آناتومی لگن مردان با زنان چه تفاوتی دارد؟
پیش از صحبت درباره درمان درد لگن در مردان بیایید نگاهی به تفاوتهای آن با لگن زنان بیندازیم، تا درک بهتری از آناتومی آن داشته باشیم.
فرقهای زیادی بین استخوان لگن مردان و زنان از نظر آناتومیکی، ساختاری و عملکردی وجود دارد. برای نمونه، میتوان به این موارد اشاره کرد:
- ساختار لگن مردان در مقایسه با لگن زنان، ضخیمتر است. چون طوری طراحی شده که بدن سنگینتری را تحمل کند. در مقابل، شکل لگن زنانه با فرایند زایمان سازگار شده است.
- لگن زنان عریض و کمعمق است. ورودی لگن که با نام دیافراگم لگنی فوقانی (Superior Pelvic Aperture) شناخته میشود، در آناتومی زنانه باز و بیضیشکل است. اما همین ناحیه در مردان، باریک و قلبیشکل است.
- لگن مردانه قوس شرمگاهی ویشکلی دارد که بهطور عادی کمتر از 70درجه است. اما همین قوس در لگن زنان بیشتر از 80درجه است.
- استخوان مثلثیشکل دنبالچه (Coccyx) در لگن مرد بهسمت داخل زده، و غیرقابل حرکت است. اما دنبالچه در لگن زنان صاف و منعطف است.
رایج ترین دلایل درد لگن در مردان
درد لگن در مردان می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و علائم آن نیز در همه افراد یکسان بروز نمی کند. درد لگن در مردان در اکثر مواقع ناشی از عفونت مجاری ادراری و التهاب پروستات می باشد که بسیارهم شایع بوده و اکثر مردان با آن مواجه می شوند.علاوه بر این دلایل درد لگن در مردان ممکن است بر اثر عوامل دیگری نیز اتفاق بیفتد که در ادامه به آن می پردازیم.
شکستگی لگن
شکستگی لگن نامی کلی برای توصیف تعدا زیادی از شکستگی است که عموما به دنبال وارد شدن ضربه شدید به مفصل لگن ایجاد می شود. شکستگی لگن دارای انواع مختلفی است که همه آنها باعث بروز دردهای شدید در لگن می شود. شکستگی لگن در مردان عموما در سنین بالا و به دنبال زمین خوردن حاصل می شود.
دررفتگی لگن
به خارج شدن سر استخوان ران از حفره اسابولوم لگن، دررفتگی مفصل لگن می گویند. دررفتگی لگن در مردان بر اثر وارد شدن ضربات شدید به اندام های تحتانی در پی حوادثی نظیر سقوط از ارتفاع و تصادفات رانندگی ایجاد می شود.
آرتروز لگن
آرتروز لگن بیماری است که بر اثر فرسودگی بافت ها بوجود می آید و معمولا در افراد پیر و میانسال اتفاق می افتد. آرتروز یا ساییدگی مفصل لگن باعث سخت شدن و درد شدید لگن می شود که بیمار از انجام فعالیت های روزمره باز می دارد.
حتما بخوانید: علائم آرتروز مفصل لگن
بوریست لگن و ران
بوریس ها کیسه هایی مملو از مایع هستند که به عنوان ضربه گیر عمل می کنند. این کیسه از وارد شدن فشار اضافه به تاندون ها، رباط ها و عضلات جلوگیری به عمل می آورند. زمانی که بورس ها دچار اختلالاتی از قبیل تورم شوند دیگر نمی توانند همچون گذشته به وظایف خود عمل کنند و به همین منظور در اطراف بورس های لگن، دردناک می شود و در اصطلاح گفته میشود فرد به بوریست دچار شده است.
سیاه شدن سر استخوان ران
سیاه شدن سر استخوان ران یا همان نککروز آواسکولار ناشی از خونرسانی ضعیف به مفصل لگن و تحلیل بافت استخوانی این منطقه می باشد. بنابراین به مروز زمان این عارضه باعث ایجاد آرتروز لگن و بروز درد هایی در ناحیه لگن می شود.
مشکلات ستون فقرات
گاهی مسائل مربوط به ستون فقرات باعث درد در کشاله ران و لگن هم می شود که این درد در ناحیه کشاله ران و روی باسن بیماران را نگران کرده و باعث میشود آنها فکر کنند که لگن آنها دچار مشکل شده است بنابراین با تصور اینکه لگن دچار مشکل شده است مراجعه می کنند و زمانی که به آنها اطلاع داده میشود که مشکل مربوط به ستون فقرات است اظهار میکنند که کمر آنها مشکلی ندارد.
عفونت مثانه یا مجاری ادراری
عفونت مجاری ادراری در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد. با این وجود هر دو ممکن است به این عارضه مبتلا شوند. از علائم این بیماری این است که فرد دائما احساس می کند نیاز به ادرار کردن دارد و این عمل نیز با درد و سوزش شدیدی همراه می باشد.
اما هر بار نیز ادرار کمی از او خارج شده که بسیار دردناک نیز می باشد.علاوه بر این علائم ممکن است فرد در ناحیه شکم، کمرو پهلوهای خود احساس درد داشته باشد.عفونت ادراری در مردان و زنان با مصرف آنتی بیوتیک به سهولت درمان می شود. اما در صورت عدم درمان ممکن است به قسمت های دیگر بدن سرایت کرده و گسترش یابد. التهاب مثانه نیز نوعی عارضه است که منجر به بروز درد هنگام ادرار کردن می باشد.
سرطان مثانه
سرطان مثانه بیشتر در سلول های داخلی مثانه که تجمع ادرار در آن جا صورت می گیرد اتفاق می افتد. سرطان مثانه بیشتر در افراد مسن رخ می دهد اما ممکن است افراد جوان نیز به آن مبتلا شوند. از علائم شایع این بیماری می توان به درد شدید هنگام ادرار کردن و احساس درد در کمرو لگن اشاره کرد. اما توجه داشته باشید که مشاهده این علائم لزوما دلیل بر ابتلا به سرطان مثانه نمی باشد.
عفونت کلیه
عارضه عفونت کلیه یا پیلونفریت یکی دیگراز دلایل درد لگن در مردان می باشد. این عفونت معمولا در ابتدا به صورت عفونت مجاری ادراری بروز می کند و به مرور زمان و عدم درمان به کلیه و مثانه منتشر شده و آن ها را نیز درگیر می کند و هر چه بیمار دیرتر نسبت به درمان آن اقدام کند احتمال اینکه عفونت به قسمت های دیگر سیستم ادراری گسترش پیدا کند بیشتر می شود.عفونت کلیه ها نیز ازطریق مصرف آنتی بیوتیک ها قابل درمان هستند.
سنگ کلیه
یکی دیگر از دلایل شایع کمر درد و درد لگن در مردان سنگ کلیه می باشد. همچنین درد سنگ کلیه ممکن است در قسمت پایین کمر، لگن یا شکم فرد رخ دهد و بعضی از بیماران درد سنگ کلیه را به عنوان شدیدترین دردی که تجربه کرده اند بیان می کنند. درد سنگ کلیه در ابتدا ممکن است مداوم نباشد. اما با گذشت زمان شدت آن و مدت زمان آن نیز افزایش پیدا می کند.
عفونت مقاربتی
اکثر عفونت های مقاربتی نیز ممکن است به درد لگن در مردان و زنان منجر شود. به طور مثال عفونت کلامیدیا باعث بروزعلائمی در مردان نمی شود. اما می تواند باعث سوزش ادرار و درد لگن در مردان شود.
عفونت سوزاک نیز نوع دیگری ازعفونت در مردان است که از طریق باکتری فرد را آلوده می کند و باعث سوزش ادرار فرد می شود.اغلب عفونت های مقاربتی با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شوند. اما توجه داشته باشید که تبخال روش درمانی قطعی ندارد اما داروهایی جهت پیشگیری از پیشرفت علائم آن موجود هستند.
التهاب پروستات
پروستاتیت یا التهاب غده پروستات می تواند موجب درد در لگن مردان، کمر درد و سوزش ادرار در مردان شود. التهاب پروستات در صورتی که به دلیل وجود عفونت اتفاق افتاده باشد با مصرف آنتی بیوتیک بهبود می یابد.
اما بزرگ شدن غده پروستات ممکن است به دلیل سرطان پروستات یا ناشی از یک وضعیت هیپرپلازی خوش خیم باشد. در اثر این عارضه ادرار کردن برای فرد دشوار شده و درمانی پزشکی برای آن نیز شناخته نشده است.
مشکلات روده ای
برخی مشکلات روده ای مانند سندروم روده تحریک پذیر، یبوست شدید، تجمع مدفوع و کولیت زخمی ( نوعی التهاب روده ای ) ممکن است باعث درد لگن در مردان شود. همچنین بیماری آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس که به روده بزرگ وصل است نیز می تواند منجر به درد لگن یا درد پایین شکم در مردان شود.
بواسیر
از دیگر دلایل درد لگن عارضه بواسیر یا هموروئید است که شامل گشاد شدن رگ های وریدی در مجرای مقعد می شود و به صورت ورید های وسیع و ملتهب اطراف مقعد بروز می کند.
این ورید ها که ممکن است در داخل یا خارج راست روده قرار گرفته باشند باعث درد لگن در حین حرکات روده ای می شوند. در موارد حادتر نیز بیماری بواسیر می تواند حتی نشستن فرد را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث درد او شود.
حتما مطالعه کنید : تشخیص درد لگن با اشعه ایکس
نوع حرفه و سایرعوامل اجتماعی
افرادی که در کارهایی که با کمک دست انجام می شود مانند جا به جایی مصالح ساختمانی، شاغل هستند بیشتر در معرض ابتلا به درد در نواحی کمر و لگن می شوند. در افرادی که فعال هستند و تحرک کافی دارند احتمال بروز این اتفاقات کمتر است. اما باید توجه داشته باشید ک فعالیت های بدنی شدید و بیش از اندازه هم می تواند باعث درد کمر و لگن در مردان شود.
سبک زندگی
استعمال بیش از حد سیگار و دخانیات و مصرف بی رویه نوشیدنی های الکی نیز باعث بروز کمر درد در افراد می شود. تعداد مردانی که سیگار می کشند بیشتر از تعداد زنان سیگاری است و از همین رو ریسک ابتلا به درد لگن و کمر در مردان بیش از زنان می باشد.
سایر مشکلات جسمی
اکثر افراد به دلیل افزایش سن در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند که این خود عاملی برای درد لگن در فرد می باشد.علت دیگر این عارضه همان طور که اشاره کردیم سرطان پروستات می باشد که منجر به بروز درد و مشکلات دیگر در لگن مردان می شود.
عواملی دیگر نظیر سایر اسیب های عضلانی هم می تواند موجب درد لگن در مردان شود. برخی مواقع نیز ممکن است درد لگن در مردان ناشی از مشکلات لگنی نباشد و بیشتر ناشی از مشکلات پایین کمر باشد.
تشخیص علت درد لگن در مردان
تشخیص دقیق درد لگن و ران و کمر ممکن است کمی دشوار باشد. بنابراین نیاز به آزمایش های مختلف و بررسی های متعدد دارد که تنها از طریق معاینه بیمار حاصل می شود. پزشک از طریق معاینه بیمار و پی بردن به سوابق پزشکی او و نوع دردی که فرد احساس می کند و ناحیه ای که درد می کند بیماری را تشخیص داده و راهکار درمانی مناسب را ارائه می کند.
بنابراین توصیه می شود در صورتی که دردی ناشناخته در ناحیه لگن خود احساس می کنید که ادامه دار هم می باشد و با استراحت نیز برطرف نمی شود حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین در صورت مشاهده نشانه هایی از عفونت و درد، خستگی بدن و بدن درد نیز فورا به پزشک متخصص مراجعه کرده و در پی درمان آن برآیید. به شما عزیزان نیز توصیه می کنیم که در صورت داشتن سابقه بیماری های مربوط به کلیه و مجاری ادراری جهت معاینه دقیق تر حتما به یک متخصص اورولوژیست مراجعه کنید.
روش های درمان درد لگن در مردان بر اساس تشخیص پزشک و دلایل بیماری متفاوت می باشد. مثلا بیماری سنگ کلیه را می توان با روش های محافظه کارانه و تهاجمی یا غیر تهاجمی نیز مدیریت کرد و مانع شیوع و گسترش آن به بخش های دیگر سیستم ادراری شد.
ناراحتی های مربوط به کمر نیز با مصرف دارو قابل درمان هستند و برخی مواقع نیز نیاز به جراحی دارند. اما اکثر سرطان ها باید با روش های جراحی درمان شوند.
حتما بخوانید: درد لگن در هنگام نشستن
درد لگن در مردان چگونه درمان میشود؟
برای درمان مؤثر، ابتدا باید دلایل درد لگن در مردان را تشخیص بدهیم. بسته به علت اصلی، روشهای درمانی مختلفی توصیه میشوند.
اینها رایجترین روشهای درمان درد لگن هستند:
مصرف دارو برای کاهش درد
پزشک متخصص برای تسکین درد و درمان درد لگن، بهویژه در بیماریهای عفونی، سنگ کلیه، بواسیر و مشکلات گوارشی، داروهای مسکن، ضدالتهاب، شلکنندههای عضلانی، داروهای ضدافسردگی و انواع آنتیبیوتیکها را تجویز میکند.
اگر بیمار در ناحیه مشخصی از لگن خود درد داشته باشد، پزشک متخصص ممکن است تزریق داروی بیحسی در آن ناحیه را توصیه کند تا درد بیمار تسکین پیدا کند.
جراحی برای درمان علت اصلی
اگر تومورهای سرطانی دلایل درد لگن در مردان باشند، از جراحی برای برداشتن آنها استفاده میشود. میزان اثرگذاری جراحی در چنین شرایطی، به تشخیص بهموقع آن بستگی دارد.
فیزیوتراپی برای تسکین درد لگن
فیزیوتراپی تأثیر بسیار مثبتی روی بعضی دردها، مانند درد عضلانی و درد در بافتهای پیوندی، مانند استخوانها و غضروفها میگذارد. فیزیوتراپی برای این دسته از بیماران، بهطور معمول شامل ماساژ، کشش، و تقویت عضلات است.
مشاوره برای درمان
واقعیت این است که مشاوره یا گفتوگودرمانی هم به درمان درد لگن در مردان کمک میکند. وقتی گفتوگودرمانی با درمانهای رایج پزشکی ترکیب میشود، درد و سایر علائم بیماری را مؤثرتر از همیشه از بین میبرد.
تغییر سبک زندگی
بسیاری از دردهای لگن با استراحت، کاهش فعالیتهای ورزشی یا فعالیتهای پرتنش روزمره، گرمادرمانی، و استفاده از تشک برقی، تا حد زیادی تسکین پیدا میکنند.
تغییر سبک زندگی، تغییر رژیم غذایی، و بهبود وضعیت بدنی مواردی کلی هستند که برای کاهش و در نهایت درمان دردهای لگن حتما باید در نظر بگیرید.
روش های پیشگیری از درد لگن در مردان
درمان درد لگن با ورزش یکی از موثرترین روش های درمان درد در ناحیه لگن است که با انجام فعالیت های ورزشی سبک و حرکات کششی می تواند از بروز درد در ناحیه لگن مردان پیشگیری کند. همچنین ثابت نگه داشتن وزن بدن در حد متعادل و کاهش وزن نیز در جلوگیری از عوارض مربوط به لگن بسیار موثر می باشد.
زیرا وزن بدن فشار زیادی را به ناحیه لگن فرد اعمال می کند و از همین رو در صورتی که وزن بدن مناسب باشد فشار کمتری نیز به لگن وارد شده و مانع از بروز مشکلات و ناراحتی های لگنی می شود.
برخورداری از یک رژیم غذایی سالم نیز در کاهش بیماری ها و سایر عوارض لگنی تاثیر گذار می باشد و روشی مطمئن جهت پیشگیری از سرطان پروستات به شمار می رود.
در صورت مصرف تغذیه سالم و حاوی انواع ویتامین های ضروری بدن حتی می توان ابتلا به پوکی استخوان را نیز به تاخیر انداخت و از بروز آن جلوگیری کرد. بنابراین در مورد مصرف انواع مکمل ها به ویژه مکمل های کلسیمی با متخصص ارتوپد مشورت کنید و سلامت استخوان های خود را تضمین کنید.
منبع :