نقرس کاذب، نوعی آرتریت است که باعث ایجاد حملات ناگهانی درد و تورم در مفاصل شما شده و بهطور رسمی بهعنوان بیماری رسوب کریستال پیروفسفات دی هیدرات کلسیم یا CPPD شناخته میشود. اما این بیماری به دلیل شباهت آن به نقرس معمولاً نقرس کاذب نامیده میشود. در هر دو مورد نقرس و نقرس کاذب، رسوبات کریستالی در داخل مفصل تشکیل میشوند، اگرچه نوع کریستال برای هر بیماری متفاوت است. مشخص نیست که چرا کریستالها در مفاصل تشکیل شده و باعث ایجاد نقرس کاذب میشوند، اما خطر تشکیل آنها با بالا رفتن سن افزایش مییابد. نقرس کاذب میتواند هر مفصلی در بدن را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در مفاصل زیر مشاهده میشود:
- زانوها
- دستها و مچها
- شانهها
- لگن و ران
- آرنجها
- مچ پاها
تفاوت بین نقرس و نقرس کاذب چیست؟
نقرس کاذب به دلیل شباهت زیادش به نقرس (نوع دیگری از آرتریت که باعث ایجاد انواع مشابهی از علائم میشود) نقرس کاذب نامگذاری شده است.
نقرس زمانی اتفاق میفتد که اسید اوریک به مقدار زیاد در خون وجود داشته باشد (هیپراوریسمی) و کریستالهای تیز آن در مفاصل جمع شده و باعث التهاب شوند.
تجمع کریستالی متفاوت به نام پیروفسفات کلسیم (CPP) در مفاصل باعث ایجاد نقرس کاذب میشود. به همین دلیل، رسوب کریستال پیروفسفات دی هیدرات کلسیم، نام دیگر این بیماری است.
نقرس معمولاً مفصل متصلکننده انگشت شست پا به پا (مفصل متاتارسوفالانژیال یا MTP) را تحت تأثیر قرار میدهد. نقرس کاذب معمولاً در مفصل MTP ایجاد نمیشود و در سایر مفاصل بزرگتر بسیار شایعتر است.
علائم نقرس کاذب
شایعترین علائم نقرس کاذب عبارتاند از:
- درد شدید و ناگهانی در مفصل
- تغییر رنگ یا قرمزی پوست
- تورم
- سفتی
- احساس گرما در مفصل یا اطراف آن
علائم نقرس کاذب در دورههایی به نام حملات، میآیند و میروند. حملات میتوانند ناگهان اتفاق بیفتند. معمولاً علائم این بیماری را بهطور همزمان تجربه میکنید و به این شکل نیست که به تدریج در طول زمان افزایش پیدا کنند. حملات نقرس کاذب میتوانند از چند روز تا چند هفته (یا بیشتر) طول بکشند.
چه چیزی باعث نقرس کاذب میشود؟
تجمع پیروفسفات کلسیم (CPP) در مفاصل آسیبدیده باعث ایجاد نقرس کاذب میشود. CPP اضافی کریستالهای کوچکی را تشکیل میدهد که در غضروف و غشاهای سینوویال پر از مایع (که به صورت بالشتک در مفاصل شما عمل میکنند) تجمع مییابند. در نهایت، کریستالهای CPP در داخل مفاصل جمع شده و باعث ایجاد علائم میشوند.
متخصصان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث میشود بدن شما CPP اضافی تولید کند. برخی مطالعات نشان دادهاند که ممکن است این اتفاق ارثی باشد؛ به این معنی که والدین میتوانند خطر ابتلا به نقرس کاذب را به فرزندان بیولوژیکی خود منتقل کنند. برخی از افراد پس از تجربه آسیب یا جراحتی که به مفصل آسیب میرساند، به آن مبتلا میشوند. متخصصان فکر میکنند برخی بیماریهای متابولیک یا غدد درونریز میتوانند باعث ایجاد نقرس کاذب شوند.
عوامل خطر
هر کسی میتواند به این بیماری مبتلا شود، اما در افراد بالای 65 سال بسیار شایعتر است. داشتن برخی شرایط سلامتی میتواند خطر ابتلا به نقرس کاذب را افزایش دهد، از جمله:
- کمبود منیزیم
- پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم)
- بیماری تیروئید
- هموکروماتوز (بیش آهنی)
- هیپوفسفاتازی (اختلالی است که در آن کلسیم و فسفر در استخوانها و دندانهای در حال رشد رسوب میکنند)
- استئوپنی (وضعیتی که باعث کاهش تراکم استخوانها میشود اما به شدت پوکی استخوان نیست)
- بیماری مزمن کلیوی(CKD)
افرادی که به انواع دیگر آرتریت نیز مبتلا هستند ممکن است بیشتر درمعرض ابتلا به نقرس کاذب باشند، ازجمله:
- نقرس
- آرتروز
- آرتریت روماتوئید
- آرتروز پس از ضربه
عوارض نقرس کاذب
افرادی که به نقرس کاذب درماننشده مبتلا هستند نیز حملات مکرر و شدیدی را تجربه میکنند. برخی از افراد مبتلا به این بیماری دچار سردرد یا گردن درد میشوند. این اتفاق میتواند زمانی رخ دهد که رسوبات CPP در اطراف استخوان متراکم در قسمت بالای گردن شما تشکیل شوند.
پزشک چگونه نقرس کاذب را تشخیص میدهد؟
پزشک با معاینه فیزیکی و برخی آزمایشات، نقرس کاذب را تشخیص میدهد. پزشک مفاصل شما را معاینه میکند و در مورد علائمی که تجربه میکنید سؤال میپرسد. جواب سؤالهای زیر را به پزشک خود بگویید:
- چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم شدید؟
- آیا به نظر میرسد علائم میآیند و میروند؟
- آیا فعالیتی خاص یا زمان مشخصی در طول روز باعث بدتر یا بهتر شدن علائم شما میشود؟
پزشک شما ممکن است برای تأیید اینکه کریستالهای اضافی CPP در مایع مفصلیتان وجود دارند، آسپیراسیون مفصل (آرتروسنتز) انجام دهد. او سوزنی را به مفصل شما وارد کرده، مقداری مایع خارج میکند و نمونه را به آزمایشگاه میفرستد. یافتن کریستالهای اضافی CPP در مایع مفصلی شما پس از آسپیراسیون معمولاً بهترین راه برای تأیید نقرس کاذب است.
آسپیراسیون مفصل میتواند دردناک باشد؛ به خصوص اگر علائم شدیدی را در آن مفصل تجربه میکنید. پزشک شما میتواند به شما داروهای بیحسی بدهد تا در طول آسپیراسیون درد کمتری احساس کنید.
پزشک همچنین ممکن است از آزمایشات تصویربرداری برای جستجوی کندروکلسینوز (علائم تجمع CPP) استفاده کند. او ممکن است با استفاده از موارد زیر از مفاصل و بافتهای اطراف آنها عکسبرداری کند:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن کامپیوتری
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
- سونوگرافی
درمان
هیچ درمانی برای نقرس کاذب وجود ندارد، اما ترکیبی از درمانها میتواند به تسکین درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند.
داروها
اگر مسکنهای بدون نسخه کافی نباشند، پزشک ممکن است موارد زیر را پیشنهاد کند:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs). داروهایی مانند ناپروکسن و ایندومتاسین (ایندوسین) که با نسخه تجویز میشوند. این داروها میتوانند باعث خونریزی معده و کاهش عملکرد کلیهها (به ویژه در افراد مسن) شوند.
- کلشیسین (کولکریس، میتیگر). قرصهای دوز پایین این داروی نقرس نیز برای نقرس کاذب مؤثر هستند. اگر حملات مکرر نقرس کاذب را تجربه میکنید، ممکن است به شما توصیه شود که کلشیسین را بهعنوان اقدامی پیشگیرانه و بهصورت روزانه مصرف کنید.
- کورتیکواستروئیدها. اگر نمیتوانید NSAIDها یا کلشیسین مصرف کنید، پزشک شما ممکن است مصرف قرصهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون را برای کاهش التهاب و پایان دادن به حمله پیشنهاد کند. مصرف طولانیمدت کورتیکواستروئیدها میتواند استخوانها را ضعیف کند و باعث آب مروارید، دیابت و افزایش وزن شود.
آسپیراسیون مفصل
خارج کردن مقداری از مایع مفصل میتواند درد و فشار را در مفصل آسیبدیده تسکین دهد. پزشک از سوزن برای خارج کردن مایع استفاده میکند. این فرآیند همچنین به حذف برخی از کریستالها از مفصل کمک میکند. سپس داروهای بیحسی و کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب به مفصل تزریق میشوند.
درمانهای خانگی و اصلاح سبک زندگی
درمانهای خانگی ممکن است در طول حملات نقرس کاذب مفید باشند. مثالها عبارتاند از:
- NSAIDها. NSAIDهای بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (آدویل، موترین آیبی، سایرین) و ناپروکسن سدیم (آلیو)، اغلب مفید هستند.
- استراحت مفصل. سعی کنید برای چند روز از استفاده از مفصل آسیبدیده خودداری کنید.
- یخ. کمپرس سرد میتواند به کاهش التهاب ناشی از حملات کمک کند.
آیا میتوان از نقرس کاذب پیشگیری کرد؟
در حال حاضر، هیچ راهی برای پیشگیری از نقرس کاذب وجود ندارد. اما متخصصان در حال تحقیق در مورد این هستند که دقیقاً چه چیزی باعث میشود بدن شما CPP اضافی تولید کند.
مدیریت بیماریهای دیگر میتواند دفعات تجربه حملات علائم را کاهش دهد.
برخی از افراد به طور طبیعی علائم را بیشتر از دیگران تجربه میکنند. حمله نقرس کاذب بهخاطر رفتاری ناسالم اتفاق نمیفتد و معمولاً علل مستقیمی (محرکهایی) ندارد که بتوانید آنها را اصلاح کرده یا از آنها اجتناب کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر درد شدید و ناگهانی را در هر یک از مفاصل خود تجربه میکنید (بهویژه اگر مفصل شما متورم و پوستتان قرمز بوده یا تغییر رنگ داده است)، به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از علائم نقرس کاذب مشابه علائم نقرس، عفونتها و سایر مشکلاتی است که نیاز به درمان فوری دارند.
همچنین اگر حملات نقرس کاذب مکررتر شده یا علائم شما شدیدتر شدهاند، با پزشک خود صحبت کنید.
چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- آیا من به نقرس کاذب یا نوع دیگری از آرتریت مبتلا هستم؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- برای جلوگیری از حملات آینده چه کاری میتوانم انجام دهم؟
- کدام داروها علائم را بهتر مدیریت میکنند؟
جمعبندی
تشخیص و درمان سریع نقرس کاذب ممکن است علائم آن را کاهش دهند و از آسیب مفصل جلوگیری کنند. بهتر است به محض ظاهر شدن علائم، به روماتولوژیست مراجعه کنید تا علل احتمالی دیگر را رد کرده و درمان را شروع کند. روماتولوژیستها ممکن است برخی از افراد مبتلا به نقرس کاذب را به فیزیوتراپها و کاردرمانگرها ارجاع دهند. این پزشکان درمان را در جهت بهبود انعطافپذیری، کاهش درد مفصل و تطبیق حرکات برای عملکرد بهتر هدایت میکنند.
منابع