درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود. در برخی موارد مشکلات ساختاری پا مانند قوس‌های بسیار زیاد یا صافی کف پا نیز موجب درد کف پا می‌شوند. بسته به شرایط، ممکن است درد تیرکشنده یا مداومی را احساس کنید. در ادامه برخی از دلایل شایع درد کف پا را توضیح می‌دهیم:
التهاب فاشیای کف پا
یکی از شایع‌ترین علل درد پا، التهاب فاشیای کف پا است. این درد ناشی از التهاب نوار بافتی به نام فاشیای کف پا است که از استخوان پاشنه تا پایه انگشتان پا کشیده می‌شود.
درد ناشی از التهاب فاشیای کف پا مبهم یا تیز است و در کف پا درد یا سوزش احساس می‌شود. علائم این التهاب صبح‌ها هنگام برداشتن اولین قدم پس از بیرون آمدن از رختخواب در شدیدترین حالت خود هستند.
عوامل خطر برای التهاب فاشیای کف پا عبارت‌اند از:
- داشتن صافی کف پا یا قوس بسیار زیاد
- اضافه وزن یا چاقی
- پرونیشن بیش‌ازحد (وقتی پاها با هر قدم به داخل می‌چرخند)
- پوشیدن کفش‌هایی با پشتیبانی قوس ضعیف
- راه رفتن، دویدن یا ایستادن زیاد روی سطوح سخت
- راه رفتن به‌صورت پابرهنه
- بارداری
متاتارسالژیا
متاتارسالژیا، درد در سینه پا (جایی که پنج استخوان متاتارس قرار دارند) را توصیف می‌کند. این استخوان‌های بلند در جلوی پا، مچ پا را به پنج انگشت پا متصل می‌کنند. متاتارس‌ها به تشکیل قوس پا که برای راه رفتن و فعالیت‌های تحمل وزن ضروری هستند، کمک می‌کنند.
درد متاتارسالژیا اغلب به‌صورت تیز، دردناک یا سوزناک توصیف می‌شود. این درد در زمان ایستادن، دویدن، راه رفتن یا خم کردن پاها بدتر می‌شود.
متاتارسالژیا در افرادی که فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن یا پریدن انجام می‌دهند، شایع است. افراد مسن‌تر نیز به‌دلیل استرس تکراری و طولانی‌مدت بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
سایر عوامل خطر عبارت‌اند از:
- قوس‌های زیاد
- استخوان‌های بلند در پاها
- انگشت چکشی
- اضافه وزن یا چاقی
- پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند یا نامناسب
- مشکل در گردش خون
- نقرس
- دیابت
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی، دردی است که از آسیب به اعصاب واقع در خارج از مغز و نخاع (به نام اعصاب محیطی) ناشی می‌شود. این اختلال باعث درد و احساس غیرطبیعی در دست‌ها و پاها می‌شود.
درد نوروپاتی اغلب به‌صورت گزگز، سوزش، شوک یا درد خنجری (کوبنده) توصیف می‌شود. این درد اغلب با راه رفتن یا ایستادن بدتر می‌شود.
آسیب به اعصاب محیطی ناشی از عواملی مانند دیابت، سوء مصرف الکل، بیماری لایم، بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و برخی داروها است.
نورومای مورتون
نوروما، توده‌ای غیرطبیعی از سلول‌های عصبی است که می‌تواند بین انگشتان پا (معمولاً بعد از آسیب) تشکیل شود. علائم نورومای مورتون شامل موارد زیر هستند:
- بی‌حسی و گزگز در فضای بین انگشتان سوم و چهارم پا
- گرفتگی انگشتان پا
- درد تیز، تیرکشنده یا سوزشی در سینه پا و گاهی‌اوقات انگشتان پا
- دردی که هنگام پوشیدن کفش‌های تنگ، پاشنه‌بلند یا فشار دادن روی ناحیه افزایش می‌یابد
- دردی که با گذشت زمان بدتر می‌شود
نوروما می‌تواند مانند سنگریزه‌ای در کفش احساس شود. این درد بیشتر بین انگشتان سوم و چهارم پا مشاهده می‌شود.
خانم‌ها بیشتر احتمال دارد که تحت تأثیر این درد قرار گیرند.
سایر عوامل خطر عبارت‌اند از:
- انجام ورزش‌های پرتحرک که شامل دویدن یا پریدن هستند
- پوشیدن کفش‌های بدون پشتیبانی مناسب
- پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند، تنگ یا محدودکننده مانند چکمه‌های کار
- انگشت چکشی یا بونیون (انحراف شست)
سزاموئیدیت
سزاموئیدیت، التهاب دو استخوان کوچک است که زیر پد انگشت بزرگ پا قرار دارند و سزاموئید نامیده می‌شوند. این استخوان‌ها به حمایت از تاندون خم‌کننده این انگشت کمک می‌کنند.
یکی از علائم سزاموئیدیت، درد مبهم و طولانی‌مدت زیر مفصل انگشت بزرگ پا است. این درد می‌آید و می‌رود و معمولاً در اثر پوشیدن کفش‌های نامناسب یا انجام فعالیت‌هایی خاص ایجاد می‌شود.
عوامل خطر عبارت‌اند از:
- فعالیت‌هایی که فشار روی سینه پا وارد می‌کنند، مانند دویدن، باله یا تنیس
- داشتن قوس‌های زیاد
- پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند
سندرم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال زمانی رخ می‌دهد که عصب تیبیال خلفی(مربوط به بخش‌هایی از ساق پا و پا) در فضای باریک داخل مچ پا (تونل تارسال) فشرده می‌شود. این اتفاق باعث درد، بی‌حسی و گزگز در پا می‌شود.
عوامل خطر برای سندرم تونل تارسال عبارت‌اند از:
- صافی کف پا
- تورم در مچ پا به‌دلیل پیچ‌خوردگی مچ پا
- دیابت، آرتریت یا سایر بیماری‌هایی که باعث فشرده شدن عصب می‌شوند
- ورید واریسی، کیست گانگلیون، تاندون متورم یا خار استخوان
سندرم گیلن باره (GBS)
سندرم گیلن باره (GBS)، اختلالی نادر است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی حمله کند. این بیماری اغلب توسط عفونت تنفسی یا گوارشی و گاهی‌اوقات برخی واکسن‌ها ایجاد می‌شود.
اولین نشانه‌های این سندرم در بسیاری از افراد، درد، ضعف یا گزگز در پاها یا انگشتان هستند . این علائم کم‌کم پیشرفت می‌کنند و به‌تدریج به بازوها و قسمت بالایی بدن گسترش می‌یابند. در موارد نادر، سندرم گیلن باره باعث آسیب دائمی عصب، فلج یا مرگ می‌شود.
این بیماری در افراد مختلف مشاهده می‌شود، اما در بزرگسالان بالای 50 سال شایع‌تر است. انجام جراحی یا ابتلا به بیماری خودایمنی، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
زگیل‌های کف پا
زگیل‌های کف پا در اثر رشد غیرسرطانی سلول‌ها کف پا و زیر انگشتان ایجاد می‌شوند. این زگیل‌ها که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند، بسیار مسری بوده و ازطریق تماس پوستی یا تماس پا با سطوح آلوده در مکان‌هایی مانند استخرها گسترش می‌یابند.
برخلاف سایر زگیل‌ها که به بیرون رشد می‌کنند، زگیل‌های کف پا به‌دلیل فشار اعمالی روی پاها هنگام راه رفتن یا ایستادن، به داخل رشد می‌کنند. فشارروی زگیل‌ها می‌تواند دردناک باشد. علاوه بر درد، سایر علائم زگیل‌های کف پا عبارت‌اند از:
- حساسیت هنگام لمس
- پوست زبر و ضخیم کف پا
- نقاط سیاه یا قهوه‌ای ریز روی سطح زگیل
زگیل‌های کف پا بیشتر در نوجوانان دیده می‌شوند. در میان بزرگسالان، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به HIV، بیشتر در معرض زگیل‌های کف پا قرار دارند.
شکستگی‌های متاتارس (رقصنده)
استخوان‌های متاتارس، استخوان‌های بلندی هستند که در وسط پا قرار دارند و انگشتان را به مچ متصل می‌کنند. دو نوع شکستگی می‌توانند استخوان‌های متاتارس را تحت تأثیر قرار دهند: تروماتیک و استرسی.
شکستگی تروماتیک ناشی از ضربه مستقیم، پیچ‌خوردگی ناگهانی یا ضربه سنگین است که باعث شکستن استخوان می‌شود. علائم آن شامل کبودی، تورم، انگشت کج یا بدشکل و درد در محل ضربه هستند که تا چند ساعت بعد از ضربه مشاهده می‌شوند.
شکستگی استرسی، ترکی کوچک است که به‌دلیل استفاده بیش‌ازحد یا فشار مکرر روی پا ایجاد می‌شود. شکستگی‌های استرسی در ورزشکاران و افراد دارای صافی کف پا و سایر ناهنجاری‌های ساختاری شایع هستند. علائم این مشکل شامل درد در طول فعالیت بدنی (که در طول استراحت از بین می‌رود)، درد و حساسیت در محل شکستگی و تورم هستند.
میخچه یا پینه
رشد دردناک دیگر کف پا، میخچه یا پینه است که به‌خاطر ضخیم شدن پوست در پاسخ به اصطکاک یا فشار ایجاد می‌شود.
میخچه‌ها عمیق‌تر از پینه‌ها هستند، مرکز سختی دارند و هنگام فشار دادن می‌توانند دردناک باشند. پینه‌ها زیر سینه پا تشکیل می‌شوند و به‌ندرت درد دارند.
علل میخچه و پینه عبارت‌اند از:
- شرایطی که تراز پاها را تغییر می‌دهند، مانند انگشت چکشی یا بونیون
- پوشیدن کفش پاشنه‌بلند
- اصطکاک ناشی از کفش‌هایی که خیلی بزرگ هستند
- پوشیدن کفش بدون جوراب
- سابقه خانوادگی
متخصص، میخچه و پینه را با روش‌های زیر درمان می‌کند:
- برش - اغلب چندین بار در سال
- پدگذاری
- توصیه‌هایی برای کفش و جوراب
- تجویز کفش مخصوص برای بیماران دیابتی - این کفش‌ها برای به حداقل رساندن نقاط فشار طراحی شده‌اند.
صافی کف پا
صافی کف پا که به‌عنوان قوس‌های افتاده نیز شناخته می‌شود، به فقدان قوس طبیعی در قسمت داخلی پا اشاره دارد. این مشکل می‌تواند باعث درد در قوس‌ها یا پاشنه‌ها، خستگی در پاها و ساق‌ها و ناتوانی در ایستادن طولانی‌مدت شود. درحالی‌که ژنتیک اغلب در صافی کف پا نقش دارد، چاقی و عضلات سفت ساق پا نیز می‌توانند بر مشکلات قوس تأثیر بگذارند. استفاده از کفش‌های حمایتی و کفی‌های قوس دار به درمان صافی کف پا کمک می‌کنند. فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی نیز باعث تقویت عضلات و تاندون‌های حمایت‌کننده قوس می‌شوند.
پیچ‌خوردگی و کشیدگی
پیچ‌خوردگی و کشیدگی رباط، آسیب‌های شایعی هستند که پا و مچ را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پیچ‌خوردگی زمانی رخ می‌دهد که یکی از رباط‌ها (که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کند) بیش‌ازحد کشیده یا پاره شود، درحالی‌که کشیدگی شامل آسیب به عضله یا تاندون (که عضله را به استخوان متصل می‌کند) است. هر دو آسیب باعث درد شدید، تورم، کبودی و گاهی‌اوقات محدودیت دامنه حرکت می‌شوند. آسیب‌های ورزشی به‌دلیل پیچ‌خوردگی ناگهانی یا استفاده بیش‌ازحد، علت مکرر پیچ‌خوردگی و کشیدگی هستند. پوشیدن کفش‌های نامناسب یا ورزش بدون گرم کردن نیز می‌توانند احتمال پیچ‌خوردگی و کشیدگی را افزایش دهند. درمان این مشکل شامل استفاده از روش RICE (استراحت، یخ، فشار و بالا بردن) همراه با مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن است. فیزیوتراپی نیز به تقویت قدرت، انعطاف‌پذیری و دامنه حرکت بیمار کمک می‌کند. در موارد نادر و شدید، جراحی برای ترمیم رباط‌ها یا تاندون‌های پاره‌شده ضروری است.
مطالعه کنید: جراحی رباط صلیبی قدامی، جراحی رباط صلیبی خلفی
تاندونیت آشیل
تاندون آشیل، استخوان پاشنه پا را به عضلات ساق پا متصل می‌کند. کشیدگی بیش‌ازحد این تاندون باعث التهاب و درد می‌شود. درد تاندونیت آشیل معمولاً بیشتر در قسمت پشت پاشنه و گاهی‌اوقات درست بالای آن احساس می‌شود. درحالی‌که این وضعیت می‌تواند باعث درد و سفتی صبحگاهی شود، اما شدت درد با گذشت زمان افزایش می‌یابد. تاندونیت آشیل همچنین می‌تواند ناشی از حرکات تکراری و استفاده بیش‌ازحد باشد، اما عضلات سفت ساق پا نیز می‌توانند باعث استرس اضافی روی تاندون شوند.
تاندونیت تیبیال خلفی
تاندون تیبیال خلفی، استخوان قسمت داخلی پا را به عضلات ساق پا متصل می‌کند. التهاب این تاندون باعث درد در امتداد قسمت داخلی پا می‌شود. قسمت داخلی مچ پا نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. در موارد پیشرفته‌تر، تاندونیت تیبیال خلفی موجب از بین رفتن قوس پا و صافی کف پا می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث درد و مشکلات بیشتر شود.
ناهنجاری در ساختار قوس
ناهنحاری‌های قوس پا مانند صافی کف پا و قوس‌های زیاد لزوماً ناشی از اختلال عملکرد تاندون نیستند. این ناهنجاری‌ها می‌توانند به‌صورت ارثی و با رشد پاها ایجاد شوند. متأسفانه، چنین ناهنجاری‌هایی می‌توانند باعث توزیع ناهموار وزن و نیرو در سراسر پاها و درد در قوس‌ها یا سایر نواحی شوند. انجام فعالیت‌های کششی و استفاده از ارتزهای سفارشی می‌توانند به اصلاح ساختار قوس کمک کنند.
جسم خارجی
یکی دیگر از دلایل درد کف پا، وجود اجسام خارجی مانند خارها، خرده چوب، شیشه، موهای سگ یا حیوانات دیگر، نیش زنبور و ... در پاها است. در صورتی که جسم خارجی به‌صورت عمیق وارد پا شده باشد باید به متخصص مراجعه کنید.
درصورت مشاهده موارد زیر حتماً به متخصص پا مراجعه کنید :
- ناحیه قرمز و متورم‌شده، احساس گرما یا چرک
- عدم موفقیت در خارج کردن جسم خارجی از پا
- ابتلا به دیابت یا سیستم ایمنی ضعیف
اگر رگه‌های قرمز رنگی را می‌بینید که از محل زخم دور می‌شوند باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این رگه‌ها نشان می‌دهند عفونت در بدن شما حرکت می‌کند و می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
سایر علل
دلایل دیگری که موجب درد کف پا می‌شوند عبارت‌اند از:
- استئوآرتریت. این بیماری می‌تواند مفاصل پا، به‌ویژه مفصل متاتارسوفالانژیال (مفاصل بندانگشتی) در پایه انگشت بزرگ را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین می‌تواند باعث درد در طول فعالیت بدنی و همچنین سفتی صبحگاهی شود.
- بورسیت. هنگامی که بورسای (یک کیسه کوچک پر از مایع که بین استخوان‌های مفصل و بافت‌های نرم بالشتک ایجاد می‌کند) ملتهب می‌شود، هنگام راه رفتن درد دارید و سفتی، تورم و حساسیت را تجربه می‌کنید.
- آرتریت روماتوئید (RA). آرتریت التهابی می‌تواند باعث درد، تورم و سفتی در مفاصل پا شود. همچنین این بیماری می‌تواند باعث تغییر شکل پا، مانند ایجاد برجستگی‌ای دردناک روی سینه پا شود.
جمع‌بندی
درد کف پا می‌تواند از مشکلاتی در استخوان‌ها، عضلات، رباط‌ها، تاندون‌ها یا اعصاب پا ناشی شود. آسیب‌های ناشی از استفاده بیش‌ازحد، مانند فاشیای کف پا و سندرم تونل تارسال و آسیب‌های حاد، مانند شکستگی‌های متاتارس، علل شایع درد کف پا هستند. در برخی موارد، درد کف پا نشانه بیماری‌ای زمینه‌ای مانند استئوآرتریت است.
اگر درد شدید یا مداوم در کف پای خود دارید، حتماً به متخصص مراجعه کنید. تشخیص و درمان می‌تواند به تسکین درد و بهبود آن کمک کند.
منابع
مطالب مشابه
شیوع روماتیسم مفصلی در زنان جوان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است و این نسبت با افزایش سن کاهش می‌یابد. بیشترین تشخیص‌ها در زنان جوان 25 تا 45 ساله رخ می‌دهد.
سندرم تونل تارسال (TTS) می‌تواند باعث درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در پاها شود. این بیماری به‌خاطر التهاب عصب تیبیال خلفی که در امتداد قسمت داخلی مچ پا قرار دارد، ایجاد می‌شود. التهاب به‌دلیل آسیب عصبی و فشردگی اتفاق میفتد.
سزاموئیدیت، اختلالی است که در آن استخوان‌های سزاموئید و بافت‌های نرم اطراف آن‌ها دچار التهاب و درد می‌شوند. درد در زیر مفصل انگشت شست پا احساس می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند افراد جوان و فعال بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
مورتون نوروما (نوروم مورتون) التهاب عصبی در پای شما است. این بیماری به‌خاطر بزرگ شدن اعصاب بین انگشتی، بین استخوان‌های متاتارس، که پا را به انگشتان سوم و چهارم (انگشتان میانی نزدیک به انگشت کوچک پا) متصل می‌کنند، اتفاق میفتد.
بیماری متاتارسالژیا به درد و التهاب در قسمت توپی‌شکل کف پا اشاره دارد. این ناحیه بین قوس‌ها و انگشتان پا در کف پا قرار دارد. درد ناشی از متاتارسالژیا معمولاً زیر یک یا چند استخوان از پنج استخوان در پایه انگشتان پا و بالای استخوان متاتارس رخ می‌دهد.
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آن‌ها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آن‌ها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر مفاصل مهم است، کمک می‌کنند.