خداوند مفصل ها و استخوان های بدن زنان را به گونه طراحی کرده است که از عهده کار سختی همچون زایمان بربیایند. تاندون ها و مفصل های بدن خانم ها از انعطاف پذیری و کشسانی زیادی برخوردار است و همین عامل موجب شده تا مفصل ها دامنه حرکتی بیشتر داشته باشند.
اما این فرآیند همیشه برای خانم ها مفید نبوده و برعکس در برخی مواقع آنها را مستعد آسیب بیشتری قرار می دهد. به همین جهت خانم ها بیشتر از آقایون به دردهای مفصلی از جمله زانو درد دچار می شوند.
از شایع ترین علت زانو درد در زنان می توان به آرتروز زانو اشاره کرد؛ آرتروز اختلالی است که در آن غضروف های پوشاننده مفصل زانو پایداری و ترمیم پذیری خود را از دست می دهد و از بین می روند.
زنان نسبت به آقایون دو برابر بیشتر به این عارضه دچار می شوند که طراحی خاص بدن زنان و پایین بودن سطح هومورن زنان در دوران یائسگی از مهم ترین علت آرتروز در زنان است. البته زانودرد در زنان به دلایل مختلفی دیگری رخ می دهد که ما در این مقاله به طور مفصل به علت ها و راههای درمان آن پرداخته ایم.
انواع زانو درد در زنان
مفصل زانو که به عنوان بزرگترین مفصل بدن شناخته می شود از سه استخوان ران، استخوان درشت نی و استخوان کشکک تشکیل شده است که پایداری و استقامت زانو به کمک این استخوان ها در کنار رباط ها، غضروف ها و کپسول های مفصلی فراهم می شود. اما از آنجایی که این مفصل به طور مکرر در معرض فشارهای پیوسته زیادی قرار دارد ممکن است به دلایل مختلفی دچار آسیب شود.
زانو درد یک علامت و نشانه شایع در تمام اختلالات زانو است که دارای انواع مختلفی است که به طور کلی این درد را به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می کنند؛
نوع حاد زانو درد که بیشتر به دلایلی همچون شکستگی مفصل زانو، آسیب دیدگی مینیسک و دررفتگی زانو رخ می دهد و با درد ها و علائم شدیدی همراه است و در صورت درمان نشدن ممکن است بیمار را به زانو درد مزمن مبتلا کند که از شایع ترین علل زانو درد مزمن می توان به آرتروز یا استئوآرتریت اشاره کرد. در بین زانو درد مزمن و حاد برخی اختلالات هستند که بیشتر از دیگر بیمار ها شایع هستند. که از رایج ترین انواع زانو درد شامل موارد زیر میباشد:
آسیب دیدگی مینیسک زانو
مینیسک یکی از قسمت های مهم زانو است این قسمت نقش ضربه گیر را در زانو برعهده دارد و باعث استحکام زانو میشود، زانو دو مینیسک، یکی در قسمت داخلی (مدیال) و دیگری در قسمت خارجی (لترال) دارد که این دو مینیسک زانو در کنار یکدیگر بعنوان ضربهگیر برای زانو عمل میکنند و سبب پایداری مفصل زانو می شوند.
آسیب دیگی یا پارگی مینیسک زانو در زنان میتواند باعث ایجاد اختلال درعملکرد صحیح زانو شود و تا زمان بهبودی در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کند.
تاندونیت زانو
تاندون، کشکک استخوان ران و کشکک زانو را به هم متصل میکند. از بین رفتن کلاژن بافت این ناحیه به علت فشارهای مداوم، سفتی مزمن عضله همسترینگ، یا بهبود نامناسب این موضع میتواند باعث تاندونیت زانو شود. شیوع تاندونیت زانو در زنان ورزشکار به دلیل پایین بودن قدرت استقامت زانو بیشتر از آقایون است.
آرتروز زانو
آرتروز زانو رایجترین علت زانو درد در زنان به شمار میرود که این عارضه به دنبال تخریب و فرسایش مزمن غضروف مفصلی اطراف زانو رخ می دهد.
غضروف مفصلی روی استخوانهای مفصل زانو را میپوشاند. این غضروف در زمان بروز آرتروز زانو دستخوش تغییراتی تدریجی میشود؛ خاصیت کشسانی خود را از دست میدهد، به مرور سخت و سفت میشود، ترک برمیدارد و حین انجام فعالیت یا در اثر ضربه راحتتر از پیش آسیب میبیند و فرسوده میشود.
نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی
نرمی کشکک زانو یکی از شایع ترین اختلالات مفصلی در خانم های جوان است که از دلایل آن می توان به فشار بیش به زانو اشاره کرد. علت این نرم شدن در اکثر اوقات، حرکت نامتعادل کشکک روی مفصل زانو، رفتار نامناسب با زانو در حین فعالیتهای بدنی یا ورزشی، ضربه یا ضعف عضلات ران است.
در این بیماری، غضروف پشت کشکک زانو نرم میشود و آسیب میبیند. این بیماری منجر به درد جلوی زانو، ورم و صدای سایش در حین حرکت دادن زانو میشود. عارضه نرمی کشکک زانو عموماً در بین نوجوانان و جوانان اتفاق می افتد و در بین زنان بیشتر شایع است.
اضافه وزن
یکی از تفاوت های بیولوژیکی زنان و مردان در میزان چربی است که در زنان بیشتر از مردان است و علت تجمع چربی و چاق شدن زنان همین موضوع است. از اصلی ترین دلایل آن نیز می توان به هورمون های زنانه اشاره کرد.
این موضوع در زنانی که از قرص های استروژن استفاده می کنند چندبرابر بیشتر از اشخاص معمولی است. زانودرد یکی از عواقب اضافه وزن است زیرا چاقی فشار زیادی را بر زانو و اجزای آن وارد می کند.
اصلی ترین علت زانو درد در زنان چیست؟
آرتروز زانو یکی از شایع ترین علت زانو درد در زنان است که شیوع این بیماری در خانم ها دو برابر آقایون است. خانم ها به دلیل ساختار ویژه ای بدنی و پایین بودن تراکم استخوانی خیلی بیشتر به این بیماری دچار می شوند اما عوامل و علت های دیگر نیز هستند که در بروز این عارضه در خانم ها دخیل است که شایع ترین آن می توان به:
اولین علت شایع بودن زانو درد در زنان به خاص بودن طراحی بدن خانم ها برمی گردد. استخوان ران زنان پهن تر از زانوهایشان است، مفاصل زانوهایشان مانند زانوهای مردان، کاملا در راستای عمود قرار نمی گیرد. فقدان راستایی در بدن زن باعث افزایش آسیب های زانو میشود که منجر به ایجاد آرتروز در سیر آینده ی زندگی می گردد.
علت دیگر زانو درد در زنان را در پایین آمدن سطح هورمون در دوران یائسگی اشاره کرد؛ هورمونهای زنانه روی غضروف بین استخوان های مفصل زانو اثر می گذارد؛ این غضروف ها باعث حرکت هموار و نرم استخوانها می شوند و از درد حین حرکات مفصلی جلوگیری می کنند.
هورمون زنانه استروژن از التهاب غضروف ها جلوگیری می کند. التهاب میتواند منجر به آرتروز شود. اما پس از یائسگی که سطح هورمون استروژن پایین می آید و غضروفها این قدرت حفاظت را از دست می دهند و ریسک ابتلا به آرتروز بیشتر می گردد، حتی اگر از درمان جایگزین هورمون استفاده شود.
پیشگیری از زانو درد در زنان
زانو درد عموما جزو بیماری های استهلاکی است که با افزایش سن رخ میدهد و شیوع آن در خانم ها بیشتر از آقایون است اما این درد را می توان با رژیم غذایی مناسب، ورزش های منظم کنترل کرد که از مهم ترین راهکار ها برای پیشگیری از زانو درد در زنان می توان به:
نگه داشتن وزن متعادل بدن برای جلوگیری از درد زانو
در اغلب موارد برای زانو درد نیاز به دکتر رفتن نیست و با تغییر سبک زندگی می توانید از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. توجه نمایید همیشه وزن طبیعی داشته باشید که متناسب با قدتان باشد. چاقی سبب بیماری آرتروز و بیماری مفصل می شود و برای جلوگیری از درد زانو ، لاغری بهترین راه است. یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش وزن و جلوگیری از ایجاد فشار غیر طبیعی بر روی مفصل زانو کمک نماید.
پوشیدن کفش تخت
کفش پاشنه بلند باعث مشکلات پاشنه پا می شود ما به شما توصیه میکنیم که کفش تخت بپوشید تا از درد زانو جلوگیری شود.
ورزش منظم
ورزش به زانو قدرت میدهد و از درد جلوگیری می کند. تمرینات مخصوص زانو را با کمک مربی ورزش انجام دهید تا در آینده از زانو درد پیشگیری کنید.
اجتناب از بی تحرکی
یک باور اشتباه درباره درد زانو این است که بعلت ورزش کردن بیش از حد است. اگر شما در محل کار برای مدت طولانی نشسته اید، این بی تحرکی باعث میشود که عضلات خشک شوند و باعث ایجاد درد زانو شوید.
مواد غذایی غنی از کلسیم بخورید
برای جلوگیری از درد زانو باید یک رژیم غذایی غنی از کلسیم بخورید. به خانمها توصیه می شود که تخم مرغ ، ماهی، پنیر و ماست بخورند که استخوانهایشان قوی شود و از زانو درد پیش گیری کنند.