بیماری متاتارسالژیا به درد و التهاب در قسمت توپی‌شکل کف پا اشاره دارد. این ناحیه بین قوس‌ها و انگشتان پا در کف پا قرار دارد. درد ناشی از متاتارسالژیا معمولاً زیر یک یا چند استخوان از پنج استخوان در پایه انگشتان پا و بالای استخوان متاتارس رخ می‌دهد.
بیماری متاتارسالژیا علل مختلفی دارد، ازجمله:
- ناهنجاری‌های پا
- بیماری‌های مرتبط با پا یا مچ پا
- ورزش‌ها و سایر فعالیت‌هایی که شامل دویدن یا پریدن هستند
- پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد
درمان بسته به وضعیت شما متفاوت است، اما معمولاً با اقدامات ساده‌ای مانند استراحت، کشش و داروهای مسکن بدون نسخه شروع می‌شود.
علائم بیماری متاتارسالژیا چیست؟
علامت اصلی بیماری متاتارسالژیا، درد در ناحیه متاتارس زیر توپ پا است. این بیماری ممکن است با تورم یا التهاب همراه باشد یا خبری از آن‌ها نباشد. علائم متاتارسالژیا می‌توانند به‌سرعت ظاهر شده یا به‌مرور زمان ایجاد شوند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- درد در توپ پا. این درد می‌تواند تیز، تیرکشنده، دردناک یا سوزشی باشد. درد ممکن است هنگام ایستادن، دویدن یا راه رفتن بدتر شود.
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان پا
- احساس وجود سنگریزه در کفش
چه چیزی باعث بیماری متاتارسالژیا می‌شود؟
اگر در فعالیت‌هایی که شامل پریدن یا دویدن هستند شرکت می‌کنید، ممکن است به بیماری متاتارسالژیا مبتلا شوید. سایر علل این بیماری شامل ناهنجاری‌های پا و پوشیدن کفش‌هایی با پاشنه خیلی بلند، خیلی نرم، بدون پشتیبانی یا فرسوده هستند.
جراحان پا و مچ پا علل بیماری متاتارسالژیا را به سه گروه تقسیم می‌کنند: اولیه، ثانویه و یاتروژنیک.
متاتارسالژیا اولیه
اگر مشکلی در استخوان متاتارس وجود داشته باشد که بر رابطه آن با سایر قسمت‌های پای شما تأثیر بگذارد، شاید به متاتارسالژیا اولیه مبتلا شوید. مشکلاتی که منجر به این نوع بیماری می‌شوند عبارت‌اند از:
- بونیون (هالوکس والگوس)
- انگشت چکشی
- پینه
- قوس‌های بلند
- بلندتر بودن انگشت دوم نسبت به انگشت شست پا
متاتارسالژیا ثانویه
متاتارسالژیا ثانویه به‌خاطر انجام فعالیت‌هایی که فشار روی جلوی پا را افزایش می‌دهند یا بیماری‌های مختلف مانند موارد زیر رخ می‌دهد:
- بیماری‌های التهابی، مانند آرتریت روماتوئید، نقرس، سزاموئیدیت و نوروم مورتون
- اختلالات عصبی، مانند بیماری شارکو-ماری-توث و بیماری فرایبرگ (سیاه شدن یا نکروز استخوان کف پا)
- بیماری‌های متابولیک، مانند چاقی و دیابت
- سایر مشکلات سلامتی، مانند پارگی رباط و زگیل کف پا
- ضربه، ناشی از فعالیت‌هایی مانند دویدن و پوشیدن کفش‌های نامناسب
متاتارسالژیا یاتروژنیک
متاتارسالژیا یاتروژنیک، یکی از عوارض جراحی جلوی پا است. به‌عنوان مثال، جراحی بونیون ممکن است منجر به تغییراتی در انگشت شست پا، درد و ایجاد بیماری متاتارسالژیا شود. سایر عوارض شامل شکستگی استخوان‌هایی هستند که به‌درستی (یا اصلاً) بهبود نمی‌یابند و نکروز آواسکولار (بافت‌مردگی بی‌خونی) نامیده می‌شوند. اگرچه این عوارض نادر هستند، می‌توانند رخ دهند.
عوامل خطر
هر کسی می‌تواند به بیماری متاتارسالژیا مبتلا شود، اگرچه دوندگان و سایر افرادی که در ورزش‌های پرفشار شرکت کرده یا زمان بیشتری روی جلوی پای خود فشار وارد می‌کنند، بیشتر از دیگران به این بیماری مبتلا می‌شوند.
افرادی که کفش‌های نامناسب می‌پوشند یا در طول ورزش، بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا استفاده از نردبان کفش نمی‌پوشند، بیشتر از دیگران بیماری متاتارسالژیا را تجربه می‌کنند. همچنین، پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند به استخوان متاتارس و پاشنه‌های شما فشار اضافی وارد می‌کند.
علاوه‌براین، افراد دارای اضافه وزن یا چاقی و کسانی که ناهنجاری‌های پا ازجمله انگشت چکشی و پینه در کف پا و بیماری التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس دارند، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری متاتارسالژیا هستند.
عوارض متاتارسالژیا چیست؟
اگر به‌صورت مداوم علائم بیماری متاتارسالژیا را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. متاتارسالژیا درمان‌نشده می‌تواند منجر به سایر بیماری‌های پا و مچ پا و لنگیدن شما شود. همچنین درصورت راه رفتن غیرطبیعی، متاتارسالژیا باعث درد در سایر قسمت‌های بدن شما، ازجمله کمر و لگن می‌شود.
متاتارسالژیا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما معاینه متاتارسالژیا را با پرسیدن سؤالاتی درمورد علائمتان آغاز می‌کند. او همچنین پای شما را معاینه کرده و برای رد شکستگی‌های استرسی یا سایر مشکلاتی که می‌توانند باعث درد شوند، از اشعه ایکس استفاده می‌کند. گاهی‌اوقات، ممکن است به سونوگرافی یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) برای ارزیابی بافت‌های نرم اطراف مفاصل متاتارسوفالانژیال (کف پایی بندانگشتی) نیاز داشته باشید.
متاتارسالژیا چگونه درمان می‌شود؟
درمان متاتارسالژیا به‌صورت محافظه‌کارانه آغاز می‌شود. درواقع پزشک در ابتدا از اقدامات تهاجمی مانند جراحی اجتناب کرده و گزینه‌های ساده و محتاطانه را امتحان می‌کند. گزینه‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- روش RICE: استراحت، کمپرس یخ، فشرده‌سازی، بالا نگه داشتن پا
- داروهای مسکن بدون نسخه: استامینوفن (تیلنول®) یا ایبوپروفن (ادویل®)
- کشش‌ها: تمرینات کششی ملایم پا و مچ پا
- تغییر کفش: پوشیدن کفش‌های ورزشی یا کفش‌های کفه گهواره‌ای
- کفی‌های کفش: استفاده از کفی‌های نرم یا پدهای متاتارس در کفش‌های خود
اگر این اقدامات به تسکین بیماری متاتارسالژیا شما کمکی نکند، پزشک ممکن است تزریق یا جراحی را برای رفع علت زمینه‌ای دردتان توصیه کند.
آیا می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
شما نمی‌توانید از همه دلایل متاتارسالژیا پیشگیری کنید، اما راه‌هایی وجود دارند که می‌توانید از ایجاد آن‌ها جلوگیری کنید. روش‌های زیر به پیشگیری از بیماری متاتارسالژیا کمک می‌کنند:
- انتخاب کفش‌هایی با کفی‌های خوب، جعبه انگشتان پهن و پاشنه کوتاه
- استفاده از کفی‌های راحت در کفش‌های خود
- اجتناب از راه رفتن پابرهنه
- خیساندن و استفاده از سنگ پا روی پاهای خود برای کمک به از بین بردن پینه‌ها (از بین بردن این پینه‌ها می‌تواند به کاهش فشار کمک کند)
- حفظ وزن سالم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
معمولاً می‌توانید بیماری متاتارسالژیا را در خانه درمان کنید، اما درصورت وجود شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- متاتارسالژیا پس از دو هفته درمان خانگی بهبود نیافته است.
- درد مانع از حضور شما در فعالیت‌های معمولتان می‌شود.
- درد بدتر می‌شود یا به‌طور مداوم برمی‌گردد.
- دچار از دست دادن حس یا سوزن سوزن شدن در پای خود می‌شوید.
- شما به همراه درد پا دیابت نیز دارید؛ اگر دیابت داشته باشید، بیماری جدی‌تر می‌شود.
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. ممکن است آسیب شدیدتری مانند شکستگی استخوان داشته باشید.
- درد شدید در توپ پا دارید.
- درد باعث غش، سرگیجه یا تهوع می‌شود.
- نمی‌توانید راه بروید.
- شکل پای شما تغییر کرده است.
- آسیب دیده‌اید و صدای ترکیدن، تق تق یا ساییدگی می‌شنوید.
چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
سؤالاتی که باید از پزشک خود درمورد بیماری متاتارسالژیا بپرسید عبارت‌اند از:
- می‌دانید چه چیزی باعث بیماری من شده است؟
- چه درمانی را توصیه می‌کنید؟
- آیا هنوز می‌توانم در فعالیت‌هایی که از آن‌ها لذت می‌برم شرکت کنم؟
- چه زمانی احساس بهتری پیدا خواهم کرد؟
- چه کاری می‌توانم برای پیشگیری از بیماری متاتارسالژیا در آینده انجام دهم؟
جمع‌بندی
درد ناشی از بیماری متاتارسالژیا می‌تواند شدید باشد. می‌تواند لذت بردن از چیزهایی را که دوست دارید برای شما دشوار کند. حتی ممکن است نتوانید راه بروید. خوشبختانه، معمولاً می‌توانید این بیماری را با برخی اقدامات ساده خانگی درمان کنید. اگر استراحت و یک جفت کفش جدید کارساز نبودند، با پزشک خود تماس بگیرید. او می‌تواند علائم شما را ارزیابی کند و تشخیص دهد که آیا به درمان گسترده‌تری نیاز دارید یا خیر.
منابع
مطالب مشابه
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد می‌شود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل می‌دهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده می‌کند و منجر به التهاب می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.
پیشگیری و درمان لخته‌های خون پس از جراحی تعویض مفصل لگن بخش مهمی از بهبودی بیمار است. بیمارانی که تعویض مفصل انجام داده‌اند، دو تا ده روز پس از جراحی در بالاترین خطر ابتلا به DVT (ترومبوز ورید عمقی) قرار دارند و این خطر حدود سه ماه ادامه می‌یابد.
جراحی تعویض مفصل زانو، عمل بزرگی بوده که شامل دوره بهبودی قابل توجهی است و بیمار قطعاً پس از جراحی، علائمی را مشاهده می‌کند. اما تشخیص تفاوت بین درد معمول پس از جراحی و درد ناشی از لخته شدن خون بسیار مهم است. در اینجا تفاوت این علائم را توضیح می‌دهیم.
تشخیص روماتیسم مفصلی توسط معاینه فیزیکی انجام می شود و درمورد سابقه پزشکی و علائم شما سؤال می‌کنند. روماتولوژیست شما همچنین آزمایش خون و آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز می‌کند.
آرتریت نوجوانان، بیماری‌ای خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن کودک شما به‌اشتباه سینوویوم (بافتی که داخل مفصل را می‌پوشاند) و مایع سینوویال داخل مفصل را هدف قرار می‌دهد.
تومور لگن می‌تواند باعث درد، تورم یا شکستگی در بیمار شود. روش‌های مختلفی برای درمان تومور لگن وجود دارند که بهترین آن‌ها، جراحی است.
مور مور شدن پا به‌دلایل متعددی اتفاق میفتد و می‌تواند ناشی از بیماری‌های متفاوتی باشد. به‌عنوان مثال، دیابت کنترل‌نشده می‌تواند به زخم‌های مزمن و درنهایت قطع عضو منجر شود. مشکلات دیسک کمر ممکن است با بی‌اختیاری ادرار، اختلالات جنسی یا حتی فلج همراه شوند. در موارد مسمومیت نیز، مور مور شدن پا می‌تواند نشانه‌ای خطرناک و تهدیدکننده زندگی باشد.
شکستگی رقصنده در پنجمین متاتارس زمانی رخ می‌دهد که تاندون یا رباط متصل به استخوان، قطعه کوچکی از استخوان را جدا می‌کند. این آسیب اغلب به‌دلیل انقباض ناگهانی و شدید عضلانی رخ می‌دهد که باعث شکستن قطعه‌ای از استخوان می‌شود.