اگر به روماتیسم مفصلی (RA) مبتلا باشید، ممکن است تعجب کنید که رژیم غذایی شما چگونه بر وضعیتتان تأثیر میگذارد و آیا چیزی وجود دارد که بتوانید برای کمک به علائم خود بخورید. تحقیقات نشان میدهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها میتوانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آنها همچنین میتوانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیشازحد بر مفاصل مهم است، کمک میکنند. و از آنجایی که این مواد غذایی برای روماتیسم مفصلی مفید هستند، میتوانند به شما کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید. در ادامه غذاهایی که باید برای روماتیسم مفصلی بخوریم ذکر شدهاند:
روغن زیتون
محققان دریافتند که اولئوکانتال، ترکیبی که در روغن زیتون فوق بکر یافت میشود، به نظر میرسد مسیر درد مشابه داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن را سرکوب میکند. روغن زیتون دارای خواص ضد التهابی است و باعث کاهش التهاب در مفاصل بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی یا دیابت میشود.
ویتامین سی
ویتامین سی جزئی ضروری برای سنتز کلاژن است که به ساخت و ترمیم رگهای خونی، تاندونها، رباطها و استخوان کمک میکند و بنابراین برای افراد مبتلا به آرتروز مفید است.
مقدار روزانه توصیه شده ویتامین سی برای زنان 75 میلیگرم و برای مردان 90 میلی گرم است. اگر باردار هستید، به 85 میلیگرم و اگر در حال شیردهی هستید، به 120 میلیگرم نیاز دارید.
مرکباتی مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو و لیموترش سرشار از ویتامین سی بوده و همچنین منابع خوبی از آنتیاکسیدانهای ضد التهابی هستند که برای افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی مفید میباشند. با این حال، مرکبات ممکن است با توانایی بدن در پردازش برخی داروهای روماتیسم مفصلی، مانند سیکلوسپورین خوراکی و احتمالاً متوترکسات، تداخل داشته باشند. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف منظم آب گریپ فروت پروتئینی به نام CYP3A4 را که به بدن در متابولیزه کردن سیکلوسپورین کمک میکند، مسدود میکند. تحقیقات دیگر نشان دادهاند که سایر آبمیوههای مرکبات، مانند آب پرتقال سویل، لیمو و پوملو، نیز ممکن است بر نحوه عملکرد CYP3A4 در بدن تأثیر بگذارند.
توتها
که یک یا چند وعده توت تازه یا منجمد مانند بلوبری، تمشک، توت فرنگی و توت سیاه را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید. این میوههای کوچک حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی قدرتمندی مانند پروآنتوسیانیدینها و اسید الاژیک هستند که با التهاب و آسیب سلولی مبارزه میکنند.
هویج
هویج، کدو حلوایی و سیبزمینی شیرین را نیز به لیست خرید ضد آرتریت خود اضافه کنید. اینها و سایر سبزیجات نارنجی رنگ سرشار از ویتامین آ و بتاکاروتن هستند که هر دو تصور میشود با التهاب مبارزه میکنند. پخت و پز این ترکیبات را افزایش میدهد.
غلات کامل
غلات کامل منابع بهتری از فیبر و سایر مواد مغذی مهم مانند سلنیوم، پتاسیم و منیزیم نسبت به غلات تصفیه شده هستند. علاوه بر این، رژیم غذایی غنی از غلات کامل نیز با کنترل بهتر وزن مرتبط بوده است که میتواند به کاهش درد و علائم روماتیسم مفاصل کمک کند.
زنجبیل
زنجبیل مانند پیاز، حاوی ترکیباتی است که عملکرد بسیار مشابه داروهای ضد التهابی مانند آسپرین و ایبوپروفن دارند.
مکملهای زنجبیل نیز میتوانند به کاهش التهاب کمک کنند، اما قبل از مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید. مصرف بیشازحد زنجبیل میتواند منجر به رقیق شدن خون شود که در صورت مصرف برخی داروها مانند وارفارین (کومادین) میتواند خطرناک باشد. همچنین میتواند سطح قند خون را کاهش دهد و خطر هیپوگلیسمی را افزایش دهد. علاوه بر این، زنجبیل ممکن است فشار خون را کاهش دهد که میتواند بر افرادی که داروهای فشار خون مصرف میکنند تأثیر بگذارد.
آناناس
آناناس سرشار از ویتامین سی و آنزیم بروملین است که ارتباط آن با کاهش درد و تورم در هر دو آرتروز و روماتیسم مفصلی نشان داده شده است. بنابراین، هر فرصتی که پیش آمد، این میوه گرمسیری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. آن را به صورت مکعبی در سالاد میوه، پخته شده در غذاهای خوش طعم، مخلوط شده در اسموتی یا اضافه شده به غذاهای تفت داده شده برای ایجاد طعم شیرین و ترش امتحان کنید.
بروملائین همچنین به شکل مکمل موجود است، اما قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا میتواند خطر خونریزی، به ویژه اگر داروهای رقیقکننده خون مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس)، وارفارین یا آسپرین مصرف میکنید، را افزایش دهد. بروملین همچنین ممکن است با عملکرد آنتیبیوتیکها و آرامبخشها تداخل داشته باشد.
زردچوبه
زردچوبه ادویه هندی حاوی کورکومین، یک پلی فنول طبیعی است. یک مطالعه نشان داد که کورکومین دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. هنوز مشخص نیست که برای به دست آوردن اثر مفید به چه میزان نیاز است، اما چرا آن را به پخت و پز خود اضافه نکنید تا طعم غذاها را بهتر کنید؟
چای سبز
چای سبز دارای مقدار فراوانی کاتچین است که فعال شدن مسیرهای التهابی را مختل میکند. تأثیر آن بر روماتیسم مفصلی مدتهاست مورد مطالعه قرار گرفته است. یک مطالعه چنین گزارش داد که «مصرف چای سبز اثر ضد التهابی کلی دارد». با این حال، اکثر مطالعات بر روی نمونههای کوچک انجام شدهاند.
آب گیلاس
یک مطالعه نشان داد که مصرف آب گیلاس ترش مونتمورسی سطح اسید اوریک را کاهش داده و آنتوسیانینهای خاص، نوعی آنتی اکسیدان، را در جریان خون افزایش میدهد. اما تحقیقات بیشتری برای تعیین میزان آب گیلاس مورد نیاز برای دستیابی به مزایا مورد نیاز است، اگرچه در حد اعتدال یک غذای سالم است، بنابراین آن را بنوشید.
لوبیا
لوبیا سرشار از فیبر است که میتواند به کاهش سطح پروتئین واکنشگر سی (CRP)، نشانهای از التهاب، کمک کند. لوبیا همچنین پروتئین مورد نیاز برای تقویت عضلات اطراف مفاصل را به شما میدهد. لوبیا قرمز و لوبیا چیتی نیز منابع خوبی از مواد مغذی مانند فولات، منیزیم، آهن و پتاسیم هستند که همگی میتوانند به تقویت قلب و سیستم ایمنی شما کمک کنند.
بروکلی
بروکلی و سایر سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم پیچ و چغندر سوئیسی سرشار از ویتامین آ و سی هستند که از شما در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که میتوانند به سلولهای بدن شما آسیب برسانند و باعث ایجاد و تشدید روماتیسم مفصلی شوند. بروکلی همچنین منبع عالی کلسیم است که استخوانهای شما را قوی نگه میدارد.
ماهی
سالمون، شاه ماهی، ساردین، ماهی خال مخالی، ماهی تن و آنچوی حاوی امگا 3 هستند که میتوانند التهاب را کاهش دهند و سلامت قلب شما را محافظت کنند.
آجیل
از ماهی خوشتان نمیآید؟ گردو، روغن کانولا و سویا منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 گیاهی هستند.
فلفل قرمز
فلفل قرمز سرشار از ویتامین سی است. ویتامین سی به بدن شما در ساخت کلاژن کمک میکند که بخشی از غضروف، تاندونها و رباطهای شما هستند که مفاصل شما را بالشتک میکنند و آنها را در کنار هم نگه میدارند.
سالمون کنسرو شده
سالمون سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است. سالمون کنسرو شده راحت است، اما مزیت دیگری نیز دارد - انواع کنسرو شده با استخوان، حاوی کلسیم و ویتامین دی هستند که به تقویت استخوانهای شما کمک میکنند. استخوانهای کوچک ماهی نرم و راحت خورده میشوند.
مکملهای روماتیسم مفصلی
دریافت مقدار کافی ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای سلامتی شما مهم است. هنگامی که به روماتیسم مفصلی مبتلا هستید، برخی از ویتامینها و مواد معدنی مهمتر هستند، مانند:
- کلسیم
- کروم
- فولات
- آهن
- منیزیم
- سلنیوم
- ویتامین آ
- ویتامینهای ب1، ب2، ب3، ب6 و ب 12
- ویتامین سی
- ویتامین دی
- ویتامین ای
- ویتامین کا
- روی
اگر نمیتوانید مقدار کافی از این مواد را از رژیم غذایی خود دریافت کنید، پزشک ممکن است مصرف مکمل را توصیه کند.
برخی تحقیقات نشان میدهند که سایر مکملهای غذایی غیرضروری ممکن است برای روماتیسم مفید باشند:
- بور. یک عنصر کمیاب که به طور طبیعی در غذاها یافت میشود. نشان داده شده است که بور با التهاب مبارزه میکند. تحقیقات نشان میدهند که افرادی که رژیم غذایی غنی از بور دارند، کم به آرتروز مبتلا میشوند و شواهدی وجود دارند که نشان میدهند افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی نیز میتوانند از آن بهرهمند شوند. بهترین منابع بور میوهها و سبزیجات تازه و بسته به محل زندگی شما، آب آشامیدنی است.
- روغن ماهی. درست مانند خوردن ماهیهای چرب، مصرف مکمل روغن ماهی میتواند به شما در دریافت اسیدهای چرب امگا 3 که التهاب را کاهش میدهند کمک کند. اگر نمیتوانید مقدار کافی روغن ماهی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید، پزشک ممکن است مکمل روغن ماهی را توصیه کند.
- اسید گاما لینولنیک (GLA). بدن شما از این اسید چرب امگا 6 برای ساخت عوامل ضد التهابی استفاده میکند. این اسید با سایر اسیدهای چرب امگا 6 که در واقع میتوانند التهاب را افزایش دهند متفاوت است. GLA در مکملهای روغن گل مغربی، روغن توت سیاه و روغن بوراگ یافت میشود. برخی تحقیقات نشان میدهند که مصرف GLA میتواند به بهبود علائم روماتیسم مفصلی کمک کند.
- اس آدنوزیل متیونین (SAMe). چندین مطالعه نشان میدهند که SAMe، مادهای که به طور طبیعی در بافتهای بدن شما وجود دارد، به اندازه مسکنهای ضد التهابی در تسکین درد، تورم و سفتی مفاصل مؤثر است. نکته قابل توجه این است که عوارض جانبی کمتری نیز دارد.
مکملهای غذایی دیگری نیز وجود دارند که افراد ممکن است برای کمک به روماتیسم مفصلی استفاده کنند. اما تحقیقات کافی برای تأیید این مزایا وجود ندارند. مراقبتهای پزشکی، دارو، رژیم غذایی سالم و ورزش بهترین درمانهای مبتنی بر شواهد برای روماتیسم مفصلی هستند. هرگز از مکملهای غذایی به عنوان جایگزینی برای مراقبتهای پزشکی حرفهای استفاده نکنید و همیشه قبل از مصرف مکمل جدید با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که برای شما مناسب است.
غذاهایی که باید از آنها اجتناب کرد
همانطور که غذاهایی وجود دارند که میتوانند به کاهش علائم روماتیسم مفصلی شما کمک کنند، غذاهایی نیز وجود دارند که میتوانند آنها را بدتر کنند. برخی از این غذاها میتوانند التهاب را در بدن شما افزایش دهند و بسیاری از آنها سرشار از چربی، قند و نمک هستند که میتوانند کنترل وزن شما را دشوارتر کنند و قلب شما را سالم نگه دارند.
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده سرشار از نمک، قند و چربیهای ناسالم هستند و میتوانند باعث التهاب، افزایش وزن و مشکلات قلبی شوند. آنها نه تنها برای روماتیسم مفصلی مضر هستند، بلکه برای سلامتی کلی شما نیز ضرر دارند.
گوشت قرمز و فرآوری شده
این مواد غذایی حاوی مقادیر بالای چربی اشباع هستند که میتوانند التهاب را افزایش دهند و اثرات منفی بر سلامت قلب داشته باشند. گوشتهای فرآوری شده مانند گوشت دودی گاهیاوقات حاوی مواد نگهدارنده نیز هستند که میتوانند باعث التهاب شوند.
غذاهای سرخ شده
این مواد غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا 6 و چربیهای اشباع هستند که باعث التهاب میشوند و سلامت قلب را بدتر میکنند.
قندهای تصفیه شده و کربوهیدراتها
غذاهای قندی مانند شیرینی، آب نبات و نوشیدنیهای شیرین میتوانند باعث آزاد شدن پیامرسانهای التهابی به نام سیتوکینها در بدن شما شوند. همین امر در مورد کربوهیدراتهای تصفیه شده مانند نان سفید، برنج سفید و ماکارونی سفید نیز صادق است که بدن شما به سرعت آنها را به قندهای ساده تبدیل میکند.
نمک
مصرف بیشازحد نمک نه تنها برای فشار خون شما مضر است، بلکه اگر به روماتیسم مفصلی مبتلا هستید و استروئید مصرف میکنید، بدن شما ممکن است راحتتر آن را حفظ کند. مقدار مصرف توصیه شده نمک در طول روز کمتر از 1500 میلیگرم است.
الکل
الکل با داروهای روماتیسم مفصلی شما به خوبی مخلوط نمیشود و همچنین میتواند باعث التهاب شود.
انواع رژیم غذایی که ممکن است برای روماتیسم مفصلی مفید باشد
رژیم غذایی مدیترانهای
برخی از رژیمهای غذایی به طور طبیعی سرشار از غذاهای ضد التهابی هستند. طبق گفته بنیاد آرتریت، رژیم غذایی مدیترانهای میتواند به کاهش التهاب کمک کند.
غذاهای خاص عبارتاند از:
- میوهها
- سبزیجات
- ماهی، به ویژه ماهیهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3
- آجیل و دانهها
- حبوبات
- غلات کامل
- روغن زیتون
رژیم پالئو
رژیم پالئو شامل خوردن همان غذاهایی است که اجداد ما در «عصر حجر» میخوردند. این رژیم مصرف برخی غذاها را که التهاب را کاهش میدهند، مانند میوهها و سبزیجات، توصیه میکند.
با این حال، همچنین میتواند شامل مقدار زیادی گوشت قرمز باشد که ممکن است التهاب را افزایش دهد.
این رژیم شامل موارد زیر است:
- گوشت
- سبزیجات
- میوهها
این رژیم شامل موارد زیر نمیشود:
- غلات کشت شده
- قندها
- لبنیات
- غذاهای فرآوری شده
اما در حالی که رژیم پالئو با برخی مزایای سلامتی مرتبط بوده است، نتایج به غذاهای خاصی که میخورید و انتخاب میکنید بستگی دارد.
اینکه آیا نیازهای تغذیهای خاص خود را برآورده میکنید نیز مهم است.
از آنجایی که این رژیم محدودکننده است، قبل از امتحان کردن آن با پزشک خود صحبت کنید.
خوردن یک رژیم غذایی متعادلتر و طبیعیتر که گروههای کاملی از غذاها را محدود نمیکند، ممکن است استراتژی بهتری برای کاهش التهاب در بدن شما باشد.
جمعبندی
برخی از غذاها ممکن است علائم روماتیسم مفصلی را تسکین دهند یا بدتر کنند. بنابراین، ممکن است رژیم غذایی در مدیریت روماتیسم مفصلی نقش داشته باشد.
انتخاب غذاهای ضد التهابی و پیروی از رژیم غذایی مدیترانهای ممکن است علائم این بیماری را بهبود بخشد. در عین حال، غذاهای محرک میتوانند التهاب را بدتر کنند.
قبل از شروع هرگونه رژیم غذایی یا محدود کردن هر گروه غذایی با پزشک خود صحبت کنید. او قادر خواهد بود به شما در شناسایی محرکها کمک کند و بهترین رژیم غذایی را متناسب با نیازهایتان پیشنهاد بدهد.
منابع