بیماری متاتارسالژیا به درد و التهاب در قسمت توپی‌شکل کف پا اشاره دارد. این ناحیه بین قوس‌ها و انگشتان پا در کف پا قرار دارد. درد ناشی از متاتارسالژیا معمولاً زیر یک یا چند استخوان از پنج استخوان در پایه انگشتان پا و بالای استخوان متاتارس رخ می‌دهد.
بیماری متاتارسالژیا علل مختلفی دارد، ازجمله:
- ناهنجاری‌های پا
- بیماری‌های مرتبط با پا یا مچ پا
- ورزش‌ها و سایر فعالیت‌هایی که شامل دویدن یا پریدن هستند
- پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد
درمان بسته به وضعیت شما متفاوت است، اما معمولاً با اقدامات ساده‌ای مانند استراحت، کشش و داروهای مسکن بدون نسخه شروع می‌شود.
علائم بیماری متاتارسالژیا چیست؟
علامت اصلی بیماری متاتارسالژیا، درد در ناحیه متاتارس زیر توپ پا است. این بیماری ممکن است با تورم یا التهاب همراه باشد یا خبری از آنها نباشد. علائم متاتارسالژیا می‌توانند به‌سرعت ظاهر شده یا به‌مرور زمان ایجاد شوند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- درد در توپ پا. این درد می‌تواند تیز، تیرکشنده، دردناک یا سوزشی باشد. درد ممکن است هنگام ایستادن، دویدن یا راه رفتن بدتر شود.
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان پا
- احساس وجود سنگریزه در کفش
چه چیزی باعث بیماری متاتارسالژیا می‌شود؟
اگر در فعالیت‌هایی که شامل پریدن یا دویدن هستند شرکت می‌کنید، ممکن است به بیماری متاتارسالژیا مبتلا شوید. سایر علل این بیماری شامل ناهنجاری‌های پا و پوشیدن کفش‌هایی با پاشنه خیلی بلند، خیلی نرم، بدون پشتیبانی یا فرسوده هستند.
جراحان پا و مچ پا علل بیماری متاتارسالژیا را به سه گروه تقسیم می‌کنند: اولیه، ثانویه و یاتروژنیک.
متاتارسالژیا اولیه
اگر مشکلی در استخوان متاتارس وجود داشته باشد که بر رابطه آن با سایر قسمت‌های پای شما تأثیر بگذارد، شاید به متاتارسالژیا اولیه مبتلا شوید. مشکلاتی که منجر به این نوع بیماری می‌شوند عبارت‌اند از:
- بونیون (هالوکس والگوس)
- انگشت چکشی
- پینه
- قوس‌های بلند
- بلندتر بودن انگشت دوم نسبت به انگشت شست پا
متاتارسالژیا ثانویه
متاتارسالژیا ثانویه به‌خاطر انجام فعالیت‌هایی که فشار روی جلوی پا را افزایش می‌دهند یا بیماری‌های مختلف مانند موارد زیر رخ می‌دهد:
- بیماری‌های التهابی، مانند آرتریت روماتوئید، نقرس، سزاموئیدیت و نوروم مورتون
- اختلالات عصبی، مانند بیماری شارکو-ماری-توث و بیماری فرایبرگ (سیاه شدن یا نکروز استخوان کف پا)
- بیماری‌های متابولیک، مانند چاقی و دیابت
- سایر مشکلات سلامتی، مانند پارگی رباط و زگیل کف پا
- ضربه، ناشی از فعالیت‌هایی مانند دویدن و پوشیدن کفش‌های نامناسب
متاتارسالژیا یاتروژنیک
متاتارسالژیا یاتروژنیک، یکی از عوارض جراحی جلوی پا است. به‌عنوان مثال، جراحی بونیون ممکن است منجر به تغییراتی در انگشت شست پا، درد و ایجاد بیماری متاتارسالژیا شود. سایر عوارض شامل شکستگی استخوان‌هایی هستند که به‌درستی (یا اصلاً) بهبود نمی‌یابند و نکروز آواسکولار (بافت‌مردگی بی‌خونی) نامیده می‌شوند. اگرچه این عوارض نادر هستند، می‌توانند رخ دهند.
عوامل خطر
هر کسی می‌تواند به بیماری متاتارسالژیا مبتلا شود، اگرچه دوندگان و سایر افرادی که در ورزش‌های پرفشار شرکت کرده یا زمان بیشتری روی جلوی پای خود فشار وارد می‌کنند، بیشتر از دیگران به این بیماری مبتلا می‌شوند.
افرادی که کفش‌های نامناسب می‌پوشند یا در طول ورزش، بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا استفاده از نردبان کفش نمی‌پوشند، بیشتر از دیگران بیماری متاتارسالژیا را تجربه می‌کنند. همچنین، پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند به استخوان متاتارس و پاشنه‌های شما فشار اضافی وارد می‌کند.
علاوه‌براین، افراد دارای اضافه وزن یا چاقی و کسانی که ناهنجاری‌های پا ازجمله انگشت چکشی و پینه در کف پا و بیماری التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس دارند، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری متاتارسالژیا هستند.
عوارض متاتارسالژیا چیست؟
اگر به‌صورت مداوم علائم بیماری متاتارسالژیا را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. متاتارسالژیا درمان‌نشده می‌تواند منجر به سایر بیماری‌های پا و مچ پا و لنگیدن شما شود. همچنین درصورت راه رفتن غیرطبیعی، متاتارسالژیا باعث درد در سایر قسمت‌های بدن شما، ازجمله کمر و لگن می‌شود.
متاتارسالژیا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما معاینه متاتارسالژیا را با پرسیدن سؤالاتی درمورد علائمتان آغاز می‌کند. او همچنین پای شما را معاینه کرده و برای رد شکستگی‌های استرسی یا سایر مشکلاتی که می‌توانند باعث درد شوند، از اشعه ایکس استفاده می‌کند. گاهی‌اوقات، ممکن است به سونوگرافی یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) برای ارزیابی بافت‌های نرم اطراف مفاصل متاتارسوفالانژیال (کف پایی بندانگشتی) نیاز داشته باشید.
متاتارسالژیا چگونه درمان می‌شود؟
درمان متاتارسالژیا به‌صورت محافظه‌کارانه آغاز می‌شود. درواقع پزشک در ابتدا از اقدامات تهاجمی مانند جراحی اجتناب کرده و گزینه‌های ساده و محتاطانه را امتحان می‌کند. گزینه‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- روش RICE: استراحت، کمپرس یخ، فشرده‌سازی، بالا نگه داشتن پا
- داروهای مسکن بدون نسخه: استامینوفن (تیلنول®) یا ایبوپروفن (ادویل®)
- کشش‌ها: تمرینات کششی ملایم پا و مچ پا
- تغییر کفش: پوشیدن کفش‌های ورزشی یا کفش‌های کفه گهواره‌ای
- کفی‌های کفش: استفاده از کفی‌های نرم یا پدهای متاتارس در کفش‌های خود
اگر این اقدامات به تسکین بیماری متاتارسالژیا شما کمکی نکند، پزشک ممکن است تزریق یا جراحی را برای رفع علت زمینه‌ای دردتان توصیه کند.
آیا می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
شما نمی‌توانید از همه دلایل متاتارسالژیا پیشگیری کنید، اما راه‌هایی وجود دارند که می‌توانید از ایجاد آنها جلوگیری کنید. روش‌های زیر به پیشگیری از بیماری متاتارسالژیا کمک می‌کنند:
- انتخاب کفش‌هایی با کفی‌های خوب، جعبه انگشتان پهن و پاشنه کوتاه
- استفاده از کفی‌های راحت در کفش‌های خود
- اجتناب از راه رفتن پابرهنه
- خیساندن و استفاده از سنگ پا روی پاهای خود برای کمک به از بین بردن پینه‌ها (از بین بردن این پینه‌ها می‌تواند به کاهش فشار کمک کند)
- حفظ وزن سالم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
معمولاً می‌توانید بیماری متاتارسالژیا را در خانه درمان کنید، اما درصورت وجود شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- متاتارسالژیا پس از دو هفته درمان خانگی بهبود نیافته است.
- درد مانع از حضور شما در فعالیت‌های معمولتان می‌شود.
- درد بدتر می‌شود یا به‌طور مداوم برمی‌گردد.
- دچار از دست دادن حس یا سوزن سوزن شدن در پای خود می‌شوید.
- شما به همراه درد پا دیابت نیز دارید؛ اگر دیابت داشته باشید، بیماری جدی‌تر می‌شود.
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. ممکن است آسیب شدیدتری مانند شکستگی استخوان داشته باشید.
- درد شدید در توپ پا دارید.
- درد باعث غش، سرگیجه یا تهوع می‌شود.
- نمی‌توانید راه بروید.
- شکل پای شما تغییر کرده است.
- آسیب دیده‌اید و صدای ترکیدن، تق تق یا ساییدگی می‌شنوید.
چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
سؤالاتی که باید از پزشک خود درمورد بیماری متاتارسالژیا بپرسید عبارت‌اند از:
- می‌دانید چه چیزی باعث بیماری من شده است؟
- چه درمانی را توصیه می‌کنید؟
- آیا هنوز می‌توانم در فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برم شرکت کنم؟
- چه زمانی احساس بهتری پیدا خواهم کرد؟
- چه کاری می‌توانم برای پیشگیری از بیماری متاتارسالژیا در آینده انجام دهم؟
جمع‌بندی
درد ناشی از بیماری متاتارسالژیا می‌تواند شدید باشد. می‌تواند لذت بردن از چیزهایی را که دوست دارید برای شما دشوار کند. حتی ممکن است نتوانید راه بروید. خوشبختانه، معمولاً می‌توانید این بیماری را با برخی اقدامات ساده خانگی درمان کنید. اگر استراحت و یک جفت کفش جدید کارساز نبودند، با پزشک خود تماس بگیرید. او می‌تواند علائم شما را ارزیابی کند و تشخیص دهد که آیا به درمان گسترده‌تری نیاز دارید یا خیر.
منابع
مطالب مشابه
در عقب زدگی زانو، مفصل زانو در جهت اشتباه خم می‌شود که اغلب منجر به تورم، درد و آسیب بافتی می‌گردد. در موارد شدید، رباط‌هایی مانند رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL)، یا رباط پوپلیتئال (رباطی که در امتداد پشت زانو قرار دارد) ممکن است دچار پیچ‌خوردگی (رگ به رگ شدن) یا پارگی شوند.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ می‌دهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان می‌کند) می‌شوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد به‌عنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیب‌های بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر می‌کند. می‌تواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد می‌شود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.