رماتیسم لگن یا آرتریت روماتوئید چیست؟

روماتیسم لگن و ران چیست؟ و چگونه ایجاد می شود؟

روماتیسم لگن یا آرتریت روماتوئید مفصل لگن یک بیماری التهابی است که بر فضای داخلی کپسول مفصلی تاثیر می گذارد و باعث یک تورم دردناک در مفصل شده و در نهایت ممکن است منجر به فرسایش استخوان ها و تغییر شکل مفصل شود.

در بیماری روماتیسم لگن همچون روماتیسم زانو، سیستم ایمنی به اشتباه به مفصل لگن یا ران حمله کرده و موجب از بین رفتن غضروف های این مفصل می شود. با نازک شدن غضروف های مفصل ران، استخوان ها بر روی یکدیگر سابیده می شوند که نتیجه آن درد و محدودیت در به حرکت درآوردن مفصل ران است.

به روماتیسم لگن، روماتیسم مفصل ران نیز می گویند و دلایل نامگذاری آن نیز به دلیل آناتومی و ساختار ویژه مفصل ران و لگن می باشد. مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه ای است؛ کاسه این مفصل را حفره استابولیوم لگن و قسمت گوی مانند آن را استخوان ران را تشکیل می دهد.

در محل جفت و بست شدن لگن و ران به یکدیگر بافت لغزنده ای به نام غضروف قرار گرفته است که تمام سطح مفصل را می پوشاند و بدین طریق باعث می شود استخوان ها راحتر در کنار یکدیگر حرکت کنند.

در استخوان لگن یک فرد سالم، این مایع به مقدار کافی در درون مفصل قرار دارد. اما در افراد مبتلا به روماتیسم مفصل لگن، کپسول مفصلی ضخیم و متورم شده و مواد شیمیایی تولید می کنند که همین عامل موجب تخریب غضروف مفصلی شده و استخوان را می پوشاند.

متاسفانه هنوز علت دقیقی برای بیماری آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصل لگن شناخته نشده است اما برخی متعقدند در بروز این بیماری عوامل ژنتیکی و وراثت نقش دارد.

علائم روماتیسم مفصل لگن یا ران

خشک شدن مفصل لگن و درد زیاد از مهم ترین علائم روماتیسم مفصلی است که این درد در عرض چند ماه ایجاد شده و به مرور زیاد می شود. علائم روماتیسم لگن به دو دسته کلی تقسیم می شود که شامل:

علائم عمومی روماتیسم

در اغلب موراد فرد مبتلا به روماتیسم با چنین علائمی دچار می شوند. این علائم در تمام انواع روماتیسم مفصلی یکسان است. این علائم شامل:

ضعف و احساس خستگی مداوم

کاهش اشتها و کم شدن وزن بدن

درد مبهم در عضلات

تب و لرز

حتما مطالعه کنید : تفاوت بین آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) و آرتروز (استئوآرتریت)

علائم اختصاصی یا مفصلی روماتیسم لگن

با اینکه بیماری روماتیسم مفصلی جزو بیماری های اسکلتی است ولی چنین علائمی دیرتر از علائم عمومی ظاهر می شود و تنها 30درصد از علائمی بیمار را اینگونه علائم تشکیل می دهد. این علائم شامل:

- متورم شدن مفصل لگن و ران

- درد شدید در ناحیه لگن که این درد با حرکت کردن و راه رفتن شدید تر می شود

- درد و احساس خشکی در ناحیه کشاله ران

- اختلال در راه رفتن یا لنگان راه رفتن

- احساس خشکی و سفتی در مفصل لگن خصوصا صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب

- دردی که در زمان استراحت نیز وجود دارد

- ترک و شکستگی مفصل لگن ( این علائم در موارد شدید بیماری روماتیسم ظاهر می شود)

حتما بخوانید: علائم شکستگی مفصل لگن 

حتما مطالعه کنید : 7 راه حل موثر برای درمان روماتیسم لگن

راه های تشخیص روماتیسم مفصل لگن

تشخیص بیماری روماتیسم مفصلی از طریق بررسی سوابق پزشکی و بررسی علائم بیماری آغاز می شود. پزشک متخصص در حین ویزیت، در مورد سوابق پزشکی و علائم بیماری از شما سوالاتی می کند تا بدین طریق به علت درد شما پی ببرد.

در مرحله بعدی پزشک به معاینه فیزیکی شما می پردازد بدین صورت که ابتدا محدوده حرکتی شما را بررسی کرده و برای ارزیابی دقیق علت درد، از شما می خواهد که راه بروید و تا نحوه راه رفتن را بررسی کند.

تصویربرداری برای تشخص روماتیسم مفصل لگن به منظور رد دیگر اختلالات انجام می شود. البته روش های تصویربرداری دقیق تر همچون ام آر آی هر گونه نازک شدگی، فرورفتگی، کم شدن فاصله بین مفصل ران و لگن را مشخص می کند. از جمله آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص وماتیسم لگن می توان به:

- تصویربرداری از اشعه ایکس

- ام آر آی

- اسکن از استخوان ها

اشاره کرد از آنجایی که بیماری روماتیسم لگن یک بیماری خود ایمنی است از این رو بررسی آزمایش خون نیز می تواند کمک کننده باشد. در آزمایش خون مشخص می شود که آیا عوامل بیماری روماتیسمی یعنی آنتی بادی ها در خون وجود دارند یا خیر.

حتما مطالعه کنید: آشنایی کامل با 4 مرحله پیشرفت روماتیسم مفصلی

راه های درمان روماتیسم لگن

متاسفانه باید بگویم که هیچ درمان قطعی برای درمان روماتیسم لگن یا آرتریت روماتوئید مفصل لگن وجود ندارد؛ اما این بدین معنا نیست که بیمار مبتلا به روماتیسم مجبور است تا آخر عمر این دردها را تحمل کند.

خیر اینگونه نیست زیرا گزینه های درمانی گوناگونی برای تسکین دردهای ناشی از روماتیسم وجود دارد که این روش ها از تخریب مفصل نیز پیشگیری می کنند.

از جمله روش های درمان یا بهتر بگویم تسکین دردهای ناشی از روماتیسم لگن، شامل:

دارو درمانی

داروهای ضدالتهابی همچون بروفن، داروی کورتیکواستروئیدی و داروهای ضد روماتیسمی همچون متوترکسات و سولفاسالازین از جمله داروهایی هستند که برای تسکین دردهای ناشی از روماتیسم تجویز می شوند.

داروهای ضدالتهابی که برای کاهش درد و التهاب تجویز می شوند. داروهای ضد رماتیسمی با تاثیری که بر سیستم ایمنی بدن دارند از پیشرفت بیماری جلوگیری می کنند.

داروهای تجویز شده به دو صورت خوراکی و تزریقی تجویز می شوند که پزشک متخصص متناسب با شرایط بیمار از یکی از داروها استفاده می کند.

فیزیوتراپی

افراد مبتلا به روماتیسم عموما مفصل های ضعیف و بسیار شکننده ای دارند از این رو مراقبت از مفصل لگن بعد از کنترل علائم بخش مهمی از درمان آرتریت روماتویئد لگن است. هدف از ارجاع بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی به فیزیوتراپ بدین منظور انجام می شود

• پیشگیری از کم شدن دامنه حرکتی بیمار
• بازیابی توانایی های از دست رفته
• بازیایی توانایی به منظور انجام فعالیت های روزمره
• کم شدن دردها و مشکلات ناشی از روماتیسم

از جمله کارهایی که در فیزیوتراپی انجام می شود شامل:

• ورزش درمانی
• ماساژ درمانی
• اولتراسوند
• تحریک الکتریکی

درمان جراحی روماتیسم لگن

در صورتی که درمان های ذکر شده تاثیری در بهبودی درد بیمار نداشته باشد و یا این بیماری موجب تخریب مفصل شود در این صورت پزشک روش جراحی را پیشنهاد می دهد.

روش های مختلفی برای درمان روماتیسم مفصل لگن استفاده می شود که نوع آن بسته به عوامل مختلفی همچون سن بیمار، نوع بیماری و شدت تخریب مفصل متفاوت است. این جراحی شامل:

جراحی دکمپرشن

سیاه شدن سر استخوان ران یکی از شایع ترین عوارض بیماری روماتیسم مفصلی است که بیشتر به علت مصرف داروهای کورتونی، این عارضه ایجاد می شود. نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران بیماری است که بر اثر نرسیدن خون کافی به مفصل ایجاد می شود.

در صورتی که در فرد مبتلا به روماتیسم چنین عارضه ای اتفاق افتاده باشد در این صورت پزشک از عمل جراحی دکمپرشن برای متوقف کردن علائم بیماری استفاده می کند. جراحی دکمپرشن یا دریل کردن سر استخوان ران زمانی استفاده می شود که بیماری در مراحل ابتدایی خود بوده و هنوز شکل سر استخوان ران تغییر نکرده باشد.

درمان روماتیسم با جراحی سینووکتومی و به کمک دستگاه آرتروسکوپ

جراحی سینووکتومی

به تراشیدن لایه مخاطی داخلی کپسول مفصل لگن، جراحی سینووکتومی می گویند. تراشیدن یا برداشتن لایه سینوویال می تواند سرعت تخریب غضروف مفصلی را کاهش دهد و بدتر شدن شرایط بیمار را به تعویق بیاندازد.

از این روش جراحی زمانی برای درمان روماتیسم مفصل لگن استفاده می شود که در این بیماری غضروف هنوز آسیب ندیده است و تنها پرده سینوویال مفصل درگیر شده است. پرده سینوویال پرده نازکی است که سطح داخلی مفصل را پوشانده و مایع مفصل از آن ترشح می شود.

جراحی تعویض مفصل لگن یا ران

متاسفانه در صورتی که بیماری روماتیسم مفصل لگن به موقع تشخیص و درمان نشود می تواند مفصل ران یا لگن را تخریب کند. این تخریب منجر بروز درد و محدودیت های بسیاری درهنگام حرکت کردن می شود که بیمار را از انجام فعالیت روزمره ساده منع می کند.

از روش جراحی تعویض مفصل لگن یا آرتروپلاستی لگن زمانی استفاده می شود که غضروف مفصل کاملا از بین رفته باشد و درد بیمار به کمک هیچ یک از روش های درمانی، تسکین نیابد. در این صورت با انجام جراحی تعویض مفصل لگن برای درمان روماتیسم لگن، درد و محدودیت حرکتی بیمار به طور کامل از بین می رود.