علت و دلایل زانو درد در سالمندان

درد زانو شایع ترین مشکل افراد مسن محسوب می شود و اکثر افراد از آن شکایت دارند. زانو درد ناشی از کهولت سن رخ می دهد و علاوه بر فاکتور سن درد زانو در افراد مختلف دلایل متعددی دارد.

زانو درد به محض این که آغاز می شود با سرعت بسیاری پیشرفت می کند و باعث اختلال عملکرد طبیعی افراد مخصوصا سالمندان می شود. با این وجود با تشخیص علل زانو درد توسط متخصص ارتوپد و اتخاذ راهکارهای درمانی مناسب می توان  درد زانو را کاهش داد و از سرعت پیشرفت آن نیز جلوگیری به عمل آورد.

ساختار زانو

زانو بزرگ ترین و پیچیده ترین و در عین حال مهم ترین مفصل بدن به شمار می رود و از همین رو بسیار آسیب پذیر نیز می باشد.

زانو محدوده حرکتی بسیاری دارد و فشار بسیاری را ناشی از وزن انسان تحمل می کند و این فشار هنگام راه رفتن و دویدن نیز دو برابر می شود. کار اصلی زانو علاوه بر تحمل وزن بدن، خم و راست شدن است و استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می کند.

زانو درد چیست؟

زانو درد شایع ترین درد مفصلی در دوران سالمندی می باشد و بروز آن دلایل مختلفی دارد و به دلیل فشار بسیاری که به آن وارد می شود بسیار آسیب پذیر بوده و علاوه بر این برخی عارضه و بیماری ها باعث درگیر شدن این قسمت از بدن می شوند.

درد زانو ممکن است داخل خود مفصل و یا اطراف آن رخ دهد و در برخی افراد نیز به علت اسیب دیدگی یا پارگی رباط ها و غضروف ها می باشد. اما در افراد مسن دلیل اصلی زانو درد وجود برخی بیماری ها مانند تورم مفاصل و عفونت می باشد. ازهمین رو تشخیص علت زانو درد کلید روش درمان آن است که به شدت درد و محل وقوع آن و چگونگی بروز آن بستگی دارد.

علائم زانو درد در افراد مسن

•  قرمز شدن و احساس گرمای شدید داخل مفصل زانو
•  احساس بی ثباتی درزانو و مشکل درراه رفتن
•  لنگیدن فرد در حین راه رفتن به دلیل درد
•  عدم توانایی در خم و راست کردن زانو
•  ورم و احساس سفتی در زانو و کاهش انعطاف پذیری آن که گاهی ناشی از آب آوردن زانو است و برخی مواقع نیز در اثر خونریزی داخل مفصل زانو اتفاق می افتد.
• قفل شدن ناگهانی زانو و عدم توانایی فرد در راست کردن زانوی خود.
•  ناپایداری و احساس خالی کردن زانو که به دلیل انحراف لحظه ای کشکک از محل اصلی خود است. در این وضعیت بدن قادر به تحمل وزن بدن نیست و به اصطلاح می گویند زانو خالی می کند.
•  صدا دادن ( کریپتوس ) مفصل زانو که معمولا با درد همراه نیست.
•  درد زانو و حساس به لمس شدن آن

دلایل زانو درد در افراد مسن وسالمندان

•  زانو درد به دلیل آسیب دیدگی و پارگی رباط ها و گرفتگی عضلات پا
•  درد زانو به علت آسیب دیدگی در تصادفات
•  پاره شدن و آسیب دیدگی تاندون و ماهیچه های چهار سر ران
•  زانو درد ناشی از آسیب دیدگی یا پارگی مینیسک زانو
•  برخی افراد دچار جا به جایی استخوان زانو یا جا به جایی کاسه زانو می شوند و همین اتفاق باعث درد زانوی آن ها می شود.
•  درد زانو بر اثر بیماری آرتروز یا روماتیسم مفصلی که به صورت دردی مزمن و دائمی است.
•  زانو درد در افراد مسن ناشی از کندرومالاسی کشکک ( نرم شدن غضروف استخوان کشکک )

راهکارهای پیشگیری از زانو درد در افراد مسن

 حفظ وزن بدن به صورت متعادل

چاقی و اضافه وزن باعث افزایش فشار به زانو و آرتروز زودرس مفاصل زانو و در نتیجه ابتلا به بیماری آرتروز می شود.

کاهش وزن موثرترین روش پیشگیری از درد زانو در سالمندان می باشد که از طریق انجام فعالیت های ورزشی سبک مناسب افراد مسن میسر می شود. ورزش علاوه بر کاهش وزن باعث تقویت عضلات زانو نیز می شود و همچنین دامنه حرکتی فرد را افزایش می دهد.

استفاده از کفش مناسب

پوشیدن کفش مناسب هنگام راه رفتن  و پیاده روی از دیگر عوامل پیشگیری از زانو درد می باشد. استفاده از کفش پاشنه بلند ممکن است باعث بروز مشکلاتی در پاشنه پا شود.

 پرهیز از یک جا نشستن و عدم تحرک به مدت طولانی

افرادی که در محل کار خود به مدت طولانی و بدون حرکت می نشینند بیش از سایر افرادی که به مقدار کافی تحرک دارند در معرض ابتلا به زانو درد قرار دارند.

استفاده از رژیم غذایی سالم

برخورداری از یک تغذیه سالم و غنی در سلامت مفاصل بدن نقش به سزایی ایفا می کند. یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم و انواع ویتامین ها مانند تخم مرغ و ماهی و پنیر و ماست جهت پیشگیری از زانو درد مفید هستند.

درمان زانو درد در سالمندان با فیزیوتراپی

روش های درمان زانو درد در افراد مسن

توصیه هایی جهت کاهش درد درمان درد زانو در افراد مسن

•  به صورت منظم پیاده روی آرام داشته باشید
•  انجام ماساژ درمانی تحت نظر متخصص فیزیوتراپ
•  رعایت اصول تغذیه ای سالم و دریافت کافی کلسیم از مواد غذایی
•  استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه دردناک زانو
•  بالا قرار دادن پا کمی بالاتر از سطح قلب نیز در کاهش درد و تورم مفصل زانو موثر بوده و مانع تجمع مایعات اضافی در داخل مفصل زانو می شود.
•  در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کاهش داده و در حد متعادل نگه دارید.

شنا و پیاده روی در استخر برای افراد مسن بسیار مفید می باشد. سالمندان می توانند تحت نظر فیزیوتراپ یا یک پرستار سالمند به انجام این ورزش ها بپردازند و از این طریق درد  زانوی خود را تا حدودی تسکین دهند.

پیاده روی در استخر فشار زیادی به زانوها وارد نمی کند و از طرفی هم باعث تقویت عضلات اطراف زانو شده و باعث می شود تا زانو به سهولت بتواند وزن بدن را تحمل کند. در فیزیوتراپی به مجموعه این فعالیت ها آب درمانی یا هیدروتراپی نیز می گویند که به خاطر غوطه ور شدن بدن در آب بهترین روش درمانی مخصوصا در مراحل ابتدایی زانو درد به شمار می رود.

دوچرخه سواری نیز به صورت آرام و با سرعت یکنواخت فشار زیادی به زانوهای سالمند وارد نمی کند. به طور کلی انجام هر گونه فعالیتی که باعث فشار به زانو شود و یا باعث حرکات ناگهانی و چرخشی زانو شود برای فرد مضر بوده و مشکلاتی را برای او به وجود خواهد آورد.