علائم شکستگی لگن چیست؟ و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

شکستگی لگن یک مشکل جدی است که بیشتر افراد مسن و بالای65سال را درگیر می کند. علائم شکستگی لگن بسته به اینکه چند استخوان شکسته شده است و شکستگی چقدر وخیم است و چه صدماتی ممکن است به اندامهای داخلی لگن وارد کند؛ متفاوت است.

حتما بخوانید: آیا شکستگی لگن در افراد مسن باعث مرگ میشود؟

این علائم از درد در ناحیه ران و لگن، کبودی و تورم استخوان های لگن تا بی حسی در ناحیه تناسلی متغیر است.

لگن که پایین ترین قسمت تنه است در ناحیه ای قرار دارد که تنه را به اندام تحتانی متصل می کند. استخوان لگن که وظیفه انتقال نیروی وزن از بالا تنه به اندام های تحتانی را دارد از ساختمان حلقوی محکمی تشکیل شده اند که این استخوان از قسمت بالایی به مهره های ستون فقرات و از قسمت پایینی به استخوان ران متصل می شود.

شکستگی لگن یک مشکل جدی است که در صورت درمان نشدن عوارض جبران ناپذیری را به دنبال دارد. توجه به علائم و نشانه های این اختلال در تشخیص به موقع بیماری بسیار موثر است. برای ترمیم و تعویض مفصل لگن بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت که بعد از جراحی نیز به چندین جلسه فیزیوتراپی نیاز دارد تا تراکم استخوان به طور کامل ترمیم شود.

چه چیز هایی باعث ترک برداشتن استخوان لگن می شود؟

ترک برداشتن استخوان لگن زمانی اتفاق می افتد که فشار زیادی به استخوان لگن وارد شود. به این نوع آسیب دیدگی شکستگی استرسی یا شکستگی مویی نیز می گویند. در این دسته از شکستگیها خط شکستگی در رادیوگرافی، فقط بصورت یک ترک خوردگی دیده میشود و قطعات شکسته شده جابجا نشده اند و نیرویی که موجب این شکستگی شده است قوی نیست.

از مهم ترین دلایل ترک برداشتن استخوان لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وارد شدن فشار اضافه به استخوان در طی انجام حرکات ورزشی سنگین
• این نوع آسیب دیدگی معمولا در افراد غیرفعالی که به یکباره فعالیت ورزشی را شروع کرده اند؛ نیز بیشتر رخ می دهد.
• وارد شدن فشار اضافه به استخوان لگن سالمندانی که به دلیل پوکی استخوان، استخوان ضعیفی دارند.
• این نوع شکستگی در افرادی که از ماهیچه ها و عضلات ضعیفی برخوردارند بیشتر رخ میدهد.
• ترک خوردگی استخوان لگن آسیب جدی است که در صورت بی توجه ای به آن شکستگی های شدید و حادی را به بار می آورد.

شکستگی لگن با چه علائمی همراه است؟

شکستگی لگن اختلالی است که به دنبال ضربات شدید به لگن ایجاد می شود. علائم شکستگی لگن بسته به شدت و نوع آن متفاوت است؛ در مواردی که شکستگی لگن جزئی باشد بیمار به علائم خفیف تری دچار می شود که از شایع تری علائم مو برداشتن شکستگی لگن شامل موارد زیر می‌شود :

• درد شدید در ناحیه کشاله ران، قسمت نشیمگاه و کمر
• تورم و کبودی در استخوان لگن
• بی حسی و سوزش در ناحیه ران
• بی حسی و سوزش در ناحیه تناسلی
• درد شدید در هنگام نشستن و بلند شدن به اوج خود می رسد.

در شکستگی لگن به دلیل مجاورت استخوان لگن با رگ های خونی بزرگی که در آن ناحیه وجود دارد باعث میشود خطر پارگی و قطعی رگ های خونی توسط استخوان شکسته شدید شود و بیمار به خونریزی شدید نیز دچار شود. در این صورت علائم بیمار شامل موارد زیر می‌شود:

• تشکیل تودهای غیر طبیعی در ناحیه کشاله ران
• کبودی در ناحیه کشاله ران
• کبودی در ناحیه کمر
• کبودی بیضه در مردان
• ظهور خون در ادرار
• خونریزی واژینال در زنان

این علائمی که اشاره شد بیشتر مربوط به موراد خفیف عارضه شکستگی لگن است. در صورتی که پس از آسیب شدید شکستگی بزرگ و ناپایدار در لگن رخ دهد؛ بیمار قادر به راه رفتن نیست و به درد و شوک شدید در لگن دچار است. این درد ها نواحی همچون لگن، کشاله ران ، ناحیه پشتی کمر، شکم و اندام های تحتانی بدن تحت تاثیر قرار می دهد.

انواع شکستگی لگن

شکستگی لگن برحسب محلی که دچار آسیب دیدگی می شود به سه نوع شکستگی حلقه لگن، شکستگی استابولیوم و شکستگی اطراف مفصل طبقه بندی می کنند که علائم شکستگی لگن در هر یک از این نوع شکستگی ها متفاوت می باشد. همچنین ممکن است برخی متخصین شکستگی لگن را بر اساس پاریدار بودن یا نبودن به دو نوع شکستگی پایدار و ناپایدار تقسیم کنند. شکستگی ها بر حسب محل وقوع عارضه عبارت‌اند از:

شکستگی حلقه لگن

شکستگی هایی که در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم لگن رخ دهد را  شکستگی حلقه لگن می گویند. این نوع شکستگی ها عموما خفیف هستند و با کمی استراحت بهبود می یابند. البته تشخیص نوع و شدت شکستگی فقط توسط جراح ارتوپد و متخصص تعویض مفصل لگن صورت می گیرد.

شکستگی استابولوم

این نوع شکستگی در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد می شود و شکستگی به نحوی پیش می رود که تا حفره استابولوم پیش می رود. درمان به موقع این عارضه بسیار اهمیت دارد زیر در  صورتی که قطعه شکسته شده در لگن باقی بماند موجب می شود مفصل ران و لگن به کلی تخریب شود.

شکستگی اطراف مفصل ران

شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران گرچه در استخوان اصلی لگن ایجاد نشده است ولی چون مفصل ران بسیار نزدیک به لگن است و درد ناشی از این شکستگی ها در لگن احساس میشود به همین جهت به آن شکستگی لگن می گویند. این شکستگی عموما شدید بوده و بیشتر در افراد مسن رخ می دهد.

شکستگی بر حسب پایدار بودن و نبودن لگن به دو دسته تقسیم می‌شوند:

شکستگی پایدار

شکستگی های پایدار لگن از آن دست شکستگی های است که شکل حلقوی لگن را تغییر نمیدهند. این شکستگی ها معمولا بر اثر ضربات با شدت کم بوجود آمده و عوارض و علائم شدیدی ندارند.

شکستکی ناپایدار

شکستگی های ناپایدار لگن به آن دسته آسیب ها میگویند که در چند نقطه از حلقه لگنی ایجاد شده و شکل حلقه را کاملا تغییر می دهد و یا آن را مستعد تغییر یافتن میکند. این دسته از آسیب ها معمولا شدت بیشتری از انواع قبل داشته و بر اثر ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی ایجاد میشوند.

دلایل و علت شکستگی لگن

لگن که در میانه بدن قرار گرفته است علاوه بر تحمل و انتقال وزن بالاتنه، اندام های ادراری و تناسلی بدن را نیز در برمی گیرد و از آن ها در برابر صدمات احتمالی محافظت می کند.

از این رو شکستگی این مفصل خطرات و آسیب های زیادی را به دنبال دارد و باعث می شود این نواحی نیز تحت تاثیر قرار بگیرند. شکستگی لگن بیشتر به دلایلی همچون تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع و زمین خوردن رخ می دهد اما عوامل و دلایل زیادی هستند که این عارضه را شدیدتر کرده و مشکلات زیادی را برای فرد بوجود می آورند. از جمله عوارض و عوامل خطر ساز شکستگی لگن عبارت‌اند از:

بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، تراکم استخوان ها نیز کم می شود و استخوان ها در برابر کوچکترین ضربه ای به شکستگی دچار می شوند.

جنسیت

احتمال شکستگی لگن در زنان دو برابر مردان است؛ استخوان های زنان نسبت به مردان از تراکم کمی برخوردار هستند از این رو زودتر پوک می شود. یائسگی و کم کردن هورمون استروژن احتمال این عارضه را تشدید می کند و باعث کاهش تراکم استخوان می شود.

پوکی استخوان

یکی از اصلی ترین دلایل شکستگی استخوان خصوصا استخوان لگن در افراد مسن به دلیل وجود بیمار زمینه ای همچون پوکی استخوان می باشد. علاوه بر پوکی استخوان بیماری های زمینه ای دیگر نیز هستند که احتمالی شکستگی لگن را تا چندین برابر افزایش می دهند. این اختلالات شامل موارد زیر هستند:

• کم شدن جذب ویتامین دی و کلسیم در بدن
• اختلالات غده ریز و ابتلا به بیماری پرکاری تیروئید

کم بودن املاح و ویتامین های بدن

اگر در دوران جوانی به اندازه کافی از غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین دی استفاده نکنید؛ این را بدانید در سنین پیری مطمئننا به پوکی استخوان دچار می شوید. زیرا کمبود این موادغذایی، تراکم توده های استخوانی را کمتر کرده و خطر شکستگی لگن را افزایش می دهد.

بی تحرکی و عدم فعالیت بدنی

بی تحرکی باعث ضعیف شدن عضلات و استخوان های بدن می شود در نتیجه شکستگی ها بیشتر رخ می دهد؛ به همین منظور افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند بیشتر در معرض شکستگی لگن قرار می گیرند.

سیگاری بودن و استفاده از مشروبات الکی

نیکوتین که یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده سیگار و دخانیات است فرآیند ترمیم و بازسازی استخوان ها را با اختلال همراه می سازد در نتیجه فرد سیگاری را بیشتر در معرض خطر ابتلا به شکستگی لگن قرار می دهد.

چه مدت طول می‌کشد شکستگی لگن خوب شود؟

درمان اغلب شکستگی ها از طریق جراحی صورت می گیرد البته در مورادی که به علت مسن بودن بیمار یا داشتن بیماری زمینه ای خاص تحمل بیمار را ندارند ممکن است پزشک ارتوپد از انجام جراحی صرف نظر کند.

مدت زمان بهبودی بعد از شکستگی لگن حدود سه ماه است و بیمار حداقل سه ماه زمان نیاز دارد تا استخوان شکسته لگن به درستی جوش بخورد. چه از عمل جراحی برای ترمیم استخوان لگن و چه از روش های غیرجراحی همچون فیزیوتراپی برای درمان شکستگی استفاد شود؛ مدت زمان بهبودی این بیماری همین میزان است و بیمار مبتلا به آن باید صبر و تحمل کافی برای بهبودی کامل داشته باشد.

روش های جراحی برای درمان شکستگی لگن

جراحی همی آرتروپلاستی

همی آرتروپلاستی نوعی جراحی است که در آن سطوح متحرک مفصلی که به شدت آسیب دیده، برداشته می شود تا مفصل بتواند به راحتی حرکت کند. جراحی آرتروپلاستی به چندین روش زیر انجام میشود:

• برداشتن سطوح مفصلی
•  بازسازی با جایگذاری
• آرتروپلاستی با پروتز

 حتما بخوانید: آیا جراحی تعویض مفصل لگن خطرناک است؟

جراحی تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن یکی از پیچیده ترین روش های جراحی مفصل است که با کمک آن بسیاری از دردهای مزمن بیمار بهبود می یابد و بیمار قادر است به راحتی همچون گذشته به فعالیت های بپردازد.

در عمل جراحی تعویض مفصل ران پزشک جراح ارتوپد، مفصل ران بیمار را که دچار شکستگی شده است برداشته و به جای آن یک مفصل مصنوعی میگذارد. هدف اصلی از انجام این جراحی، ترمیم شکستگی و از بین بردن درد در مفصل ران و ناحیه لگن است. این عمل جراحی در بیمارانی انجام میشود که به علل مختلف دچار شکستگی و تخریب شدید و غیر قابل برگشت مفصل شده اند.