آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) در جوانان

آرتریت روماتوئید در جوانان، بیماری التهابی و مزمن مفاصل است که بیشتر در کودکان زیر 17 سال رخ می دهد. آرتریت به معنای التهاب مفصل است و با توجه به شدت بیماری و شرایط ژنتیکی بیمار ممکن است یک یا چند مفصل را درگیر کند. زمانی که این بیماری شدت یابد، در ارگانهایی همچون چشم، قلب و پوست نیز دیده می شود.

بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان اشکال مختلفی دارد که برخی از آن فقط مفصل های بزرگ همچون زانو یا لگن و برخی دیگر مفصل های کوچک را درگیر می‌کند. البته در موراد شدید چندین مفصل همزمان با یکدیگر درگیر می شوند که در این صورت با عوارض زیادی همراه هستند.

رماتیسم مفصلی از شایع ترین انواع بیماری روماتیسمی است که در پی حمله اشتباهی سیستم ایمنی بدن به قسمت های مختلف ایجاد می شود. به همین دلیل این بیماری را به عنوان یک بیماری خود ایمنی می شناسند.

علت بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان چیست؟

آرتریت روماتوئید در جوانان زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به سلول ها و بافت های خودی حمله کند.

هنوز به طور دقیق علت بیماری آرتریت روماتوئید شناخته نشده است، اما طبق تحقیقات وراثت و عوامل محیطی در ایجاد این بیماری تاثیر گذارند.

وراثت نقش مهم تری در بروز این بیماری دارد، یعنی اگر یکی از اعضای خانواده به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا باشند، احتمال اینکه کودک به این بیماری دچار شود بسیار بالاست.

وجود عامل محیطی نیز در این بیماری بی تاثیر نیست، خصوصا زمانی که با یک عامل ژنتیکی همراه باشد. عامل عفونی در بدن مهم ترین عامل محیطی است که در بیماری آرتریت روماتوئید دخیل می‌باشد. همچنین داروها و موادشیمیایی نیز در بروز این بیماری نقش دارند.

علائم و نشانه های هشدار دهنده آرتریت روماتوئید در جوانان

علائم آرتریت روماتوئید در جوانان، بسته به اینکه کدام مفصل را درگیر کرده است، متفاوت هستند. بنابراین این علائم را به دو دسته علائم عمومی و علائم اختصاصی تقسیم می کنند.

تب بالای 38درجه، بیحالی و خستگی، بی حوصلگی و کم اشتهایی  از شایع ترین علائم عمومی بیماری آرتریت روماتوئید هستند.

به‌علاوه، از شایع ترین علائم اختصاصی بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان می توان موارد زیر را نام برد:

درد همراه با لنگش در پاها

با اینکه کودک ممکن است از درد مفصل شکایت نکند، متوجه خواهید شد که کمی لنگ می زد. این لنگ زدن مخصوصا در اول صبح یا بعد از بیدار شدن از خواب بسیار مشهود است.

تورم شدید در مفصل درگیر شده

تورم مفاصل از شایع ترین علائم آرتریت روماتوئید است که بیشتر در مفصل های بزرگی همچون زانو مشاهده می شود.

سفتی و خشک شدن مفصل

التهاب حاصل از بیماری روماتوئید باعث سفت و خشک شدن مفاصل می شود. چنین نشانه هایی بیشتر صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب ظاهر شده و در مواردی موجب ناتوانی کودک می شوند.

آرتریت روماتوئید در  جوانان می تواند یک یا بیش از یک مفصل را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی موارد  می تواند بر کل بدن تاثیر بگذارد و سبب تورم غدد لنفاوی و ایجاد تب و لرز شود.

لازم به ذکر است علائم بیماری آرتریت روماتوئید همیشه یکسان نیستند. ممکن است در زمان خاصی شدید شوند یا به طور کامل فروکش کنند.

اختلالات تنفسی

در بیماری روماتوئید، عروق خونی و همچنین ماهیچه های قلب، مورد حمله سیستم دفاعی بدن قرار می گیرند. به دنبال این امر فرد مبتلا احساس تنگی نفس می کند (اختلالات تنفسی ممکن است  به دلایل دیگری مانند عفونت ریه و... نیز ایجاد شوند و به همین خاطر باید توسط پزشک متخصص ریشه یابی شوند.).

خستگی مفرط، تب و کاهش وزن

خستگی ناشی از فعالیت زیاد جسمانی امری بدیهی و طبیعی است. ولی نکته مهم، خستگی مفرط در حالت عادی و با انجام فعالیت های پیش پا افتاده است. اگر در انجام امور عادی خود دچار ضعف، بی حالی یا خستگی مفرط می شوید، توصیه می کنیم در اسرع وقت به یک روماتولوژیست مراجعه کنید.

آرتریت روماتوئید در جوانان چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید کمی دشوار است؛ زیرا علائم این عارضه بسیار شبیه به دیگر مشکلات مفصل هستند. با اینکه تست تشخیصی مشخصی برای تایید و تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان وجود ندارد، پزشک متخصص قادر است به کمک تست های آزمایشگاهی و اسکن تصویربرداری به تشخیص این بیماری بپردازد.

از رایج ترین روش های تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

آزمایش خون 

پزشک ازطریق آزمایش خون بیمار می‌تواند به موارد مختلفی پی ببرد. او از آزمایش خون برای بررسی موارد زیر استفاده می‌کند:

1. بررسی میزان رسوب خون: سرعت رسوب به سرعتی گفته می شود که در آن سلول های خونی در ته لوله آزمایش حاوی خون رسوب می کنند. بالا بودن سرعت رسوب نشان دهنده التهاب بیش از حد مفصل است که از این طریق می توان به وجود بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان پی برد.
2. بررسی میزان پروتئین خون
3. بررسی میزان آنتی بادی آنتی نوکلیر ( آنتی بادی هایی که توسط سیستم ایمنی تولید می شوند)
4. بررسی فاکتور روماتوئید یا آنتی بادی هایی که تنها در خون کودکان یافت می شوند
5. بررسی میزان پپتید خون (همانند فاکتور روماتوئید، پپتید نوعی آنتی بادی است که تنها در خون کودکان مبتلا به آرتریت روماتوئید یافت می شود)

البته ممکن است در آزمایش خون برخی از جوانان هیچ ناهنجاری قابل توجه و معناداری یافت نشود. در این صورت پزشک برای تکمیل اطاعات خود از اسکن تصویربرداری استفاده می کند.

اسکن تصویربرداری

همان طور که اشاره شد، علائم  اولیه بیماری آرتریت رماتوئید بسیار شبیه به دیگر دردهای مفصل هیتند. از این رو پزشک متخصص برای رد سایر احتمالات از روش های تصویربرداری همچون ام آر آی و عکس برداری اشعه ایکس استفاده می کند.

همچنین بعد از تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید، تصویربرداری به طور مداوم انجام می شود تا روند رشد استخوان ها و آسیب های احتمالی به مفصل به طور کامل مشخص شود.

درمان قطعی آرتریت روماتوئید در جوانان

برای اینکه جوانان و کودکان بتوانند به راحتی به فعالیت های روزمره خود بپردازند، باید هر چه سریعتر تحت درمان این بیماری قرار بگیرند. تمامی روش هایی که برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید انتخاب می شوند به منظور کنترل درد و بازگرداندن قدرت توانایی بیمار هستند.

روش های درمان آرتریت روماتوئید در جوانان مشابه بزرگسالان است و شامل موارد زیر می باشند:

درمان های خانگی برای تسکین درد

از روش های خانگی ذیل می‌تواند برای درمان دردهای بیماری آرتریت روماتوئید جوانان استفاده کرد:

• استفاده از کیسه آب یخ برای کاهش التهاب
• استفاده از کیسه آب گرم برای تسکین درد
• داشتن تغذیه مناسب

دارو درمانی

در برخی جوانان ممکن است بیماری آرتریت روماتوئید تنها به کمک مسکن درمان شود و نیازی به دیگر روش های درمانی نداشته باشد.

نوع دارو برحسب شدت، نوع و شرایط بدنی بیمار تعیین می شود و پزشک متناسب با این شرایط از ترکیب چندین دارو برای درمان استفاده می کند. داروهای معمول به کار رفته برای درمان آرتریت روماتوئید عبارتند از:

• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
• داروهای آنتی روماتوئید (این داروها قوی تر از مسکن های ضدالتهاب هستند و در مورادی به کار می روند که داروهای ضد التهاب تاثیری در کاهش درد بیمار بی‌تاثیر باشند. )
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• داروهای کورتیکواستروئید

فیزیوتراپی یا درمان های فیزیکی

اغلب کودکان مبتلا به آرتریت روماتوئید برای افزایش قدرت عضلات و حفظ عملکرد ماهیچه ها به درمان های فیزیکی مانند ورزش ها و استفاده از تجهیزات محافظتی نیاز دارند. 

جراحی

در موارد بسیار شدید بیماری آرتریت روماتوئید که باعث تخریب مفصل می‌شوند، جراح ارتوپد از روش جراحی استئوتومی یا جراحی تعویض مفصل برای اصلاح بدشکلی استفاده می کند.

عوارض آرتریت روماتوئید در جوانان

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که موجب درد، تورم و سفتی شدید در مفاصل بدن می شود. اما جای هیچ نگرانی نیست؛ زیرا این علائم با تشخیص به موقع و درمان صحیح، تسکین می یابند و مشکلی برای بیمار ایجاد نمی شود.

اما عدم درمان این بیماری عوارض متعددی در بزرگسالی برای کودک به همراه دارد. از شایع ترین عوارض بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلال در رشد کودک

بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان به طور مستقیم در رشد کودک و رشد استخوان های بیمار تاثیرگذار است و در این روند تداخل ایجاد می کند. همچنین از آنجایی که بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، برای درمان بیماری خود باید داروی کورتیکواستروئید مصرف کنند، همین داروها در روند رشد کودک اختلال ایجاد می کنند.

بدشکلی مفاصل بدن

عفونت تاثیر بسیار مخربی بر ساختار مفصل های بدن می گذارد و باعث می شود مفصل های بدن از جمله مفصل های بزرگ شکل طبیعی خود را از دست بدهند.

پوکی استخوان

آرتریت روماتوئید کنترل نشده می تواند خطر بیماری پوکی استخوان در بزرگسالی را افزایش دهد؛ زیرا التهاب مرتبط با این بیماری نه تنها باعث بروز درد و علائم دردناک در کودکان شده، بلکه بر مفصل نیز تاثیر می‌گذارد و موجب ضعیف شدن آن می شود.

بیماری و مشکلات چشمی

التهاب چشم از شایع ترین عوارض برخی اشکال بیماری آرتریت روماتوئید در جوانان است که در صورت درمان نشدن می تواند در آینده منجر به آب مروارید، گلوکوم و حتی نابینایی شود.

کلام آخر

علائم ناشی از بیماری های روماتیسمی با توجه به نوع بیماری و شدت آن، در هر فرد مبتلا متفاوت می باشند. به خاطر داشته باشید تشخیص زودهنگام بیماری های روماتیسمی برگ برنده ای برای کنترل و بهبود علائم ناشی از این بیماری است.

هرچه بیماری های روماتیسمی دیرتر تشخیص داده شوند، شدت آسیب دیدگی مفصل بیشتر و به دنبال آن درمان سخت تر خواهد شد. بنابراین این نوع بیماری ها را جدی بگیرید و در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.

به خاطر داشته باشید دوری از فشارهای روحی، کنترل استرس، رژیم غذایی مفید و مغذی، فعالیت های ورزشی و داشتن سبک زندگی سالم می توانند شما را تا حد زیادی از ابتلا به انواع بیماری های عضلانی استخوانی محفوظ بدارند. پس از همین الان شروع کنید و سبک زندگی خود را تغییر دهید.