خشکی مفصل- علت و راه های درمان

خشکی مفصل چیست؟ و چگونه ایجاد می شود؟

به محدودیت در به حرکت در آوردن مفصل، خشکی مفصل می گویند. خشکی مفصل حالتی است که در آن فرد نمی تواند مفصل خود را به راحتی حرکت دهد و گویی احساس می کند انعطاف پذیری مفصل کم شده است. التهاب و آسیب دیدگی مفصل از شایع ترین دلایل بروز این نوع عارضه می باشد.

قبل از بررسی دلایل خشکی مفصل، برای درک بهتر شما از این بیماری ابتدا لازم است با آناتومی و ساختار مفصل بیشتر آشنا شوید.

مفصل محلی است که دو استخوان را به یکدیگر متصل می کند و باعث لغزیدن این استخوان ها در کنار یکدیگر و حرکت راحتر آنها می شود . بر روی تمام سطوح مفصل ها لایه ای از غضروف مفصلی پوشانده است که وظیفه آن صاف و لغزنده کردن سطح استخوان و در نتیجه تسهیل حرکت مفصل می باشد.

اطراف مفصل توسط یک پرده بافتی کلفت پوشانده شده که به آن کپسول مفصلی میگویند. سطح درونی کپسول مفصلی لایه نازکی از بافتی به نام سینوویوم پوشیده شده است که به آن لایه یا پرده سینوویال میگویند.

وظیفه پرده سینوویال ترشح مایع مفصلی است. مایع مفصلی لزج و لیز است و موجب لغزنده شدن بیشتر سطوح مفصلی میشود. این مایع همچنین تغذیه سلول های غضروفی را به عهده دارد. خشکی مفصل زمانی رخ می دهد که مقدار مایع مفصلی کاهش یا افزایش یابد. پس برای دانستن علت خشکی مفصل باید بیماری ها و اختلالاتی که موجب کاهش و افزایش مفصل می شود را بررسی کرد.

البته همیشه کاهش مقدار مایع مفصلی باعث خشکی مفصل نیست بلکه وقتی یک فردی برای طولانی مدت مفصل هایش بی تحرک بماند خاصیت کشسانی و انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و همین عامل موجب می شود دچار خشکی مفصل بشود.

علت خشکی مفصل چیست؟

بیماری ها و اختلالات زیادی در خشک شدن مفصل دخیل هستند که از مهم ترین آنها می توان به:

•  آرتریت ( یکی از شایع ترین علت های خشکی مفصل خصوصا خشکی مفصل زانو، بیماری آرتریت است که به دنبال التهاب و آسیب دیدگی مفصل رخ می دهد.)
•  آرتروز یا استئوآرتریت یا ساییدگی مفصل
• بیماری روماتیسم مفصلی ( اختلالاتی مانند آرتریت روماتوئید،  آرتریت روماتوئید در جوانان، تب روماتیسمی و اسپوندیلیت انکیلوزان )
•  بیماری های متابولیک مفصلی نظیر نقرس ( به التهاب مفصل به دنبال تجمع بیش از حد اسید اوریک در آن نقرس می گویند)
•  عفونت های مفصلی مانند عفونت های چرکی و عفونت سلی
•  تومورهای مفصل یا تومورهای استخوانی
•  افزایش یا کاهش مقدار مایع مفصلی در لایه سینوویال
•  رشد بیش از حد لایه سینوویال

علاوه بر این بیماری ها برخی اختلالات و عارضه های ساده تر و غیرمفصلی نیز می تواند باعث خشکی مفصل شود که از مهم ترین آنها می توان به:

•  بی تحرک ماندن طولانی مدت استخوان و مفصل
•  گیر کردن استخوان یا غضروف آسیب دیده در درون مفصل
• گیر کردن یک مینیسک پاره شده داخل مفصل
•  بد جوش خوردن یک شکستگی داخل مفصلی و ایجاد سطوح ناهموار در سطح مفصل
•  ایجاد استخوان اضافه و نابجا در بافت های اطراف مفصل
•  کم شدن انعطاف یا کوتاه شدن بافت های اطراف مفصل مانند رباط، تاندون و عضلات
•  کلفت و ضخیم شدن کپسول مفصلی و کم شدن قابلیت ارتجاعی و انعطاف پذیری آن
•  از بین رفتن غضروف مفصلی و ساییده شدن سطوح استخوانی بر روی هم
•  وجود استخوان اضافی یا استئوفیت در لبه سطوح مفصلی

  حتما بخوانید: علت سفتی و خشکی مفصل زانو

خشکی مفصل چگونه درمان می شود؟

راه های درمان خشکی مفصل بسته به علت بوجود آورنده آن و اینکه چقدر شدید و دردناک است متفاوت می باشد.

برای مثال در صورتی که علت خشکی مفصل به دنبال وجود یک استخوان اضافی در مفصل باشد در این صورت تنها راه درمان آن خارج کردن آن استخوان است که این کار تنها بوسیله جراحی انجام می شود.

و یا بالعکس در مورادی که علت خشکی و سفتی مفصل افزایش مقدار مایع مفصلی باشد در این صورت تنها با خارج مایع به وسیله سرنگ می توان از شر این نوع درد خارج شد.

از جمله روش های درمان خشکی و سفتی مفصل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان خانگی خشکی مفصل

شما می توانید قبل از مراجعه به پزشک با انجام چنین کارهایی از میزان خشکی مفصل خود کم کنید. این روش ها شامل:

•  استراحت کردن و خودداری از انجام فعالیت های شدیدی که فشار زیادی بر مفصل وارد می کند.
•  بستن محل مفصل با یک باند یا بریس مخصوص
•  قرار دادن کمپرس یخ به منظور کاهش التهاب و تورم مفصل
•  استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب بدون تجویز پزشک

دارو درمانی

برای درمان خشکی مفصل، پزشک داروی کورتیزون را به صورت تزریقی تجویز می کند؛ این نوع داروها حاوی استروئید هستند که همین عامل برای کاهش تورم مفصل بسیار مناسب هستند.

همچنین در مورادی که خشکی مفصل باعث بروز محدودیت هایی در مفصل شود در این صورت پزشک داروهای روان کننده را به منظور بازگردانندن حرکت مفصل تجویز می نماید.

خارج کردن مایع مفصلی

در مورادی که پزشک تشخیص دهد علت خشکی مفصل، افزایش مایع مفصلی است در این صورت پیشنهاد می شود مقداری از مایع مفصلی بوسیله سرنگ از مفصل کشیده شود.

تمرینات ورزشی

در صورتی که همراه با خشکی مفصل به درد و التهاب دچار هستند؛ ورزش می تواند به شما کمک کند. تمرینات کششی ورزشی در بهبود انعطاف پذیری و کاهش خشکی مفصل بسیار تاثیرگذار هستند.

جراحی

آخرین قدم برای درمان این بیماری عمل جراحی است. در این روش جراح ارتوپد مفصل را باز کرده و عاملی که موجب خشکی مفصل می شود را اصلاح می کند. در برخی مواقع این جراحی به کمک آرتروسکوپ انجام می شود.