بهترین متخصص برای درمان گزگز و مور مور شدن پا

مور مور شدن پا به‌دلایل متعددی اتفاق میفتد و می‌تواند ناشی از بیماری‌های متفاوتی باشد. به‌عنوان مثال، دیابت کنترل‌نشده می‌تواند به زخم‌های مزمن و درنهایت قطع عضو منجر شود. مشکلات دیسک کمر ممکن است با بی‌اختیاری ادرار، اختلالات جنسی یا حتی فلج همراه شوند. در موارد مسمومیت نیز، مور مور شدن پا می‌تواند نشانه‌ای خطرناک و تهدیدکننده زندگی باشد.

بنابراین، مراجعه به پزشک برای تشخیص علت مور مور شدن پا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اما برای درمان این عارضه به چه پزشکی باید مراجعه کنیم؟

ابتدا باید علت مور مور شدن مشخص شود. سپس پزشک با توجه به علل گزگز پا، شما را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد.

چه عواملی باعث مور مور شدن پا می‌شوند؟

گزگز پا ناشی از اختلالی واحد نیست. بسیاری از بیماری‌ها و اتفاق‌هایی که بر سلامتی تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث گزگز پا شوند، ازجمله:

• دیابت: دیابت، یکی از علل اصلی گزگز پا است و حدود 60 تا 70 درصد افراد مبتلا به دیابت، مور مور شدن پا را تجربه می‌کنند. دیابت شایع‌ترین علت گزگز پای ناشی از آسیب فیبرهای عصبی کوچک است که باعث ایجاد احساس سوزش دردناک در پاها می‌شود.
• تروما: آسیب‌های ناشی از زمین خوردن، تصادفات رانندگی، شکستگی‌ها یا فعالیت‌های ورزشی می‌توانند منجر به گزگز پا شوند. فشردگی اعصاب ناشی از استرس مکرر یا باریک شدن فضایی که اعصاب از آن عبور می‌کنند، از دیگر علل مور مور شدن پا هستند.
• اختلالات خودایمنی و عفونت‌ها: سندرم گیلن باره، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و پلی‌نوروپاتی دمیلیناسیون التهابی مزمن، اختلالات خودایمنی هستند که می‌توانند باعث گزگز پا شوند. عفونت‌هایی ازجمله آبله مرغان، زونا، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، تبخال، سیفلیس، بیماری لایم، جذام، ویروس نیل غربی، ویروس اپشتین بار و هپاتیت سی نیز می‌توانند باعث مور مور شدن پا شوند.
• سایر بیماری‌ها: گزگز پا می‌تواند ناشی از اختلالات کلیوی، اختلالات کبدی، کم‌کاری تیروئید، تومورهایی (سرطانی یا خوش‌خیم) مانند میلوم، لنفوم و گاموپاتی مونوکلونال باشد که به اعصاب فشار وارد کرده یا فضای آن‌ها را اشغال می‌کنند.
• داروها و سموم: برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، برخی از داروهای ضد تشنج و برخی از داروهای HIV نیز می‌توانند باعث گزگز پا شوند. برخی از درمان‌ها، ازجمله شیمی‌درمانی و پرتودرمانی سرطان، می‌توانند به اعصاب محیطی آسیب برسانند. قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند فلزات سنگین (ازجمله سرب و جیوه) و مواد شیمیایی صنعتی، به‌ویژه حلال‌ها، نیز می‌تواند بر عملکرد عصبی تأثیر بگذارد.
• اختلالات عروقی: مور مور شدن پا می‌تواند زمانی رخ دهد که جریان خون به پاها به‌دلیل التهاب، لخته شدن خون یا سایر اختلالات عروق خونی کاهش یابد یا کند شود. کاهش جریان خون، سلول‌های عصبی را از اکسیژن محروم می‌کند و باعث آسیب عصبی یا مرگ سلول‌های عصبی می‌شود. مشکلات عروقی می‌توانند ناشی از واسکولیت، سیگار کشیدن و دیابت باشند.
• سطوح غیرطبیعی ویتامین و الکلیسم: سطوح مناسب ویتامین‌های ای، ب1، ب6، ب12 و نیاسین برای عملکرد سالم عصبی مهم هستند. الکلیسم مزمن، که معمولاً منجر به کمبود رژیم غذایی متعادل می‌شود، بدن را از تیامین و سایر مواد مغذی ضروری برای عملکرد عصبی محروم می‌کند. الکل همچنین ممکن است مستقیماً بر روی اعصاب محیطی تأثیر بگذارد و باعث مسمومیت شود.
• اختلالات ارثی: بیماری شارکو ماری توث (CMT) شایع‌ترین نوروپاتی ارثی است. این بیماری باعث ضعف در عضلات پا و ساق پا می‌شود و همچنین می‌تواند عضلات دست را نیز تحت تأثیر قرار دهد. آمیلوئیدوز ارثی، بیماری فابری و لکودیستروفی متاکروماتیک نمونه‌های دیگری از اختلالات ارثی هستند که می‌توانند باعث گزگز پا شوند.
• علل ناشناخته: در برخی از موارد، مور مور شدن پا علت مشخصی ندارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر علائم زیر را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید:

• گزگز (سوزن سوزن شدن) یا بی‌حسی
• درد تیز، سوزشی، ضربان‌دار یا شبیه شوک الکتریکی
• تغییرات در حس، درد شدید (به خصوص در طول شب)، ناتوانی در احساس درد، فشار، دما یا لمس، حساسیت شدید به لمس
• زمین خوردن، از دست دادن هماهنگی
• ناتوانی در احساس اشیاء در پاها (احساس می‌کنید جوراب پوشیده‌اید در حالی که اینطور نیست)
• ضعف عضلانی، مشکل در راه رفتن یا حرکت دادن پاها
• پرش عضلات، گرفتگی یا اسپاسم

تشخیص مور مور شدن پا

پزشک برای تشخیص علت دقیق مور مور شدن پا از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا معاینه فیزیکی دقیقی انجام می‌دهد. او علائم شما را بررسی می‌کند و سؤالاتی درمورد داروهای فعلی و قبلی شما، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، سابقه تروما، نوع کار یا عادات اجتماعی شما (برای بررسی حرکات تکراری)، سابقه خانوادگی بیماری‌های سیستم عصبی، رژیم غذایی و مصرف الکل می‌پرسد.
• معاینه عصبی: پزشک در طول معاینه عصبی، رفلکس‌ها، هماهنگی و تعادل، قدرت و تون عضلانی و توانایی شما در احساس محرک‌ها (مانند لامسه یا سرما) را بررسی می‌کند.
• آزمایش خون و تست‌های تصویربرداری: پزشک شما ممکن است آزمایش خون و تست‌های تصویربرداری نیز تجویز کند. آزمایش خون می‌تواند عدم تعادل ویتامین و مواد معدنی، عدم تعادل الکترولیت‌ها (نشانگر مشکلات کلیوی، دیابت، سایر مشکلات سلامتی)، مشکلات تیروئید، مواد سمی، آنتی‌بادی‌ها در برابر برخی ویروس‌ها یا بیماری‌های خودایمنی را نشان دهد. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می‌تواند تومورها، اعصاب تحت فشار و فشردگی عصبی را تشخیص دهد.
• تست ژنتیک: اگر پزشک شما مشکوک باشد که بیماری ژنتیکی باعث گزگز پای شما شده است، ممکن است آزمایش ژنتیک تجویز شود.
• ارزیابی الکترودیاگنوستیک (EDX): پزشک ممکن است شما را برای EDX به متخصص اعصاب ارجاع دهد تا محل و میزان آسیب عصبی را پیدا کند.EDX شامل دو آزمایش است:
• مطالعه هدایت عصبی (NCS): در طول این آزمایش، الکترودهای کوچکی روی پوست، اعصاب و عضلات قسمت‌های مختلف بدن (معمولاً بازوها یا پاها) قرار می‌گیرند. پالس الکتریکی کوتاهی به الکترودها اعمال می‌شود. این آزمایش اندازه پاسخ و سرعت انتقال سیگنال الکتریکی توسط عصب را اندازه‌گیری می‌کند. اعصاب حرکتی و حسی را می‌توان به این روش مطالعه کرد.
• الکترومیوگرافی سوزنی(EMG) : این روش می‌تواند سلامت عضله را تعیین کرده و با اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی درون عضله در حین استفاده، مشخص کند که آیا ارتباطی بین عصب و عضله قطع‌شده وجود دارد یا خیر. در طول EMG، سوزن الکترود بسیار نازکی ازطریق پوست وارد عضله می‌شود. سپس عضله برای حرکتی خاص استفاده شده و فعالیت الکتریکی عضله روی نموداری به نام الکترومیوگرام ثبت می‌شود.
• بیوپسی بافت: در برخی موارد، برای تأیید تشخیص، بیوپسی عصب، عضله یا پوست لازم است. در طول بافت‌برداری، نمونه‌ای کوچک از بافت شما برای بررسی زیر میکروسکوپ برداشته می‌شود.
• سایر آزمایش‌ها: سایر آزمایش‌ها شامل آزمایشی برای اندازه‌گیری توانایی بدن شما در تعریق (به نام آزمایش QSART) و سایر آزمایش‌ها برای بررسی حساسیت حواس شما (لامسه، گرما/سرما، درد، لرزش) انجام می‌شوند.

روش‌های درمان مور مور شدن پا

درمان با شناسایی علت و درمان هرگونه مشکل پزشکی زمینه‌ای، مانند دیابت یا عفونت‌ها، آغاز می‌شود.

برخی از موارد گزگز پا را می‌توان به‌راحتی درمان کرد و گاهی‌اوقات به‌طور کامل بهبود می‌یابد. بااین‌حال، همه موارد گزگز پا قابل درمان نیستند. در این موارد، درمان با هدف کنترل و مدیریت علائم و جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر انجام می‌شود. گزینه‌های درمان عبارت‌اند از:

• داروها: می‌توان از داروها برای کنترل درد استفاده کرد. تعدادی از داروهای مختلف حاوی مواد شیمیایی هستند که با تنظیم مسیرهای سیگنالینگ درد در سیستم عصبی مرکزی و محیطی به کنترل درد کمک می‌کنند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی از ترکیبی از تمرینات متمرکز، ماساژ و سایر درمان‌ها برای کمک به افزایش قدرت، تعادل و دامنه حرکتی شما استفاده می‌کند.
• کاردرمانی: کاردرمانی می‌تواند به شما در مقابله با درد و از دست دادن عملکرد کمک کند و مهارت‌هایی را برای جبران آن به شما آموزش می‌دهد.
• وسایل کمکی: وسایلی مانند بریس‌ها و کفش‌های مخصوص طراحی‌شده، گچ‌ها و آتل‌ها می‌توانند با ایجاد حمایت یا نگه داشتن اعصاب آسیب‌دیده در راستای مناسب، به کاهش درد کمک کنند.
• تغذیه مناسب: شامل داشتن رژیم غذایی سالم‌تر و اطمینان از دریافت تعادل مناسب ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی است.
• اتخاذ عادات زندگی سالم: ورزش برای بهبود قدرت عضلانی، ترک سیگار، حفظ وزن سالم و محدود کردن مصرف الکل باعث زندگی سالم می‌شود.
• جراحی: جراحی برای بیمارانی که گزگز پای ناشی از فشردگی دارند، مانند فتق دیسک در کمر یا گردن، تومورها، عفونت‌ها یا اختلالات گیر افتادن عصب، مانند سندرم تونل کارپال، در دسترس است.

برای مور مور شدن پا به چه پزشکی مراجعه کنم؟

اگر گزگز پا به‌طور مداوم ادامه دارد یا علائم هشداردهنده‌ای را که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد تجربه می‌کنید، این احتمال وجود دارد که اختلالی زمینه‌ای عامل ایجاد آن باشد. توجه داشته باشید تا زمانی که عامل اصلی مور مور شدن پا شناسایی و درمان نشود، گزگز پا نه‌تنها بهبود نمی‌یابد بلکه شدت نیز پیدا می‌کند. در این شرایط، این پرسش مطرح می‌شود که برای درمان گزگز پا باید به چه پزشکی مراجعه کرد؟

در صورتی که گزگز پا طولانی شود یا با علائم نگران‌کننده‌ای مانند ضعف در پاها، بی‌اختیاری، یا علائم دیگری نظیر مشکلات بینایی که احتمال بیماری ام‌اس را مطرح می‌کنند، همراه باشد، توصیه می‌شود به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. این متخصص می‌تواند با انجام تصویربرداری و سایر اقدامات تشخیصی، علت زمینه‌ای را بررسی و درمان مناسب را آغاز کند. چنانچه پزشک ارتوپد تشخیص دهد که مشکل شما ناشی از اختلالات غیرمرتبط با استخوان و عضله است، شما را به متخصص مربوطه ارجاع خواهد داد تا درمان تخصصی‌تری دریافت کنید.

جمع‌بندی

احساس گزگز، مور مور شدن یا داغی مداوم در پا نباید نادیده گرفته شود؛ زیرا ممکن است نشانه‌ای از مشکلی زمینه‌ای باشد که تشخیص داده‌نشده است. به‌عنوان مثال، دیابت کنترل‌نشده می‌تواند در ابتدا با این علائم خود را نشان دهد و در مراحل بعدی منجر به اختلال در سطح هوشیاری گردد. بنابراین، اگر چنین حسی را در پای خود تجربه می‌کنید، دلیلی برای تحمل طولانی‌مدت آن وجود ندارد.

توصیه می‌شود در اسرع وقت به پزشک ارتوپد مراجعه کنید و پیگیری‌های لازم را انجام دهید. پزشک ارتوپد با بررسی وضعیت شما، درصورت نیاز، شما را به سایر متخصصان مربوطه ارجاع خواهد داد تا تشخیص دقیق و درمان مناسب برایتان تعیین گردد.

برای اطمینان از تشخیص صحیح و دریافت بهترین راهکارهای درمانی، می‌توانید به مطب دکتر علیرضا جواهری، جراح ارتوپد، مراجعه فرمایید. دکتر جواهری با تخصص و تجربه خود، آماده ارائه خدمات معاینه و درمان به شما است. برای تعیین وقت ویزیت می‌توانید ازطریق شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما اقدام نمایید.