سندرم تونل تارسال (TTS) می‌تواند باعث درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در پاها شود. این بیماری به‌خاطر التهاب عصب تیبیال خلفی که در امتداد قسمت داخلی مچ پا قرار دارد، ایجاد می‌شود. التهاب به‌دلیل آسیب عصبی و فشردگی اتفاق میفتد.
سندرم تونل تارسال ممکن است به‌دلیل آسیب‌هایی مانند پیچ‌خوردگی مچ پا رخ دهد یا می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز یا دیابت باشد. خار استخوان، کف پای صاف یا تاندون متورم نیز می‌توانند باعث فشردگی عصب و درنتیجه این سندرم شوند.
علائم سندرم تونل تارسال چیست؟
علائم سندرم تونل تارسال بسته به اینکه چگونه پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، متفاوت هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد تیز و تیرکشنده که به قوس و کف پا گسترش می‌یابد
- احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش
- بی‌حسی در کف پا
- ضعف عضلانی
علائم ممکن است:
- بخش خاصی از پا را تحت تأثیر قرار دهند یا کلی‌تر باشند.
- در طول شب بدتر شوند.
- با ایستادن یا ورزش بدتر شوند.
- با استراحت بهبود یابند.
علل سندرم تونل تارسال چیست؟
فشردگی عصب تیبیال می‌تواند باعث سندرم تونل تارسال شود. علل ایجاد این بیماری عبارت‌اند از:
- داشتن کف پای صاف یا قوس‌های افتاده (زمانی که قوس پا پایین‌تر از حد معمول بوده و به زمین نزدیک است)
- تورم ناشی از پیچ‌خوردگی مچ پا
- بیماری‌هایی مانند آرتروز یا دیابت که می‌توانند منجر به تورم و فشردگی عصب شوند.
- واریس
- کیست گانگلیون
- تاندون متورم
- خار استخوان
عوامل خطر سندرم تونل تارسال چیست؟
عوامل خاصی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. ازجمله:
- دیابت
- کم‌کاری تیروئید
- نقرس
- موکوپلی‌ساکاریدوز (اختلالی که در آن بدن قادر به تجزیه گروه خاصی از مولکول‌های قند نیست)
- هیپرلیپیدمی، که در آن سطح چربی خون بالا است.
- کف پای صاف یا قوس‌های افتاده
- آرتروز
- آسیب مچ پا یا پا
- بیماری عصبی
- کیست گانگلیون
- واریس
- خار استخوان
عوارض سندرم تونل تارسال
عدم درمان این سندرم منجر به عوارضی مانند موارد زیر می‌شود:
- آسیب عصبی به عصب تیبیال خلفی و شاخه‌های عصبی اطراف
- درد مداوم
- ضعف حرکتی و آتروفی
در برخی موارد، جراحی ممکن است برای درمان درد یا سایر علائم موفقیت‌آمیز نباشد و منجر به عوارضی مانند موارد زیر شود:
- بهبودی ضعیف زخم
- عفونت
- ایجاد اسکار
تشخیص TTS چگونه انجام می‌شود؟
پزشک معمولاً TTS را با انجام معاینه فیزیکی کل پا و ناحیه ساق و پرسیدن سؤالاتی درمورد علائم تشخیص می‌دهد و ارزیابی می‌کند.
پزشک از آزمایش‌های تشخیصی زیر برای تأیید و ارزیابی سندرم تونل تارسال استفاده می‌کند:
- الکترومیوگرافی
- مطالعات هدایت عصبی
- ام‌آرآی
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
گزینه‌های درمانی سندرم تونل تارسال چه هستند؟
بهتر است پزشک علائم بیماری را زود تشخیص دهد و درمان را شروع کند؛ زیرا احتمالاً به نتایج بهتری دست پیدا می‌کند.
کالج آمریکایی جراحان پا و مچ پا روش‌های زیر را برای درمان و مدیریت سندرم تونل تارسال توصیه می‌کند:
- استراحت: بهتر است از فشار آوردن به ناحیه آسیب‌دیده تا حد امکان خودداری کنید.
- کمپرس یخ: کمپرس یخ را در پارچه‌ای نازک بپیچید و به‌مدت 20 دقیقه روی پا قرار دهید. قبل از تکرار درصورت لزوم، حداقل 40 دقیقه از کمپرس یخ استفاده نکنید.
- داروهای مسکن و ضد التهابی بدون نسخه: این داروها می‌توانند به مدیریت علائم کمک کنند و شامل ایبوپروفن و استامینوفن هستند.
- بی‌حرکت‌سازی کامل: پزشک در موارد شدید (به‌ویژه مواردی که شامل آسیب فیزیکی به عصب هستند) پا را گچ می‌گیرد تا از حرکت پا جلوگیری کند. درنتیجه عصب، مفصل و بافت‌های اطراف فرصت بهبودی پیدا می‌کنند.
- تزریق درمانی: در صورتی که علائم بسیار دردناک یا ناتوان‌کننده باشند، پزشک داروهای ضد التهابی، مانند کورتیکواستروئیدها و بی‌حس‌کننده‌های موضعی را مستقیماً به عصب تزریق می‌کند.
- وسایل ارتوپدی و کفش‌های اصلاحی: متخصصان پا می‌توانند کفش‌ها و کفی‌های تخصصی بسازند تا از قوس پا حمایت کرده و حرکات تحریک‌کننده عصب ملتهب و بافت‌های اطراف را محدود کنند. کفش‌هایی نیز برای کمک به جلوگیری از پرونیشن یا چرخش داخلی پا وجود دارند.
- کاهش فشار پا: در برخی موارد، پوشیدن کفش‌ها و جوراب‌های حمایتی به کاهش فشار اطراف پا کمک می‌کند. افراد مبتلا به کف پای صاف، علائم شدید یا آسیب عصبی ممکن است برای کاهش فشار روی پای آسیب‌دیده به بریس نیاز داشته باشند.
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی با کشش آهسته و تقویت بافت‌های همبند باعث متحرک‌سازی عصب تیبیال و باز کردن فضای مفصل اطراف آن می‌شوند. درنتیجه فشردگی کاهش پیدا کرده و منجر به بهبود علائم می‌شود.
انواع فیزیوتراپی برای درمان سندرم تونل تارسال شامل موارد زیر هستند:
- درمان با اولتراسوند
- طب سوزنی
- درمان دستی (طب دستی)
- استفاده از بریس
- تمرینات برای تقویت عضله تیبیال خلفی
در موارد شدید بیماری یا مواردی که سایر درمان‌ها مؤثر نیستند، بیمار ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
جراحی تونل تارسال
یکی از روش‌های جراحی، آزادسازی تونل تارسال است. در طول جراحی آزادسازی تونل تارسال، جراح برشی از پشت مچ پا تا قوس پا ایجاد می‌کند. سپس برشی در رباط ایجاد می‌کند تا از فشردگی عصب تیبیال جلوگیری کند.
طبق مطالعه انجام‌شده در سال 2021، جراحی در 44 تا 96 درصد موارد موفقیت‌آمیز است. افرادی که مشکلات مچ پای قبلی ندارند، افراد جوان‌تر و افرادی که تشخیص زودهنگام دریافت می‌کنند، ممکن است نتیجه بهتری از جراحی به دست آورند.
درموارد دیگر، پزشک از جراحی آندوسکوپی استفاده می‌کند که روشی کمتر تهاجمی است. او به کمک بی‌حسی موضعی و ایجاد برشی کوچک (حدود 1 سانتی‌متر) در قسمت داخلی مچ پا جراحی را انجام می‌دهد.
جراح با استفاده از چاقوی فشاری، رتیناکولوم فلکسور (باند بافتی در پا) را از بخشی از عضله‌ای به نام ابداکتور هالوسیس (ماهیچه دورکننده شست پا) آزاد می‌کند.
تمرینات فیزیوتراپی
تمریناتی مانند کشش ساق پا و غلتیدن بر عصب به تسکین علائم و تقویت عضله تیبیال خلفی کمک می‌کنند.
فیزیوتراپ یا پزشک می‌توانند تمریناتی برای بهبود علائم توصیه کنند. تمریناتی که برای درمان سندرم تونل تارسال استفاده می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- تمرینات تعادلی
- راه رفتن پاشنه به پنجه
- ایستادن روی یک پا روی سطوح مختلف
- بلند کردن پاشنه در حالت ایستاده
بلند کردن پاشنه در حالت ایستاده
- به صندلی یا دیوار تکیه بدهید، پاشنه‌ها را از زمین بلند کنید تا روی انگشتان پا بایستید.
- قبل از اینکه به‌آرامی به‌سمت زمین برگردید، 5 ثانیه در همان حالت بمانید.
- این تمرین را 15 بار تکرار کنید.
- تمرین را به‌صورت دو ست با 30 ثانیه استراحت بین ست‌ها انجام دهید.
- با قوی‌تر شدن پای آسیب‌دیده، سعی کنید فقط روی پای آسیب‌دیده بایستید.
تمرین تعادل
- کنار یک صندلی بایستید و درصورت نیاز، از آن برای حمایت استفاده کنید. طوری بایستید که پای آسیب‌دیده کنار صندلی نباشد.
- روی پای آسیب‌دیده بایستید و زانوی دیگر را کمی خم کنید.
- از کمر به جلو خم شوید و دستی که کنار صندلی نیست را به‌سمت جلو ببرید.
- این حرکت را 15 بار برای دو ست تکرار کنید.
- دست دور از صندلی را به نزدیکی بدن برسانید.
- این حرکت را 15 بار برای دو ست تکرار کنید.
کشش ساق پا
- رو به دیوار بایستید و دست‌ها را مقابل چشم‌ها روی دیوار قرار دهید.
- پای آسیب‌دیده را کمی عقب‌تر از بدن قرار دهید، به‌طوری که پاشنه روی زمین به‌صورت صاف قرار گیرد. پای دیگر کمی جلوتر از بدن باشد و زانوی آن را خم کنید. حالت لانژ بگیرید.
- پای عقب را کمی به‌داخل بچرخانید.
- به‌آرامی به سمت دیوار خم شوید تا کشش در ساق پا احساس شود.
- 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید.
- به حالت شروع برگردید و 3 بار این حرکت را تکرار کنید.
- کل تمرین را چندین بار در روز تکرار کنید.
چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
برای کسب اطلاعات درمورد بیماری خود سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:
- محتمل‌ترین علت سندرم تونل تارسال چیست؟
- آیا تمرینات خانگی می‌توانند درد پا را کاهش دهند؟
- گزینه‌های درمانی برای سندرم تونل تارسال چیست؟
- چه زمانی باید برای سندرم تونل تارسال از جراحی استفاده کنم؟
- چگونه می‌توانم احتمال بازگشت علائم TTS پس از درمان را کاهش دهم؟
جمع‌بندی
سندرم تونل تارسال بیماری نادری است که در آن فشردگی عصب تیبیال خلفی در پا رخ می‌دهد. این بیماری ممکن است ناشی از آسیب به پا، صافی کف پا یا بیماری‌هایی مانند دیابت باشد.
استراحت، استفاده از یخ و فیزیوتراپی به درمان سندرم تونل تارسال کمک می‌کنند. درموارد شدید، بیمار ممکن است برای رفع فشردگی عصب به جراحی نیاز داشته باشد.
منابع
مطالب مشابه
در عقب زدگی زانو، مفصل زانو در جهت اشتباه خم می‌شود که اغلب منجر به تورم، درد و آسیب بافتی می‌گردد. در موارد شدید، رباط‌هایی مانند رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL)، یا رباط پوپلیتئال (رباطی که در امتداد پشت زانو قرار دارد) ممکن است دچار پیچ‌خوردگی (رگ به رگ شدن) یا پارگی شوند.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ می‌دهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان می‌کند) می‌شوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد به‌عنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیب‌های بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر می‌کند. می‌تواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد می‌شود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.