلوگیری می‌کند.
- ورزش منظم و کم‌فشار: انجام ورزش‌های کم‌ضربه مانند شنا، پیاده‌روی، و دوچرخه‌سواری برای تقویت عضلات اطراف مفاصل و حفظ انعطاف‌پذیری آن‌ها بسیار مفید است. این نوع فعالیت‌ها بدون وارد آوردن فشار بیش‌ازحد به مفاصل، سلامت آن‌ها را ارتقا می‌دهند.
- اجتناب از فعالیت‌های سنگین و تکراری: تلاش کنید تا حد امکان از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مفاصل وارد می‌کنند یا شامل حرکات تکراری هستند، خودداری کنید. اگر این فعالیت‌ها بخشی از کار یا زندگی شما هستند، سعی کنید دوره‌های استراحت را لحاظ کرده و تکنیک‌های صحیح را برای کاهش فشار بیاموزید.
- استفاده از وسایل محافظتی: درصورت لزوم، هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی یا کارهای سنگین که ممکن است به مفاصل فشار وارد کنند، از وسایل محافظتی مانند زانوبند یا مچ‌بند استفاده کنید. این ابزارها می‌توانند به پایداری مفصل و توزیع بهتر فشار کمک کنند.
- مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای: اگر به بیماری‌هایی مانند آرتروز مبتلا هستید، ضروری است که به‌طور منظم تحت نظر پزشک باشید و دستورات درمانی را به‌دقت دنبال کنید. مدیریت صحیح بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند پیشرفت آسیب مفصلی را کند کند و از عوارض بعدی جلوگیری نماید.
- تغذیه مناسب: رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی برای حفظ سلامت استخوان‌ها و غضروف‌ها حیاتی است. اطمینان از دریافت کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی، به‌ویژه کلسیم و ویتامین دی، می‌تواند به استحکام بافت‌های مفصلی کمک کند.
درصورت تجربه درد یا ناراحتی مداوم در مفاصل، به‌ویژه اگر این درد با سفتی یا تورم همراه است، برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. خوددرمانی نه‌تنها ممکن است وضعیت را بدتر کند، بلکه تشخیص دیرهنگام نیز می‌تواند به عوارض جدی‌تر و کاهش گزینه‌های درمانی منجر شود. به یاد داشته باشید که مداخله زودهنگام می‌تواند نقشی کلیدی در حفظ کیفیت زندگی و جلوگیری از آسیب‌های بلندمدت مفصلی ایفا کند.
عوارض
مطالعه‌ای اخیر نشان می‌دهد که در افراد مبتلا به آرتروز زانو، کیست‌های استخوان ساب کندرال ممکن است نشان‌دهنده افزایش سرعت از دست دادن غضروف و پیشرفت OA باشند. این مطالعه همچنین نشان داد که افراد مبتلا به این کیست‌ها، به‌طور متوسط، دو برابر بیشتر از دیگران به تعویض مفصل زانو در طول دو سال نیاز خواهند داشت.
جمع‌بندی
کیست‌های استخوان ساب کندرال، نشانه‌ای از آرتروز هستند و طبق مطالعه‌ای، تقریباً در یک سوم موارد OA دیده می‌شوند. آن‌ها ممکن است به‌صورت کیسه‌ای پر از مایع در اطراف مفصل ظاهر شده و با گذشت زمان باعث درد شوند. بااین‌حال، به‌طور کلی پزشکان آن‌ها را بیشتر به‌عنوان علامت آرتروز در نظر می‌گیرند و بیماری مستقلی در نظر گرفته نمی‌شوند.
بهترین راه برای درمان این کیست‌ها، مدیریت علائم OA است. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای برداشتن کیست‌های بزرگ توصیه کند.
در چنین شرایطی، توصیه می‌کنیم برای بررسی و درمان تخصصی، به دکتر علیرضا جواهری مراجعه کنید. برای دریافت نوبت با شماره‌های مطب تماس حاصل فرمایید.
منابع
مطالب مشابه
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آن‌ها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آن‌ها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد می‌شود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.
آرتروسنتز زانو که به آن آسپیراسیون نیز گفته می‌شود، روشی ساده برای تخلیه مایع از مفصل ازطریق سوزنی توخالی است. اگر مفصل شما ملتهب و متورم باشد، مایع اضافی در آن جمع می‌شود. تخلیه این مایع، مقداری از تورم و درد را تسکین می‌دهد و همچنین جهت بررسی آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
شکستگی‌های استرسی لگن با ترک ناقص در یکی از استخوان‌های لگن مشخص می‌شود. ممکن است در ابتدا به‌صورت درد خفیف ظاهر شوند که با فعالیت، به‌ویژه فعالیت‌های با ضربه بالا مانند دویدن یا پریدن، بدتر می‌شوند.
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد می‌شود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل می‌دهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده می‌کند و منجر به التهاب می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.
پیشگیری و درمان لخته‌های خون پس از جراحی تعویض مفصل لگن بخش مهمی از بهبودی بیمار است. بیمارانی که تعویض مفصل انجام داده‌اند، دو تا ده روز پس از جراحی در بالاترین خطر ابتلا به DVT (ترومبوز ورید عمقی) قرار دارند و این خطر حدود سه ماه ادامه می‌یابد.