شكستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن یک آسیب جدی است که عوارض آن ، می تواند تهدید کننده زندگی باشد. خطر شکستگی لگن با افزایش سن افزایش می یابد.
در این مطلب به شکستگی لگن ، عوارض ناشی از شکستگی لگن و راه های درمان آن می پردازیم.
استخوان لگن یک ساختمان حلقوی است ، که در بالا به ستون فقرات متصل شده و در پایین به استخوان های ران مفصل می شود. وظیفه لگن ؛ در واقع انتقال نیروی وزن از تنه به هر دو اندام های تحتانی است.
در لگن اعضای گوارشی و تولید مثل قرار گرفته است . همچنین عروق و بافتهای عصبی مهمی برای رسیدن به اندام پایین بدن از لگن عبور می کنند.
مفصل ران که مردم به آن مفصل لگن هم می گویند و در بین پزشکان به مفصل هیپ Hip joint معروف است. هیپ بزرگترین مفصل بدن بوده و شکل گوی و کاسه ای دارد. قسمت گوی آن سر استخوان ران است و قسمت کاسه ی آن ، قسمتی از استخوان لگن است که به آن استابولوم Acetabulum می گویند.
دكتر سيد عليرضا امين جواهري ، جراح و متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحي زانو و لگن از سوئیس هستند . شما عزیزان می توانید، براي كسب اطلاعات بيشتر و معاينه حضوري با دکتر ، از راه های زیر اقدام کنید:
شماره تماس: 71062400 - 09334131004
کانال اینستاگرام
شکستگی لگن در سنین بالا به علت پوکی استخوان و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، به راحتی و با ضربه کمی و معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد می شود. شکستگی لگن در جوان ها ، معمولا بدنبال ضربات شدید تر مانند: تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد می شود.
انواع شکستگی لگن
شکستگی لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
1- شکستگی حلقه لگن
شکستگی در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس را شكستگي حلقه لگن می گويند و به دو دسته پايدار و ناپايدار تقسيم می شود.
-
شکستگی های پایدار
در نواحی برجستگی های حلقه در ورزشكاران ، بدنبال ضربه مستقيم به لگن و يا در افراد مسن ، بدنبال زمین افتادن اتفاق مي افتد.
-
شکستگی های ناپایدار
غالبا بدنبال ضربه بسيار شديد ، در هنگام سقوط از ارتفاع و سوانح جاده ای اتفاق
می افتد و قطعات شكستگی به راحتی جابجا می شود.
2- شکستگی استابولوم
این نوع شکستگی لگن از این جهت اهمیت دارد که باید به دقت جا اندازی شود.
اگر بعد از جا اندازی شکستگی های استابولوم ، کوچکترین جابجایی در بین قطعات شکسته شده باقی بماند ؛موجب می شود مفصل ران در عرض چند ماه كامل تخریب شده و یا در عرض چند سال دچار آرتروز و ساییدگی خواهد شد.
شکستگی استابولوم اكثرا همراه با دررفتگی مفصل ران است. اين نوع شكستگي معمولا بدنبال تصادفات جاده ای اتفاق مي افتد و ممکن است و سر استخوان ران از حفره استابولوم که حالا شکسته شده است ، خارج شود که به آن دررفتگی مفصل ران می گویند.
حتما بخوانید: آیا شکستگی لگن در افراد مسن باعث مرگ میشود؟
3- شکستگی اطراف مفصل ران
اين نوع شكستگي در قسمت بالایی استخوان ران یعنی در اطراف محلی که استخوان ران با لگن مفصل میشود، بوجود می آیند.
شکستگی "سر استخوان ران" نیز معمولا همراه با دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. شایع ترین مکانیسم ایجاد دررفتگی مفصل ران ، تصادف اتومبیل و عدم استفاده از کمربند ایمنی است. شکستگی "گردن استخوان ران" بیشتر در افراد مسن شایع می باشد و علت آن پوکی استخوانی است .
دلایل شکستگی مفصل هیپ
مفصل هیپ یا ران نقش بسیار مهمی در راه رفتن بیمار دارد از این رو در صورتی که آسیب ببیند و دچار شکستگی شود بیمار را با محدودیت ها و مشکلات متعددی ایجاد می کند.
شکستگی مفصل هیپ عموما به دنبال چنین عواملی ایجاد می شود:
- زمین خوردن ( علت اصلی شکستگی مفصل هیپ در سالمندان )
- آسیب دیدن مفصل هیپ در اثر تصادفات رانندگی
- شکستگی مفصل هیپ در اثر سقوط از ارتفاع
البته برخی بیماری ها و اختلالات هستند که احتمال شکستگی مفصل هیپ را افزایش می دهند که این اختلالات و بیماری ها شامل:
- پوکی استخوان
- ساییدگی یا آرتروز لگن
- سیاه شدن سر استخوان ران
- نیمه دررفتگی یا دررفتگی مفصل ران
- دررفتگی مادرزادی لگن
- سیگاری بودن بیمار
علائم شکستگی لگن
علائم شکستگی لگن بسته به نوع شکستگی، شدت شکستگی و اینکه چه تعداد استخوان شکسته شده است؛ متغییر است. از شایع ترین علائم شکستگی لگن می توان به:
درد و التهاب در ناحیه کشاله ران، لگن، کمر، باسن یا لگن ( این درد بسته به نوع شکستگی متفاوت است و در بخش های مختلفی مشاهده می شود )
- کبودی و تورم در ناحیه استخوانهای لگنی
- بیحسی یا گزگز و سوزن سوزن شدن در ناحیه دستگاه تناسلی یا بالای ران
- شدید شدن درد در هنگام نشستن و اجابت مزاج و بلند شدن
- کبودی در ناحیه کشاله ران و پوست استخوانهای لگن
- کبودی در ناحیه ستون فقرات قسمت کمر
- خونریزی واژینال در زنان و کبودی بیضه در مردان
- مشاهده خون در ادرار یا عبور آن از پشت
- در موراد حاد شکستگی لگن درد بیماری به قدری شدید است که بیمار قادر به بلند شدن و راه رفتن نمی باشد و به درد و شوک شدید در لگن دچار می شود.
تشخیص شکستگی لگن
غالباً پزشک با توجه به علائم و وضعیت غیرطبیعی مفصل ران و پا می تواند تشخیص دهد که شما شکستگی مفصل ران دارید. با اشعه ایکس معمولاً شکستگی شما تأیید شده و محل آن نشان داده می شود.
اگر در اشعه ایکس شما شکستگی مشاهده نشود اما هنوز هم درد مفصل ران داشته باشید ، پزشک ممکن است با درخواست MRI یا اسکن استخوان به دنبال شکستگی مویی باشد.
بیشتر شکستگی های مفصل ران در یکی از دو موقعیت استخوان بلندی (استخوان ران) که از لگن تا زانوی شما ادامه پیدا می کند رخ می دهند:
- گردن ران. این ناحیه در قسمت فوقانی استخوان ران شما ، درست در زیر قسمت توپی (سر استخوان ران) از مفصل توپی و سوکت قرار دارد.
- منطقه اینتروکانتریک. این ناحیه کمی از مفصل ران دورتر است ، در بخشی از استخوان ران فوقانی که به سمت بیرون برآمدگی دارد.
همچنین بهتر است برای پاسخ به یک سری سوالات آماده باشید پزشک شما ممکن است موارد زیر را از شما سوال کند:
- آیا اخیراً از ناحیه ران افتاده اید یا آسیب دیده اید؟
- درد شما چقدر شدید است؟
- آیا می توانید وزن خود را روی پایی که ران آن آسیب دیده قرار دهید ؟
- آیا آزمایش تراکم استخوان انجام داده اید؟
- آیا سایر بیماری های پزشکی تشخیص داده شده دارید؟ در حال حاضر چه داروهایی از جمله ویتامین ها و مکمل ها استفاده می کنید؟
- آیا از الکل یا تنباکو استفاده می کنید؟
- آیا تا به حال جراحی کرده اید؟ آیا مشکلی برایتان پیش آمد؟
- آیا هیچ یک از بستگان خونی شما - مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر - سابقه شکستگی استخوان یا پوکی استخوان دارند؟
- آیا به طور مستقل زندگی می کنید؟
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی مفصل ران معمولاً شامل ترکیبی از جراحی ، توان بخشی و دارو است.
عمل جراحی
نوع جراحی شما به طور کلی به محل شکستگی و شدت آن ، تراز نبودن استخوان های شکسته (جابجا شدن) و سن و مشکلات سلامتی شما بستگی دارد. گزینه ها عبارتند از:
- ترمیم داخلی با استفاده از پیچ و پلاک. پیچ های فلزی به درون استخوان وارد می شوند تا هنگام بهبودی شکستگی ، آن را نزدیک هم نگه دارند. بعضی اوقات پیچ ها به یک صفحه فلزی متصل می شوند که در امتداد ران قرار داده می شود.
- تعویض کامل مفصل ران (توتال هیپ). استخوان ران فوقانی و سوکت موجود در استخوان لگن با قطعات مصنوعی (پروتز) جایگزین می شوند. به طور فزاینده ای ، مطالعات نشان می دهند تعویض مفصل ران در بزرگسالان سالمی که زندگی مستقل دارند، گزینه به صرفه تری بوده و با نتایج بلند مدت بهتری همراه می باشد.
- تعویض جزئی مفصل ران. اگر انتهای استخوان شکسته ، جابجا شده یا آسیب دیده باشد ، جراح شما ممکن است سر و گردن استخوان ران را برداشته و جایگزین فلزی آن را نصب کند. تعویض جزئی مفصل ران ممکن است برای بزرگسالانی که دچار سایر بیماری ها یا اختلالات بوده یا نمی توانند به طور مستقل زندگی کنند توصیه شود.
اگر خون رسانی به قسمت توپی مفصل ران شما در حین شکستگی آسیب دیده باشد ، ممکن است پزشک تعویض کلی یا جزئی مفصل ران را پیشنهاد کند. این نوع آسیب ، که غالباً در افراد مسن با شکستگی گردن ران رخ می دهد ، به این معنی است که استخوان کمتر به بهبود کامل می رسد.
توانبخشی
تیم مراقبتی شما احتمالاً در اولین روز پس از جراحی شما را از تخت خارج کرده و حرکت می دهند. فیزیوتراپی در ابتدا بر تمرینات دامنه حرکت و افزایش قدرت تمرکز خواهد کرد. بسته به نوع جراحی که انجام داده اید و اینکه در خانه کمک دارید یا خیر ، ممکن است لازم باشد از بیمارستان به یک مرکز مراقبت های خاص منتقل شوید.
در بخش مراقبت های خاص و در خانه ، می توانید با یک متخصص کاردرمانی برای یادگیری تکنیک هایی جهت استقلال در زندگی روزمره ، مانند استفاده از توالت ، حمام ، لباس پوشیدن و پخت و پز کار کنید. کاردرمانگر شما تشخیص می دهد که آیا واکر یا ویلچر می تواند به شما کمک کند تا تحرک و استقلال خود را دوباره بدست آورید یا خیر.
پیشگیری از شکستگی مفصل هیپ در سالمندان
از آنجایی که شکستگی مفصل هیپ از شایع ترین شکستگی ها در افراد مسن خصوصا افرادی است که از پوکی استخوان رنج می برد می باشد. از این رو بسیاری از سالمندان در معرض ابتلا به عارضه قرار دارند و احتمال اینکه دچار این نوع شکستگی شوند بسیار بالاست.
اما سالمندان باید توجه داشته باشند برای اینکه احتمال شکستگی مفصل هیپ را به حداقل برسانید می توانند چنین کارهایی را انجام دهند. از جمله روش های پیشگیری از شکستگی مفصل هیپ در سالمندان:
داشتن تغذیه مناسب و سرشار از کلسیم و ویتامین دی
پوکی استخوان از شایع ترین بیماری ها در میان سالمندان است که بعد از سن 35سالگی روند تشکیل آن آغاز می شود.
در کنار ورزش و داشتن فعالیت بدنی موثر، تغذیه نقش عمده ای در بروز پوکی استخوان دارد به همین جهت به سالمندان پیشنهاد می شود برای پیشگیری از شکستگی مفصل هیپ از موادغذایی سرشار از کلسیم و ویتامین دی استفاده نمایند تا احتمال ابتلا به این عارضه را به حداقل برساند.
داشتن فعالیت بدنی منظم با انجام تمرینات ورزشی مناسب
ورزش کردن در دوران سالمندی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ضرروری است که افراد مسن فعال بماند تا از عواقب بی تحرکی که از مهم ترین آن پوکی استخوان است در امان بماند. فعالیت های ورزشی در سالمندان علاوه بر اینکه موجب حفظ تحرک و کاهش بروز بیماری می شود در نشاط و ایجاد نیروی جوانی در سالمندان بسیار موثر است.
پیشگیری از زمین خوردن
از آنجایی که بیشتر شکستگی های مفصل هیپ به دنبال زمین خوردن ایجاد می شود به همین جهت سالمندان باید احتیاط لازم را در هنگام راه رفتن در خانه را رعایت کنند. همچنین علاوه بر وجود موانع هنگام راه رفتن، عدم هوشیاری به دلیل استفاده بیش از حد از داروها از دیگر دلایل زمین خوردن در سالمندان می باشد که باید به آن توجه ویژه ای داشت.