جراحی تعویض مفصل لگن عملی متداول است که هدف آن کاهش درد و بهبود تحرک در افرادی است که از آسیب شدید مفصل لگن یا بیماری‌هایی مانند آرتروز لگن رنج می‌برند. پس از جراحی، بیماران اغلب به این فکر می‌کنند که چه زمانی می‌توانند فعالیت‌های عادی خود مانند بالا رفتن از پله‌ها را از سر بگیرند.
در این مطلب به بررسی عوامل مؤثر بر توانایی بیمار برای بالا رفتن از پله‌ها، دستورالعمل‌ها، نکات مربوط به بالا رفتن از پله‌ها و تمرین‌های تقویت‌کننده قدرت بیمار می‌پردازیم.
عوامل مؤثر بر توانایی بیمار برای بالا رفتن از پله بعد از عمل تعویض مفصل لگن
عوامل متعددی می‌توانند بر توانایی فرد در بالا رفتن از پله‌ها پس از جراحی تعویض مفصل لگن تأثیر بگذارند. این عوامل عبارت‌اند از:
- سرعت بهبودی فردی. بدن هر فرد با سرعتی متفاوت بهبود می‌یابد. برخی ممکن است بهبودی سریع‌تری را تجربه کنند و بتوانند زودتر از پله‌ها بالا بروند و برخی دیگر به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز دارند.
- وضعیت فیزیکی کلی و قدرت عضلانی. شرایط فیزیکی و قدرت عضلانی یک فرد می‌توانند بر توانایی او برای بالا رفتن از پله‌ها تأثیر داشته باشد. ماهیچه‌های قوی‌تر و آمادگی جسمانی بهتر می‌توانند پیشرفت بیمار برای بالا رفتن از پله‌ها را تسهیل کنند. انجام تمرینات ورزشی مناسب و فیزیوتراپی قبل و بعد از جراحی می‌توانند به بهبود قدرت عضلانی و آمادگی جسمانی کلی کمک کنند.
- وجود عوارض یا بیماری‌های همراه. عوارض یا بیماری‌های همراه مانند چاقی، دیابت یا مشکلات قلبی‌عروقی می‌توانند روند بهبودی را تحت تأثیر قرار دهند و توانایی بیمار برای بالا رفتن ایمن از پله‌ها را به تأخیر بیندازد.
- سن. سن بیمار می‌تواند روند بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل لگن را تحت تأثیر قرار دهد. افراد مسن ممکن است به‌دلیل عواملی مانند کاهش قدرت عضلانی و ظرفیت ترمیم کندتر، بهبودی آهسته‌تری را در مقایسه با افراد جوان‌تر تجربه کنند. بااین‌حال، سن به تنهایی نباید افراد را از تلاش برای بالا رفتن از پله منصرف کند. با توانبخشی و راهنمایی مناسب، افراد در هر سنی می‌توانند به تدریج توانایی خود را برای بالا رفتن از پله‌ها بازیابند.
- توانبخشی بعد از عمل. اجرای صحیح توانبخشی بعد از عمل نقشی حیاتی در بازیابی توانایی بالا رفتن از پله دارد. پیروی از تمرینات ورزشی توصیه‌شده و شرکت در جلسات فیزیوتراپی می‌توانند به بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و تعادل که عوامل کلیدی برای بالا رفتن ایمن از پله‌ها هستند، کمک کنند.
نکات مربوط به بالا رفتن از پله‌ها بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
یکی از سؤالات رایج افراد پس از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن این است که چه زمانی می‌توانند با خیال راحت شروع به بالا رفتن از پله‌ها کنند. توانایی بالا رفتن از پله‌ها به پیشرفت بهبودی فرد بستگی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارند که باید پیش از بالا رفتن از پله‌ها در نظر بگیرید:
- مشورت با پزشک. ارتباط با پزشک برای درک توصیه‌های خاص او برای بهبودی بسیار مهم است. او وضعیت شما را ارزیابی می‌کند، پیشرفت شما را زیر نظر می‌گیرد و راهنمایی‌های لازم درخصوص بالا رفتن از پله‌ها بعد از عمل را ارائه می‌دهد.
- محدودیت‌های کوتاه‌مدت. پزشک توصیه می‌کند بلافاصله پس از عمل از بالا رفتن از پله‌ها خودداری کنید؛ زیرا مفصل لگن برای بهبود و تثبیت به زمان نیاز دارد. در این دوره، بیماران اغلب از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر استفاده کرده و بر بازیابی قدرت و تحرک ازطریق تمرینات هدفمند و فیزیوتراپی تمرکز می‌کنند.
- پیشرفت تدریجی. با پیشرفت در مراحل بهبودی، پزشک ممکن است به شما اجازه بدهد تا شروع به بالا رفتن از پله‌ها کنید. بااین‌حال، انجام این کار باید به تدریج و با احتیاط صورت گیرد. در ابتدا، پزشک توصیه می‌کند از نرده برای پشتیبانی استفاده کنید و قدم به قدم پیش بروید. با گذشت زمان، می‌توانید تعداد پله‌ها را افزایش دهید و به تدریج با بازیابی استحکام و پایداری، اتکا به نرده را کاهش دهید.
- استفاده از نرده. هنگام بالا رفتن از پله‌ها از نرده‌ها برای ثبات و پشتیبانی بیشتر استفاده کنید. با یک دست نرده را بگیرید و از دست دیگر برای حفظ تعادل استفاده کنید. این کار به توزیع یکنواخت وزن و کاهش فشار روی مفصل لگن کمک می‌کند.
- تمرکز بر روی قدم‌ها. هنگام بالا رفتن از پله‌ها، روی برداشتن قدم‌ها تمرکز کنید. پای عمل‌شده را ابتدا روی پله قرار داده و سپس پای دیگر خود را روی پله قرار دهید. قبل از اینکه به مرحله بعدی بروید، لحظه‌ای صبر کنید و از تعادل و ثبات خود مطمئن شوید.
- حرکات آهسته. هنگام بالا رفتن از پله‌ها عجله نکنید و با حرکاتی آهسته از پله‌ها بالا بروید. این کار به جلوگیری از فشار غیرضروری روی مفصل لگن شما کمک می‌کند و خطر سقوط را کاهش می‌دهد.
- توجه به وضعیت بدن خود. هنگام بالا رفتن از پله‌ها حالت بدن خود را خوب حفظ کنید. پشت خود را صاف نگه دارید، عضلات مرکزی بدن خود را درگیر کرده و از خم شدن به جلو یا پهلو خودداری کنید. این کار به توزیع مناسب وزن و کاهش فشار روی مفصل لگن کمک می‌کند.
- خودداری از فعالیت بیش‌ازحد. مراقب سطح انرژی خود باشید و در هنگام بالا رفتن از پله‌ها از فعالیت بیش‌ازحد خودداری کنید. درصورت نیاز استراحت کنید و به سیگنال‌های بدن خود گوش دهید. اگر احساس درد، ناراحتی یا خستگی مفرط دارید، مکث کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
- پوشیدن کفش مناسب. کفش‌هایی را انتخاب کنید که حمایت و ثبات مناسبی را در هنگام بالا رفتن از پله‌ها فراهم کنند. کفش‌هایی با کفی سفت و کشش خوب برای جلوگیری از لغزش یا افتادن انتخاب کنید. از پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند خودداری کنید؛ زیرا می‌توانند تعادل شما را به خطر بیندازند.
- خودداری از حمل بارهای سنگین. در طول نقاهت پس از جراحی تعویض مفصل لگن، از حمل اجسام یا بارهای سنگین در هنگام بالا رفتن از پله‌ها خودداری کنید. بارهای سنگین می‌توانند فشار بیشتری بر مفصل لگن شما وارد کنند و خطر آسیب یا بی‌ثباتی را افزایش دهند. درصورت لزوم از دیگران کمک بخواهید یا راه دیگری برای حمل وسایل سنگین پیدا کنید.
- توجه به سطوح ناهموار یا لغزنده. مراقب سطوح ناهموار یا پله‌های لغزنده باشید. اطمینان حاصل کنید که پله‌ها تمیز و عاری از زباله یا مایعاتی هستند که باعث لغزندگی آنها می‌شوند.
- دنبال کردن برنامه توانبخشی. تمرینات تجویزشده و برنامه فیزیوتراپی را برای بهبود قدرت، ثبات و دامنه حرکتی خود ادامه دهید. این تمرینات به تقویت ماهیچه‌های اطراف مفصل لگن کمک می‌کنند و توانایی شما را برای بالا رفتن از پله‌ها با سهولت و اطمینان بیشتر افزایش می‌دهند.
- توجه به علائم. اگر در هنگام بالا رفتن از پله‌ها نگرانی، مشکل یا درد دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. او می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کند، هر گونه تنظیمات لازم را در برنامه بهبودی شما انجام داده و راهنمایی‌هایی برای اطمینان از ایمنی و رفاه شما ارائه دهد.
تمریناتی برای کمک به بازیابی قدرت و تحرک برای بالا رفتن از پله‌ها
پس از جراحی تعویض مفصل لگن، انجام تمرینات خاص می‌تواند به بازیابی قدرت، ثبات و تحرک کمک کند و شما را قادر می‌سازد توانایی خود را در بالا رفتن از پله‌ها بهبود بخشید. این تمرینات بر تقویت عضلات اطراف مفصل لگن و بهبود دامنه حرکتی تمرکز دارند. در اینجا برخی از تمریناتی که اغلب توسط فیزیوتراپ‌ها توصیه می‌شوند، آورده شده‌اند:
- ست‌های چهار سر ران. طوری روی صندلی بنشینید که پشتتان صاف بوده و کف پاهایتان روی زمین باشد. ماهیچه‌های ران خود را با فشار دادن زانوهای خود به سمت پایین صندلی درگیر کنید. چند ثانیه نگه دارید، سپس رها کنید. این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید تا به تقویت عضلات چهارسر ران که نقش مهمی در بالا رفتن از پله‌ها دارند، کمک کنید.
- بالا بردن پاها. به پشت دراز بکشید و یک پا را دراز کرده و دیگری را خم کنید. با صاف نگه داشتن پای کشیده، به آرامی آن را چند سانتی‌متر از زمین بلند کنید. چند ثانیه نگه دارید، سپس آن را پایین بیاورید. این حرکت را 10-15 بار برای هر پا تکرار کنید. این تمرین عضلات خم‌کننده ران را که برای بلند کردن پای شما در هنگام بالا رفتن از پله‌ها بسیار مهم هستند، هدف قرار می‌دهند.
- حرکت کشویی پاشنه. به پشت دراز بکشید و هر دو زانو را خم کنید و کف پاهایتان روی زمین قرار بگیرد. به آرامی پاشنه یکی از پاها را به سمت باسن خود بلغزانید و پای دیگر را روی زمین نگه دارید. به آرامی به حالت اولیه برگردید و این حرکت را با پای دیگر تکرار کنید. این حرکت را 10-15 بار برای هر پا انجام دهید. حرکت کشویی پاشنه به بهبود تحرک لگن و زانو که برای بالا رفتن از پله ضروری هستند، کمک می‌کند.
- پل زدن. به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید و پاها را روی زمین قرار دهید. ماهیچه‌های اصلی خود را درگیر کرده و باسن خود را از زمین بلند کنید و یک موقعیت پل را تشکیل دهید. چند ثانیه نگه دارید، سپس باسن خود را پایین بیاورید. این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید تا عضلات گلوتئال (ماهیچه‌هایی که ناحیه باسن را تشکیل می‌دهند) که از ثبات لگن در هنگام بالا رفتن از پله حمایت می‌کنند، تقویت شوند.
- بالا بردن پا به پهلو. برای حفظ تعادل در کنار تکیه‌گاه محکمی مانند صندلی یا دیوار بایستید. یکی از پاها را مستقیماً به طرفین بلند کنید و انگشتان پا را به سمت جلو نگه دارید. به حالت اولیه برگردید و این حرکت را با پای دیگر تکرار کنید. این حرکت را 10-15 بار برای هر طرف انجام دهید. بالا بردن پا به پهلو، عضلات ابدکتور لگن را هدف قرار می‌دهد و به بهبود ثبات در هنگام بالا رفتن از پله کمک می‌کند.
- مینی اسکوات. بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و درصورت نیاز روی یک سطح ثابت برای حمایت نگه دارید. به آرامی بدن خود را به حالت اسکوات جزئی پایین بیاورید، زانوهای خود را خم کنید و پشت خود را صاف نگه دارید. چند ثانیه صبر کنید، سپس دوباره بلند شوید. این حرکت را 10-15 بار تکرار کنید. مینی اسکوات به تقویت عضلات چهارسر ران، همسترینگ و گلوتئال کمک می‌کند که همگی در بالا رفتن از پله نقش دارند.
- استپ آپ. یک پله یا سکوی پایدار در ارتفاع قابل کنترل پیدا کنید. با یک پا روی سکو قدم بگذارید، پاشنه پا را فشار دهید و بدن خود را روی سکو بلند کنید. پایین بیایید و با پای دیگر این کار را تکرار کنید. 10-15 استپ آپ روی هر پا انجام دهید. این تمرین حرکت بالا رفتن از پله را تقلید کرده و به بهبود قدرت و تعادل کمک می‌کند.
- بالا بردن ساق پا. صاف بایستید و پاهای خود را به اندازه عرض باسن از هم باز کنید و برای حفظ تعادل روی یک سطح ثابت نگه دارید. به آرامی روی انگشتان پا بلند شوید و پاشنه‌های خود را تا جایی که می‌توانید از زمین بلند کنید. برای لحظه‌ای صبر کنید، سپس پاشنه‌های خود را به سمت پایین پایین بیاورید. این حرکت را 10-15 بار تکرار کنید. بالا بردن ساق پا باعث تقویت عضلات ساق پا که در هنگام بالا رفتن از پله‌ها به پایداری و رانش کمک می‌کنند، می‌شود.
همیشه قبل از شروع هر برنامه ورزشی پس از جراحی تعویض مفصل لگن با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید. آنها می‌توانند راهنمایی شخصی ارائه دهند، از تکنیک صحیح اطمینان حاصل کرده و تغییرات را بر اساس نیازهای خاص شما توصیه کنند. با گذشت زمان، با انجام مداوم این تمرینات، قدرت خود را دوباره به دست می آورید، تحرک شما بهبود می‌یابد و توانایی خود را برای بالا رفتن از پله‌ها افزایش می‌دهید.
جمع‌بندی
عمل جراحی تعویض مفصل لگن برای تعویض استخوان‌های از بین رفته و جایگزینی آنها با مفصل مصنوعی جدید انجام می‌شود. این عمل با کاهش درد لگن و افزایش قابلیت حرکتی بیمار همراه است. اما یکی از نکات مهم بعد از عمل تعویض مفصل لگن مراقبت‌های بعد از عمل برای جلوگیری از دررفتگی مفصل مصنوعی است. درواقع اعمال فشار نامناسب بر روی مفصل مصنوعی یا انجام حرکات نامطلوب باعث آسیب جدی در مفصل لگن جراحی‌شده می‌شوند. بنابراین توجه به دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط پزشک و فیزیوتراپ به جلوگیری از مشکلات بعد از عمل کمک می‌کند. یکی از پزشکان متخصص درزمینه عمل جراحی تعویض مفصل لگن، دکتر علیرضا جواهری، جراح ارتوپد و فوق‌تخصص زانو و لگن، است. او توصیه‌های لازم درخصوص مراقبت‌های بعد از عمل جراحی را به شما ارائه می‌دهد تا بهبودی موفقیت‌آمیزی داشته باشید. بنابراین اگر قصد انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن دارید با شماره 02129123462 تماس بگیرید و برای دریافت نوبت اقدام کنید.
منابع
مطالب مشابه
اسپاسم عضلانی (که به آن گرفتگی عضلانی نیز گفته می‌شود) زمانی رخ می‌دهد که عضله شما به طور غیرارادی و اجباری به طور غیرقابل کنترلی منقبض شده و نمی‌تواند شل شود. اسپاسم عضلانی مشکلی کاملاً طبیعی و شایع است و می‌تواند بخشی یا تمام یک عضله یا چند ماهیچه را در یک گروه درگیر کند.
درد پا از زانو به پایین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از بیماری‌هایی که ممکن است با درد در این ناحیه شروع شوند شامل تاندونیت، نوروپاتی دیابتی و شین اسپلینت هستند. همچنین، گرفتگی عضلانی نیز می‌تواند باعث ایجاد درد در پا از زانو به پایین شود.
دو نوع اصلی تعویض دوطرفه مفصل لگن وجود دارند: تعویض مرحله‌ای مفصل لگن و تعویض همزمان مفاصل. تعویض دوطرفه مفصل لگن کمتر از تعویض یک‌طرفه رایج است.
پزشک برای تأیید تشخیص و ارزیابی بیشتر مفصل زانو از نظر پارگی مینیسک، تصویربرداری با اشعه ایکس و رزونانس مغناطیسی (MRI) را تجویز می نماید.
در اختلال کوتاهی پا اندازه پاهای بیمار قرینه نیست و مقداری اختلاف در طول پاها وجود دارد. اگر این اختلاف طول کمتر از ۲ سانتی‌متر باشد، به درمان نیاز ندارد اما اگر اختلاف طولی بیشتر از آن باشد، می‌توان با درمان های جراحی این اختلال را مدیریت یا درمان کرد.
تجربه بیمارانی که تعویض مفصل لگن انجام داده اند به شما کمک می کند از واقعیت های زندگی این افراد بعد از عمل و نحوه بازگشت آنها به انجام فعالیت های مورد علاقه شان مطلع شوید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای خود بگیرید.
میانگین سنی بیماران تعویض مفصل زانو معمولاً بین 50 تا 80 سال است، سن به‌تنهایی معیار تعیین‌کننده برای انجام جراحی تعویض زانو نیست. بسیاری از عوامل دیگر ازجمله وضعیت سلامت ، مزایای بالقوه جراحی و طول عمر پروتز در نظر گرفته می‌شوند.
. یکی از مهم‌ترین خطرات، افزایش احتمال بروز مشکلات قلبی، به‌ویژه در 90 روز اول پس از جراحی است. مشکلات قلبی که ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل رخ دهند شامل حمله قلبی، ایست قلبی و آریتمی یا ضربان قلب نامنظم هستند.
اگر بیمار مبتلا به پوکی استخوان پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا مفصل لگن- حتی سال‌ها بعد از عمل - زمین بخورد، استخوان‌های ضعیف اطراف ایمپلنت ممکن است به راحتی دچار شکستگی شوند.
بیمارانی که قبل و بعد از تعویض مفصل سیگار می کشند، 10 برابر بیشتر از غیرسیگاری‌ها نیاز به جراحی مجدد دارند. همچنین، احتمال بروز عوارضی مانند لخته شدن خون، ضربان قلب نامنظم و نارسایی کلیه در آنها بیشتر است.