لق زدن زانو - علت و راه های درمان

آیا لق زدن زانو قابل درمان است؟

در اغلب موارد اصلی ترین، علت لق زدن زانو به دلیل بی ثباتی و ناپایداری بر اثر آسیب دیدگی رباط های مفصلی زانو است.

رباط های زانو، استخوان ران را به استخوان تحتانی پا متصل می کندن؛ چهار رباط اصلی در زانو وجود دارد که آنها همانند طنابهای محکمی استخوان های زانو را ثابت نگه می دارند.

دو رباط در اطراف زانو وجود دارد که حرکت زانو را کنترل کرده و آنها در برابر چرخش ها و حرکت ها غیرعادی محکم می کند. دو رباط دیگر که به رباط های متقاطع معروف هستند حرکت رو به جلو یا عقب زانو را کنترل می کند.

به این دلیل که مفصل زانو برای ثبات فقط به همین رباط ها و عضلات اطرافش تکیه دارد، به راحتی آسیب می بیند.

هر گونه تماس مستقیم با زانو یا انقباض شدید عضلات نظیر تغییر مسیر سریع در حین دویدن میتواند باعث آسیب دیدگی رباط زانو شود.

لق زدن زانو یکی از نتایج آسیب دیدگی یا کشیدگی رباط است که این عارضه مشکلات جدی را در بردارد و به دلایل و علت های مختلفی رخ می دهد که ما در این مقاله به بررسی علت های لق زدن زانو می پردازیم.

علائم بی ثباتی و لق زدن زانو چیست؟

رباط ها، طناب های بافتی محکمی هستند که استخوان ها را به یکدیگر متصل می کند. اگر رباط های زانو آسیب ببیند تمامی اجزای بدن در معرض ناپایداری و سستی قرار می گیرد.

زمانی که رباط ها آسیب ببیند؛ و زانو دچار لقی شود در این صورت بیمار به علائمی همچون:

• احساس شلی در ساختار زانو
• قفل شدن زانو
• عدم توانایی خم و راست کردن زانو
• تورم و متورم شدن زانو
• شنیدن صدای تق تق در زانو که  حس شکستگی مفصل به بیمار دست می دهد. 

علت بی ثباتی و لق زدن زانو چیست؟

آسیب دیدن رباط ها اصلی ترین علت بی ثباتی و لق زدن زانو است و زمانی رخ می دهد که زانو به دلیل قرار گرفتن در وضعیت مناسب تحت فشار قرار بگیرند. آسیب دیدگی رباط ها دارای انواع مختلفی است که این آسیب دیدگی را به چهار درجه تقسیم می کنند که شامل:

آسیب دیدگی درجه یک

در این نوع آسیب دیدگی رباط های طرفی داخل زانو کمی کشیده شده و خطر آسیب دیدگی شدیدتر رباط را فراهم می کند

آسیب دیدگی درجه دو

در درجه دوم این نوع آسیب دیدگی، بخشی از رباط زانو پاره شده و موجب تورم و کبودی آن ناحیه می شود. در این حالت حرکت دادن مفصل زانو دردناک خواهد بود.

آسیب دیدگی درجه سه

در این نوع آسیب دیدگی، رباط ها به طور کامل پاره می شوند و این پارگی موجب تورم و خونریزی در پوست می شود. نتیجه این نوع آسیب دیدگی، ناپایداری شدن مفصل زانو است.

همچنین آسیب دیدگی رباط ها و لق زدن زانو را برحسب محل وقوع آن به سه دسته تقسیم می کنند. که این آسیب ها دیدگی شامل:

آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی

به رباط متقاطع جلویی زانو، رباط صلیبی قدامی گفته می شود. این رباط ها از جمله رباطهایی هستند که به هنگام فعالیتهای شدید آسیب میبیند.

پارگی رباط متقاطع جلویی شایع ترین رباط ای است که در ورزشکاران آسیب می بیند. آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی زمانی موجب لق زدن زانو می شود که نیروی اعمال شده به زانو خیلی زیاد باشد، در این حالت احتمال پارگی مینیسک داخلی وجود دارد.

آسیب دیدگی رباط طرفی داخل زانو

رباط طرفی داخلی زانو یکی از رباط های زانو است که در ناحیه داخلی زانو قرار دارد و استخوان ران در سطح داخلی به استخوان درشت نی در سطح داخلی را به هم متصل می کند. این رباط یکی از چهار رباط اصلی زانو است که در پایدار ماندن مفصل زانو موثر است.

از آنجایی که رباط داخلی زانو جلوی باز شدن زانو از سمت داخل را میگیرد، این رباط غالبا زمانی دچار آسیب دیدگی می شود که ضربه ای از سمت خارج به زانو وارد شود و زانو را به سمت داخل منحرف شود.

طی این ضربات، زانو از سمت خارج فشرده و از سمت داخل باز میشود و اگر رباط داخلی زانو بیش از توانش دچار کشیدگی شود، احتمال پارگی و آسیب دیدگی آن وجود دارد. این مکانیسم آسیب دیدگی رباط داخلی زانو در فوتبال شایع است.

آسیب دیدگی رباط صلیبی خلفی زانو

رباط متقاطع خلفی یا رباط صلیبی در وسط مفصل زانو قرار گرفته است و مانع از لغزیدن بالای ساق به سمت عقب میشود.

این رباط از استحکام بسیار بالایی برخوردار است و زمانی دچار آسیب دیدگی می شود که نیروی زیادی به آن وارد شد. تصادفات رانندگی، فوتبال و زمین خوردن از جمله عوامل هستند که رباط صلیبی را در معرض فشار و آسیب دیدگی قرار می دهد.

لق زدن زانو بیشتر در بیمارانی همچون:

1-ورزشکارانی که در معرض آسیب های ورزشی قرار دارند.

2-افرادی که در کارهای سخت و سنگین مشغول هستند

3-زنان که در سن یائسگی هستند

4-افراد سالمند و مسنی که غضروف زانو آنها تحلیل رفته است

علت لق زدن زانو بعد از عمل

در اغلب موراد جراحی تعویض مفصل زانو بدون بروز عارضه ای انجام می شود و بیمار پس از آن به راحتی می تواند به فعالیت های خود بپردازد. اما با این حال، از آنجایی که جراحی تعویض مفصل لگن جزو جراحی پرتهاجمی است ممکن است با عوارضی همراه باشد.

حتما بخوانید: عوارض تعویض مفصل لگن چیست؟

همان طور که می دانید در جراحی تعویض مفصل زانو به جای مفصل آسیب دیده یک مفصل مصنوعی جایگذاری می شود تا بدین طریق به درمان آسیب های زانو بپردازد. اما در برخی مواقع مشاهده می شود بعد از جراحی مفصل مصنوعی لق شده و اتصال محکم بین مفصل مصنوعی و استخوان دچار سستی می گردد.

از بین رفتن اتصال محکم بین استخوان و اجزای مفصل مصنوعی یکی از اصلی ترین دلایل لق شدن مفصل مصنوعی بعد از جراحی است؛ که این اتفاق به دلایلی همچون:

استفاده از مفاصل مصنوعی نامرغوب

حاذق نبودن جراح ارتوپد

کارگذاری نامناسب اجزای مفصل مصنوعی در مکان درست

استفاده نادرست از سیمان استخونی در مفاصل سیمانی

ضعیف شدن اتصالات به دلیل فعالیت سلول های ایمنی بدن

از جمله عواملی هستند که باعث لق زدن زانو بعد از عمل می شوند.

در صورت لق شدن زانو بعد از جراحی بیمار مجدد به درد شدید در ناحیه زانو دچار می شود و همچنین در مواردی ممکن است این لق شدگی احتمال شکستگی استخوان زانو را افزایش دهد.

درمان لق زدن زانو

درمان لق زدن زانو بستگی به علت آن دارد؛ جراح ارتوپد بسته به علت لق زدن زانو بهترین استراتژی درمانی را برای بیمار خود در نظر می گیرد.

همچنین در انتخاب بهترین روش درمانی سن بیمار، شرایط بدنی بیمار و شدت آسیب دیدگی رباط ها نیز موثر است و پزشک بر اساس این عوامل از روش های کاهش درد برای درمان لقی زانو بیمار استفاده می کند. از پرکاربردترین روش در درمان لقی زانو می توان به:

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی زانو یکی از مؤثرترین و کم خطرترین روش ها برای درمان انواع دردهای اسکلتی و مفصلی از جمله لق زدن زانو است.

متخصص فیزیوتراپی علاوه بر توصیه به انجام نرمش های ورزشی (که حتماً باید تحت نظر متخصص باشد) ممکن است از روش های دیگری نیز برای رفع علائم خالی کردن زانو استفاده کند که عبارت اند از:

• لیزردرمانی زانو
• ماساژدرمانی
• اوزون تراپی
• تزریق پی آرپی
• آموزش تمرینات ورزشی

محافظت از زانو با بریس

بریس ها با هدف کم کردن فشار و ثابت نگه داشتن زانو تجویز می شوند. پزشک متخصص ارتوپد بسته به شدت عارضه، نوع بریس را انتخاب می کند.

بریس های که عموما برای درمان لقی زانو تجویز می شود جزو بریس های عملکردی هستند که با حمایت از زانو، باعث محافظت و ثابت نگه داشتن زانو میشوند.

جراحی برای درمان لقی زدن زانو

بیمارانی که به درمان های ساده و کم تهاجمی پاسخ ندهند؛ نیاز به عمل جراحی دارند. عمل جراحی برای درمان لق زدن زانو به منظور ترمیم و بازسازی رباط ها انجام می شود.

در صورتی که در اثر آسیب دیدگی رباط ها دیگر اجزای زانو نیز آسیب دیده باشند و یا در مواردی که این آسیب دیدگی همراه با پارگی و کنده شدن تکه استخوانی باشد، ممکن است پزشک ارتوپد تصمیم به استفاده از عمل جراحی بگیرد.

پارگی رباط معمولا با بخیه زدن ساده بهبود نمی یابند. درمان جراحی پارگی رباط را بازسازی مینامند به این علت که جراح ارتوپد بافت دیگری را که معمولا یک لیگامان است از قسمت دیگری از بدن به ناحیه ای که لیگامان بوده است منتقل میکند تا این بافت جایگزین بافت قبلی شده و داربستی برای ترمیم لیگامان شود.

این نوع جراحی های زانو عموما به کمک دستگاه آرتروسکوپ صورت می گیرد.