نرمی کشکک زانو (کندرومالاسی پاتلا) چیست؟

نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی عارضه ای است که در طی آن غضروف موجود در ناحیه پشتی کاسه زانو نرم می شود. بروز چنین شرایطی که بیشتر در افراد جوان خصوصا ورزشکاران اتفاق می افتد؛ باعث بروز درد، ورم و صداهایی در حین حرکت زانو می شود.

عموما نرمی کشکک زانو با چند روز استراحت و دوری کردن از انجام تمرینات و حرکات ورزشی بهبود می یابد اما در مواردی که علت نرمی کشکک زانو آسیب های ورزشی نباشد و عوامل جدی تری همچون آرتروز زانو باعث بروز چنین بیماری شود تنها با استراحت تسکین نمی یابد و نیازمند اقدامات درمانی بیشتری است.

برخی افراد گمان می کنند چون جوان هستند هیچ بیماری مفصلی آن را تهدید نمی کند اما بهتر است بدانید بیماری نرمی کشکک زانو اختلالی است که بیشتر در افراد جوان رخ میدهد و با درد و احساس خشکی در ناحیه زانو همراه است. اگر شما نیز به چنین علائمی دچار شدید؛ پیشنهاد می شود هر چه سریعتر به پزشک ارتوپد مراجعه نماید تا علائم بیماریتان در مراحل اولیه درمان شود و نیاز به اقدامات درمانی تهاجمی نداشته باشد.

عوامل نرمی غضروف کشکک زانو

انواع آسیب ها و صدمات وارده بر مفصل زانو موجب نرمی غضروف می شوند. نرمی کشکک زانو اغلب ناشی از آسیب دیدگی زانو، کار کشیدن بیش از حد از زانو و عدم هم ترازی ماهیچه ها واستخوان های اطراف مفصل زانو است. برخی از دلایل نرمی غضروف زانو شامل موارد زیر می باشد :

• وارد شدن ضربه به زانو یا جراحات وارده به زانو در اثر سوانح
• شکستگی یا دررفتن کشکک زانو
• عدم تعادل بین ماهیچه های اطراف زانو ( تضعیف برخی عضله ها نسبت به عضلات دیگر )
• کار کشیدن بیش از حد از زانو. به عنوان مثال خم کردن یا چرخاندن مکرر مفصل زانو هنگام فعالیت های ورزشی
• عدم هم ترازی عضله ها و استخوان های اطراف مفصل زانو
• پارگی یا آسیب دیدگی مینیسک زانو
• بیماری استئوآرتریت  یا آرتریت روماتوئید زانو
• عفونت داخلی مفصل زانو
• خونریزی داخل زانو
• تزریق مکرر داروهای استروئیدی داخل زانو

حتما بخوانید: نیمه دررفتگی کشکک زانو

نرمی غضروف کشکک زانو در میان جوانان بیش از گروه های سنی دیگر رایج است. در ورزشکاران دومیدانی، اسکی بازان، فوتبالیست ها، دوچرخه سواران و ... به دلیل فشار زیادی که به زانوهای خود وارد می کنند ریسک ابتلا به بیماری کندرومالاسی در آن ها بیش از سایرین می باشد.

علاوه بر ورزشکاران افرادی که قالی بافی می کنند، کاشی کاران و کارگران سازندگان کف ساختمان  نیز به دلیل زانو زدن های طولانی ممکن است به این بیماری دچار شوند.

علائم نرمی کشکک زانو چیست؟

علائم این بیماری به تدریج ظاهر می شود و غالبا اکثر بیماران در اوایل بیماری دردی را احساس نمی کنند. اما با گذشت زمان و با بدتر شدن میزان ساییدگی، علائم بیماری نیز ظاهر می شود. از مهم ترین علائم نرمی کشکک زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زانو درد در قسمت جلوی زانو که هنگام نشستن، خم کردن زانو، دو زانو نشستن، دویدن و پایین رفتن از پله ها نیز شدیدتر می شود.
• ناپایداری و خالی کردن ناگهانی زانو به طوری که فرد احساس می کند زانوی او تحمل وزن او را ندارد و گویی مفصل زانو از جای خود دررفته است.
• برخی مواقع فرد احساس می کند چیزی درون مفصل زانوی او گیر کرده است
• صدا دادن مفصل زانو هنگام حرکت یا احساس ساییدگی زیر کشکک زانو نیز از دیگر علائم نرمی کشکک زانو می باشد.
• بیماری کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو  ممکن است منجر به تورم زانو شود.
• زانو درد پس از نشستن های طولانی مدت یا هنگام برخاستن و احساس سفتی در مفصل زانو
• تورم جلوی مفصل زانو که ناشی از ورم کردن کشکک می باشد.
• کاهش دامنه حرکتی بیمار و ناراحتی هنگام حرکت کشکک زانو

 حتما بخوانید: درمان لقی کشکک زانو

البته این علائمی که برای بیماری نرمی کشکک زانو نام برده شد مربوط به علائم عمومی این بیماری است و ممکن است هر شخصی علائمی به خصوصی را تجربه کند. عارضه نرمی کشکک زانو به چهار درجه تقسیم می شود که هر بیماری در هر مرحله ای که باشد علائم مخصوص به خود را تجربه می کند. عارضه نرمی کشکک زانو به چهار طبقه تقسیم می شود که شامل موارد زیر می‌شود:

• درجه اول : کمترین میزان آسیب دیدن کشکک است و با نرمی خیلی خفیف در زانو همراه است.
• درجه دوم: این مرحله نشان دهنده شروع فرآیند فرسایش است و با غیر طبیعی شدن سطوح نمایان می شود.
• درجه سوم: این مرحله با نازک شدن غضروف های اطراف کشکک ظاهر می شود.
• درجه چهارم: مربوط به شدیدترین درجه ساییدگی و فرسایش غضروف های اطراف استخوان است که در این مرحله بیمار در معرض آرتروز نیز قرار دارد زیرا دو استخوان زانو به یکدیگر سابیده می شوند.

برخی پزشکان و متخصصین ارتوپد متعقدند که نرمی کشکک زانو مرحله اول شروع بیماری آرتروز زانو است و در صورت بی توجه بودن به علائم این بیماری، بیمار را در آینده در معرض آرتروز لگن قرار می دهد. به همین منظور پیشنهاد می شود به هیچ عنوان نسبت به علائم این بیماری بی توجه نباشید و برای تشخیص علت و درمان آن هر چه سریعتر به یک جراح ارتوپد مراجعه نمایید.

حتما بخوانید: علائم آرتروز لگن

پيشگيري ازساييدگي  و نرمي غضروف کشکک زانو

1.  سعی در جلوگیری از افزایش وزن
2. قبل از هر فعالیت ورزشی باید حدود پنج دقیقه بدن را به اصطلاح گرم کرده و سپس نرمش های کششی را انجام داد.
3. برای دویدن باید از کفش هایی استفاده کرد که، کفی آن توانایی جذب ضربات و شوک های وارده را داشته باشد.
4. عضلات چهارسر ران خود را قوی نگه دارید.
5. هر ورزشی را که انجام می دهیم باید شدت و مدت آن را بتدریج افزایش داده و از تغییر ناگهانی شدت و مدت ورزش باید اجتناب کرد.
6. سعی کنید کمتر دوزانو و چهارزانو بنشینید و در صورت امکان کمتر از توالت های سنتی استفاده کنید.

تشخیص نرمی غضروف کشکک زانو

معمولا افراد پس از احساس درد در مفصل زانوی خود به پزشک مراجعه می کنند و پزشک نیز با معاینه کامل پای بیمار و فشار دادن قسمت های مختلف زانوی او و همچنین حرکت و چرخاندن زانو به تمام جهات و مشاهده حالات بیمار، بیماری او را تشخیص داده و سایر عوارض احتمالی که دارای علائم مشابه هستند را رد می کند.

همچنین پزشک جهت تشخیص دقیق تر و یافتن علت زانو درد بیمار از طریق عکسبرداری اقدام می کند :

•  رادیوگرافی اشعه ایکس
• سی تی اسکن
•  ام آر آی

روش های درمان غیر جراحی نرمی کشکک زانو

این بیماری بیشتر از اینکه یک بیماری گذرا باشد ، يك بيماري وضعیتی است که، در اثر روش های بد زندگی کردن بوجود میاید. پس توصیه می شود؛ برای بهبودی اين بيماري باید بسیاری از عادات و رفتارهای روزانه خود را تغییر دهیم.
درمان این بیماری نیاز به همکاری بسیار موثر بیمار دارد و مهمترین اقدامات درمانی در معالجه این بیماری باید توسط خود بیمار انجام شود.

برای درمان غیر جراحی نرمی کشکک زانو  به گزیده ای از روش‌ها اشاره می کنیم:

پزشک پس از تشخیص علت نرمی کشکک زانو ویا کندرومالاسی ادام به درمان آن می کند.پزشک درابتدا از روش های غیر جراحی جهت بهبود درد بیمار بهره می گیرد که شامل موارد زیر هستند :

 داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن

این داروها جهت تسکین درد بیمار تجویز می شود. همچنین استفاده از پمادها و مشمع های ضد درد نیز در کاهش درد زانوی بیمار موثر است.

 استراحت کافی و استفاده از کمپرس یخ و بالا قرار دادن پا کمی بالاتر از سطح قلب

در کم کردن درد و سایرعلائم نرمی کشکک موثر هستند.

مفصل زانو برای ترمیم به زمان کافی نیازدارد. بنابراین جهت بهبودی خود شتاب زده عمل نکنید و از انجام فعالیت هایی که باعث تشدید درد و اعمال فشار روی زانوی شما می شود خودداری کنید. زیرا ممکن است علاوه بر نرمی کشکک، زانوی شما دچار آسیب دیگری نیز بشود و این اتفاق روند درمان را کندتر خواهد کرد.

به طور مثال فعالیت هایی مانند دویدن و پریدن و وزنه برداری فشار زیادی به زانو وارد می کند و باعث درد زانو می شود. حتی اگر پیاده روی آرام هم باعث فشار و ناراحتی شما می شود باید سعی کنید قدم های خود را کوتاه تر بردارید و تا زمان تعیین شده توسط پزشک فعالیت های ورزشی را آغاز نکنید.

کمپرس یخ را نیز به مدت چند روز پس از حادثه روی زانوی خود قرار دهید و دقت کنید که یخ را مستقیم روی زانوی خود نگذارید. زیرا باعث سوختگی زانوی شما می شود.

فشار موضعی روی مفصل زانو نیز از درد و تورم آن می کاهد. برای این منظور پزشک یک بانداژ فشاری پلاستیکی دور زانوی بیمار قرار می دهد. توجه داشته باشید که بانداژ بیش از حد سفت نباشد. همچنین پس از بهبودی ضروری است که از زانو بند طبی استفاده کنید تا از مفاصل زانوی شما محافظت شود و از اعمال فشار روی کاسه زانو نیز جلوگیری به عمل آید.

علاوه بر این بستن نوار زیر کاسه زانو نیز در کاهش درد و برطرف کردن فشار از روی زانو موثر می باشد. استفاده از این نوارها ساده است و فیزیوتراپ نحوه استفاده از آن را به بیمار آموزش خواهد داد.

 انجام تمرینات ورزشی

حرکات ورزشی و برنامه های توانبخشی توسط پزشک یا فیزیوتراپ به بیمار ارائه می شود که این تمرینات باعث استحکام و تقویت عضلات اطراف مفصل زانو شده و به بهبود علائم نرمی کشکک زانو کمک می کند.

ماساژ درمانی نیز بسیار موثر است و باعث افزایش انعطاف پذیری و نرم شدن بافت های داخل زانو می شود.

علاوه بر این تمرینات سعی کنید دویدن خود را نیز محدود کرده و بیشتر به شنا و دوچرخه سواری بپردازید.

جهت دویدن و پیاده روی نیز از کفش های مناسب با کفی های طبی استفاده کنید و از دویدن روی سطوح سخت نیز اجتناب کنید تا فشار کمتری به زانوی شما وارد شود. زیرا اعمال فشار بیش از حد به زانو باعث تشدید علائم کندرومالاسی می شود. تاکید می شود که پیش ازآغاز فعالیت حتما به روش صحیح بدن خود را گرم کرده و به یکباره شروع به حرکات شدید ورزشی نکنید.

 لیزر درمانی

لیزر درمانی زانو در تسکین و کاهش بسیاری از دردها ناشی از بیماری های تخریبی مانند نرمی کشکک زانو بسیار موثر می باشد.

در این روش درمانی افزایش جریان خون ناحیه آسیب دیده، باعث می شود درد کاهش یابد.

لیزر درمانی یک روش غیرجراحی و کم تهاجم است که به کاهش درد بیماران و افزایش دامنه حرکتی آن ها بدون نیاز به مصرف دارو و جراحی کمک می کند. از این روش علاوه بر درمان نرمی کشکک زانو جهت درمان پوکی استخوان و سایر بیماری های تخریبی نیز استفاده می شود.

 فیزیوتراپی

یک متخصص فیزیوتراپ برای درمان نرمی کشکک زانو برروی قوی کردن عضلات ران و کشاله ها تمرکز می کند. عموما شما از طریق جراح ارتوپد به متخصصین فیزیوتراپ ارجاع داده می شوید تا با تقویت عضلاتتان از بدتر شدن شرایط پیشگری شود.

همچنین در مورادی که جراح ارتوپد تشخیص دهد علت بروز چنین بیماری به دلیل اختلالاتی همچون پای پرانتزی و پای ضربدری است با ارجاع دادن شما به فیزیوتراپ به درمان این عارضه کمک می کند. آموزش تمرینات و حرکات ورزشی مخصوص، ارائه آموزش های مخصصوص در انجام کارها از جمله دیگر وظایف و کارهای متخصص فیزیوتراپ است.

دارودرمانی

از آنجایی که این اختلال باعث ایجاد التهاب و ورم زانو می شود. ممکن است جراح ارتوپد برای شما داروهای ضد التهاب را تجویز نماید. تجویز داروهای ضد درد همچون ایبوپروفن به منظور کاهش درد و علائم بیماری صورت می گیرد. قرص های غضروف ساز نوع دیگر داروها هستند که توسط پزشک تجویز می شود تا از بدتر شدن شرایط پیشگیری کنند.

درمان نرمی کشکک زانو به روش جراحی

اصولا عارضه نرمی کشکک زانو از طریق روش های محافظه کارانه و بدون جراحی بهبود میییابد ولی با این وجود در صورتی که بیمار به درد ها و علائم غیر قابل کنترل دچار شود و درمان های ساده تاثیری در بهبودی حال بیمار نداشته باشد در این صورت جراحی برای از بین بردن درد و کم کردن فشار از روی مفصل زانو لازم می شود.

جراحی آرتروسکوپی یکی از کم تهاجمی ترین روش های درمان  اختلالات مفصلی است که در طول آن جراح ارتوپد با ایجاد برش کوچکی در ناحیه زانو و فرستادن دوربین کوچکی ( آرتروسکوپ ) به درون زانو جراحی را انجام می دهد. دوربین موجود در آرتروسکوپ تصاویری از داخل مفصل را به صفحه نمایشگر می فرستد و به این ترتیب جراح ارتوپد می تواند ساختار زانو و آسیب های موجود در مفصل زانو را با جزئیات دقیقی بر روی مانیتور ببیند. به کمک این جراحی مشکل و دردهای زانو از بین می رود و هیچ فشاری در ناحیه زانو مشاهده نمی شود.