تاندونیت زانو چیست؟
به آسیب دیدگی و التهاب تاندون هایی که در مفصل زانو وجود دارد؛ تاندونیت زانو می گویند.
تاندون در مفصل زانو درست در قسمت جلویی زانو قرار دارد و ناحیه کشکک زانو را به برجستگی استخوان درشت نی متصل می کند؛ به همین جهت به این نوع آسیب دیدگی تاندون ها، تاندونیت کشکک زانو نیز می گویند.
نقش تاندون های زانوی، انتقال نیروی عضلات چهار سر ران در هنگام خم و راست کردن زانو است و زمانی که این تاندون ها دچار آسیب دیدگی و التهاب می شوند این فرآیند دچار اختلال می شود و بیمار در راست کردن زانو دچار درد و ناراحتی می شود.
علت تاندونیت زانو چیست و چه چیزی باعث این اتفاق می شود؟
عارضه تاندونیت زانو معمولا در ورزشکارانی همچون بسکتبالیست ها، والیبالیست ها، فوتبالیست ها، رشته های دومیدانی، تنیس، اسکی و ... رخ می دهد.
تاندونیت زانو عموما به دنبال چنین عواملی اتفاق می افتد:
- دویدن و پریدن و انجام حرکات هایی که فشاری زیادی را به تاندون های زانو وارد می کند.
- گرفتگی عضلات پا و نداشتن قدرت کافی در بروز این عارضه
- ضعیف بودن عضلات و ماهیچه اطراف زانو ( عضلات همسترینگ و عضلات چهار سر ران)
- تخریب و فرسودگی تاندون های زانو با بالا رفتن سن
- عدم بهبودی کافی و کامل جراحت های حاد قبلی تاندون
- ورزش کردن در سطوح شیب دار و زمین های بازی سفت و سخت
تاندونیت کشکک زانو در ورزشکاران
هر شخصی ممکن است به این عارضه مبتلا شود اما این آسیب دیدگی زانو بیشتر در بین ورزشکارانی که به بازی بسکتبال و والیبال مشغول هستند دیده می شود. به طور کلی می توان گفت این عارضه بیشتر در افرادی دیده می شود که دائما در حال پرش ها یا پریدن های مکرر هستند.
شاید بسیاری از ورزشکاران زانوی جهنده را تحت عنوان یک آسیب دیدگی خفیف درنظر بگیرند و فکری به حال درمان آن نباشند. اما ورزشکاران باید به خاطر داشته باشند که زانوی جهنده یک مشکل جدی است و با گذر زمان بدتر می شود و در صورت بدتر شدن نیز دیگر نمی توانند به ادامه رقابت های خود بپردازند.
علائم پارگی تاندون زانو یا تاندونیت زانو
تاندون ها نوارهای محکمی از جنس بافت های پیوندی بدن هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. از آنجایی که تاندون زانو نیرو و فشار زیادی را جذب می کند از این رو سریعتر از دیگر اجزای مفصل زانو در معرض آسیب دیدگی قرار می گیرد.
- التهاب و درد در قسمت جلوی زانو
- بروز درد در هنگام کشیدن پا
- سوزش زانو و گرم شدن این ناحیه
- شدید شدن درد در هنگام تکان دادن زانو
- تورم زانو و حساس بودن به لمس ( ایجاد درد در هنگام لمس قسمت جلویی زانو)
در مراحل ابتدایی بیماری، درد تنها در حین انجام فعالیت یا ورزش ایجاد می شود و با گرم شدن بدن و پایان یافتن فعالیت ها این دردها نیز تسکین می یابد. اما با شدت گرفتن بیماری درد به قدری شدید می شود که بیمار حتی قادر نیست به درستی فعالیت های روزمره خود را انجام دهد.
چگونه می توان بیماری تاندونیت زانو را تشخیص داد؟
بیمارانی که مشکوک به آسیبدیدگی تاندون زانو یا تاندونیت زانو هستند باید به پزشک مراجعه کنند. فرایند تشخیص انواع آسیبدیدگیهای زانو از جمله تاندونیت معمولاً شامل مراحل زیر میباشد:
معاینه فیزیکی
در مرحله ابتدایی تشخیص پزشک قسمت آسیبدیده زانو را به منظور بررسی وجود تورم، محدودیت دامنه حرکتی، ساییدگی، کبودی یا علائم دیگر آسیبدیدگی زانو مورد معاینه و ارزیابی قرار دهد. پزشک در این فرایند احتمالاً از شما در مورد چگونگی آسیبدیدگی، سطح درد و علائم دیده شده سؤالاتی میپرسد.
بررسی سوابق پزشکی بیمار
بررسی سوابق پزشکی بیمار قبل از آسیبدیدگی میتواند به ارزیابی احتمال بروز تاندونیت زانو کمک کند. به یاد داشته باشید که پزشک احتمالاً سوابق پزشکی شما را به منظور تعیین بیماریهای قبلی که ممکن است احتمال آسیبدیدگی را افزایش دهند مورد بررسی قرار میدهد.
تصویربرداری از مفصل
زمانی که پزشک زانوی شمار را به طور کامل مورد معاینه قرار داد ممکن است از عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) برای تأیید تشخیص نهایی کمک بگیرد.
پزشک با ارزیابی و معاینه کامل زانو شما میتوانند احتمالات دیگر را رد کرده و به تشخیص دقیق دست یافته و برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.
برای درمان تاندونیت زانو چکار باید بکنیم؟
در مراحل ابتدایی با انجام چنین اقداماتی می توان درد و التهاب ناشی از بیماری تاندونیت زانو را درمان کرد:
- استراحت دادن به پا و امتناع از انجام فعالیت هایی که باعث وارد آمدن فشار بر زانو می شود.
- در زمان استراحت پای آسیب دیده را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
- استفاده از دارو ها و مسکن های معمولی بدون نیاز به نسخه پزشک همچون ایبوپروفن، استامینوفن
- قرار دادن کمپرس گرم در محل درد
- برای کاهش درد، گرفتگی عضلاتی و تورم روزانه حدود 20دقیقه و چندین مرتبه یخ را در محل آسیب دیدگی قرار دهید.
- استفاده از زانوبند یا بریس که به کاهش درد و التهاب کمک زیادی می کند
مرحله بعدی درمان زمانی آغاز می شود که بیمار به درمان های ساده و محافظانه کارانه خانگی پاسخ ندهد در این صورت پزشک متخصص ارتوپد از چنین روش هایی برای درمان استفاده می نماید. این روش ها عبارتاند از:
تجویز داروهای قوی تر
استفاده از آسپیرین، سدیم ناپروکسن (آلو) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و …) میتواند درد ناشی از تاندونیت را کاهش دهد. کرم های موضعی حاوی همراه داروهای ضدالتهاب میتواند روشی موثر در کاهش درد و بدون بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای خوراکی ضدالتهاب به شمار رود.
تزریق داروی کورتیکواستروئید در اطراف تاندون
گاهی اوقات پزشک از تزریق داروی کورتیکواستروئید در اطراف تاندون و به منظور کاهش تاندونیت بهره میگیرد. تزریق کورتون، التهاب را کاسته و به کاهش درد کمک مینماید. کورتیکواستروئید برای تاندونیت های طولانی تر از سه ماه (تاندونیت مزمن) توصیه نمی شود، چرا که تکرار تزریق میتواند به تضعیف تاندون و افزایش احتمال پارگی آن بیانجامد.
تزریقPRP
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به درون زانو میتواند به تاندون ضعیف شده کمک کند به ترمیم و بازسازی فوری خود بپردازد.
پزشک برای تزریق پلاسما نمونه خون بیمار را تهیه میکند، سپس آن را درون سانتریفیوژ قرار میدهد تا پلاسمای غنی از پلاکت از بقیه محتویات خون جدا شود. در مرحله بعد پلاسمای تهیه شده به درون تاندون تزریق می شود. به طور کلی این فرآیند حدود 20 دقیقه طول میکشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از روش های موثر برای درمان انواع مشکلات زانو همچون تاندونیت زانو است که پزشک با آموزش برخی تمرینات و حرکات کششی مخصوص زانو و انجام درمان های دستی به مقابله با این آسیب دیدگی می پردازد.
حرکات کششی عضلات همسترینگ، حرکات مخصوص انقباضات عضلات چهار سر ران، حرکات ورزشی لانچ و تمریت اسکات از جمله تمریناتی هستند که برای درمان تاندونیت زانو تجویز می شوند.
اوزون تراپی
ازون فعالترین شکل اکسیژن در جهان است. در روش اوزون تراپی از خواص اکسیژن استفاده می شود تا بافتها، مفاصل، رباطها و تاندونهای آسیبدیده، خود را بازسازی کنند.
اوزون تراپی یکی دیگر از روش های درمان تاندونیت کشکک زانو است که از میزان موفقیت بالایی برخوردار است که این روش نیز همچون پی آر پی بر روند بهبودی و افزایش حرکت پذیری مفصل تاثیرگذار است.
ورزش درمانی
ورزش درمانی در درمان و توانبخشی آسیب دیدگی زانو تاثیر بسزایی دارد از جمله ورزش های پرکاربرد در درمان تاندونیت کشکک زانو می توان به ابن موارد اشاره کرد:
- ورزش های کششی به منظور افزایش اسپاسم و انعطاف پذیری عضلات زانو
- ورزش های قدرتی به منظور تقویت عضلات زانو و جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد رباط های زانو
جراحی برای درمان تاندونیت کشکک زانو
در صورتی که سایر روش های درمانی در تسکین دردهای ناشی از تاندونیت کشکک زانو موثر نباشد در این صورت پزشک روش جراحی را برای ترمیم کشکک زانو پیشنهاد می دهد. پرکاربردترین جراحی که برای درمان تاندونیت کشکک زانو بکار می رود جراحی آرتروسکوپی است که این جراحی بدین صورت انجام می شود:
آرتروسکوپی یک روش جراحی موثر برای درمان دردهای زانو است که با کمترین تهاجم انجام می شود که در پی آن پزشک یک دستگاه آرتروسکوپ را از طریق ایجاد چندین برش زانو، وارد زانو می کند تا بدین طریق بتواند کل مفصل را ببیند.
آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به تاندونیت زانو وجود دارد؟
به سختی میتوان از بروز تاندونیت زانو پیشگیری کرد، زیرا اغلب تصادفی رخ میدهد. در عین حال میتوانید اقداماتی را جهت احتیاط و جلوگیری از بروز آسیب انجام دهید:
- با انجام ورزشهای کششی و مقاومتی مرتب، عضلات رانتان را قوی نگه دارید. استراحت زیاد باعث ضعیف شدن عضلات میشود و درد مفاصل را بدتر خواهد کرد.
- هنگام ورزش کفش هایی بپوشید که مناسب پایتان بوده و بهخوبی آن را پوشش میدهد.
- قبل و بعد از تمرینات فیزیکی، بدنتان را گرم کنید و روی پایتان حرکات کششی انجام دهید.
- سعی کنید همیشه به مرور شدت تمرینتان را افزایش دهید نه یکباره
- اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند باعث کم شدن فشار وارد بر زانوها شود. البته حتما نیاز نیست که به وزن ایدهآل خود برسید. حتی تغییرات کوچک هم میتواند موثر باشد.
- برای جلوگیری از تاندونیت زانو باید یک رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین دی بخورید تا بدین طریق عضلات و ماهیچه های بدن را تقویت نماید.