درد بالای زانو مشکلی رایج است که می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. معمولاً در طول راه رفتن، دویدن، زانو زدن، لگد زدن و پریدن نیروی زیادی به زانو اعمال شده و این مسئله باعث درد زانو و لگن می‌شود.
در بیشتر موارد درد بالای زانو به‌دلیل آسیب، فعالیت بیشازحد، فعالیت‌های تکراری یا ساییدگی اتفاق میفتد. همچنین ممکن است مشکلی در استخوان‌ها یا بافت‌های نرم وجود داشته باشد یا بیمار از بیماری زمینه‌ای رنج ببرد.
درد بالای زانو می‌تواند از نظر شدت و نوع متفاوت باشد و ممکن است به‌صورت درد خفیف تا شدید ظاهر شود. اغلب با تورم بالای زانو همراه است و می‌تواند حرکت را محدود کند و بر عملکرد کلی مفصل تأثیر بگذارد.
علت درد بالای زانو
علل شایع درد بالای زانو شامل موارد زیر هستند:
تاندونیت چهار سر ران یا همسترینگ
تاندون‌ها، ماهیچه‌ها شما را به استخوان‌های شما متصل می‌کنند. تاندونیت به این معنی است که تاندون‌های شما تحریک شده یا ملتهب هستند.
تاندونیت در هر یک از تاندون‌ها ازجمله در عضله چهارسر ران اتفاق میفتد. عضله چهارسر در جلوی ران قرار دارد و به سمت زانو یا همسترینگ که در پشت ران قرار دارد، امتداد می‌یابد.
تاندونیت چهارسر ران یا همسترینگ می‌تواند در اثر فعالیت بیشازحد یا فرم نامناسب در حین فعالیت‌های بدنی مانند ورزش یا فعالیت در محل کار ایجاد شود.
علائم تاندونیت عبارت‌اند از:
- حساسیت
- تورم
- درد هنگام حرکت یا خم کردن پا
درمان تاندونیت بر تسکین درد و التهاب متمرکز است. گزینه‌های درمانی رایج برای درمان تاندونیت شامل موارد زیر هستند:
- استراحت یا بالا بردن پای خود
- استفاده از گرما یا یخ برای دوره‌های کوتاه چند بار در روز
- انجام حرکات کششی و تمرینات سبک برای بهبود تحرک و قدرت
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است حمایت موقت ازطریق آتل یا بریس را توصیه کند. حتی ممکن است برداشتن بافت ملتهب را ازطریق جراحی نیز توصیه کند.
آرتریت
آرتریت در زانو زمانی رخ می‌دهد که غضروف حمایت‌کننده از مفصل زانو از بین برود.
انواع رایج آرتریت مانند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و لوپوس همگی می‌توانند باعث درد در اطراف زانو و مفاصل اطراف شوند.
آرتریت به‌طور کلی با ورزش تجویزشده توسط پزشک یا داروهای مسکن و تزریق درمان می‌شود. برخی از اشکال آرتریت، مانند روماتیسم مفصلی، با داروهایی که التهاب را کاهش می‌دهند، قابل درمان هستند.
بورسیت زانو
بورس‌ها کیسه‌هایی از مایع در نزدیکی زانو هستند که تماس بین استخوان‌ها، تاندون‌ها، ماهیچه‌ها و پوست را به‌شکلی نرم امکان‌پذیر می‌کنند. هنگامی که بورس ملتهب می‌شود (به‌خصوص هنگام راه رفتن یا خم کردن پاها)، می‌تواند باعث درد بالای زانو شود که به آن بورسیت زانو گفته می شود.
درمان بورسیت به‌طور کلی بر مدیریت علائم تمرکز دارد و با بهبود وضعیت همراه است. داروها و تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند برای درمان بورسیت مفید باشند.
جراحی اغلب برای برداشتن بورس ضروری است، اما پزشکان معمولاً فقط در صورتی که بیماری شدید باشد یا به درمان‌های رایج پاسخ ندهد، جراحی را در نظر می‌گیرند.
رگ به رگ شدن رباط زانو
درد بالای زانو می‌تواند ناشی از رگ به رگ شدن یا پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) باشد. رگ به رگ شدن زمانی اتفاق میفتد که یک رباط کشیده یا پاره شود. هنگامی که رباط صلیبی قدامی رگ به رگ شده یا پاره می‌شود، درد معمولاً در بالای زانو احساس می‌شود. آسیب‌های وارد بر رباط صلیبی قدامی می‌توانند در حین انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال و بسکتبال یا درنتیجه آسیب تروماتیک رخ دهند. اگر بعد از آسیب‌دیدگی زانو در بالای زانو احساس درد کردید، باید به جراح ارتوپد مراجعه کنید.
سندرم باند ایلیوتیبیال
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITB) بیماری شایعی است که در اثر مالش باند ایلیوتیبیال روی اپی کندیل جانبی فمورال ایجاد شده و منجر به التهاب و درد بالای زانو می‌شود. این اختلال در دوندگان یا دوچرخه‌سوارانی که حرکات تکراری را برای مدت طولانی انجام می‌دهند، بیشتر دیده می‌شود. گزینه‌های درمانی شامل استراحت، فیزیوتراپی و تمرینات کششی و داروهای ضدالتهابی هستند.
سندرم پاتلوفمورال
سندرم پاتلوفمورال اختلالی است که در آن کشکک (کاسه زانو) به آرامی حرکت نمی‌کند و منجر به درد بالای زانو می‌شود. این اختلال در ورزشکاران ازجمله بسکتبالیست‌ها، دوندگان و دوچرخه‌سواران شایع است. گزینه‌های درمانی شامل فیزیوتراپی، تمرینات کششی و داروهای ضدالتهابی هستند.
پارگی مینیسک
مینیسک غضروفی هلالی شکل است که برای جلوگیری از ساییدگی استخوان ساق پا و ران به‌عنوان بالشتکی عمل می‌کند. پارگی مینیسک در ورزشکاران و افراد مسن شایع است و می‌تواند باعث درد بالای زانو شود. گزینه‌های درمانی برای پارگی مینیسک ممکن است شامل فیزیوتراپی، استراحت، یخ‌درمانی و داروهای ضدالتهابی باشند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم یا برداشتن بافت آسیب‌دیده باشد.
سایر علل احتمالی درد بالای زانو
سایر علل احتمالی درد بالای زانو عبارت‌اند از:
- خار استخوان زانو. بیرون آمدن استخوان اضافی می‌تواند باعث ایجاد توده‌های سفت و درد شدید در بالای زانو شود.
- ترومبوز ورید عمقی (DVT). لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق پا می‌تواند باعث درد بالای زانو همراه با تورم و گرما شود.
- فشرده‌سازی عصب/ سیاتیک. فشرده‌سازی عصب سیاتیک می‌تواند منجر به تشعشع درد از ناحیه کمر به پایین ساق و ایجاد درد در بالای زانو و ران شود.
- شکستگی فشاری استخوان ران. یک ترک یا شکستگی کوچک در استخوان فمور که معمولاً در اثر استرس مکرر یا استفاده بیشازحد از عضلات و استخوان‌های ران ایجاد می‌شود، باعث درد بالای زانو می‌شود.
- بیماری شریان محیطی (PAD). کاهش جریان خون در عضلات پا به‌دلیل بیماری شریان محیطی می‌تواند باعث ایجاد درد بالای زانو در هنگام فعالیت بدنی شود که به‌عنوان لنگش شناخته می‌شود.
- تنگی کانال نخاعی. باریک شدن کانال نخاعی می‌تواند باعث فشردگی عصب و ایجاد درد شدید در ساق بالای زانو شود.
- بیماری پرتس. یک بیماری دوران کودکی که در آن خونرسانی به سر استخوان ران مختل شده و باعث درد لگن در قسمت بالای زانو می‌شود.
- کوفتگی. ضربه یا آسیب به بافت‌های نرم و رگ‌های خونی در ران می‌تواند باعث کبودی و درد موضعی بالای زانو شود.
درمان درد بالای زانو
مداخله زودهنگام آسیب‌ها و شرایط زانو می‌تواند به کاهش درد و جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر کمک کند. اکثر سناریوهایی که شامل درد بالای کاسه زانو می شوند با کمک روش‌های درمانی محافظه‌کارانه با موفقیت بهبود می‌یابند.
پزشک بسته به تشخیص بیماری ممکن است یک یا چند روش درمانی غیرجراحی را درمان درد بالای زانو تجویز کند:
روش رایس
روش رایس شامل استراحت، یخ‌درمانی، فشرده‌سازی و بالا بردن ارتفاع پاها است و می‌تواند به کاهش درد و التهاب در زانو کمک کند.
دارودرمانی
پزشک ارتوپد ممکن است مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را برای کاهش درد و ناراحتی پیشنهاد کند.
فیزیوتراپی
برخی ورزش‌ها و کشش‌های خاص می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. این فعالیت‌ها در عین حال باعث تقویت و بهبود دامنه حرکتی در عضلات بالای زانو (مانند عضلات چهارسر ران و ران) می‌شوند. تمرینات و کشش‌های تقویتی نیز می‌توانند به‌عنوان راهبردهای پیشگیرانه درد استفاده شوند.
ارتز
ارتزها می‌توانند به ثبات و تراز شدن پا و مچ پا کمک کنند و به نوبه خود استرس واردشده بر زانو و ساق پا را کاهش دهند.
تزریق کورتیزون
تزریق کورتیزون را می‌توان در نزدیکی محل درد و التهاب در زانو برای کمک به بهبود علائم انجام داد.
پی‌آرپی تراپی
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نوعی داروی ترمیمی است که از فاکتورهای رشد خود بدن (استخراج‌شده از خون) برای کمک به کاهش درد با تزریق مجدد به منبع درد و التهاب استفاده می‌کند.
جلوگیری از درد بالای زانو
برای پیشگیری از بسیاری از علل درد بالای زانو، می‌توان از کشش مناسب قبل از ورزش و جلوگیری از فشار بیشازحد یا فرم ضعیف در طول فعالیت بدنی استفاده کرد.
سایر علل مانند آرتریت یا بورسیت زانو به راحتی قابل پیشگیری نیستند. بااین‌حال، پزشک ممکن است توصیه‌هایی برای تسکین علائم و جلوگیری از آسیب بیشتر ارائه کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
احساس بی‌حسی یا درد در یکی از پاهای شما یکی از علائم سکته هستند. علاوه بر این، درد یا حساسیت در پای شما می‌تواند نشان‌دهنده لخته شدن خون باشد (به‌خصوص اگر تورم با بالا بردن پا کاهش نیابد). اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
درد بالای زانو و نواحی اطراف ساق پا می‌تواند نشانه بیماری‌های متفاوتی باشد. بسیاری از این بیماری‌ها مربوط به ساییدگی زانو یا فشار بیشازحد بر روی زانو هستند. اگر علائم همراه با درد زانو با گذشت زمان ادامه یافتند یا بدتر شدند، برای تشخیص مناسب باید به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد پزشک پس از بررسی گزینه‌های درمانی مختلف، درصورت حاد بودن شرایط، جراحی را توصیه می‌کند. دکتر علیرضا جواهری درزمینه مشکلات مفاصل زانو و لگن تخصص دارد. برای دریافت وقت ویزیت و معاینه می‌توانید با شماره‌های مطب تماس بگیرید.
منابع
مطالب مشابه
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS) یک آسیب شایع جانبی زانو است. استفاده بیشازحد و خمیدگی و کشیدگی مکرر زانو معمولاً باعث این نوع آسیب می‌شود. زمانی این آسیب رخ می‌دهد که باند IT سفت، تحریک یا ملتهب شود.
آسیب‌های ورزشی معمولاً باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند و احتمالاً برای ترمیم آن به جراحی نیاز خواهید داشت. اکثر افراد بهبودی کامل پیدا می‌کنند و ورزش را بدون عواقب طولانی‌مدت از سر می‌گیرند.
کیست منیسک مجموعه‌ای از مایع مفصلی (مایع سینوویال) است که هنگام پارگی غضروف مینیسک، معمولاً به‌دلیل آسیب زانو تشکیل می‌شود.
منیسک داخلی تقریباً شکلی نیم‌دایره‌ای را تشکیل می‌دهد و مانند یک فنجان مکنده عمل می‌کند و استخوان درشت‌نی و ران را در کنار هم در مفصل نگه می دارد.
کلاب فوت (پاچنبری) اختلالی مادرزادی است که در آن پای کودک پیچ خورده است و با خم شدن انگشتان پا در زاویه‌ای خاص به طرفین خم می‌شود.
آنته ورژن فمورال پیچ‌خوردگی استخوان ران به سمت داخل است که به نام چرخش ران به داخل نیز شناخته می‌شود. آنته ورژن فمورال باعث می‌شود که زانوها و پاهای کودک به سمت داخل بچرخند یا ظاهری به نام «پنجه کبوتری» ایجاد شود.
چرخش ران به خارج (فمورال رترو ورژن) یک تغییر شکل چرخشی یا پیچشی است که در آن استخوان ران نسبت به زانو به سمت خارج می‌پیچد. معمولاً خودبخود خوب می شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
درد لگن بعد از عمل دیسک کمر عارضه‌ای رایج است که برخی از بیماران تجربه می‌کنند. در طول عمل دیسک (دیسککتومی) کمر، جراح قسمت فتق دیسک را برمی‌دارد و فشار روی اعصاب مجاور را کاهش می‌دهد.
اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران (SCFE) اختلالی در نوجوانان است که در آن صفحه رشد آسیب می‌بیند و سر استخوان ران نسبت به بقیه استخوان ران حرکت می‌کند (دچار لغزش می‌شود).
بیماری پرتس اختلال مفصل ران در کودکان خردسال 4 تا 10 سال است. خونرسانی به سر استخوان ران تضعیف یا قطع می کند و نکروز اتفاق میفتد. استخوان را ضعیف می شود و می‌تواند منجر به شکستگی‌های متعدد شود.