فاشیای کف پا شایع‌ترین علت درد پاشنه پا است که باعث التهاب کف پا می‌شود. فاشیای پلانتار (کف پا) اتصالی قوی و فیبری‌شکل (مشابه رباط) است که از پاشنه تا انگشتان پا کشیده می‌شود. این رباط مانند نواری لاستیکی، ضخیم و کشسان است. فاشیای پلانتار استخوان‌های پا را به‌هم متصل می‌کند و قوس را در کف پا تشکیل می‌دهد. التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد. در بیشتر موارد، التهاب فاشیای کف پا در یکی از پاها مشاهده می‌شود اما در برخی موارد هر دو پا را به‌صورت همزمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر بیش از یک هفته درد پاشنه را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علائم التهاب فاشیای پلانتار چیست؟
شایع‌ترین علائم فاشیای پلانتار عبارتاند از:
- درد پاشنه
- درد در قوس پا
- سفتی کف پا
- تورم در اطراف پاشنه
- سفت شدن تاندون آشیل
التهاب فاشیای پلانتار چه احساسی ایجاد می‌کند؟
التهاب فاشیای پلانتار معمولاً باعث درد مبهم در پاشنه یا امتداد کف پا می‌شود. درد بسته به کاری که انجام می‌دهید یا زمان روز می‌تواند تغییر کند. برخی از انواع دردهایی که ممکن است احساس کنید عبارتاند از:
- درد هنگام بلند شدن بعد از خوابیدن یا نشستن (این درد معمولاً بعد از چند دقیقه راه رفتن از بین می‌رود)
- درد مبهم و مداوم
- درد تیز یا خنجری هنگام استفاده از پای آسیب‌دیده یا فشار وارد کردن به پاشنه
- تسکین درد به‌صورت موقت با ورزش یا تحرک (معمولاً به‌محض توقف تحرک، درد بدتر می‌شود)
- افزایش درد اول صبح یا هنگام بلند شدن بعد از نشستن یا خوابیدن
علت التهاب فاشیای کف پا
عواملی که باعث آسیب به فاشیای پلانتار یا تحریک آن می‌شوند، التهاب را ایجاد می‌کنند، ازجمله:
- ایستادن طولانی‌مدت در محل کار
- ورزش کردن یا کار کردن روی سطحی سخت (مانند کف انبار یا پیاده‌رو)
- ورزش کردن بدون کشش یا گرم کردن
- پوشیدن کفش‌هایی که به‌اندازه کافی از پاهای شما حمایت نمی‌کنند (مانند دمپایی لاانگشتی یا کفش‌های کتانی تخت و انعطاف‌پذیر)
- راه رفتن یا ایستادن پابرهنه در خانه
برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند باعث فاشیای کف پا شوند، ازجمله:
- قوس زیاد در پاها
- صافی کف پاها
- چاقی (یا افزایش بیش از 7 کیلوگرم در چند ماه)
تشخیص
پزشک التهاب فاشیای پلانتار را با معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهد. او درمورد علائم شما سؤالاتی می‌پرسد و پا را معاینه می‌کند. او با اعمال فشار روی فاشیای پلانتار، التهاب را حس کرده و درد را بررسی می‌کند.
بهتر است درمورد برنامه روزانه خود با پزشک صحبت کنید و درخصوص محل درد در پاها و زمانی از روز که بیشترین درد را احساس می‌کنید، توضیح دهید.
پزشک از چه آزمایش‌هایی برای تشخیص التهاب فاشیای پلانتار استفاده می‌کند؟
پزشک معمولاً برای تشخیص التهاب فاشیای کف پا به هیچ آزمایشی نیاز ندارد. اما اگر فکر کند مشکل یا بیماری دیگری باعث درد شده است، ممکن است از آزمایش‌های تصویربرداری برای گرفتن عکس از پای شما استفاده کند. برخی از آزمایش‌های تصویربرداری که ممکن است نیاز داشته باشید عبارتاند از:
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
- ام‌آرآی
التهاب فاشیای پلانتار چگونه درمان می‌شود؟
بیشتر افرادی که به التهاب فاشیای پلانتار مبتلا هستند، با استفاده از درمان‌های محافظه‌کارانه مانند استفاده از کمپرس یخ روی ناحیه دردناک، فعالیت‌های کششی یا دوری از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند، در عرض چند ماه بهبود می‌یابند.
داروها
مسکن‌هایی که می‌توانید بدون نسخه بخرید، مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین ای بی، و غیره) و ناپروکسن سدیم (آلِو) می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
درمان‌ها
فیزیوتراپی یا استفاده از وسایل خاص ممکن است علائم را تسکین دهند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپ می‌تواند تمریناتی را برای کشش فاشیای پلانتار و تاندون آشیل و تقویت عضلات ساق پا به شما نشان دهد. درمانگر همچنین ممکن است به شما آموزش دهد چگونه از نوار ورزشی برای حمایت از کف پای خود استفاده کنید.
- آتل‌های شبانه: پزشک شما ممکن است توصیه کند در طول شب آتل بپوشید تا فاشیای پلانتار و تاندون آشیل را در حالت کشیده نگه دارید.
- ارتزها: پزشک برای توزیع یکنواخت‌تر فشار روی پاهای شما، کفی‌های قوس‌دار بدون نسخه یا سفارشی را که ارتز نامیده می‌شوند، تجویز می‌کند.
- عصا یا چوب زیر بغل: پزشک ممکن است برای مدت کوتاهی استفاده از عصا یا چوب زیر بغل را پیشنهاد دهد تا از حرکت دادن پا و اعمال وزن بر روی آن خودداری کنید.
روش‌های جراحی یا سایر روش‌ها
اگر پس از چند ماه استفاده از اقدامات محافظه‌کارانه به نتیجه مطلوب نرسیدید، پزشک شما موارد زیر را توصیه می‌کند:
- تزریق: تزریق داروی استروئیدی به ناحیه حساس می‌تواند به‌صورت موقت باعث تسکین درد شود. تزریق‌های متعدد توصیه نمی‌شوند؛ زیرا می‌توانند فاشیای پلانتار شما را ضعیف کنند و باعث پارگی آن شوند. پلاسمای غنی از پلاکت به‌دست‌آمده از خون خودتان را می‌توان به ناحیه حساس تزریق کرد تا بهبود بافت را تسریع کند. تصویربرداری اولتراسوند در حین تزریق می‌تواند به قرار دادن دقیق سوزن کمک کند.
- شوک درمانی برون بدنی: امواج صوتی به ناحیه درد پاشنه هدایت می‌شوند تا باعث بهبودی شوند. این روش برای التهاب فاشیای پلانتار مزمن که به درمان‌های محافظه‌کارانه‌تر پاسخ نداده است، استفاده می‌شود. برخی از مطالعات نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان می‌دهند، اگرچه تأثیرگذاری این روش درمانی به‌طور مداوم ثابت نشده است.
- ترمیم بافت اولتراسونیک: این فناوری کم تهاجمی از تصویربرداری اولتراسوند برای هدایت پروبی سوزنی‌شکل به داخل بافت آسیب‌دیده فاشیای پلانتار استفاده می‌کند. سپس نوک پروب به سرعت می‌لرزد تا بافت آسیب‌دیده را تجزیه کند. بافت تجزیه‌شده با مکش خارج می‌شود.
- جراحی: تعداد کمی از افراد برای جدا کردن فاشیای پلانتار از استخوان پاشنه به جراحی نیاز دارند. این روش عموماً فقط زمانی استفاده می‌شود که درد جدی بوده و سایر درمان‌ها شکست خورده باشند. این جراحی را می‌توان به‌صورت عملی باز یا ازطریق برشی کوچک با بی‌حسی موضعی انجام داد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
برای کاهش درد التهاب فاشیای کف پا، نکات زیر را رعایت کنید:
- وزن سالم را حفظ کنید: وزن اضافی می‌تواند فشار بیشتری به فاشیای پلانتار شما وارد کند.
- کفش‌های مناسب انتخاب کنید: کفش‌هایی با پاشنه کم تا متوسط، کفی ضخیم، پشتیبانی خوب از قوس و بالشتک اضافی بخرید. کفش‌های تخت نپوشید و پابرهنه راه نروید.
- کفش‌های ورزشی فرسوده نپوشید: کفش‌های ورزشی قدیمی خود را که از پاهای شما حمایت نمی‌کنند، تعویض کنید.
- ورزش خود را تغییر دهید: به‌جای پیاده‌روی یا آهسته دویدن، ورزشی کم‌فشار مانند شنا یا دوچرخه‌سواری را امتحان کنید.
- کمپرس یخ استفاده کنید: سه یا چهار بار در روز، کیسه یخ پوشیده‌شده با پارچه را به‌مدت 15 دقیقه روی ناحیه درد قرار دهید تا به کاهش درد و تورم کمک کند. برای ماساژ با استفاده از یخ، بطری آب یخ‌زده را زیر پای خود بغلتانید.
- برای کشش قوس‌های کف پای خود ورزش کنید: تمرینات ساده خانگی می‌توانند فاشیای پلانتار، تاندون آشیل و عضلات ساق پا را کشش دهند.
پیشگیری از التهاب فاشیای پلانتار کنم
بهترین راه برای پیشگیری از التهاب فاشیای پلانتار اجتناب از اعمال فشار بیش‌ازحد بر پاها است. به‌طور کلی:
- قبل و بعد از ورزش کشش انجام دهید.
- بعد از فعالیت یا ورزش شدید، به پاهای خود زمان استراحت و ریکاوری بدهید.
- کفش‌های مناسب بپوشید.
- روی سطوح سخت پابرهنه راه نروید.
- کفش‌های کتانی خود را هر شش تا نه ماه یک‌بار (یا بعد از اینکه بین 400 تا 800 کیلومتر با آن‌ها راه رفته یا دویده‌اید) تعویض کنید.
اگر بیماری‌ای دارید که شما را مستعد ابتلا به التهاب فاشیای پلانتار می‌کند، ممکن است نتوانید از آن پیشگیری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
درصورت وجود شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد پاشنه یا پای شما که در عرض یک هفته خود به خود بهبود نمی‌یابد.
- علائم شما پس از دو هفته درمان بهبود نمی‌یابند.
چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
- چه چیزی باعث التهاب فاشیای پلانتار شده است؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- چه درمان‌هایی را باید در خانه امتحان کنم؟
- چه مدت باید از ورزش کردن خودداری کنم؟
- اگر مجبور باشم در محل کار به‌مدت طولانی بایستم، چه کاری باید انجام دهم؟
جمع‌بندی
التهاب فاشیای پلانتار شایع‌ترین علت درد پاشنه است. اگر در پاشنه یا پای خود درد دارید که در عرض یک هفته خود به خود بهبود نمی‌یابد، بهتر است با پزشک صحبت کنید. او به شما کمک می‌کند از درمان‌های خانگی مناسب برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید. از ورزش کردن یا اعمال فشار زیاد بر روی پاها خودداری کنید. اعمال فشار قبل از بهبودی کامل باعث آسیب مجدد به فاشیای کف پا می‌شود.
منابع
مطالب مشابه
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد می‌شود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.
آرتروسنتز زانو که به آن آسپیراسیون نیز گفته می‌شود، روشی ساده برای تخلیه مایع از مفصل ازطریق سوزنی توخالی است. اگر مفصل شما ملتهب و متورم باشد، مایع اضافی در آن جمع می‌شود. تخلیه این مایع، مقداری از تورم و درد را تسکین می‌دهد و همچنین جهت بررسی آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
شکستگی‌های استرسی لگن با ترک ناقص در یکی از استخوان‌های لگن مشخص می‌شود. ممکن است در ابتدا به‌صورت درد خفیف ظاهر شوند که با فعالیت، به‌ویژه فعالیت‌های با ضربه بالا مانند دویدن یا پریدن، بدتر می‌شوند.
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد می‌شود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل می‌دهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده می‌کند و منجر به التهاب می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.
پیشگیری و درمان لخته‌های خون پس از جراحی تعویض مفصل لگن بخش مهمی از بهبودی بیمار است. بیمارانی که تعویض مفصل انجام داده‌اند، دو تا ده روز پس از جراحی در بالاترین خطر ابتلا به DVT (ترومبوز ورید عمقی) قرار دارند و این خطر حدود سه ماه ادامه می‌یابد.
جراحی تعویض مفصل زانو، عمل بزرگی بوده که شامل دوره بهبودی قابل توجهی است و بیمار قطعاً پس از جراحی، علائمی را مشاهده می‌کند. اما تشخیص تفاوت بین درد معمول پس از جراحی و درد ناشی از لخته شدن خون بسیار مهم است. در اینجا تفاوت این علائم را توضیح می‌دهیم.
تشخیص روماتیسم مفصلی توسط معاینه فیزیکی انجام می شود و درمورد سابقه پزشکی و علائم شما سؤال می‌کنند. روماتولوژیست شما همچنین آزمایش خون و آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز می‌کند.