پوکی استخوان چیست؟

بيماری پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان وضعیتی است که باعث متخلخل شدن استخوان ها می شود. داخل استخوان شبیه لانه زنبور است. پوکی استخوان باعث می شود این فاصله "لانه زنبوری" افزایش یابد و در نتیجه قدرت و تراکم از بین برود. قسمت بیرونی استخوان ها شکننده و ضعیف می شود.

امروزه بیماری پوکی استخوان به دلیل مصرف مواد غذایی نامناسب و سبک زندگی نادرست ، در افراد زیادی در سنین مختلف ایجاد می شود.

استخوان دارای بافت زنده ای است که منظم بازسازی می شود. بافت های استخوانی قدیمی از بین می روند و بافت های جدید استخوانی جانشین آنها می شوند. استخوان انسان در کودکی ویژگی ارتجاعی و تحمل فشار بالاتری دارد و در طی زمان و افزایش سن، سفت و محکم می‌شود. این مساله در 20 سالگی، به حد بالای خود می‌رسد و بین 20 تا 35 سالگی، مقاومت استخوان به همان قوت باقی می‌ماند.

جریان استخوان سازی در بدن از زمان تولد شروع می شود و به طور متوسط تا حدود 35- 30 سالگی ادامه دارد و از آن پس، رو به کم شدن می رود و در نتیجه بافت استخوانی نازک تر و ضعیف‌تر می گردد.

دكتر سيد عليرضا امين جواهری ، جراح و متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحی زانو و لگن از سوئیس هستند . شما عزیزان می توانید، برای كسب اطلاعات بيشتر و معاينه حضوری با دکتر ، از راه های زیر اقدام کنید:

شماره تماس: 71062400 - 09334131004

کانال اینستاگرام

علائم پوکی استخوان

پوکی استخوان مانند بسیاری از بیماری های دیگر علائمی ندارد. به همین دلیل است که متخصصین آن را یک بیماری خاموش می نامند.

چیزی را احساس نخواهید کرد که نشان دهنده پوکی استخوان باشد. سردرد، تب یا معده درد نخواهید داشت که باعث شود متوجه شوید چیزی در بدن شما مشکل دارد.

رایج ترین «علامت» آن شکستن ناگهانی استخوان است، به خصوص پس از یک زمین خوردن کوچک یا تصادف جزئی که در حالت عادی آسیبی به شما نمی رساند.

هرچقدر هم که پوکی استخوان به طور مستقیم علائمی ایجاد نکند، باز هم ممکن است متوجه تغییراتی در بدن خود شوید به این معنی که استخوان های شما قدرت یا تراکم خود را از دست داده اند. این علائم هشدار دهنده پوکی استخوان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• از دست دادن 2.5 سانتیمتر یا بیشتر از قد خود.
• تغییر در وضعیت طبیعی بدن شما (قوز کردن یا خم شدن زیاد به سمت جلو).
• تنگی نفس (اگر دیسک های ستون فقرات آنقدری فشرده شده باشند که ظرفیت ریه شما کاهش یابد).
• کمردرد (درد در ستون فقرات کمری).

ممکن است مشاهده تغییرات در ظاهر فیزیکی خود سخت باشد. یکی از نزدیکان ممکن است تغییرات بیشتری را در بدن شما ببیند (به خصوص قد یا وضعیت بدن). مردم گاهی در مورد «کوچک شدن» افراد مسن با افزایش سن شوخی می‌کنند، اما این می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که باید برای آزمایش تراکم استخوان به پزشک مراجعه کرد.

بیماری پوکی استخوان

علت پوکی استخوان

در موارد زیر خطر استئوپروز یا پوکی استخوان افزایش می یابد:

1. جنسیت زن
2. سابقه خانوادگی پوکی استخوان
3. سفید پوست بودن
4. لاغری
5. کوتاه قدی
6. یائسگی زودرس
7. دریافت پایین کلسیم
8. عدم تحرک
9. سیگار
10. مصرف بیش از دو نوشیدنی در روز
11. مصرف كورتون بمدت طولانب
12. مصرف طولانی مدت داروهای ضدتشنج
13. پركاری تيروئيد
14. مصرف مقادیر بسیار بالای پروتئین حیوانی
15. مصرف مداوم آنتی اسیدها
16. مصرف بیش از 2 فنجان قهوه در روز
17. سرب موجود درهوای آلوده‌
18. مصرف خوراکی‌هایی هم‌چون شکر و مواد خوراکی قنددار مانند نوشابه‌ها و شیرینی‌

تشخيص بیماری پوكي استخوان

پزشک ارتوپد معمولاً بررسی وضعیت بیماری را با توجه به تاریخچه بیمار شروع می کند. برای تشخیص این بیماری اغلب از آزمایش خون برای تعیین سطح کلسیم، فسفر، ویتامین دی (D)، تستسترون، و عملکرد تیروئید و کلیه استافده می شود.
پزشک ارتوپد ممکن است از یک آزمایش خاص به نام آزمایش سنجش تراکم استخوان برای اندازه گیری تراکم استخوانی در بخش های مختلف بدن استفاده کند.

آزمایش تعیین سطح تراکم مواد معدنی استخوانی می تواند به شناسایی ابتلا به پوکی استخوان قبل از ایجاد شکستگی کمک کند و امکان ایجاد شکستگی های بعدی استخوان را پیش بینی نماید.

روش های درمان بیماری پوكی استخوان

رژیم غذایی افراد مبتلا به بیماری پوکی استخوان حتی در مواقعی که فرد از دارو برای کمک به آهسته کردن فرآیند از بین رفتن استخوان و پیش گیری از شکستگی آن استفاده می کند، از اهمیت خاصی برخوردار است. کلسیم نقش کلیدی در حفظ سلامت استخوان ها دارد.

به همین خاطر استفاده از مکمل های غذایی برای تامین سطح کلسیم مورد نیاز بدن می تواند یک روش مناسب برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان باشد. به هر حال بهترین روش برای تامین کلسیم از طریق مواد غذایی سرشار از کلسیم می باشد شامل :

1. محصولات لبنی کم چرب همچون شیر یا پنیر
2. ماهی ساردین کنسرو شده در روغن
3. آب میوه های حاوی کلسیم و سایر مواد غذایی مانند آن
4. سبزيجات دارای برگ سبز تیره
5. ویتامین دی (D) می تواند به بدن در استفاده از کلسیم به دست آمده از مواد غذایی کمک موثر نماید. بهترین منبع ویتامین دی (D) نور طبیعی خورشید است و قرار گرفتن به مدت 15 دقیقه در معرض نور خورشید بدون استفاده از کرم های ضد آفتاب، می تواند نیاز روزمره شما به این ویتامین را بر طرف نماید.

بیماری پوکی استخوان

سایر انتخاب های قابل استفاده در این حالت به شرح زیر هستند:

1. مصرف ماهی سالمون، تون، قباد، ساردین
2. تخم مرغ
3. محصولات لبنی غنی شده مثل شیر
4. انجام فعالیت های حرکتی و ورزش می تواند تاثیر قابل توجه بر بهبود علائم بیماری داشته باشد.
5. فيزيوتراپی
6. روش درمان جایگزینی هورمون (HRT) یا جایگزینی هورمون استروژن (ERT) می تواند برای تعداد زیادی از زنان در دوران پس از یائسگی یا افرادی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به پوکی استخوان هستند، مفید و موثر باشد
7. داروی آلندرونات می تواند برای توقف فرآیند از بین رفتن استخوان مورد استفاده قرار گیرد.

در پايان؛ نوع رژیم غذایی و سبک زندگی هر شخص، روی کیفیت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان و آرتروز زانو تأثیر دارد. آگاهی از اصول تغذیه سالم و غنی از کلسیم و ویتامین D، به شما کمک می کند غذاهای سالم تری برای مصرف روزانه خود انتخاب کنید.