آسیب و پارگی رباط صلیبی زانو - علائم، درمان و ترمیم

پارگی رباط صلیبی چگونه ایجاد می شود؟

پارگی رباط صلیبی یکی از شایع ترین آسیب های ورزشی در ورزشکاران است که عموما به دنبال ورزش های سنگینی همچون فوتبال، بسکتبال رخ می دهد.

قبل از هر چیزی برای آشنایی کامل با این نوع آسیب دیدگی رباط زانو کمی به آناتومی مفصل زانو می پردازیم.

مفصل زانو یکی از بزرگترین مفصل های بدن است که در اطراف این مفصل چهار رباط قرار دارد که مانند یک طناب محکمی دورتا دور مفصل زانو را پوشانده و استخوان ران را به مفصل زانو سپس به استخوان ساق متصل می کند.

رباط ها در مفصل زانو شامل دو رباط طرفی و صلیبی هستند که رباط های طرفی یا متقاطع از جمله رباط هایی هستند که در قسمت داخلی و خارجی زانو قرار گرفته اند و رباط های صلیبی در ناحیه پشتی و جلویی زانو قرار دارند.

از آنجایی که رباط صلیبی قدامی در ناحیه جلویی زانو قرار دارد از این رو تقریبا نیمی از آسیب دیدگی رباط زانو مربوط به پارگی رباط صلیبی قدامی است البته عوامل مختلفی در بروز این عارضه دخیل هستند که از شایع ترین آنها می توان به این موارد اشاره کرد:

• چرخیدن ناگهانی سریع پا
• وارد شدن مستقیم ضربه شدید به مفصل زانو
• سقوط از ارتفاع و برخورد ناگهانی مفصل به زمین
• تصادفات رانندگی و ضربه به زانو
• دویدن و کم کردن سرعت پس از دویدن

علائمی که نشان دهنده پاره شدن رباط صلیبی است

برای بررسی علائم پارگی رباط صلیبی ابتدا باید با انواع و درجه بندی پارگی رباط آشنا شوید زیرا نوع علائم بستگی به این عوامل دارد.

به طور کلی آسیب دیدگی رباط صلیبی به سه درجه مختلف تقسیم می کنند که شامل:

پارگی خفیف رباط صلیبی

در این نوع آسیب دیدگی، پارگی خفیفی در رباط های زانو ایجاد می شود. در این مرحله از آسیب دیدگی هنوز خونریزی در محل مفصل ایجاد نشده و پایداری مفصل نیز سست نشده است.

پارگی متوسط رباط صلیبی

در این مرحله از پارگی، پارگی نیمه و ناقصی در رباط ها ایجاد می شود و مفصل زانو تاحدودی ثبات خود را از دست می دهند.

پارگی شدید و حاد رباط صلیبی

در این مرحله از آسیب دیدگی رباطها، رشته های تشکیل دهنده رباط به طور کامل از هم جدا می شود و پارگی کاملی در مفصل رخ می دهد.

پارگی خفیف رباط مشکل جدی را ایجاد نمی کند و در اغلب موراد خود به خود بهبود می یابد اما پاره شدن کامل رباط صلیبی با دردها و مشکلات زیادی همراه است در هنگام پارگی بیمار به چنین علائمی دچار می شود:

• درد کنار زانو
•  شنیدن صداهای غیرطبیعی در زانو
•  متورم شدن زانو طی دو الی سه ساعت بعد از آسیب دیدگی
•  کم شدن دامنه حرکتی بیمار و در موراد شدید تر عدم توانایی راه رفتن
•  احساس خالی شدن در ناحیه زانو و عدم پایداری در مفصل

درمان پارگی رباط صلیبی با فیزیوتراپی

پارگی رباط صلیبی یکی از رایج ترین آسیب های زانو است که سالیانه حدود 150000نفر به این عارضه دچار می شوند.

ولی خبر خوشحال کننده اینکه بیش از هشتاد درصد این افراد بدون نیاز به جراحی بهبود می یابند.

شاید در خبرها زیاد شنیده باشید که ورزشکاری در زمین مسابقه دچار پارگی رباط صلیبی شده است و دیگر قادر نیست به فعالیت های ورزشی خود ادامه دهد. این خبر ناراحت کننده ترین مشکلی است که برای یک ورزشکار رخ می دهد.

فیزیوتراپی زانو یکی از روش های موثر در درمان و تسکین علائم پارگی رباط صلیبی است که با تاثیری که در ترمیم آسیب دیدگی دارد باعث تسکین درد می شود.

برای اینکه بدانید برای درمان پارگی رباط صلیبی نیاز به فیزیوتراپی دارد یا خیر. باید تحت نظر پزشک متخصص ارتوپد قرار بگیرید.

زیرا پزشک متخصص با توجه به شدت پارگی رباط تشخیص می دهد شما به فیزیوتراپی احتیاج دارید یا با عمل شوید.

در مورادی که برای درمان پارگی رباط صلیبی به جراحی نیازی نباشد در این صورت متخصص فیزیوتراپی با آموزش حرکات ورزشی، ماساژ درمانی، تحریک الکتریکی، لیزردرمانی به ترمیم پارگی می پردازد.

ورزش های پارگی رباط صلیبی با توجه به شدت، نوع و زمان آسیب متنوع است. اما با این وجود ما برای آشنایی شما به معرفی برخی از این حرکات می پردازیم؛ از بهترین ورزش ها برای درمان درد زانو ناشی از پارگی رباط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حرکت پل زدن
• حرکت پل با پای به سمت بالا
• بالا بردن مستقیم پا در حالت خوابیده
• حرکت خیزش بلند رباط صلیبی
• انقباص عضلات پشت ران در حالت نشسته

البته بیمارانی که برای درمان پارگی رباط صلیبی تحت جراحی قرار می گیرند؛ هم قبل و هم بعد از جراحی نیز نیاز به دوره های فیزیوتراپی برای تقویت عضلات دارند.

ترمیم و بازسازی رباط صلیبی با جراحی

کاملا مسلما است رباطی که به طور کامل از هم گسسته و پاره شده است را با تمرین های ورزشی و درمان های ساده خانگی ترمیم کرد. از این رو در این شرایط تنها راه درمان پارگی رباط صلیبی انجام عمل جراحی بازسازی پارگی رباط صلیبی است.

نحوه انجام جراحی برای درمان بازسازی رباط صلیبی بدین صورت انجام میشود که جراح ارتوپد، تکه ای از تاندون سالم را با رباط آسیب دیده جایگزین می کند. البته در برخی موارد ممکن است پزشک از دیگر نواحی به غیر تاندون همچون کشکک، و ماهیچه ها نیز برای جایگزینی و بازسازی استفاده کند.

به تکه تاندون یا هر عضو سالم زانو که جهت جایگزین کردن با رباط آسیب دیده استفاده می شود، اتوگرافت می گویند.

دو نوع گرافت برای بازسازی و ترمیم رباط های صلیبی وجود دارد که جراح ارتوپد با توجه به شرایط بدنی، سن بیمار از هر یک از این گرافت ها برای بازسازی استفاده می کند. این گرافت ها شامل:

گرفتن اتوگرافت از تاندون های زانو برای بازسازی پارگی رباط صلیبی

اتوگرافت

در این روش از بافت های بدن خود بیمار برای ترمیم و بازسازی استفاده می شود. میزان موفقیت آمیز بودن این جراحی بسیار بالاست و در دو گروه سنی جوانان و سالمندان میتوان از این روش استفاده کرد.

آلو گرافت

در این روش بازسازی از بافت جسد برای پیوند زدن و ترمیم رباط های آسیب دیده استفاده می شود. گرافت از نوع آلوگرافت از نواحی مختلف یک فرد فوت شده گرفته می شود.