آرتروز لگن و ران چیست؟ هر آنچه باید از این بیماری بدانید

آرتریت لگن معمولاً آرتروز است، بیماری دژنراتیوی که غضروف مفصل شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ورزش و تغییر سبک زندگی برای مدیریت درد آرتروز و حفظ تحرک شما ضروری است. در مواقعی که این روش ها دیگر کافی نباشند، استفاده از داروها و انجام جراحی می‌توانند کمک کننده باشد.

از آنجا که آرتروز در طول زمان بدتر می شود، بهتر است درمان را هر چه زودتر شروع کنید تا شانس بیشتری برای کاهش تأثیر آن بر زندگی خود داشته باشید. اگرچه هیچ درمان قطعی‌ای برای آرتروز وجود ندارد، گزینه های زیادی وجود دارند که به شما در مدیریت درد و فعال ماندن کمک می کنند.

آرتروز از جمله شایع ترین دلایل تعویض مفصل لگن است.

آرتروز لگن چیست؟

به ساییدگی و تخریب غضروف های مفصل لگن، آرتروز لگن یا ساییدگی مفصل ران گفته می شود. در این بیماری غضروف های مفصلی نازک و خراب می شوند. به دنبال آن استخوان های اطراف مفصل در کنار یکدیگر سابیده شده و باعث بروز دردهایی در مفصل ران و لگن می شوند.

غضروف لایه ای نرم و ارتجاعی است که روی استخوان های مفصل را می پوشاند. غضروف با افزایش سن دیگر آن شادابی و انعطاف جوانی را ندارد و به تدریج چروکیده و نازک می شود. درنتیجه استخوان ها بر روی یکدیگر سابیده می شوند.

عوامل ذیل در بروز این بیماری دخیل هستند:

• جنسیت: معمولا خانم‌ها بین دو تا سه برابر بیشتر از آقایان به آرتروز مفصل لگن و ران مبتلا می‌شوند.
• چاقی: در افراد چاق احتمال ابتلا به بیماری آرتروز مفصل لگن بیشتر است؛ زیرا اضافه وزن فشار زیادی را به مفصل لگن وارد می کند. همین عامل موجب آسیب دیدن غضروف ها می شود.
• ورزش: احتمال ابتلا به بیماری آرتروز مفصل لگن در افرادی که ورزش‌های خاصی نظیر کشتی، بوکس، بیس‌بال، دوچرخه‌ سواری، ژیمناستیک، رقص باله و فوتبال انجام می‌دهند، بیشتر است.

اپیدمیولوژی

در مقیاس جهانی، از سال 1990 تا 2019، میزان بروز آرتروز لگن بر اساس سن از 17.02 در هر 100000 نفر به 18.70 در هر 100000 نفر افزایش یافته است. بار ناشی از آرتروز لگن تقریباً در تمامی کشورها در طول 30 سال گذشته افزایش یافته است، انتظار می‌رود این روند رو به افزایش به دلیل پیر شدن سریع جمعیت جهان ادامه یابد.

• آرتروز شایع‌ترین علت درد لگن در بزرگسالان (بالای 50 سال) است.
• میزان شیوع آرتروز لگن در بزرگسالان از 0.4٪ تا 27٪ متغیر است.
• شیوع گزارش شده آرتروز لگن تنوع زیادی را نشان می‌دهد، به طوری که مردان شیوع بیشتری را در رادیوگرافی نشان می‌دهند.
• خطر ابتلا به آرتروز لگن علامت‌دار در طول زندگی برای مردان 18.5٪ و برای زنان 28.6٪ است. تحقیقات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به آرتروز مفصل ران برای افرادی که تا سن 85 سالگی زندگی می‌کنند، 25٪ است.

علت ایجاد آرتروز لگن و ران چیست؟

آرتروز زمانی اتفاق می‌افتد که غضروفی که انتهای استخوان‌ها را در مفاصل محافظت می‌کند، به تدریج ساییده می‌شود. غضروف یک بافت سفت و لغزنده است که امکان حرکت تقریباً بدون اصطکاک مفصل را فراهم می‌کند.

در نهایت، اگر غضروف به طور کامل ساییده شود، استخوان روی استخوان ساییده می‌شود.

آرتروز زانو نه تنها غضروف را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه کل مفصل را نیز درگیر می کند. این بیماری باعث ایجاد تغییراتی در استخوان می‌شود و نوارهای بافتی محکمی که مفصل را در کنار هم نگه داشته و عضله را به استخوان متصل می‌کنند، تضعیف می‌کند. همچنین ممکن است باعث تورم پوشش مفصل شود.

عوامل خطری که احتمال ابتلا به آرتروز مفصل ران را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سن بالا
• چاقی
• ژنتیک
• استرس مکرر و فشار مکانیکی بیش از حد
• کشاورزان، کارگران ساختمانی
• ورزش‌های پربرخورد مانند فوتبال، هندبال، هاکی، کشتی، وزنه‌برداری و دویدن در مسافت‌های طولانی
• دیسپلازی مفصل ران
• گیرافتادگی مفصل ران
• لغزش اپی‌فیز سر استخوان ران
• بیماری پرتس
• تروما، مانند دررفتگی یا شکستگی مفصل ران

درباره علت ابتلا به آرتروز لگن بیشتر بدانید

علائم آرتروز لگن

آرتروز مفصل لگن و ران یک بیماری پیشرونده و تشدید شونده است که به دنبال تحلیل رفتن و فرسایش مفصل های لگن ایجاد می شود. هر مفصل برای اینکه به آسانی بتواند حرکت کند از دو استخوان تشکیل شده است؛ برای تسهیل شدن حرکت استخوان ها نیز غضروف هایی درمیان دو استخوان قرار دارد. با افزایش سن یا وارد شدن ضربه یا تروما به غضروف ها، مفصل ها نیز در معرض آسیب و ضربه قرار می گیرد.

بیماری آرتروز لگن و ران مربوط به فرسودگی و ساییدگی مفصل ران است که گذشت زمان سبب نازک شدن لایه غضروفی و تغییر پیدا کردن جنس غضروف ها می شود. آرتروز لگن در ابتدای ظهور خود هیچ گونه علائمی را بر جای نمی گذارد اما با گذشت زمان، هر چقدر لایه غضروفی میان مفصل ران نازک تر شود؛ علائم بیمار نیز مشهود تر می شود. از رایج ترین علائم آتروز لگن و ران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس خشکی و ناراحتی شدید در ناحیه کشاله ران و باسن
• شدید شدن درد و ناراحتی در ناحیه ران و باسن هنگام بیدار شدن از خواب
• تشدید یافتن علائم آتروز لگن و ران در زمان انجام فعالیت های بدنی
• شنیدن صداهای غیرطبیعی در ناحیه ران و باسن

این علائمی که به آن اشاره شد مربوط به زمانی است که تنها لایه غضروفی بین مفصل ران نازک می شود. اما زمانی که لایه غضروفی به طور کامل از بین برود و دو استخوان بروی یکدیگر حرکت کنند؛ از این رو بر علائم آتروز لگن و ران افزوده می شود که از رایج ترین علائم آن عبارت اند از:

• حرکت مفصل ها به شدت طاقت فرسا است و بیمار توانایی خم و راست و چرخیدن به طرفین را ندارد.
• احساس خشکی و درد شدید درد ناحیه ساق پا و زانو
• تشدید شدن بیماری سبب کم کردن دامنه حرکتی بیمار و ضعیف شدن عضلات می شود؛ از این رو بیمار در هنگام راه رفتن دچار لنگش می شوند.
• در مواردی ممکن است طول یکی از پاها کمتر از آن یکی باشد.
• تسکین درد حتی با استراحت و نشستن نیز صورت نمی گیرد.
• بیمار در هنگام نشستن، راه رفتن و برخاستن، سوار و پیاده شدن از ماشین با سختی ها و دشواری هایی همراه است به عبارتی دیگر می توان گفت این بیماری با تشدید یافتن می تواند بر فعالیت های رومزه بیمار تاثیر بگذارد.

مراحل مختلف بیماری

پیشرفت بیماری آرتروز و بروز علائمی حادی که برای آن اشاره شد چندین سال طول می کشد و در چند مرحله پیشرفت می کند. به همین جهت درمان آن کمی سخت است؛ زیرا نشانه ها تا زمانی که به مرحله پیشرفته نرسد، ظاهر نمی شوند.

مراحل پیشرفت بیماری ساییدگی مفصل لگن را به سه مرحله کلی تقسیم می کنند که شامل مراحل زیر است:

مرحله 1- شروع ساییدگی مفصل لگن

با بالا رفتن سن یا آسیب دیدن لگن ممکن است تکه های کوچکی از برامدگی های استخوانی به نام استئوفیت ها در ناحیه مفصل لگن رشد کند که این تکه های استخوانی ممکن است آسیب جزئی به غضروف مفصل وارد کند.

در برخی موارد بیمار در چنین مرحله به دردهای خفیفی در ناحیه کشاله ران دچار می شوند که این درد ها با شدید شدن فعالیت بدنی بدتر می شوند.

مرحله 2 -مرحله متوسط

در این مرحله از بیماری نشانه های فرسودگی لگن به طور کامل با اشعه ایکس و دیگر روش های تصویربرداری مفصل لگن مشخص می شود.

در این مرحله فضای بین استخوان ها هنوز طبیعی به نظر می رسد، اما منطقه ای که در آن استخوان ها و بافت ها به هم می رسند، شروع به سفت شدن می کنند. وقتی بافت ها سفت می شوند، این باعث می شود که استخوان متراکم شود.

یک لایه نازک استخوان نیز در زیر غضروف در مفاصل ایجاد خواهد شد. فرد ممکن است سفتی یا درد مفاصل را تجربه کند. ناحیه اطراف مفصل لگن ممکن است به ویژه پس از نشستن در فرد برای مدت طولانی احساس ناراحتی ایجاد کند.

مرحله 3-مرحله حاد

مرحله حاد بیماری ساییدگی مفصل لگن که بعد از چندین سال رخ می دهد؛ در این مرحله آسیب به غضروف پیشرفت کرده و شکاف بین استخوان ها محدود می شود. به کمک اشعه ایکس می توان از دست رفتن غضروف را به طور کامل مشاهده کرد.

در این مرحله علائم اولیه التهاب مفاصل به طور کامل ظاهر می شود و درد و ناراحتی ممکن است هنگام انجام فعالیت های روزمره مانند دویدن، پیاده روی، زانو زدن و خم شدن رخ دهد.

حتما بخوانید: درمان شکستگی ران در سالمندان

تشخیص آرتروز لگن

برای تشخیص آرتروز مفصل لگن، به ارزیابی توسط یک متخصص ارتوپد نیاز دارید.

پزشک ابتدا در مورد مشکل مفصل لگنتان سوالاتی می‌پرسد و سپس معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. این معاینه شامل بررسی دامنه حرکتی و قدرت شما خواهد بود. گاهی اوقات از عکس‌برداری با اشعه ایکس از مفصل ران برای کمک به تشخیص استفاده می‌شود.

معیارهای زیر باید برای طبقه‌بندی بزرگسالان بالای 50 سال مبتلا به آرتروز مفصل لگن استفاده شود:

• درد متوسط ​​قدامی یا جانبی مفصل ران در حین فعالیت‌های با تحمل وزن
• خشکی صبحگاهی کمتر از 1 ساعت پس از بیدار شدن
• دامنه حرکتی چرخش داخلی مفصل ران کمتر از 24 درجه بوده یا چرخش داخلی و خم شدن مفصل ران در سمت آسیب دیده 15 درجه کمتر از سمت بدون درد باشد و/یا افزایش درد مفصل ران مرتبط با چرخش داخلی غیرفعال مفصل ران مشاهده شود.

شواهد رادیوگرافی: باریک شدن فضای بین مفصلی، استئوفیت‌های حاشیه‌ای، اسکلروز زیر غضروفی و ​​کیست‌های استخوانی.

معاینه تخصصی ارتوپدی

پزشک سوالات متداولی در خصوص آرتروز مفصل از بیمار می پرسد. از جمله این سوالات سابقه بیماری و صدمات وارده به مفصل هستند. او در حین شرح حال گرفتن از بیمار، درباره علائم و احساس او سوال هایی می پرسد. آزمایش تشخیصی جزئی از روش های تشخیصی است که شاید تجویز شود.

معاینه های جسمی

متخصص ارتوپدی از بیمار می خواهد تا ران خود را حرکت دهد؛ زیرا میزان حرکت و درد در حین حرکت میزان آرتروز را در مفصل ران نشان می دهد. از بیشترین موارد ارجاع به جراح ارتوپد، مشکل در زمان راه رفتن و سفتی استخوان ران هستند.

استفاده از اشعه ایکس

اشعه ایکس از جمله روش های تجویزی است که باعث دستیابی به تصاویر دقیق از میزان تراکم استخوان و میزان عملکرد مفصل ران و لگن می شود. همچنین فضای بین استخوان و مفصل را می توان تعیین نمود. در این روش تصویربرداری، فاصله تشکیل شده بین دو مفصل کاملا مشخص است و اگر در کنارهای مفصل، استخوانی اضافی تشکیل شود، به کمک این روش کاملا قابل ملاحظه است.

آزمایش خون

همچنین در برخی موارد پزشک ممکن است برای تشخیص برخی از انواع آرتروز برای شما آزمایش خون، ادرار یا مایع مفصلی تجویز کند. این آزمایش ها می توانند به تعیین نوع آرتروز شما کنند. انجام آزمایش خون میزان عامل های روماتوئیدی یا آنتی بادی های بدن را که باعث ایجاد آرتریت مفصل لگن شده‌ است نشان می دهد. همچنین این آزمایش ها می توانند به رد کردن احتمال ابتلای شما به سایر بیماری های مشابه کمک کنند.

آرتروز لگن چگونه درمان می‌شود؟

در حالی که هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد، این بیماری را می‌توان در برخی موارد با موفقیت توسط خود فرد مدیریت کرد.

استئوآرتریت لگن می‌تواند شدت‌های مختلفی داشته باشد؛ برخی از افراد ممکن است با علائم خفیف تغییرات قابل توجهی را در عکس‌برداری با اشعه ایکس نشان دهند و برخی دیگر ممکن است علائم شدیدی داشته اما تغییرات فیزیکی کمی داشته باشند.

برای هر دو مورد، و موارد بین این دو، درمان با رویکرد یکسانی آغاز می‌شود. حفظ تحرک مفصل بهترین راه برای مدیریت علائم شماست.

توصیه می‌شود کسانی که بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به پزشک مراجعه کنند.

شما می‌توانید علائم خود را با موارد زیر مدیریت کنید:

از جمله کارهایی که به کنترل درد و التهاب شما کمک می کند عبارت‌اند از:

1. کم کردن فعالیت های بدنی
2. استفاده کمتر از پله و خودداری از راه رفتن در زمین های شیب دارد
3. بلند نکردن اجسام سنگین ( در صورتی که مجبور به بلند کردن یک جسم سنگین هستید آن جسم را به شیوه درستی بلند کنید)
4. انجام نرمش های کششی و تقویتی می تواند تا حد زیادی قابلیت انعطاف مفاصل را حفظ کرده و آنها را قوی نگه دارد. شنا و پیاده روی از نرمش های خوب هستند.
5. کم کردن وزن بدن؛ اگر چاق هستید کم کردن وزن می تواند تا حد زیادی درد ناشی از آرتروز را کم کند. حتی چند کیلو کاهش وزن هم تاثیرات مهمی در کم کردن علائم بیماری دارد.
6. استفاده از وسایل کمکی همچون عصا و کفی های مخصوص کفش
7. گرم نگه داشتن مفصل مبتلا به آرتروز لگن
8. استفاده از داروهای و مسکن های ضد درد و ضد التهاب برای کاهش درد
9. تقسیم فعالیت‌های خود در طول روز.
10. فعالیت‌هایی که درد شما را افزایش می‌دهند یا برایتان دشوار هستند، تغییر دهید.
11. در صورت امکان از نشستن در صندلی‌های کوتاه خودداری کنید.
12. پوشیدن کفش‌های حمایتی با کفی‌های نرم و اجتناب از کفش‌های پاشنه بلند.
13. اجتناب از نشستن در یک موقعیت برای مدت طولانی.

نحوه نشستن

نشستن در ارتفاع کم اغلب باعث تشدید درد لگن می‌شود. بسیاری از افراد در نشستن و برخاستن از مبل ، توالت، تخت یا وارد شدن و خارج شدن از ماشین مشکل دارند.

در صورت امکان، افزایش ارتفاع نشیمنگاه با استفاده از بالشتک یا محصولات خاص برای بالا بردن انواع نشیمنگاه می‌تواند مفید باشد.

کمک‌های راه رفتن/استفاده از نرده

هنگام بالا رفتن از پله‌ها، استفاده از نرده را تا زمانی که عضلات شما قوی‌تر شوند، در نظر بگیرید.

اگر از پله بالا می‌روید، ابتدا با پای سالم قدم بگذارید. اگر از پله پایین می‌روید، با پای آسیب‌دیده قدم بگذارید.

استفاده از عصا می تواند مفید باشد، در صورت استفاده، مطمئن شوید که در طرف مقابل پای آسیب‌دیده شما استفاده می‌شود.

درمان‌ درد

داروهای مسکن می‌توانند به شما کمک کنند تا راحت‌تر حرکت کنید، که می‌تواند به بهبودی شما کمک کند.

جراحی

در برخی موارد، اگر تمام گزینه‌های درمانی دیگر امتحان شده و پاسخ مناسبی نداده باشند، ممکن است جراحی لازم باشد.

اگر منتظر عمل جراحی هستید، همچنان باید با استفاده از توصیه‌های مدیریتی بالا، حرکت مفصل ران خود را حفظ کنید، زیرا این امر به بهبودی شما کمک خواهد کرد.

کار

در صورت ابتلا به آرتروز لگن گاهی اوقات ممکن است لازم باشد که برای کمک به بهبودی، مدتی از کار مرخصی بگیرید. مدت مرخصی شما به ماهیت بیماری و نقش شما در محل کار بستگی دارد.
برای بازگشت لازم نیست علائم شما از بین رفته باشد. ادامه دادن به کار یا بازگشت به کار در اسرع وقت، به بهبودی شما کمک خواهد کرد. بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزمره می‌تواند به افزایش قدرت و سطح استقامت شما کمک کند.

کمک و پشتیبانی

با پیروی از توصیه های بالا، باید به مرور زمان شاهد بهبود تدریجی باشید.
اگر علائم شما ظرف 6 هفته بهبود نیافت یا پس از پیروی از این توصیه بدتر شد،بهتر است با یک متخصص ارتوپد در مورد علائم خود صحبت کنید. برای اطلاعات بیشتر مطلب درمان آرتروز لگن را مطالعه نمایید.

تاثیر آرتروز لگن بر زندگی روزمره

متاسفانه ساییدگی مفصل لگن به دردی شایع در جوامع امروزی تبدیل شده است که پیامدها و عوارض زیادی را برای بیمار به همراه داشته است.

اختلال در انجام کارهای روزمره

آرتروز لگن می‌تواند بر فعالیت‌هایی مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها، وارد و خارج شدن از خودرو، نشستن یا برخاستن، انجام کارهای منزل و فعالیت‌های روزانه اثر منفی بگذارد. این موارد باعث می‌شوند که با تشدید عارضه، بیمار برای انجام فعالیت‌های روزانه به کمک دیگران متکی باشد.

آرتروز لگن می‌تواند تا حدی بر روابط اجتماعی فرد اثر بگذارد که شخص قادر به انجام امور روزمره نیز نباشد. در برخی از بیماران با آرتروز لگن شدید، امکان دارد به سبب دردناک شدن لگن، انجام رابطه جنسی نیز دشوار باشد.

کم شدن انرژی و خستگی مداوم

درد مزمن ناشی از آرتروز لگن در بسیاری از بیماران منجر به خستگی می‌شود. آرتروز لگن بر سوخت و ساز بدن تأثیر ندارد ولی برخی از بیماران، عدم فعالیت ناشی از درد لگن که در اثر آرتروز ایجاد شده است را با افزایش وزن در ارتباط می‌دانند.

آرتروز مانع از خواب راحت می شود

یکی از اثرات شدید و رایج ناشی از آرتروز، تاثیر آن در خواب بیمار است. دردهای مفصلی تاثیر مخربی روی خواب دارند و افرادی که از این بیماری رنج می برند به سختی به خواب می روند و یا مرتب بیدار می شوند.

این مشکل در 77 درصد مبتلایان به دردهای شدید دیده می شود. از آنجایی که بیخوابی و بد خوابی منبع استرس است، در نتیجه زمینه را برای مشکلات دیگر فراهم می کند.

تغییر کردن شکل ظاهر استخوان اطراف مفصل لگن

آرتروز یا ساییدگی لگن با فشاری که بر استخوان ها و مفاصل لگن وارد می کند باعث تغییر شکل مفصل شده و همین عامل باعث نامساوی شدن طول پاها می‌ گردد.

نشانه های بیماری آرتروز از چه سنی نمایان می شوند؟

این بیماری از سن 40 سالگی آغاز شده و بیشتر در خانم ها مشاهده می شود. همچنین بعد از 65 سالگی نیز به طور واضح نمایان خواهد شد.

چه مفاصلی بیشتر از همه به آرتروز مبتلا می‌شوند؟

مفاصل لگن، زانو، دست و گردن به دلیل آن که بیشترین فعالیت و درگیری را دارند، به آرتروز دچار می شود.

علت اصلی آرتروز، تخریب غضروف در مفاصل است که نمی تواند مانند گذشته فشار وارده را قبول کند. همچنین در آرتروز میزان سطح مفصلی نیز کاهش می یابد.

اگر در یک مفصل ران دچار آرتروز باشم، در دیگری نیز مبتلا خواهم شد؟

افرادی که دچار آرتروز در یک مفصل ران هستند، لزوماً در مفصل لگن دیگر دچار این بیماری نمی شوند. در کسانی که این بیماری هر دو مفصل ران را درگیر کرده است، شاید یک مفصل قبل از دیگری به مرحله پیشرفته برسد. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بیشتر در هر دو مفصل دارای علائم هستند.

نتیجه گیری

آرتریت التهابی مفصل ران می تواند طیف وسیعی از علائم ناتوان کننده را ایجاد کند. امروزه داروهای جدید ممکن است از پیشرفت بیماری و تخریب مفصل جلوگیری کنند. درمان زودهنگام می تواند به حفظ مفصل ران کمک کند.

در مواردی که آسیب های مفصلی پیشرفت می کنند، جراحی می تواند درد شما را تسکین داده، حرکت را افزایش دهد و به شما در بازگشت به فعالیت های روزمره کمک کند. تعویض کامل مفصل ران یکی از موفق ترین عمل ها در پزشکی است.