زانو درد ناگهانی - علت و راه های درمان

زانو یک مفصل پیچیده است که دارای قسمت های متحرک زیادی است. همین امر آن را بیشتر مستعد آسیب می کند.

با افزایش سن ، فشار حرکات و فعالیت های روزمره می تواند برای ایجاد علائم درد و خستگی در زانو کافی باشد.

اگر مشغول انجام کارهای روزمره خود هستید و درد ناگهانی در زانویتان احساس می کنید ، دانستن اینکه در آینده چه کاری باید انجام دهید دشوار است. برخی از علل درد ناگهانی زانو موارد اورژانسی هستند که نیاز به توجه پزشک متخصص دارند. سایر بیماری های زانو را می توانید در خانه درمان کنید.

در این مقاله ، ما مشکلاتی را که باعث درد ناگهانی زانو می شوند به شما معرفی می کنیم تا بتوانید تفاوت ها را تشخیص داده و مراحل بعدی خود را برنامه ریزی کنید.

علت زانو درد ناگهانی در جوانان چیست؟

مفصل زانو از جمله بزرگترین مفاصل بدن است که وظایف متعددی بر عهده دارد؛ خم و راست شدن و تحمل وزن بدن دو نقش مهم مفصل زانو می باشد که در صورت درست استفاده نکردن از زانو می تواند این وظایف دچار اختلال شود و فرد به دردها و ناراحتی های متفاوتی دچار گردد.

علت زانو درد ناگهانی بسته به سن افراد متفاوت است از این رو ما در این مقاله سعی داریم دلایل درد ناگهانی زانو در سنین و افراد مختلف را مورد بررسی قرار دهیم.

 در ابتدا به بررسی علت زانو درد ناگهانی در جوانان می پردازیم؛ با اینکه امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی و بی تحرک شدن افراد احتمال ابتلا به افراد دردهای مفصلی از جمله زانو شیوع پیدا کرده است اما این نوع درد ها در جوانان کمی غیر طبیعی و در برخی موارد خطرناک است. از جمله مهم ترین دلایل زانو درد ناگهانی در جوانان می توان به:

آسیب دیدن زانو

 شکستگی استخوان زانو

به شکستگی استخوان تیبیا و کشکک زانو شکستگی زانو می گویند که این عارضه یکی از مهم ترین دلایل درد زانو است که این نوع از شکستگی با علائمی نظیر:

• درد تیز و غیرمنتظره در ناحیه زانو
• تورم و گرم شدن مفصل زانو
• عدم توانایی حرکت مفصل

همراه است. شکستگی زانو به دنبال صدمات و افتادن های ساده رخ می دهد.

یکی از اصلی ترین علت های زانودرد ناگهانی در جوانان، آسیب دیدن زانو در حین حوادث ورزشی است. مفصل زانو از جمله بخش های مهم بدن است به شدت در معرض آسیب دیدگی قرار دارد. با اینکه ورزش کردن برای بدن و سلامتی ماهیچه بسیار مهم است اما در مقابل آن درست ورزش نکردن و انجام حرکت ورزشی سنگین می تواند آسیب جدی به مفصل زانو وارد کند.

البته بغیر از حوادث ورزشی، تصادفات زانندگی و زمین خوردن از دیگر عواملی هستند که زانو دردهای ناگهانی و شدید را برای فرد به همراه دارند.

تاندونیت زانو

تاندون ها نوار های محکم و قوی هستند که مفاصل را به استخوان ها متصل می کند. به التهاب یا آسیب دیدگی تاندون های که زانو را به ساق پا متصل می کند؛ تاندونیت می گویند.

هر کسی ممکن است به این نوع آسیب دیدگی مبتلا شود اما شیوع آن در میان ورزشکارارن خصوصا والیبالیست ها و بسکتبالیست ها بیشتر است.

نرمی کشکک زانو

نرمی کشکک زانو یکی از رایج ترین دلایل درد مزمن زانو در جوانان است که به صورت کاملا ناگهانی و به یکباره ظاهر می شود؛ در این بیماری غضروف پوشاننده سطح کشکک زانو نرم می شود. این عارضه بیشتر در جوانانی که به ورزش های سخت مشغولند؛ رخ می دهد.

آرتریت روماتوئید زانو

آرتریت روماتوئید جوانان یک بیماری التهابی است که منجر به سفتی و درد شدید در مفصل می شود. این عارضه منجر به آسیب دیدگی دائمی مفصل و بروز مشکلاتی در ارتباط با رشد آن شده است.

 ‏بیماری آرتریت جوانان یک اختلال خود ایمنی است و به این معنا است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌ها و اعضای بدن حمله می‌کند که در این اختلال مفاصل را هدف قرار می‌‌دهد.

کشیدگی و پارگی رباط صلیبی

رباط ها از نوارهای کوتاه و در حین حال محکم از جنس بافت پیوندی فیبروز ساخته شده که ارتباط میان استخوان ها با یکدیگر در اطراف مفصل فراهم می کند. کشیدگی و پارگی رباط های صلیبی در جوانان زمانی موجب بروز دردهای ناگهانی در زانو می شود که یکی از رباط های دچار آسیب شود.

از علت پارگی رباط صلیبی زانو میتوان به وارد شدن آسیب به رباط زانو از طریق تغییر جهت سریع با یک پا اشاره کرد.

سندرم درد پاتلوفمورال

این بیماری که به‌عنوان سندرم درد کشکک رانی یا کندرومالاسی کشکک و زانوی دونده نیز شناخته می‌شود، در اثر فشار بیش‌ازحد پشت کلاهک زانو ایجاد شده و باعث درد زانو می‌شود. به‌طور کلی، علت زانوی دونده مربوط به فعالیت بیش‌ازحد و عوامل بیومکانیکی است که باعث افزایش نیروهای پشت کاسه زانو می‌شود. این عوامل شامل ضعف عضلانی عضلات ران و لگن، سفتی همسترینگ و صافی کف پا هستند.

معمولاً زانوی دونده پس از نشستن طولانی‌مدت، دویدن، بالا و پایین رفتن و زانو زدن بدتر می‌شود. علاوه بر این، درد زانو می‌تواند به‌طور ناگهانی، به‌ویژه پس از یک دویدن طولانی، رخ دهد.

درمان شامل استفاده از یخ، قرص ایبوپروفن و بستن زانو است. علاوه بر این، فیزیوتراپی برای بهبود بیومکانیک زانو و لگن، ورزش‌های کششی و تقویت‌کننده لگن و تعویض کفش ورزشی ضروری هستند. 

آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک نوعی بیماری ایمنی است که پوست و مفاصل را به‌ویژه در زانو تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مفصل زانو این حالت باعث تورم، درد و قرمزی می‌شود. بثورات پوستی معمولاً لکه‌های فلس‌دار خاکستری یا قرمز نقره‌ای هستند که در جلوی زانو یا نوک آرنج ظاهر می‌شوند.

ما مطمئن نیستیم که چه چیزی باعث آرتریت پسوریاتیک می‌شود، اما عوامل محیطی و ژنتیکی بسیار مهم هستند. نکته مهم این است که تمام افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریازیس مبتلا نمی‌شوند.

درمان این بیماری شامل مصرف داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن، کورتیزون و داروهای ایمنی است. گاهی‌اوقات برای کمک به تورم حاد مفصل زانو به تزریق کورتیزون نیاز است.

علت زانو درد ناگهانی در سالمندان چیست؟

با بالا رفتن سن مشکلات و بیماری های متعددی برای یک فرد ایجاد می شود؛ زانو درد یکی از شایع ترین مشکلاتی که بسیاری از افراد مسن را درگیر خود کرده است. درمان زانو درد در سالمندان، باید هر چه سریعتر آغاز گردد زیرا در صورت بی توجهی عواقب جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

زانو درد در این سن به دلایل مختلفی بروز می کند اما اینکه چرا یکسری از افراد به یکباره به این درد دچار می شوند عموما به این دلایل می باشد:

آرتروز یا ساییدگی مفصل زانو

آرتروز زانو از شایع ترین بیماری های مفصلی در سالمندان است که درصد قابل توجهی از مراجعه کننندگان به مطب های پزشکان ارتوپد را به خود اختصاص می دهد. آرتروز در مراحل ابتدایی هیچ نشانه و علامتی ندارند و با گذشت زمان درد ها و ناراحتی ناشی از این عارضه ظاهر می شود.

علت آرتروز بستگی به نوع آرتروز دارد. علل بسیاری برای آرتروز زانو وجود دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بالا رفتن سن: با افزایش وزن توانایی غضروف برای ترمیم کاهش می‌یابد.
• افزایش وزن: بالا بودن وزن فشار زیادی بر روی تمام مفاصل، به ویژه مفصل زانو وارد می کند.
• وراثت: این مورد شامل جهش ژنتیکی است که ممکن است فرد را در معرض احتمال بیشتر برای ابتلا به استئوآرتریت زانو قرار دهد.
• آسیب‌های ناشی از تنش‌های مکرر: برخی افراد به دلیل اقتضای شغلشان دائما در حال انجام فعالیت هایی هستند که چنین فعالیت هایی می‌توانند بر مفصلشان تنش‌ وارد کنند، مثل چمباتمه زدن، زانو زدن و وزنه برداری از جمله فعالیت هایی هستند که فشار زیادی را بر مفصل وارد می کنند.

بورسیت زانو

بورس ها کیسه های کوچک حاوی مایع هستند که همچون بالش عمل کرده و به اصطکاک بین استخوان، عضلات و بافت های اطراف آن کمک می کنند. بیماری بورسیت زانو زمانی آغاز می شود که بورس ها تحریک شده و ملتهب شوند.

بورسیت زانو معمولا به دنبال حوادثی همچون وارد شدن فشار بیش از حد به زانو، بروز عفونت باکتریایی در بورس ها و.. ایجاد شده و موجب زانو درد ناگهانی می گردد.

ضعیف شدن عضلات اطراف مفصل زانو

به چهار عضله ای که در جلوی ران قرار دارند؛ عضلات چهار سر ران می گویند. در اغلب موارد عضلات چهار سر ران، با بالا رفتن سن ضعیف می شوند و همین موضوع موجب وارد شدن فشار بیشتر به زانو و بروز دردهای ناگهانی در زانو شود.

جابه جایی استخوان زانو

این نوع آسیب ها به دلیل وارد شدن ضربه مستقیم به پا ایجاد می شود. این نوع زانو دردهای ناگهانی باید کاملا جدی گرفته شوند و به صورت اورژانسی تحت درمان قرار بگیرند؛ زیرا این عارضه علاوه بر اینکه استخوان ها را در معرض شکستگی و دررفتگی شدید قرار می دهد بلکه ممکن است اعصاب و عروق را نیز درگیر کند.

جابه جایی استخوان بیشتر در سالمندانی که به اضافه وزن مبتلاند اتفاق می افتد.

آسیب دیدگی مینیسک زانو

مینیسک قطعه غضروفی است که بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار دارد. مینیسک با افزایش سن ضعیف می‌شود، به همین دلیل پارگی منیسک در افراد بالای 30 سال شیوع بیشتری دارد. درد ناگهانی زانو به ویژه در هنگام لمس کردن زانو، ورم، قفل کردن زانو، دشواری در حرکت در آوردن زانو از مهم ترین علائم آسیب دیدگی مینیسک زانو می باشد.

نقرس

نقرس یکی از انواع بیماری های ورم مفاصل می باشد که با درد همراه است. نقرس در اثر افزایش اسید اوریک در خون به وجود می آید.

اسید اوریک اضافی موجود در خون به شکل کریستال هایی در مفاصل ته نشین شده و باعث قرمزی، متورم و گرم شدن، درد و التهاب یک یا چند مفصل می گردد که بیشتر در انگشت شست پا، پاشنه پا، قوزک پا، زانو و آرنج ظاهر می شود.

پیچ خوردگی زانو

پیچ خوردگی زانو در اثر آسیب دیدن و کشیدگی رباط ها رخ می دهد. هر فعالیتی که باعث خارج شدن زانو از محور طبیعی خود شود، می تواند دلیل این مشکل باشد. در بیشتر موارد پیچ خوردگی های زانو در حین فعالیت های ورزشی در هنگام پریدن و یا چرخش ناگهانی رخ می دهد.

علت زانو درد ناگهانی در زنان چیست؟

متاسفانه زنان به دلیل ساختار بدنی و ویژگی منحصرفرد عضلات و استخوان ها بدن بیشتر از مردان به دردهای مفصلی از جمله زانو درد دچار می شوند. علاوه بر این ساختار، هورمون ها بخش مهمی از کارکرد بدن زنان می باشند که آنها را در برابر انواع آسیب ها ضعیف می کند.

همچنین درد زانو در دوران بارداری یک امر شایع در زنان است که اصلی ترین علت آن اضافه وزن است که مادر در این مرحله از زندگی خود بدست می آورد. علاوه بر آن، مفاصل بدن زنان با آغاز روند بارداری نرمتر از قبل شده و خود را برای تولد نوزاد آماده می کند و همه این عوامل دست به دست هم می دهد تا موجب شود یک خانم در دوران بارداری به زانو درد ناگهانی دچار شود.

از مهم ترین علت زانو درد ناگهانی در زنان می توان به:

اضافه وزن

زانو درد در زنان یکی از شایع ترین عوارض چافی و اضافه وزن است. مسلما با افزایش تدریجی وزن بدن فشار بیشتری به زانوها وارد می شود و همین عامل منجر به بروز دردهای ناگهانی در زانو می شود. این دردها با بالا رفتن وزن شدیدتر خواهد شد.

بالا رفتن سن و یائسگی

یائسگی یک فرآیند طبیعی است که معمولا در سنین حدود 50 ـ 48 سالگی اتفاق می‌افتد. سلامت استخوان ها و مفاصل بدن ارتباط نزدیکی با هورمون استروژن دارد. در دوران یائسگی سطح هورمون استروژن کاهش پیدا می‌‌کند و در این شرایط بیمار به زانودردها و دیگر دردهای مفصلی دچار می شود که قبلا آن را تجربه نکرده بود.

آرتروز زانو

جنسیت خانم، یائسگی، ضعف بودن عضلات و ماهیچه سه فاکتور مهم در بروز آرتروز زانو است که احتمال ابتلا به آرتروز در خانم ها تا چندین برابر افزایش می دهد به همین جهت خانم ها بیشتر و زودتر از آقایون به این اختلال دچار می شوند.

البته بغیر از این عوامل بیماری ها و اختلالاتی دیگری هستند که موجب بروز زانو درد ناگهانی در زنان می شود. این بیماری ها شامل موارد زیر می‌شود:

• آسیب دیدگی مینیسک زانو
• پوکی استخوان
• آسیب دیدگی و نرمی کشکک زانو

علت زانو درد ناگهانی در کودکان چیست؟

درد زانو یکی از شایع ترین گله های نوجوانان و کودکان است که در اکثر موارد به دنبال رشد عضلات، تاندون ها، استخوان ها رخ می دهد که به این نوع درد ها درد های رشد می گویند. دردهای رشد در ناحیه ران پا، زانو و ساق پا احساس می شود.

همچنین ممکن است کودکان در زمان های مختلف احساس زانو درد داشته باشند که چنین چیزی نشان دهنده یک مشکل جدی در مفصل زانو کودکان است. این گونه درد ها را نباید بی اهمیت تلقی کرد زیرا با بزرگ شدن بیمار مشکل جدی تر می شود. از شایع ترین دلایل زانو درد ناگهانی می توان به:

عفونت باکتریایی مفصل زانو یا آرتریت سپتیک زانو

آرتریت سپتیک زانو زمانی اتفاق می افتد که عفونت ناشی از باکتری یا ویروس یا قارچ به یک مفصل و یا مفصل اطراف گسترش یابد. این بیماری بیشتر کودکان و افراد مسنی که دچار نقص ایمنی هستند رخ می دهد.

این عفونت معمولا در قسمت دیگری از بدن مانند عفونت ادراری یا عفونت پوستی شروع می شود و از طریق جریان خون به بافت مفصل گسترش می یابد.

آرتریت کودکان

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی در کودکان است که موجب تورم، سفتی، درد و قرمزی در مفاصل می شود. این بیماری بیشتر مفاصل بزرگ در بدن از جمله زانو را درگیر خود می کند که در کودکان موجب درد ناگهانی در زانو می شود.

بیماری ازگود اشلاتر

ازگود شلاتر یک بیماری مربوط به استخوان سازی بیش از حد طبیعی در ناحیه برجستگی استخوان درشت نی است که بیشتر در نوجوانا یازده تا پانزده سال اتفاق می افتد. البته این بیماری در پسران شیوع بیشتر نسبت به دختران دارد.

بیماری ازگود اشلاتر معمولا در هنگام رشد زائده‌های استخوانی رخ میدهد، که همین زائده ها استخوان‌ها، عضلات، تاندون ‌ها و سایر ساختارهای بدن را به سرعت دچار تغییر می کند.

چه زمانی زانو درد ناگهانی خطرناک است؟

به طور قطع تا زمانی که به پزشک ارتوپد مراجعه نکنید؛ نمی توان تعیین کردن علت زانو درد ناگهانی شما چیست؟ چون این درد با توجه به عوامل مختلفی همچون سن، وضعیت سلامتی و عامل بوجود آورده آن متفاوت است.

در صورتی که دردهای ناگهانی زانو شما پس از چندین روز تا چندین هفته طول بکشد و با درمان های خانگی همچون استراحت کردن، استفاده از زانوبند، دارو درمانی و .. تسکین نیابد در این صورت ممکن است دچار مشکلات جدی تری شده باشد.

زانو دردهای ناگهانی در صورتی که با چنین علائمی همراه باشد؛ باید خیلی جدی گرفته شوند:

• قرمزی، تورم و احساس گرمای ناگهانی در مفصل زانو
• حساس بودن به لمس در هنگام فشار دادن و لمس کردن زانو
• دردی که بیش از چندین هفته ادامه داشته باشد
• دردی که با تورم همراه باشد
• زانو شما قفل شده و دیگر نتوانید به درستی آن را صاف کنید
• احساس ناپایداری و ضعف شدید در زانوی خود دارد
• علاوه بر درد، صداهای غیر طبیعی همچون تق تق از زانوی خود می شنوید.
• در هنگام راه رفتن به شدت دچار مشکل شده اید
• قادر نیستید وزن خود را بر روی زانو بیاندازید
• زانوی شما دچار بدشکلی و ناهنجاری شده است

راه های درمان درد ناگهانی زانو

انتخاب روش درمان درد ناگهانی زانو بستگی به علت آن دارد و تا زمانی که علت آن به طور دقیق مشخص نشود نمی توان فکر جدی برای درمان کرد. شما می تواند قبل از مراجعه به پزشک برای تسکین و بهبودی دردهای خود از چنین روش هایی استفاده کنید:

• استراحت دادن به مفصل زانو و خوداری از انجام فعالیت هایی که فشار زیادی به مفصل زانو وارد می کند.
• قرار دادن یخ در موضع درد
• استفاده از مسکن ها و داروهای ضدالتهاب بدون تجویز پزشک نظیر استامینوفن و ایبوپروفن
• بستن محل درد با بریس یا زانو بند
• استفاده از کرم ها و پمادهای موضعی برای کاهش درد

پس از تشخیص علت درد ناگهانی زانو نیز پزشک در کنار استفاده از این روش ها از چنین گزینه های درمانی استفاده می کند:

• تزریق داروی استروئید
• تجویز بریس های مخصوص
• فیزیوتراپی و توانبخشی
• جراحی زانو ( بسته به علت درد زانو نوع جراحی نیز متفاوت است؛ اما دو روش جراحی تعویض مفصل زانو و جراحی آرتروسکوپی زانو از پرکاربردترین روش ها می باشد)

5 توصیه برای اینکه همیشه زانوهای سالمی داشته باشید 

علت زانو درد ناگهانی هرچه که هست، نباید زندگی روزمره شما را مختل کند. پس بهتر است پیش از آنکه به درد و درمان آن بپردازید، به داشتن زانوهای سالم فکر کنید.

اگر توصیه‌های زیر را جدی بگیرید، می‌توانید فشار روی زانوها را کاهش داده، خطر آسیب و زانو درد ناگهانی را به حداقل رسانده، و با بالارفتن سن، زانوهای سالمی داشته باشید.

1. وزن مناسب خود را حفظ کنید

اضافه وزن یا چاقی، علت زانو درد ناگهانی و بعد هم آرتروز می‌شود. فشار مضاعفی به زانوهای شما وارد می‌کند و چه‌بسا عوارضی مانند افزایش التهاب به همراه داشته باشد.

در طرف مقابل، کاهش وزن، به کاهش فشار روی مفاصل کمک می‌کند. هر یک کیلوگرمی که از وزنتان کم می‌شود، فشار روی زانوهایتان تا ححد زیادی کاهش پیدا می‌کند.

2. پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنید

اگر غضروف زانو آسیب ببیند یا ساییده بشود، فرد دچار درد و مشکلات حرکتی خواهد شد. ورزش‌های ساده و روزمره‌ای مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری، به بازسازی مفصل و تقویت پاها کمک می‌کنند.

توصیه می‌شود روزی 30 دقیقه، و چندبار در هفته پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنید تا زانوهایتان تقویت شده و به زانو درد ناگهانی دچار نشوید.

3. عضلات اطراف زانو را تقویت کنید

جراحان ارتوپد همیشه توصیه کرده‌اند عضلات خود را قوی و انعطاف‌پذیر کنید. بعضی تمرین‌های تقویتی هستند که می‌توانند درد زانو را کاهش داده، و از مشکلات بعدی هم جلوگیری کنند.

لیفت پا، تقویت پشت ران، حرکات استپ، دیپ با صندلی و اسکات روی دیوار، از بهترین حرکت‌ها برای تقویت عضلات پا هستند. البته اگر زانو درد دارید، قبل از شروع برنامه ورزشی، با پزشک متخصص مشورت کنید.

4. عضلات خود را کش بدهید

کشش عضلات پا به تسکین درد زانو کمک می‌کند. حرکات کششی می‌توانند به شل شدن عضلات، کاهش فشار روی مفاصل، بهبود انعطاف‌پذیری، و از بین بردن علت زانو درد ناگهانی کمک کنند.

حرکت کششی مناسب زانو باید عضلات و تاندون‌های اطراف زانو را هدف قرار بدهد. کشش عضلات چهارسر ران، همسترینگ، ساق پا، عضلات لگن، و نوار ایلیوتیبیال، نواحی مهم برای حرکات کششی هستند.

5. وضعیت بدنی خود را بهتر کنید

وضعیت بدن (posture) اگر نامناسب باشد، باعث درد مفاصل شده و به علت زانو درد ناگهانی تبدیل خواهد شد. شکل قرارگیری بدن، برای تنظیم کارکرد و حفظ سلامت مفاصلی مانند شانه‌ها، باسن و زانوها بسیار مهم است.

توصیه می‌شود روی زانوهایتان ننشینید، چون گردش خون را کاهش داده و به مفصل فشار وارد می‌کند. در عوض می‌توانید زانوها را خم کرده، و طوری بنشینید که پاها روی زمین قرار بگیرند.

جمع‌بندی

زانودرد ناگهانی می‌تواند ناشی از آسیب تروماتیک، آسیب استرسی یا عود یک بیماری زمینه‌ای باشد.

به یاد داشته باشید که برای ایجاد پارگی جزئی رباط یا ساییدگی غضروف نیازی به آسیب شدید نیست. حرکات تکراری، فشار روی زانوها و ورزش می‌توانند باعث ایجاد علائم زانودرد شوند.

درمان‌های خانگی و کمک‌های اولیه زیادی برای بیماری‌هایی مانند زانوی دونده و تاندونیت وجود دارند. اما فقط پزشک می‌تواند بهترین روش درمانی را توصیه کند. بنابراین اگر به‌طور ناگهانی دچار درد شدید زانو شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا علت درد را شناسایی کند. 

منابع :

advancedsportsandspine.com

medicalnewstoday.com