یک زانوی سالم قادر است همواره فعالیت های مختلفی را انجام دهد. اما در برخی مواقع شما دردی را در زانوی خود احساس می کنید که باعث می شود نتوانید به درستی به فعالیت های روزمره بپردازد.
رگ به رگ شدن زانو از این دست اختلالات می باشد که شما را از انجام فعالیت های روزمره خود باز می دارد؛ زیرا با اینکه این عارضه یک مشکل جدی نیست اما منجر به محدود شدن دامنه حرکتی، درد و بی ثباتی می شود.
عارضه رگ به رگ شدن زانو مشکلی است که به دلیل کشیدگی و پیچ خوردگی رباط ها رخ می دهد؛ به طور کلی می توان اینگونه گفت که حرکت هایی که برای زانو غیر طبیعی هستند؛ این حرکات بیشتر در ورزش مشاهده می شوند عامل اصلی بروز رگ به رگ شدن زانو هستند.
البته عوامل دیگری نظیر وارد شدن ضربه مستقیم به زانو نیز در بروز این عارضه دخیل هستند که در این مقاله به طور مفصل به بررسی علائم، علت و راههای درمان عارضه رگ به رگ شدن زانو پرداخته ایم.
رگ به رگ شدن زانو چیست؟
به آسیب دیدن رباط های زانو و لیگمان های اطراف مفصل زانو به دلیل قرار گرفتن مفصل زانو در وضعیت نامناسب، رگ به رگ شدن زانو می گویند. زمانی که یک اندامی همچون زانو در وضعیت نامناسبی قرار دارد، ممکن است رباط ها اطراف آن تحت فشار و کشش مضاعف قرار بگیرند. این کشش ها موجب آسیب دیدن رباط ها و بروز پارگی های جزئی در زانو می شود که در این حالت گفته می شود؛ عارضه رگ به رگ شدن زانو رخ داده است.
رباط ها در مفصل زانو نقش کنترل حرکت زانو را برعهده دارند. منظور از رباط ها در این جمله بدین معناست که زانو فقط یک رباط ندارد بلکه مجموع دو جفت یا همان چهار رباط به تنظیم و کنترل فعالیت های زانو می پردازند.
بدین صورت که دو جفت رباط در داخل مفصل زانو قرار دارد که به رباط های صلیبی قدامی و خلفی معروف هستند که این رباط ها حرکت زانو را به سمت جلو و عقب کنترل می کنند و دو رباط دیگر یعنی رباط های طرفی که حرکت زانو به سمت چپ و راست را کنترل می کند.
رگ به رگ شدن زانو عارضه ای شایع در ورزشکاران و افرادی که حرکات پرشی انجام می دهند؛ می باشد. با اینکه این عارضه در ورزشکاران بیشتر در قوزک پا مشاهده می شود اما شیوع آن در مفصل زانو نیز کم نیست؛ خصوصا در افرادی که حرکات پرشی دارند و به یکباره فرود می آیند و یا فوتبالیست هایی که به یکباره تغییر وضعیت می دهند؛ بسیار شایع می باشد.
علائم رگ به رگ شدن زانو
عارضه رگ به رگ شدن زانو بر تمامیه اجزای زانو تاثیر می گذارد. البته بر حسب اینکه کدام رباط زانو آسیب دیده است نوع علائم متفاوت است.
برای مثال در صورتی که رباط های طرفی زانو دچار کشیدگی و رگ به رگ شدن شوند در این حالت بیمار به دردشدید در کنار زانو دچار می شود و برخلاف آن یعنی زمانی که رباط های صلیبی زانو دچار کشیدگی شوند در این حالت فرد به درد شدید در ناحیه جلویی و پشتی زانو دچار می شود.
به طور کلی علائم رگ به رگ شدن زانو شامل:
- احساس درد شدید در ناحیه کناری زانو
- احساس درد در ناحیه جلویی و پشتی زانو
- متورم و گرم شدن زانو
- سفت و خشک شدن زانو
- احساس سوزش در ناحیه زانو
عارضه رگ به رگ شدن، علاوه بر رباط ها فشار زیادی به ماهیچه ها و عضلات زانو وارد می کند از این رو ممکن است برخی افراد به علائمی دیگر نظیر:
- اسپاسم گرفتگی عضلانی زانو
- کم شدن دامنه حرکتی زانو
- حساسیت به لمس در ناحیه آسیب دیده
- شنیده شدن صدای تق تق در زانو
- کبودی یا کوفتگی زانو ( این امر نشان دهنده خونریزی در زانو می باشد)
علت رگ به رگ شدن زانو
بیشترین رگ به رگ شدگی در مچ پا اتفاق می افتد. اما سایر بافت ها از جمله زانو نیز دچار رگ به رگ شدگی و پیچ خوردگی می شوند. رگ به رگ شدن عموما در طول فعالیت های فیزیکی اتفاق می افتد؛ فعالیت هایی که در حال انجام آن فرد باید زانوی خود را به طور مداوم تغییر وضعیت دهد.
- چرخش سریع زانو
- فرود آمدن به یکباره و سریع بروری زمین
- مکث کردن به یکباره در هنگام دویدن
- تغییر مسیر دادن به یکباره در هنگام دویدن
- صاف کردن یا دراز کردن بیش از حد زانو
- وارد شدن ضربه مستقیم به قسمت جلویی یا پشتی زانو
- آسیب دیدن زانو در هنگام زمین خوردن یا لیز خوردن
- انجام دادن برخی حرکات اشتباه به صورت مکرر و طولانی مدت
پس با این علت هایی که برای رگ به رگ شدن زانو ذکر شد؛ فعالیت های ورزشی یکی از اصلی ترین فعالیت های هستند که باعث رگ به رگ شدن زانو می شوند و دلیل اصلی آن به خاطر فشاری است که در حین انجام این فعالیت ها بر روی زانو وارد می شود.
البته لزوما فعالیت های ورزشی باعث پیچ خوردگی یا رگ به رگ شدن نمی شوند و بلکه ممکن است فردی در خانه به دلیل انجام یک حرکت نامناسبت به این عارضه دچار شود.
اغلب ورزشکاران به دلیل آگاهی داشتن نسبت به این موضوع همواره عضلات پاهای خود قوی و منعطف پذیر نگه می دارند. از این رو عموما این عارضه در ورزشکارانی که عضلات و مفصل زانوی ضعیفی دارند؛ اتفاق می افتد.
درمان رگ به رگ شدن زانو
در صورتی که دچار رگ به رگ شدگی خفیف تا متوسط شدید؛ می توانید با کمک راهکارهای خانگی و محافظه کارانه به درمان این عارضه بپردازد. این روش در کاهش درد و بازیابی ناحیه آسیب دیده بسیار موثر هستند. برای کمک به بهبودی می توانید چنین کارهایی را انجام دهید:
استراحت کردن
هنگامی که شما دچار رگ به رگ شدن می شوید؛ بهتر است هر چه زودتر از انجام فعالیتی که باعث بروز درد شده است دست بکشید و استراحت کنید. معمولاً در مواردی که رگ به رگ شدن زانو خفیف است 2 تا 3 روز استراحت برای بهبود آن کافی است. بهتر است تا بهبودی کامل از انجام فعالیت هایی نظیر پیاده روی و کارهایی که فشار زیادی را به زانوی شما وارد می کند خودداری کنید.
استفاده از یخ
استفاده از کیسه یخ بر روی زانوی رگ به رگ شده ممکن است به کم شدن تورم، درد و قرمزی کمک نماید به این دلیل که عروق خونی تنگ میشوند. کیسه یخ را میتوان به مدت 15 تا 20 دقیقه و در حدود 3 تا 4 مرتبه در روز بر روی ناحیه آسیب دیده بکار برد. این درمان میتواند تا زمانی که درد از بین رود، 3 تا 4 روز بکار برده شود.
بالا نگه داشتن پا
بالا نگه داشتن پا باعث به جریان افتادن خون و کاهش ورم حاصل از رگ به رگ شدگی زانو می شود. توجه نمایید در هنگام استراحت و دراز کشیدن، پاها نباید پایین تر از سطح بدن قرار بگیرد پایین قرارگرفتن عضو بدن باعث تجمع مایع اضافی در زانو می شود که همین عامل درد و علائم بیماری را شدیدتر می کند.
فشرده کردن مفصل زانو
شما می توانید با فشرده کردن زانو، از حرکت کردن عضو آسیب دیده پیشگیری کنید. برای انجام این کار می توانید از بانداژ یا هر وسیله دیگری که به کمک آن می توانید مفصل زانو را ببندید استفاده کنید. می توانید در ابتدا از باند های کشی استفاده کنید. زمانی که ورم عضو آسیب دیده بهتر شد، می توانید از باند های معمولی استفاده کنید.
همچنین نباید باند را بیش از حد سفت و یا شل بست. به عبارت دیگر، بایستی در وضعیتی راحت بسته شود.
عموما عارضه رگ به رگ شدن زانو با کمک درمان های محافظه کارانه تسکین می یابد اما در صورتی که شدت آسیب دیدگی و رگ به رگ شدن زانو زیاد باشد؛ برای تشخیص علت درد خود و درمان سریعتر بیماری هر چه سریعتر باید به یک متخصص یا جراح ارتوپد مراجعه کنید.
پیشگیری از رگ به رگ شدن زانو
وقوع عارضه رگ به رگ شدن نه تنها باعث درد و ناراحتی در زانو می شود بلکه بر دیگر نواحی زانو و اطراف آن نیز تاثیر می گذارد به همین منظور پیشگیری از این عارضه خصوصا بر ورزشکاران بسیار اهمیت دارد. برای پیشگیری از رگ به رگ شدن زانو در وهله اول باید به تغییر شیوه زندگی خود بپردازید. از جمله کارهای که برای پیشگیری از آسیب دیدگی و رگ به رگ شدن زانو باید انجام شوید شامل موارد زیر میباشد:
- متعادل نگه داشتن وزن بدن و داشتن وزن مناسب
- رعایت احتیاط لازم به منظور پیشگیری از لیز خوردن یا زمین خوردن
- داشتن برنامه منظم ورزشی برای قوی نگه داشتن عضلات و ماهیچه های بدن
- داشتن برنامه غذایی مناسب برای تقویت عضلات