روش های درمان روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید

از جمله روش‌های درمان روماتیسم مفصلی می‌توان به دارودرمانی، درمان‌های خانگی، فیزیوتراپی و جراحی اشاره کرد. هدف از درمان آرتریت روماتوئید، کاهش درد و علائم بیماری است که به منظور بهبود عملکرد فرد انجام می‌شود.

مروری بر روماتیسم مفصلی

بیماری آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی به مفاصل حمله ور می شود. روماتیسم مفصلی معمولا در یک الگوی متقارن بوجود می آید و هر دو دست، زانو، ساق پا، پا، باسن، آرنج و شانه را تحت تاثیر قرار می دهد.

آرتریت روماتوئید و به خصوص در زنان درصد شیوع بالاتری دارد و زنان سه برابر بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.

آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است؛ بدین منظور که بسیاری از ارگان‌های بدن انسان ممکن است درگیر این بیماری شده و از آن آسیب ببیند. این بیمار میتوان مفاصل مختلف و متعددی را در بدن انسان مبتلا و درگیر کند.

90 درصد کسانی که مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید هستند در سیر بیماریشان، مفاصل پا یا مچ پایشان درگیر بیماری میشود. علائم بیماری معمولاً در ابتدا در ناحیه جلو پا و انگشتان پا ظاهر میشود. بعد از مدتی پشت پا و سپس مچ پا هم درگیر میشوند.

از  مهم ترین علائم روماتیسم مفصلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• التهاب، تورم، درد و گرفتگی در مفصل، حتی هنگامی که از آن استفاده نمی شود
• احساس گرما در اطراف مفصل
• بد شکلی و انقباض غیر طبیعی مفصل
• علائم کلی در بدن مانند تب، کمبود اشتها و خستگی مفرط
• ضعف به علت تعداد پایین گلبول های قرمز خون (آنمی)
• برآمدگی و توده های اطراف مفاصل به خصوص در نزدیکی آرنج
• درد در کف پا، پینه ی پا و انگشت چکشی به همراه دیگر بیماری های طولانی مدت

علائم روماتیسم مفصلی

 حتما بخوانید: آرتریت روماتوئید در جوانان 

راه های درمان آرتریت روماتوئید

هدف از درمان آرتریت روماتوئید، کاهش درد و علائم بیماری است که به منظور بهبود عملکرد فرد انجام می شود. شروع هر چه سریعتر فرآیند درمان در پیشگیری از وارد شدن آسیب دائمی به مفصل بسیار اهمیت دارد. از جمله روش های درمان آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دارو درمانی

داروی ضد التهاب غیر استروئیدی، داروی های ضد روماتیمسی از جمله مهم  ترین داروها برای درمان آرتریت روماتوئید هستند که نوع دارو بسته به شدت علائم، مدت زمان ابتلا به آن بستگی دارد:

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs). می‌توانند درد را تسکین داده و موجب کاهش التهاب شوند. از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نیاز به نسخه می‌توان به ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم اشاره کرد. انواع قوی‌تر این داروها به نسخه‌ی پزشک نیاز دارند.
• استروئید ها: داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون، التهاب و درد را کاهش داده و باعث کند شدن فرایند آسیب به مفصل می‌شوند.
• داروهای ضد روماتیسمی و اصلاح‌کننده‌ی بیماری. این داروها می‌توانند روند آرتریت روماتوئید را کند کرده و از آسیب دائمی به مفاصل و دیگر بافت‌ها جلوگیری کند. ازجمله داروهای رایج در این دسته می‌توان به متوترکسات، لفلونامید، هیدروکسی کلروکین و سولفاسالازین اشاره کرد.

حتما مطالعه کنید: دارو های آرتروز زانو 

 استراحت و ورزش

افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، نیاز به یک برنامه‌ی متعادل از ورزش و استراحت دارند؛استراحت به کاهش درد و التهاب فعال مفاصل کمک کرده و از خستگی مفرط مفاصل جلوگیری می‌کند. ورزش کردن به‌منظور حفظ سلامتی و داشتن عضلات قدرتمند و همچنین حفظ تحرک پذیری و انعطاف مفاصل ضروری است.

فیزیوتراپی و کاردرمانی

فیزیوتراپی و کاردرمانی بخش‌های حیاتی در درمان آرتریت روماتوئید هستند.

فیزیوتراپ‌ها می‌توانند برنامه‌های ورزشی خاصی برای بیمار تنظیم کنند، نحوه استفاده از گرما و سرما را آموزش دهند، ماساژ درمانی ارائه دهند و بیمار را تشویق کنند تا فعال بماند.

کاردرمانگران به بیمار کمک می‌کنند تا فعالیت‌های روزمره‌ای مانند آشپزی یا استفاده از رایانه را با راحتی بیشتری انجام دهد. آن‌ها راهکارهایی برای ساده‌تر انجام دادن این کارها ارائه می‌دهند و ممکن است ابزارهایی را معرفی کنند که به بیمار در این امر کمک کند.

رژیم غذایی

یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که رژیم غذایی می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش پیشرفت روماتیسم مفصلی و آسیب مفاصل داشته باشد. غذاهای با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی مانند سبزیجات خام یا کمتر پخته‌شده، ادویه‌جاتی مانند زردچوبه و زنجبیل، میوه‌ها و ماست ممکن است در کاهش التهاب و محافظت از مفاصل مفید باشند. این بررسی همچنین توصیه کرد که مصرف غذاهای فرآوری‌شده، شکر و محصولات حیوانی محدود شود.

درمان شناختی‌رفتاری (CBT)

چالش اصلی در آرتریت روماتوئید، کنار آمدن با درد مزمن است. به همین دلیل بسیاری از پزشکان به استفاده از درمان شناختی‌رفتاری برای مدیریت درد و بهبود وضعیت روانی توصیه می‌کنند. این روش به افراد کمک می‌کند تا تکنیک‌های آرام‌سازی، مدیریت استرس و خودتوانمندسازی را یاد بگیرند. این تکنیک‌ها می‌توانند شامل تصویرسازی هدایت‌شده، آرامش، حواس‌پرتی و حل خلاقانه مشکلات باشند تا افراد بتوانند به راحتی با تأثیرات روانی درد مقابله کنند.

عمل جراحی

از جمله پرکاربردترین روش های جراحی برای درمان روماتیسم مفصلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جراحی سینووکتومی: از این روش جراحی برای برداشتن غشای سینوویال (پوشش درونی مفصل) ملتهب شده استفاده می شود. از جراحی سینووکتومی می‌توان برای درمان روماتیسم مفصلی زانو، آرنج، مچ دست، انگشتان و مفاصل ران استفاده نمود.
• جراحی ترمیم تاندون‌ها: التهاب و آسیب به مفاصل می‌تواند باعث شل و یا پاره شدن تاندون‌های اطراف مفصل گردد از این رو در برخی موارد ممکن است برخی افراد به جراحی ترمیم تاندون ها احتیاج داشته باشند.
• جوش دادن مفصل: در مواردی که نتوان عمل تعویض مفصل را انجام داد، می‌توان عمل جوش دادن مفصل را به‌صورت عمل جراحی و به‌منظور تثبیت مفصل و تسکین درد انجام داد.
• جراحی تعویض مفصل :در صورتی که بیماری آرتریت روماتوئید، به مفاصل آسیب وارد کند در این صورت جراح به کمک جراحی تعویض مفصل، قسمت های آسیب دیده مفصل را برداشته و به جای آن پروتزهای ساخته شده از فلز یا پلاستیک را قرار می دهد.

درمان‌های طبیعی

در کنار مراقبت‌های پزشکی معمول، برخی درمان‌های طبیعی نیز برای درمان روماتیسم مفصلی وجود دارند که می‌توانند به به تسکین درد کمک کنند. 

طب سوزنی

طب سوزنی یکی از روش‌های سنتی طب چینی است که از سوزن‌های ظریف برای تحریک مسیرهای انرژی در بدن به نام «مریدین‌ها» استفاده می‌کند. هدف از این درمان اصلاح عدم تعادل انرژی یا "Qi" است. تحقیقات در مورد تأثیر طب سوزنی بر آرتریت روماتوئید هنوز محدود است، اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که این درمان می‌تواند مواد شیمیایی مرتبط با التهاب در بدن را کاهش دهد و به دردهای مزمن، به ویژه کمردرد، کمک کند. همچنین ممکن است برای درمان آرتروز مفید باشد.

بیوفیدبک

بیوفیدبک تکنیکی است که به شما کمک می‌کند تا واکنش‌های خودکار بدن خود مانند ضربان قلب و فشار خون را تحت کنترل درآورید. این کار از طریق حسگرهایی که روی بدن شما قرار می‌گیرند و به یک مانیتور ارسال می‌کنند انجام می‌شود. این تکنیک به شما آموزش می‌دهد که چگونه واکنش خود را به استرس مدیریت کنید.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی، که قدمت آن به هزاران سال پیش باز می‌گردد، می‌تواند به کاهش درد کمک کند. انواع مختلفی از ماساژ وجود دارند که ممکن است برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مفید باشند. قبل از استفاده از ماساژ، توصیه می‌شود که با پزشک خود مشورت کنید. همچنین بهتر است از یک ماساژدرمانگر ماهر که با بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی آشنا است، کمک بگیرید. باید به ماساژدرمانگر خود اطلاع دهید که از محصولات معطر که باعث تحریک پوست می‌شوند، اجتناب کند.

گرما و سرما درمانی

بسیاری از پزشکان برای کاهش علائم آرتریت روماتوئید از گرما و سرما درمانی استفاده می‌کنند، چرا که هر کدام مزایای خاص خود را دارند:

• سرما درمانی. کمک به کاهش تورم و التهاب مفاصل.
• گرما درمانی. شل شدن ماهیچه‌ها و تحریک جریان خون.

کرم‌ها، ژل‌ها و پچ‌های موضعی

بسیاری از کرم‌ها و ژل‌های ضددرد از کپسایسین ساخته شده‌اند، ماده‌ای که در فلفل‌های تند یافت می‌شود. این ماده به کاهش درد کمک می‌کند. با این حال، باید مراقب باشید که این کرم‌ها را همراه با پدهای گرمایشی استفاده نکنید، چرا که احتمال سوختگی افزایش می‌یابد.

تنفس عمیق

تنفس عمیق و آهسته از شکم می‌تواند به آرامش بدن کمک کند و گیرنده‌های استرس که باعث سفت شدن ماهیچه‌ها و تشدید درد می‌شوند را خاموش کند. همچنین، تمرکز روی تنفس می‌تواند مانع از فکر کردن به درد شود.

مدیتیشن

مدیتیشن، که معمولاً شامل تمرکز بر تنفس است، به کاهش استرس و آرامش ذهن کمک می‌کند. این کار نیازی به باورهای معنوی ندارد و حتی چند دقیقه تمرکز می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.

آرامش پیشرونده عضلانی

این تکنیک شامل سفت و سپس شل کردن عضلات در بخش‌های مختلف بدن است. شما می‌توانید این کار را با شروع از ماهیچه‌های صورت و حرکت به سمت پایین بدن انجام دهید، یا از پاها شروع کرده و به سمت بالا حرکت کنید. در حین انقباض عضلات، نفس بکشید و هنگام رها کردن آن‌ها، نفس را آزاد کنید. این روش می‌تواند به کاهش تنش و استرس کمک کند.

تای چی

تای چی یک هنر رزمی آرام است که برای مفاصل مناسب است و می‌تواند به تقویت قدرت، انعطاف‌پذیری و تعادل کمک کند. این تمرینات به راحتی قابل تغییر هستند و می‌تواند برای کاهش درد مفاصل مناسب باشد، اگرچه تحقیقات کافی برای تأیید اثربخشی آن در کاهش درد آرتریت روماتوئید هنوز وجود ندارد.

یوگا

یوگا ترکیبی از ورزش، تنفس و مدیتیشن است که می‌تواند به کاهش درد مفاصل، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش استرس کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که یوگا می‌تواند مواد شیمیایی مرتبط با التهاب و استرس را کاهش دهد. قبل از شروع یوگا، مشورت با پزشک خود برای اطمینان از مناسب بودن آن برای شما توصیه می‌شود.

مکمل‌های پروبیوتیک

در سال 2021، مطالعه‌ای نشان داد که پروبیوتیک‌ها ممکن است با کاهش فعالیت بیماری در روماتیسم مفصلی مرتبط باشند. با این حال، تحقیقاتی که در سال 2017 انجام شد هیچ تفاوتی بین تأثیر پروبیوتیک‌ها و دارونما در روماتیسم مفصلی پیدا نکرد. برای درک بهتر تأثیرات پروبیوتیک‌ها بر این بیماری به تحقیقات بیشتری نیاز است.

جمع‌بندی

راه‌های متعددی برای کاهش درد و التهاب در زمان تشدید روماتیسم مفصلی و پیشگیری از عودهای بعدی وجود دارد. ازجمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از سرما و گرما درمانی، تغذیه مناسب، فیزیوتراپی و کاردرمانی، دارودرمانی و ... اشاره کرد.
نکته مهم این است که پیش از شروع هر درمان جدید، با پزشک مشورت کنید.

منابع

webmd

healthline