تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) درمانی جدید برای مدیریت درد مربوط به آرتروز زانو است. درواقع در صورتی که روش‌های درمانی دیگر ازجمله فیزیوتراپی باعث کاهش درد زانو نشوند، پی آر پی توصیه میشود. این روش درمانی با کاهش درد و بهبود شرایط بیمار نیاز به انجام عمل جراحی را به تعویق می‌اندازد.
پلاسما و پلاکت چیست؟
پلاسما قسمت مایع خون بوده که عمدتاً از آب و پروتئین تشکیل شده است و محیطی را برای گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت‌ها برای گردش در بدن فراهم میکند. پلاکت‌ها که ترومبوسیت نیز نامیده میشوند، سلول‌هایی خونی هستند که باعث لخته شدن خون و همچنین سایر عملکردهای لازم رشد و بهبودی میشوند.
تزریق پی آر پی چیست؟
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از خون خود فرد تولید میشود. این ماده نوعی سلول خونی (پلاکت‌ها) است که برای لخته شدن خون حیاتی است و به قسمت آسیب‌دیده یا بیمار بدن فرد تزریق میشود تا بهبودی تاندون‌ها، رباط‌ها، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و مفاصل آسیب‌دیده را تسریع بخشد. یک مزیت کلیدی تزریق پی آر پی این است که می‌تواند نیاز به مواد افیونی یا حتی داروهای ضدالتهابی بدون نسخه را کاهش دهد. درواقع، استفاده از داروهای ضدالتهاب معمولاً باید در زمان درمان با استفاده از PRP متوقف شود؛ زیرا پلاسمای غنی از پلاکت باعث بهینه شدن پاسخ التهابی اولیه مرتبط با بهبودی بیمار میشود.
تزریق پی آر پی چگونه انجام میشود؟
فرایند تزریق پی آر پی با دریافت مقداری خون از بیمار آغاز میشود. خون دریافت‌شده در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده میشود تا به اجزای مختلف خود ازجمله گلبولهای قرمز و سفید، پلاسما، پلاکت‌ها و غیره تبدیل شود. سپس پلاکت‌ها جمع‌آوری میشوند و غلظت آنها 2 تا 8 برابر تعداد طبیعی خود افزایش می‌یابند. در مرحله بعدی پلاک‌ها در پلاسمای خون مایع مخلوط شده و مستقیماً به ناحیه آسیب‌دیده تزریق میشوند. گاهی‌اوقات از تصویربرداری اولتراسوند برای هدایت تزریق استفاده میشود.
مکانیسم عمل PRP
پس از آماده شدن پی آر پی ، می توان آن را به بافت های آسیب دیده تزریق کرد. اعتقاد بر این است که پروتئین های غلیظ می توانند به رشد سلول های جدید سالم کمک کرده و به بهبود سریعتر بافت های بدن شما کمک کنند.
به این ترتیب ، پی آر پی می تواند به معکوس آسیب بافتی موجود کمک کند.
شواهد استفاده از پی آر پی برای درمان آرتروز زانو هنوز تأیید نکرده است که این یک گزینه ایمن و موثر است و مطالعات نتایج متناقضی را به همراه داشته است.
در حالی که بسیاری از مطالعات از استفاده از آن پشتیبانی می کنند ، بسیاری دیگر می گویند PRP تاثیری ندارد.
یک مطالعه در سال 2017 ، 14 بررسی تصادفی کنترل شده با مجموع 1،423 شرکت کننده را مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد که PRP می تواند به مدیریت درد مرتبط با آرتروز زانو کمک کند.
نویسندگان در پیگیریهای 3 ، 6 و 12 ماهه موارد زیر را ذکر کردند:
- سطوح درد: در مقایسه با دارونما ، تزریق PRP میزان درد را در هر نوبت پیگیری به میزان قابل توجهی کاهش داد.
- عملکرد فیزیکی: در مقایسه با گروه کنترل ، PRP عملکرد بدنی را در این پیگیریها به میزان قابل توجهی بهبود بخشید.
- عوارض جانبی: برخی از افراد عوارض جانبی را تجربه کردند ، اما این عوارض، قابل توجه تر از عوارض سایر انواع تزریق نبود.
چه آسیب‌هایی را می‌تواند درمان کند؟
تزریق پی آر پی در درجه اول برای آسیب‌های بافت نرم، مانند پارگی روتاتور کاف جزئی و تاندون آشیل استفاده میشود. استفاده از آن در سایر آسیب‌های بافت نرم رایج‌تر میشود. نشان داده شده است که این دارو عملکرد را بهبود می‌بخشد و درد را در افرادی که تاندونیت یا بیماری‌های تندینوزیس مزمن مانند آرنج تنیس‌باز یا آرنج گلف‌باز دارند، کاهش میدهد.
همچنین می توان از آن برای درمان آسیب‌های رباط‌ها و عضلات استفاده کرد. بهعنوان مثال، بهبود بازسازی عضلانی در آسیب‌های عضلانی گاستروکنمیوس (کاف) نشان داده شده است.
به‌علاوه این درمان برای پارگی منیسک، آرتریت لگن، آسیب‌های مفصلی، آسیب‌های مزمن تاندون، آسیب‌های عضلانی و آرتروز شانه نیز مفید واقع میشود.
داده‌های اخیر نشان میدهند که درمان پی آر پی نسبت به تزریق اسید هیالورونیک (همچنین بهعنوان مکمل ویسکوپلنت یا شات ژل شناخته میشود) برای استئوآرتریت زانو، به‌ویژه از نظر مدت زمان اثر مثبت آن، برتری دارد. بااینحال، داده‌های در حال ظهور نشان میدهند که پی آر پی همراه با اسید هیالورونیک مؤثرتر از هر دو درمان به تنهایی است.
چطور برای کمک به مشکلات زانو استفاده می شود؟
پی آر پی برای درمان انواع آسیب های زانو ، به ویژه برای بیمارانی که درمان های دیگر تاثیر مثبتی بر آنها نداشته است ، استفاده می شود. می تواند برای کمک به برخی مشکلات مربوط به زانو که در زیر بیان شده است استفاده شود:
- بی ثباتی و درد در زانو
- آرتروز زانو
- آسیب های مزمن تاندون ، مانند زانو جهنده (التهاب تاندون کشکک)
- ریکاوری پس از جراحی
حتما مطالعه کنید : علائم آرتروز زانو در جوانی
چه کسی کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی برای درد زانو است؟
در صورت ابتلا به آرتروز خفیف تا متوسط یا آسیب تاندون که باعث درد مزمن زانو می شود ، ممکن است کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی باشید. استراحت ، دارو و فیزیوتراپی اغلب اولین نوع درمان مورد استفاده هستند ، بنابراین اگر اینها تسکین کافی را برای درد شما ارائه ندهند ، می توانید کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی باشید.
به طور کلی ، اگر مبتلا به سرطان ، فلج مغزی یا بیماری پارکینسون هستید ، درمان پی آر پی ممکن است انتخاب مناسبی برای شما نباشد. اگر عفونت فعلی یا مشکلات پزشکی متعددی دارید ، پی آر پی درمانی نیز ممکن است گزینه مناسبی برای شما نباشد.
درمان های آرتروز زانو متنوع هستند. پزشک می تواند بر اساس مشکل زانو و همچنین سلامت عمومی شما توصیه مناسب را به شما ارائه دهد.
اگر از درد زانو رنج می برید ، برای ویزیت توسط دکترامین جواهری، پزشک متخصص ارتوپدی ، تماس بگیرید تا دریابید که آیا درمان با پی آر پی می تواند کمک کننده باشد یا خیر.
مزایای تزریق پی آر پی چیست؟
تزریق پی آر پی به زانو فواید زیادی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- کاهش التهاب
- روند بهبودی سریعتر
- تسکین قابل توجه علائم درد مزمن
- درمان آرتروز زانو
- کاهش درد و تورم
- بهبود تحرک
- بهبود عملکرد مفاصل
- سطح قند خون را مانند تزریق استروئید افزایش نمیدهد
- تسکین علائم ممکن است شش ماه تا یک سال پس از تزریق ادامه داشته باشد
اگر قصد تزریق پی آر پی دارید، حتماً با پزشک خود درمورد اینکه آیا این تزریق برای شما مناسب است یا خیر صحبت کنید.
خطرات یا عوارض جانبی
عوارض جانبی تزریق پی آر پی بسیار محدود هستند؛ زیرا تزریق‌ها از خون خود شما ایجاد میشوند و بدن آنها را پس نمی‌زند یا واکنش منفی نسبت به آن نشان نمیدهد.
بااینحال، تزریق به مفصل زانو می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر هستند:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب عصبی، به احتمال زیاد در محل تزریق
به‌علاوه بررسی‌ها نشان میدهند که برخی افراد عوارض زیر را پس از تزریق پی آر پی تجربه کرده‌اند:
- درد و سفتی
- ضربان قلب سریع
- غش و سرگیجه
- حالت تهوع و ناراحتی معده
- تعریق
- سردرد
آمادگی قبل از تزریق
پزشک پیش از انجام تزریق توصیه‌هایی ارائه میکند که به تزریق بهتر کمک می‌کنند:
- در روز تزریق پی آر پی 1 تا 1.5 لیتر آب بنوشید و هیدراته بمانید.
- حداقل ده روز قبل از تزریق، باید از مصرف داروهایی که بر پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارند، مانند آسپرین یا ایبوپروفن خودداری کنید. علاوه بر این، باید تا چند هفته پس از آخرین تزریق نیز از مصرف این داروها خودداری کنید.
- یک تا دو هفته قبل از تزریق، مصرف گیاهان رقیق‌کننده خون، مکمل‌ها و ویتامین‌ها را متوقف کنید.
- در روز تزریق غذایی سالم و کامل مصرف کنید.
بعد از تزریق چه چیزی در انتظار شما است؟
پس از درمان با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، ممکن است برخی عوارض جانبی جزئی را در طول فرایند بهبودی تجربه کنید. برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی عبارت‌اند از:
- تورم
- کبودی
- قرمزی
- درد
این عوارض معمولاً خفیف و موقتی هستند و چند روز پس از تزریق، احساس بهتری خواهید داشت. اگر چند هفته بعد از تزریق درد ادامه داشت، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
ملاحظات در دوران نقاهت پس از تزریق
پس از عمل، پزشک توصیه‌های لازم را ارائه میکند که شامل موارد زیر هستند:
- در سه روز اول هر دو تا سه ساعت به مدت 20 دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید.
- برای کمک به مدیریت ناراحتی، تیلنول مصرف کنید.
- از NSAID ها مانند ایبوپروفن اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است اثر پی آر پی را از بین ببرند.
- استراحت کافی داشته باشید و از فعالیت‌هایی که بر زانوی شما فشار اعمال می‌کنند، اجتناب کنید.
- ممکن است لازم باشد برای چند روز از عصا استفاده کنید تا وزن اعمالی بر روی زانوی خود را کاهش دهید.
- به توصیه‌های پزشک درمورد قرار ملاقات‌های بعدی توجه کنید.
روش‌های درمانی جایگزین پی آر پی چیست؟
اگر تزریق پی آر پی برای شما مناسب نیست، گزینه‌های درمانی دیگری نیز وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضدالتهاب
- تزریق کورتیکواستروئید
- فیزیوتراپی
- تزریق ژل
- عمل جراحی
حتما بخوانید: عمل جراحی تعوض مفصل زانو
هزینه تزریق پی آر پی زانو چقدر است؟
هزینه تزریق PRP زانو بهطور میانگین بین ۲ تا 8 میلیون تومان برای هر جلسه متغیر است، که البته این عدد بسته به محل کلینیک، تخصص پزشک، کیفیت کیت و تجهیزات، و تعداد جلسات می‌تواند تغییر کند. تعداد جلسات مورد نیاز معمولاً بین ۱ تا ۳ جلسه متغیر است؛ هر جلسه هزینه جداگانه‌ای دارد و مجموع هزینه بستگی به پاسخ بدن شما و توصیه پزشک دارد.
چه کسی کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی برای درد زانو است؟
در صورت ابتلا به آرتروز خفیف تا متوسط یا آسیب تاندون که باعث درد مزمن زانو می شود ، ممکن است کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی باشید. استراحت ، دارو و فیزیوتراپی اغلب اولین نوع درمان مورد استفاده هستند ، بنابراین اگر اینها تسکین کافی را برای درد شما ارائه ندهند ، می توانید کاندید مناسبی برای درمان پی آر پی باشید.
به طور کلی ، اگر مبتلا به سرطان ، فلج مغزی یا بیماری پارکینسون هستید ، درمان پی آر پی ممکن است انتخاب مناسبی برای شما نباشد. اگر عفونت فعلی یا مشکلات پزشکی متعددی دارید ، پی آر پی درمانی نیز ممکن است گزینه مناسبی برای شما نباشد.
درمان های آرتروز زانو متنوع هستند. پزشک می تواند بر اساس مشکل زانو و همچنین سلامت عمومی شما توصیه مناسب را به شما ارائه دهد.
اگر از درد زانو رنج می برید ، برای ویزیت توسط دکترامین جواهری، پزشک متخصص ارتوپدی ، تماس بگیرید تا دریابید که آیا درمان با پی آر پی می تواند کمک کننده باشد یا خیر.
منابع
سوالات متداول
زانودرد پس از تزریق پی آر پی امری شایع است. بهطور کلی، درد از چند روز تا چند هفته طول میکشد. بااینحال، میدانیم که پی آر پی با غلظت بالای گلبولهای سفید، احتمال التهاب را افزایش میدهد.
مطالب مشابه
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل میکند و به شما اجازه میدهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل میشوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان میکند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما بهطور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد میکنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمیشود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد میشود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.
آرتروسنتز زانو که به آن آسپیراسیون نیز گفته میشود، روشی ساده برای تخلیه مایع از مفصل ازطریق سوزنی توخالی است. اگر مفصل شما ملتهب و متورم باشد، مایع اضافی در آن جمع میشود. تخلیه این مایع، مقداری از تورم و درد را تسکین میدهد و همچنین جهت بررسی آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
شکستگی‌های استرسی لگن با ترک ناقص در یکی از استخوان‌های لگن مشخص میشود. ممکن است در ابتدا به‌صورت درد خفیف ظاهر شوند که با فعالیت، به‌ویژه فعالیت‌های با ضربه بالا مانند دویدن یا پریدن، بدتر میشوند.
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد میشود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل میدهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده میکند و منجر به التهاب میشود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.