بيماری پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) وضعیتی اسکلتی است که باعث ضعیف شدن استخوان ها و ظریف و شکننده شدن آنها می شود. پداخل استخوان شبیه لانه زنبور است. پوکی استخوان باعث می شود این فاصله "لانه زنبوری" افزایش یابد و در نتیجه قدرت و تراکم از بین برود.
امروزه بیماری پوکی استخوان به دلیل مصرف مواد غذایی نامناسب و سبک زندگی نادرست ، در افراد زیادی در سنین مختلف ایجاد می شود.
استخوان دارای بافت زنده ای است که منظم بازسازی می شود. بافت های استخوانی قدیمی از بین می روند و بافت های جدید استخوانی جانشین آنها می شوند. استخوان انسان در کودکی ویژگی ارتجاعی و تحمل فشار بالاتری دارد و در طی زمان و افزایش سن، سفت و محکم میشود. این مساله در 20 سالگی، به حد بالای خود میرسد و بین 20 تا 35 سالگی، مقاومت استخوان به همان قوت باقی میماند.
جریان استخوان سازی در بدن از زمان تولد شروع می شود و به طور متوسط تا حدود 35- 30 سالگی ادامه دارد و از آن پس، رو به کم شدن می رود و در نتیجه بافت استخوانی نازک تر و ضعیفتر می گردد.
دكتر سيد عليرضا امين جواهری ، جراح و متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحی زانو و لگن از سوئیس هستند . شما عزیزان می توانید، برای كسب اطلاعات بيشتر و معاينه حضوری با دکتر ، از راه های زیر اقدام کنید:
شماره تماس: 71062400 - 09334131004
کانال اینستاگرام
علائم پوکی استخوان
پوکی استخوان مانند بسیاری از بیماری های دیگر علائمی ندارد. به همین دلیل است که متخصصین آن را یک بیماری خاموش می نامند.
چیزی را احساس نخواهید کرد که نشان دهنده پوکی استخوان باشد. سردرد، تب یا معده درد نخواهید داشت که باعث شود متوجه شوید چیزی در بدن شما مشکل دارد.
رایج ترین «علامت» آن شکستن ناگهانی استخوان است، به خصوص پس از یک زمین خوردن کوچک یا تصادف جزئی که در حالت عادی آسیبی به شما نمی رساند.
هرچقدر هم که پوکی استخوان به طور مستقیم علائمی ایجاد نکند، باز هم ممکن است متوجه تغییراتی در بدن خود شوید به این معنی که استخوان های شما قدرت یا تراکم خود را از دست داده اند. این علائم هشدار دهنده پوکی استخوان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن 2.5 سانتیمتر یا بیشتر از قد خود.
- تغییر در وضعیت طبیعی بدن شما (قوز کردن یا خم شدن زیاد به سمت جلو).
- تنگی نفس (اگر دیسک های ستون فقرات آنقدری فشرده شده باشند که ظرفیت ریه شما کاهش یابد).
- کمردرد (درد در ستون فقرات کمری).
ممکن است مشاهده تغییرات در ظاهر فیزیکی خود سخت باشد. یکی از نزدیکان ممکن است تغییرات بیشتری را در بدن شما ببیند (به خصوص قد یا وضعیت بدن). مردم گاهی در مورد «کوچک شدن» افراد مسن با افزایش سن شوخی میکنند، اما این میتواند نشانهای از این باشد که باید برای آزمایش تراکم استخوان به پزشک مراجعه کرد.
بیماری پوکی استخوان
علت پوکی استخوان
در موارد زیر خطر استئوپروز یا پوکی استخوان افزایش می یابد:
- جنسیت زن
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- سفید پوست بودن
- لاغری
- کوتاه قدی
- یائسگی زودرس
- دریافت پایین کلسیم
- عدم تحرک
- سیگار
- مصرف بیش از دو نوشیدنی در روز
- مصرف كورتون بمدت طولانب
- مصرف طولانی مدت داروهای ضدتشنج
- پركاری تيروئيد
- مصرف مقادیر بسیار بالای پروتئین حیوانی
- مصرف مداوم آنتی اسیدها
- مصرف بیش از 2 فنجان قهوه در روز
- سرب موجود درهوای آلوده
- مصرف خوراکیهایی همچون شکر و مواد خوراکی قنددار مانند نوشابهها و شیرینی
برای اطلاعات بیشتر ، مطلب عوامل خطر و علت های ایجاد پوکی استخوان را مزالعه نمایید.
تشخيص بیماری پوكي استخوان
برای تشخیص استئوپرز پزشک ارتوپد معمولاً بررسی وضعیت بیماری را با توجه به تاریخچه بیمار شروع می کند. برای تشخیص این بیماری اغلب از آزمایش خون برای تعیین سطح کلسیم، فسفر، ویتامین دی (D)، تستسترون، و عملکرد تیروئید و کلیه استافده می شود.
پزشک ارتوپد ممکن است از یک آزمایش خاص به نام آزمایش سنجش تراکم استخوان برای اندازه گیری تراکم استخوانی در بخش های مختلف بدن استفاده کند.
آزمایش تعیین سطح تراکم مواد معدنی استخوانی می تواند به شناسایی ابتلا به پوکی استخوان قبل از ایجاد شکستگی کمک کند و امکان ایجاد شکستگی های بعدی استخوان را پیش بینی نماید.
روش های درمان بیماری پوكی استخوان
پزشک ترکیبی از درمانها را تجویز می کند که به کند کردن فرآیند از دست رفتن استخوان و تقویت بافت استخوانی موجود کمک میکند. مهمترین قسمت در درمان پوکی استخوان پیشگیری از شکستگی استخوانها است.
رایجترین درمانهای پوکی استخوان عبارتند از:
ورزش: ورزش منظم میتواند استخوانها (و تمام بافتهای متصل به آنها مانند عضلات، تاندونها و رباطها) را تقویت کند. ورزشهایی را که وزن بدن را تحمل میکنند، برای تقویت عضلات و تمرین تعادل پیشنهاد می شوند. تمریناتی که بدن شما را مجبور میکنند با جاذبه زمین مقابله کند، مانند پیادهروی، یوگا، پیلاتس و تایچی، میتوانند قدرت و تعادل شما را بدون وارد آوردن فشار زیاد به استخوانهایتان بهبود دهند. میتوانید برای اطلاع از تمرینات و حرکات مناسب برای خود با فیزیوتراپیست مشورت کنید.
مکملهای ویتامین و مواد معدنی: ممکن است به مکملهای کلسیم یا ویتامین D نیاز داشته باشید که میتوانند بدون نسخه یا با نسخه پزشک استفاده شوند. پزشک شما به شما خواهد گفت که کدام نوع مکملها را نیاز دارید، چقدر باید آنها را مصرف کنید و دوز مناسب شما چه میزان است.
داروهای پوکی استخوان: پزشک به شما می گوید که کدام داروها برای شما و بدنتان بهترین اثر را دارند. برخی از رایجترین داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می شوند شامل درمانیهای هورمونی مانند استروژن یا تستوسترون جایگزین و بیسفوسفوناتها هستند. افرادی که پوکی استخوان شدید دارند یا در معرض خطر بالای شکستگی هستند ممکن است نیاز به داروهایی مانند آنالوگهای هورمون پاراتیروئید (PTH)، دنوزوماب و روموزوزوماب داشته باشند. این داروها معمولاً به صورت تزریقی تجویز میشوند.
چگونه می توانم خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش داد؟
ورزش و اطمینان از دریافت کلسیم و ویتامین D کافی در رژیم غذایی، معمولاً تمام چیزی است که برای جلوگیری از پوکی استخوان نیاز دارید.
همچنین نکات ایمنی عمومی زیر را برای کاهش خطر آسیب دیدگی انجام دهید:
- همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید.
- برای تمام فعالیت ها و ورزش ها از تجهیزات محفاظتی مناسب استفاده کنید.
- خانه و محل کارتان را از وسایلی که ممکن است باعث سر خوردن شوند، خالی کنید.
- برای برداشتن اشیا در خانه همیشه از ابزار یا تجهیزات مناسب استفاده کنید. هرگز روی صندلی، میز یا کابینت نایستید.
- یک برنامه غذایی و ورزشی مفید را دنبال کنید.
- اگر در راه رفتن مشکل دارید یا خطر سقوط دارید از عصا یا واکر استفاده کنید.
زندگی با پوکی استخوان
چطور از خودم مراقبت کنم؟
پیروی از یک برنامه غذایی و ورزشی مفید به شما کمک می کند تا سلامت استخوان (و به طور کلی) خود را حفظ کنید. برای معاینات منظم به پزشک متخصص مراجعه کنید. آنها می توانند هر گونه مشکل یا علائمی که روی استخوان های شما تأثیر می گذارد را در اسرع وقت شناسایی کنند.
اگر بالای 65 سال دارید یا سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید، در مورد آزمایش تراکم استخوان با پزشک خود صحبت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بدن خود که ممکن است علائم هشدار دهنده پوکی استخوان باشد، به پزشک متخصص در درمان پوکی استخوان مراجعه کنید. در مورد علائم دیگری که دارید با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر درد استخوان یا مشکل در حرکت دارید.
چه زمانی به اورژانس مراجعه کنم؟
اگر فکر می کنید استخوانتان شکسته است یا هر یک از علائم زیر را تجربه کردید به اورژانس مراجعه کنید:
- درد شدید
- عدم امکان حرکت دادن بخشی از بدن
- تفاوت قابل توجه قسمتی از بدن شما از نظر ظاهری یا خارج شدن آن از محل معمول خود
- مشاهده استخوان از روی پوست
- تورم
- کبودی جدیدی که همزمان با هر یک از این علائم ظاهر شود
چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
خطر ابتلا به پوکی استخوان در من چقدر است؟
هر چند وقت یک بار به آزمایش تراکم استخوان نیاز دارم؟
به چه درمان هایی نیاز دارم؟
چه ورزش هایی را می توانم برای کمک به تقویت استخوان هایم انجام دهم؟
آیا به فیزیوتراپی نیاز دارم؟
در صورت ابتلا چه کارهایی در خانه انجام دهم؟
اگر پوکی استخوان شما تشخیص داده شود، باید کارهایی را برای کاهش احتمال زمین خوردن خود انجام دهید، مانند حذف خطرات از خانه و انجام منظم آزمایش های بینایی و شنوایی.
برای کمک به بهبودی از شکستگی، می توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- داروهای مسکن
- درمان های سرد و گرم، مانند حمام گرم و پکهای سرد
- تکنیک های آرام سازی و راه های دیگر برای کاهش درد
- اگر نگران زندگی طولانی مدت با این بیماری هستید با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند به هر سوالی که دارید پاسخ دهند.
امید به زندگی افراد مبتلا به پوکی استخوان چقدر است؟
پوکی استخوان به خودی خود کشنده نیست و امید به زندگی شما (مدت زمانی که زندگی خواهید کرد) را تغییر نخواهد داد. اما می تواند احتمال شکستگی استخوان را افزایش دهد (و خطر شکستگی های شدیدتر یا عوارض ناشی از شکستگی را افزایش دهد). برخی از مطالعات نشان دادهاند که شکستگیهای لگن در بزرگسالان بالای 65 سال منجر به کاهش تحرک و مرگ زودرس میشود.
دریافت مراقبت تخصصی
ممکن است استخوانهای شما شکننده شوند، اما تشخیص پوکی استخوان به این معنا نیست که نمیتوانید به تفریحات زندگیتان ادامه دهید. دکتر امین جواهری اینجاست تا به شما کمک کند. جهت دریافت نوبت ویزیت با شماره های مطب تماس حاصل فرمایید.