روش های درمان پا درد - درمان های پزشکی و خانگی

پا درد یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند به‌دلایل مختلفی ازجمله فشار زیاد، آسیب‌ها، بیماری‌های مزمن یا مشکلات ساختاری ایجاد شود. این درد می‌تواند فعالیت‌های روزمره فرد را تحت تأثیر قرار داده و کیفیت زندگی او را کاهش دهد. درمان پا درد بستگی به علت آن دارد و شامل روش‌های مختلفی ازجمله استراحت، داروها، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی می‌باشد. در این مطلب به بررسی روش‌های درمان پا درد خواهیم پرداخت.

دارودرمانی

درمان‌های دارویی برای مدیریت درد پا عبارت‌اند از:

• مصرف مسکن‌ها: مسکن‌های بدون نسخه (OTC) معمولاً اولین گزینه برای تسکین درد هستند. داروهایی مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک سدیم برای کاهش التهاب و درد بسیار مفید هستند. این داروها به‌خصوص برای دردهای التهابی و آسیب‌های جزئی مؤثرند. اگر درد ناشی از تنش یا اسپاسم عضلانی باشد، شل‌کننده‌های عضلانی مانند ترامادول نیز می‌توانند به کاهش درد و رفع تنش عضلانی کمک کنند. البته باید توجه داشته باشید که مصرف این داروها باید طبق دستور پزشک و با احتیاط انجام شود تا از عوارض جانبی پیشگیری شود.
• تزریق استروئید: تزریق دگزامتازون، استروئیدی ضدالتهاب، می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد. این روش برای مشکلاتی مانند آرتریت، آرتریت روماتوئید، و استئوآرتریت مؤثر است.
• بلوک‌های عصبی: این روش شامل تزریق بی‌حس‌کننده‌های موضعی در اطراف اعصاب محیطی برای کاهش درد نوروپاتیک است. بلوک‌های عصبی می‌توانند برای درمان نوروپاتی محیطی و دردهای عصبی دیابتی مؤثر باشند و تسکینی که ارائه می‌دهند ممکن است چند هفته تا چند ماه دوام داشته باشد.
• تحریک طناب نخاعی: تحریک طناب نخاعی، روشی کم‌تهاجمی بوده که مورد تأیید FDA قرار گرفته است و شامل کاشت دستگاه تحریک عصبی برای ارسال جریان‌های الکتریکی به ستون فقرات می‌باشد. این درمان، سیگنال‌های درد را کاهش می‌دهد و برای بیمارانی با درد مزمن کمر یا پا که با سایر روش‌های درمانی بهبود نیافته‌اند، مناسب است. ابتدا دستگاه آزمایشی کاشته می‌شود و درصورت موفقیت، دستگاه دائمی استفاده خواهد شد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، یکی از درمان‌های مؤثر برای مشکلات مختلف مربوط به درد پا است. پزشکان ممکن است فیزیوتراپی را برای درمان مشکلاتی مانند تاندونیت (التهاب تاندون‌ها)، شین اسپلینت (درد در ناحیه ساق پا)، رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضلات توصیه کنند. این درمان می‌تواند به بهبود عملکرد عضلات، کاهش درد و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند. برای مشکلاتی مانند سیاتیک که ناشی از فشار بر عصب سیاتیک است، فیزیوتراپی می‌تواند شامل تمرینات خاص برای تقویت عضلات کمر و بهبود وضعیت بدن باشد. فیزیوتراپی همچنین در درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ زیرا این درمان‌ها به کاهش التهاب، تقویت عضلات و بهبود حرکت مفاصل آسیب‌دیده کمک می‌کنند. فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات مخصوص، حرکات کششی، ماساژ درمانی و دیگر روش‌ها به تسکین درد، افزایش دامنه حرکتی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. هنگامی که ماساژور حرفه‌ای به ناحیه دردناک فشار وارد می‌کند، افزایش جریان خون و کاهش تنش عضلانی اتفاق میفتد. ماساژ برای کسانی که از مشکلات کمر رنج می‌برند و درد پا دارند، بسیار مفید است؛ زیرا می‌تواند تنش عضلانی و استرس و اضطراب را کاهش دهد.

طب سوزنی

طب سوزنی، روش درمانی بسیار مؤثری برای بسیاری از علل درد پا است. این درمان به‌ویژه برای تنش و درد عضلانی حاد یا مزمن مفید است. طب سوزنی با شل کردن فیبرهای عضلانی، آزاد کردن اندورفین‌ها و افزایش جریان خون در نواحی منقبض و مسدودشده، به کاهش درد کمک می‌کند. این روش می‌تواند درد، التهاب و تورم ناشی از شین اسپلینت را کاهش دهد و به بهبود بورسیت و کاهش درد کمک کند. همچنین، در درمان درد و التهاب فاشیای پلانتار مؤثر است و به شل شدن عضلات ساق پا و کمر که به کف پا متصل هستند، کمک می‌کند. طب سوزنی می‌تواند به بهبود گردش خون، شل شدن تاندون‌ها، کاهش گرفتگی و درد ناشی از گرفتگی ساق پا کمک کند.

جراحی

زمانی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند و یکی از عوامل زیر وجود داشته باشد، ممکن است جراحی توصیه شود:

• عفونت شدید، سرطان یا تومور
• نقایص عصبی پیشرفته، مانند ضعف یا بی‌حسی در پاها
• کاهش یا از دست دادن کامل عملکرد روده یا مثانه

برای دستیابی به نتایج مثبت از جراحی، بیمار باید شرایط ساختاری داشته باشد که تحت تأثیر عوامل مختلف به درمان جراحی پاسخ دهد.

روش‌های خانگی درمان درد پا

در بسیاری از موارد، درمان‌های خانگی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند به بهبود درد پا کمک کنند. اگرچه برخی از مشکلات ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشند، بسیاری از دردهای پا را می‌توان با استفاده از روش‌های ساده مدیریت کرد.

هیدراته ماندن

یکی از عوامل مؤثر در درد پا، کم‌آبی بدن است. کم‌آبی می‌تواند به‌راحتی باعث گرفتگی عضلات و اسپاسم شود؛ به‌خصوص در ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند. برای پیشگیری از این وضعیت، باید از هیدراته بودن بدن خود اطمینان حاصل کنید. اگرچه هیدراتاسیون ضروری است، مصرف بیش‌ازحد آب نیز می‌تواند به مشکلات کلیوی منجر شود، بنابراین باید آب را به مقدار مناسب مصرف کنید.

گرما درمانی

گرما درمانی یکی دیگر از روش‌های بسیار مؤثر برای کاهش درد پا است. استفاده از گرما برای شل کردن عضلات سفت و بهبود گردش خون در ناحیه دردناک بسیار مفید است. این روش به‌ویژه برای دردهایی که ناشی از مشکلات کمر هستند، می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد. استفاده از کیسه‌های گرم یا دوش آب گرم می‌تواند کمک‌کننده باشد. درواقع، تحقیقات نشان داده‌اند که گرما می‌تواند به مسدود کردن گیرنده‌های درد کمک کند و درنتیجه درد را کاهش دهد. گرما درمانی برای افرادی که مبتلا به آرتروز و دردهای مفصلی هستند نیز مفید است. تجربه برخی افراد نشان می‌دهد استفاده از گرما و سرما به‌صورت متناوب برای تسکین بیشتر درد مؤثر است.

سرما درمانی

برای کاهش التهاب و ورم در ناحیه دردناک، استفاده از سرما می‌تواند مؤثر باشد. در روزهای اولیه پس از وقوع آسیب یا شروع درد، استفاده از بسته‌های یخ یا کمپرس سرد بسیار مفید است. این روش به کاهش ورم و التهاب کمک می‌کند و به‌ویژه در چند روز اول پس از آسیب می‌تواند اثرات مثبتی داشته باشد. یخ را باید به‌مدت 15 دقیقه و چهار بار در روز روی ناحیه دردناک قرار دهید.

کشش و ورزش‌های سبک

افزودن کشش و تمرینات سبک به روال روزانه می‌تواند به پیشگیری از درد پا کمک کند؛ به‌ویژه اگر سبک زندگی کم‌تحرک دارید، این فعالیت‌ها می‌توانند تأثیرات زیادی بر کاهش درد داشته باشند. وقتی که فعالیت بدنی کمی داشته باشید، عضلات ضعیف می‌شوند و گردش خون در پاها کاهش می‌یابد که می‌تواند منجر به گرفتگی عضلات، اسپاسم یا فشار عصبی شود. انجام تمرینات سبک و کشش به تقویت عضلات ساق پا، شکم و کمر کمک کرده و از دردهای مزمن جلوگیری می‌کند. این فعالیت‌ها باعث بهبود انعطاف‌پذیری و گردش خون می‌شوند و از بروز درد جلوگیری می‌کنند.

رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش درد پا و التهاب داشته باشد. رژیم غذایی ضدالتهابی می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند. مواد غذایی زیر خواص ضدالتهابی دارند که می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کنند:

• زردچوبه: زردچوبه به‌دلیل داشتن ترکیب کورکومین، خواص ضدالتهابی بسیار قوی‌ای دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از عصاره زردچوبه می‌تواند به‌طور قابل توجهی علائم آرتریت و دردهای مفصلی را کاهش دهد. همچنین، برای جلوگیری از دردهای پا و تقویت عضلات، باید توجه داشته باشید که تغذیه مناسب می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند.
• سرکه سیب: سرکه سیب دارای خواص ضدالتهابی است و مصرف خوراکی آن می‌تواند به کاهش التهاب در سراسر بدن کمک کند. مخلوط کردن سرکه سیب با آب و نوشیدن آن می‌تواند به کاهش التهاب سیستمیک و تسکین درد پا کمک کند. استفاده مستقیم از سرکه سیب به‌دلیل اسیدی بودن آن توصیه نمی‌شود، اما مصرف منظم آن ممکن است در طولانی‌مدت به مدیریت درد پا کمک کند.
• برگ قاصدک: برگ‌های قاصدک حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند. اگرچه شواهد مستقیم برای استفاده از برگ قاصدک در درد پا محدود هستند، گنجاندن آن در رژیم غذایی می‌تواند به سلامت کلی بدن کمک کند و التهاب را کاهش دهد. برگ قاصدک را می‌توان به‌عنوان چای مصرف کرد یا به سالادها و دیگر غذاها اضافه کرد.
• آب گیلاس ترش: آب گیلاس ترش سرشار از آنتوسیانین‌ها است که ترکیبات ضدالتهابی قوی محسوب می‌شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف آب گیلاس ترش می‌تواند درد و التهاب عضلانی را به‌ویژه پس از فعالیت بدنی شدید کاهش دهد. این نوشیدنی می‌تواند درمانی طبیعی و مؤثر برای درد پای ناشی از فشار عضلانی یا استفاده بیش‌ازحد باشد. نوشیدن روزانه یک لیوان آب گیلاس ترش می‌تواند به کاهش درد پا و بهبود وضعیت عضلات کمک کند.

تمرینات تقویتی

ورزش و تمرینات تقویتی برای پاها به جلوگیری از درد پا کمک می‌کنند. تمریناتی مانند اسکات، لانژ، تقویت ساق پا و بلند کردن زانو، می‌توانند به تقویت عضلات پا کمک کرده و از آسیب‌های احتمالی پیشگیری کنند. این تمرینات نه‌تنها قدرت عضلات را افزایش می‌دهند، بلکه انعطاف‌پذیری و استقامت عضلات را هم بهبود می‌بخشند. برای تقویت پاها و جلوگیری از درد باید این تمرینات را به‌طور منظم انجام دهید.

نمک اپسوم

قرار دادن پا در آب گرم با نمک اپسوم می‌تواند تسکین زیادی برای درد پا ایجاد کند. نمک اپسوم به شل شدن عضلات، کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک می‌کند. منیزیم موجود در نمک اپسوم ازطریق پوست جذب می‌شود و می‌تواند به کاهش گرفتگی و اسپاسم عضلانی کمک کند. این روش به‌ویژه برای کشیدگی عضلات و آسیب‌های ناشی از فعالیت زیاد مؤثر است. خیساندن پا در آب نمک اپسوم به‌مدت 15 تا 20 دقیقه می‌تواند به تسکین فوری درد پا کمک کند.

پوشیدن کفش مناسب

استفاده از کفش‌های نامناسب منجر به درد پا می‌شوند؛ به‌خصوص برای افرادی که کف پای صاف یا قوس کف پای زیاد دارند. انتخاب‌های صحیح عبارت‌اند از:

• کفی‌های طبی نرم برای جذب ضربه
• پشتیبانی از قوس پا برای تراز صحیح پا
• کفش‌های پاشنه کوتاه و کاملاً اندازه‌شده برای جلوگیری از فشار و کشیدگی

سرمایه‌گذاری روی کفش خوب می‌تواند به‌طور قابل توجهی ناراحتی را کاهش دهد و تسکین مداوم درد پا را فراهم کند.

روغن‌های مناسب برای درمان درد پا

محققان شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد برخی از روغن‌های اساسی ممکن است به درمان علائم بیماری‌های خاصی مانند التهاب، سردرد، افسردگی، اختلالات خواب و مشکلات تنفسی کمک کنند. همچنین این روغن‌ها منجر به تسکین درد می‌شوند:

• اسطوخودوس: محققان در مطالعه‌ای در سال 2015 دریافتند که روغن اسطوخودوس می‌تواند به‌عنوان مسکن و ضدالتهاب عمل کند. هنگامی که روغن اسطوخودوس رقیق‌شده به‌صورت موضعی در آزمایشی استفاده شد، تسکین دردی مشابه با داروی تجویزی ترامادول را فراهم کرد. بنابراین روغن اسطوخودوس می‌تواند برای کمک به درمان درد و هرگونه التهاب مرتبط استفاده شود.

• وینترگرین و نعناع فلفلی: استفاده از روغن وینترگرین (متیل سالیسیلات) و نعناع فلفلی (منتول) به‌صورت موضعی باعث ایجاد حس خنکی و سوزش می‌شود. به همین دلیل این دو ماده اصلی فعال در پمادهای تسکین‌دهنده درد هستند. بر اساس تحقیقات سال 2014، هر دو ممکن است جایگزینی برای داروهای مسکن با خطرات کمتر باشند.

• رزماری: مطالعه‌ای در سال 2015 روی موش‌ها به این نتیجه رسید که رزماری پتانسیل درمانی برای مدیریت درد در ترکیب با داروهای ضد درد دارد. مطالعه‌ای قدیمی‌تر در سال 2007 نشان داد استفاده از روغن رزماری در طب فشاری (به‌مدت 20 دقیقه و دو بار در روز) باعث کاهش 30 درصدی درد شانه در بازماندگان سکته مغزی شده است.

• اکالیپتوس: بسیاری از کرم‌ها و پمادهای محبوب بدون نسخه (OTC) از اکالیپتوس برای تسکین درد استفاده می‌کنند. مطالعه‌ای در سال 2021 روی حیوانات نشان داد که اکالیپتوس می‌تواند مسکن و ضدالتهابی مؤثر در دوزهای 100، 200 و 400 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باشد.

• بابونه: در مطالعه‌ای در سال 2015، محققان دریافتند روغن بابونه به‌طور قابل توجهی نیاز به داروهای تسکین‌دهنده درد را در افراد مبتلا به استئوآرتریت (در مقایسه با گروه کنترل) کاهش داد.

• زنجبیل: مطالعه‌ای در سال 2019 نشان داد روغن زنجبیل دارای خواص درمانی مختلف ازجمله تسکین درد، مسدود کردن گیرنده‌های درد، کاهش التهاب، ضد سرطان و تسکین سرفه است.

• علف لیمو: مطالعه‌ای در سال 2017 روی افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید نشان داد که مصرف موضعی روغن علف لیمو، درد آرتریت را به‌طور متوسط در عرض 30 روز از 80 به 50 درصد کاهش داده است.

• کندر: مطالعه‌ای در سال 2011 نشان داد روغن کندر از قدیم برای تسکین التهاب و درد کاربرد داشته است. مطالعه‌ای دیگر در سال 2014 روی حیوانات نشان داد کندر می‌تواند برای آرتریت مفید باشد. البته مطالعات انسانی بیشتری مورد نیاز هستند.

درمان‌های خانگی درد پا در دوران بارداری

درد و گرفتگی پا در دوران بارداری امری شایع است و خوشبختانه راه‌حل‌های مختلفی برای تسکین این دردها وجود دارند. این درمان‌های خانگی شامل موارد زیر می‌باشند:

تمرینات کششی ساده

بسیاری از زنان باردار با درد و گرفتگی در ماهیچه‌های پا مواجه می‌شوند. انجام تمریناتی که شامل کشش ساق پا هستند می‌تواند کمک زیادی به شل شدن عضلات و کاهش درد کند. تمرکز بر کشش ساق پا علاوه‌بر تسکین درد، به پیشگیری از گرفتگی پا هنگام خواب نیز کمک می‌کند.

تمرینات با فوم رولر

استفاده از فوم رولر یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای تسکین دردهای سیاتیکی در کمر و پا است. فوم رولر با درگیر کردن ماهیچه‌هایی مانند همسترینگ، ساق پا و لگن، به شل شدن این عضلات و کاهش درد کمک می‌کند.

هیدراته ماندن

نوشیدن آب کافی برای هیدراته نگه داشتن بدن و عضلات بسیار مهم است. هیدراته بودن به جلوگیری از گرفتگی ساق پا کمک کرده و از خشکی و انقباض عضلات جلوگیری می‌کند.

اجتناب از روی هم گذاشتن پاها

هنگام نشستن، از روی هم انداختن پاها خودداری کنید. این کار می‌تواند مانع جریان خون مناسب به پاها شود و خطر گرفتگی را افزایش دهد.

استفاده از کیسه آب گرم یا حوله گرم

زمانی که دچار گرفتگی پا می‌شوید، می‌توانید از حوله گرم یا کیسه آب گرم استفاده کنید. این روش می‌تواند به تسکین سریع درد و شل شدن عضلات کمک کند.

این راهکارها می‌توانند به شما کمک کنند تا درد پا در دوران بارداری را کاهش دهید و راحتی بیشتری احساس کنید.

چه زمانی باید برای درد پا به پزشک مراجعه کنید؟

گاهی‌اوقات تشخیص جدیت درد و نیاز به مراجعه به پزشک برای درد پا دشوار است. بنابراین درصورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• تورم در هر دو پا
• رگ‌های واریسی همراه با ناراحتی
• درد هنگام راه رفتن
• دردی که شدت می‌یابد یا بیش از چند روز ادامه دارد

درصورت تجربه علائم زیر فوراً به بیمارستان مراجعه کنید:

• تب دارید.
• بریدگی عمیق در پای خود دارید.
• پای شما قرمز و گرم است.
• پای شما رنگ‌پریده و سرد به نظر می‌رسد.
• مشکل تنفسی دارید و هر دو پا ورم کرده‌اند.
• قادر به راه رفتن یا تحمل وزن روی پای خود نیستید.
• پس از آسیب، صدای شکستگی یا ساییدن شنیدید.

درد پا می‌تواند ناشی از شرایطی جدی باشد. هرگز آن را نادیده نگیرید، به‌خصوص اگر با علائم دیگری همراه است. درصورت نگرانی حتماً به پزشک مراجعه کنید.

در طول ملاقات با پزشک چه اتفاقی میفتد؟

پزشک در طول جلسه، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و بخش‌هایی مانند پا، ساق، ران، لگن، کمر، زانو و مچ پا را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است این سؤالات را بپرسد:

• محل درد کجاست؟ آیا در یک پا است یا هر دو؟
• نوع درد چگونه است؟ یکنواخت و دردناک است یا تیز و کوبنده؟ شدت درد چقدر است؟
• آیا درد در زمان خاصی از روز بدتر می‌شود؟
• چه چیزی درد را تشدید یا تسکین می‌دهد؟
• آیا علائم دیگری مانند بی‌حسی، گزگز، کمردرد یا تب دارید؟

پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی یا فیزیوتراپی را برای بررسی علت درد توصیه کند.

جمع‌بندی

درمان پا درد به علت و شدت آن بستگی دارد. برای بسیاری از افراد، استراحت، استفاده از یخ، مسکن‌های ضدالتهاب و پوشیدن کفش مناسب می‌تواند مؤثر باشد. در مواردی که درد به علت مشکلات ساختاری یا بیماری‌های مزمن مانند آرتریت یا دیابت است، درمان‌های تخصصی‌تری نظیر فیزیوتراپی، تزریقات یا داروهای تجویزی ممکن است نیاز باشند. درنهایت، درصورت عدم بهبود با روش‌های اولیه، مشاوره با پزشک و بررسی جراحی به‌عنوان آخرین گزینه ممکن است ضروری باشد. پیشگیری از آسیب‌های احتمالی و توجه به سلامتی کلی پاها، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به پا درد کمک کند. بنابراین در صورتی که فکر می‌کنید پا درد شما جدی است، با تلفن‌های مطب دکتر علیرضا جواهری تماس بگیرید و برای تعیین وقت ویزیت هماهنگ کنید. او بهترین روش درمانی را به شما پیشنهاد می‌دهد.

منابع

thepaincenter.com

my.clevelandclinic.org

cvmus.com

healthline.com

orthotoc.com