پارگی رباط صلیبی قدامی ACL

رباط صلیبی قدامی یکی از رباط‌های زانو است که استخوان ران (فمور) را به استخوان ساق پا (درشت‌نی) متصل می‌کند. رباط صلیبی قدامی مانند یک بند است که استخوان‌های شما را به هم متصل می‌کند و از خم شدن یا چرخش بیش‌ازحد زانو جلوگیری می‌کند. هر چیزی که نیروی کافی به زانوی شما وارد کند تا بیش‌ازحد طبیعی آن را خم کند یا بپیچاند، می‌تواند باعث آسیب یا پارگی رباط صلیبی قدامی شود.

رباط صلیبی قدامی یکی از رباط‌هایی است که بیشترین آسیب را در زانو متحمل می‌شود. آسیب‌های ورزشی معمولاً باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند. اگر رباط صلیبی قدامی شما پاره شود، احتمالاً برای ترمیم آن به جراحی نیاز خواهید داشت. اکثر افرادی که دچار پارگی این رباط می‌شوند، بهبودی کامل پیدا می‌کنند و ورزش را بدون عواقب طولانی‌مدت از سر می‌گیرند. زمان بهبودی پس از پارگی رباط صلیبی قدامی معمولاً شش تا نه ماه است.

انواع آسیب‌های رباط صلیبی قدامی

پزشکان معمولاً آسیب‌ها و پارگی‌های رباط صلیبی قدامی را درجه‌بندی می‌کنند. این درجه‌ها راهی سریع برای توصیف میزان آسیب شما هستند. درجه آسیبACL  از یک (کمترین شدت) تا سه (شدیدترین شدت) متغیر است:

• درجه یک. آسیب به قدری رباط صلیبی قدامی شما را می‌کشد که به آن آسیب می‌رساند، اما همچنان یک تکه است و استخوان‌های زانوی شما را روی هم نگه می‌دارد.
• درجه دو. آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی شما به حدی است که تا حدی پارگی و شل‌شدگی ایجاد می‌شود.
• درجه سه. پارگی کامل رباط صلیبی قدامی باعث دو تکه شدن رباط می‌شود.

علائم پارگی رباط صلیبی قدامی چیست؟

اکثر افراد متوجه لحظه پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند. صدمات ورزشی و سایر آسیب‌هایی که باعث پارگی این رباط می‌شوند معمولاً به اندازه کافی واضح هستند که می‌توانید دقیقاً بگویید چه زمانی اتفاق افتاده‌اند.

افرادی که پارگی رباط صلیبی قدامی را تجربه می‌کنند معمولاً صدای پارگی را در زانوی خود احساس می‌کنند یا می‌شنوند. ممکن است زانوی شما بیرون بیاید و احساس بی‌ثباتی و ضعف کنید. پارگی رباط صلیبی قدامی می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما برخی افراد فقط ناراحتی کوچکی را احساس می‌کنند.

شایع‌ترین علائم پارگی رباط صلیبی قدامی عبارت‌اند از:

• احساس یا شنیدن صدایی در زانو
• تورم
• درد (مخصوصاً زمانی که سعی می‌کنید روی زانوی خود وزن اعمال کنید)
• ضعف یا احساس بیرون‌زدگی زانو
• از دست دادن دامنه حرکتی خود (میزان حرکت زانو)

علت پارگی ACL چیست؟

پارگی جزئی یا کامل رباط صلیبی قدامی اغلب در طول یک حرکت چرخشی ناگهانی اتفاق میفتد، که در آن فرد به سرعت می‌ایستد و جهت خود را، به خصوص در حین چرخش یا فرود پس از پرش، تغییر می‌دهد. ضربه ناگهانی و پرانرژی به زانو نیز می‌تواند باعث پارگی رباط صلیبی قدامی شود.

شایع‌ترین علل پارگی رباط صلیبی قدامی عبارت‌اند از:

• آسیب‌های ورزشی
• تصادفات اتومبیل
• سقوط

پارگی رباط صلیبی قدامی می‌تواند با آسیب به سایر بافت‌های زانو، ازجمله مینیسک، غضروف و سایر رباط‌های زانو (رباط جانبی داخلی، رباط جانبی خارجی، رباط صلیبی خلفی) همراه باشد. شایع‌ترین آسیب مرتبط با پارگی رباط صلیبی قدامی، پارگی منیسک است. منیسک داخلی یا جانبی (خارجی) می‌تواند با پارگی رباط صلیبی قدامی پاره شود. رگ به رگ شدن یا پارگی رباط جانبی داخلی نیز می‌تواند با پارگی رباط صلیبی قدامی همراه باشد و در بیمارانی که در حین اسکی به رباط صلیبی قدامی آسیب می‌زنند شایع است. انجام تمرینات خاص، به‌ویژه به‌عنوان بخشی از برنامه پیشگیری از آسیب هدایت‌شده، می‌تواند احتمال پارگی رباط صلیبی قدامی را کاهش دهد.

چه کسانی در معرض پارگی رباط صلیبی قدامی قرار دارند؟

افراد در هر سنی، شرایط فیزیکی و توانایی‌هایی می‌توانند پارگی رباط صلیبی قدامی را تجربه کنند. زنان فعال و جوان، به‌دلیل عوامل متعددی ازجمله آناتومی مفصل زانو و شلی ذاتی بافت‌ها نسبت به مردان هم‌سن بیشتر آسیب‌های رباط صلیبی قدامی را تجربه می‌کنند. زنانی که یک بار دچار پارگی رباط صلیبی قدامی شده‌اند در آینده بیشتر در معرض خطر آسیب در زانوی طرف مقابل (زانوی آسیب‌ندیده) هستند.

آسیب‌های رباط صلیبی قدامی در کودکان نیز رایج است؛ به خصوص که ورزش‌های آن‌ها به‌طور فزاینده‌ای در حال رقابتی شدن هستند. تا همین اواخر، درمان پارگی رباط صلیبی قدامی برای کودکان و نوجوانان منحصراً غیرجراحی بود. این به این دلیل بود که تکنیک‌های سنتی جراحی باعث ایجاد اختلاف طول پا یا تغییر شکل رشد در کودکان در حال رشد می‌شدند. بااین‌حال، تکنیک‌های جدیدتر جراحی، درمان جراحی را به گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از کودکان و نوجوانان تبدیل کرده‌اند.

عوامل خطر ACL

هر کسی ممکن است پارگی رباط صلیبی قدامی را تجربه کند. اما این آسیب‌ها در بین ورزشکاران،‌به ویژه آن‌هایی که ورزش‌هایی انجام می‌دهند که شامل توقف ناگهانی، چرخش یا تغییر جهت می‌شوند، بسیار شایع‌تر هستند. برخی از ورزش‌هایی که باعث پارگی مکرر رباط صلیبی قدامی می‌شوند عبارت‌اند از:

• فوتبال
• بسکتبال
• ژیمناستیک
• چوگان

عوارض پارگی رباط صلیبی قدامی

آسیب‌هایی که باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند می‌توانند به سایر قسمت‌های زانوی شما نیز آسیب برسانند.

ممکن است در حین پارگی رباط صلیبی قدامی به سایر رباط‌های زانو ازجمله موارد زیر آسیب بزنید یا آن‌ها را پاره کنید:

• رباط جانبی داخلی (MCL)
• رباط جانبی خارجی (LCL)
• رباط صلیبی خلفی (PCL)

آسیب‌های دیگری که می‌توانند همزمان با پارگی رباط صلیبی قدامی رخ دهند عبارت‌اند از:

• شکستگی استخوان
• پارگی مینیسک
• کشیدگی‌های عضلانی

تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی

پزشک با معاینه فیزیکی و برخی آزمایشات پارگی رباط صلیبی قدامی را تشخیص می‌دهد. او از شما در مورد علائم شما می‌پرسد و زانوی شما را بررسی می‌کند. به پزشک خود بگویید که دقیقاً قبل از صدمه زدن به زانوی خود و زمانی که اولین علائم را مشاهده کردید، چه می‌کردید.

پزشک ممکن است برخی حرکات را با زانو و پای شما انجام دهد. این آزمایشات ممکن است باعث احساس شوند. اگر هر موقعیت یا حرکتی باعث درد یا بدتر شدن علائم شما شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

احتمالاً به حداقل یکی از چند آزمایش تصویربرداری زیر نیاز خواهید داشت:

• اشعه ایکس
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

درمان پارگی ACL

بسته به درجه پارگی رباط صلیبی قدامی و هر آسیب دیگری در داخل زانو، درمان‌ها می‌توانند متفاوت باشند.

پس از آسیب به رباط، از انجام هر گونه فعالیت یا ورزشی که فشار بیشتری به زانوی شما وارد می‌کند، اجتناب کنید. به محض مشاهده درد یا علائم دیگر، روش رایس را استفاده کنید:

• استراحت. از فعالیتی که باعث آسیب به شما می‌شود خودداری کنید. در طول بهبودی زانو از استفاده بیش‌ازحد از آن اجتناب کنید.
• کمپرس یخ. یک کمپرس سرد یا کمپرس یخ پیچیده‌شده در یک حوله نازک را به مدت 15 دقیقه و چند بار در روز روی زانوی خود قرار دهید.
• فشرده‌سازی. برای کمک به کاهش تورم، می‌توانید زانوی خود را با استفاده از یک باند کشی ببندید.
• ارتفاع. تا جایی که می توانید زانو و ساق خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.

گ

پزشک شما درمان‌هایی را برای مدیریت درد و سایر علائم پیشنهاد می‌کند:

• استفاده از عصا برای راه رفتن
• استفاده از بریس برای ثابت نگه داشتن زانو
• مصرف داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند NSAID ها (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) یا استامینوفن
• شرکت در جلسات فیزیوتراپی

آیا پارگی رباط صلیبی قدامی به خودی خود بهبود می‌یابد؟

رباط صلیبی قدامی پاره‌شده نمی‌تواند به خودی خود بهبود یابد، اما می‌توان با آن زندگی کرد (به خصوص اگر پارگی درجه پایین داشته باشید). اما اگر ورزشکار هستید یا می‌خواهید به فعالیت بدنی خود بازگردید، برای ترمیم پارگی رباط صلیبی قدامی به جراحی نیاز خواهید داشت. اکثر افراد ترجیح می‌دهند پارگی رباط صلیبی قدامی را با جراحی درمان کنند.

جراحی پارگی رباط صلیبی قدامی

جراحی برای ترمیم آسیب زانو معمولاً عملی سرپایی است، به این معنی که می‌توانید همان روز به خانه بروید. جراح شما آرتروسکوپی زانو (روشی کم تهاجمی برای ترمیم پارگی داخل زانو) را انجام می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر صفحه  جراحی رباط صلیبی قدامی را مطالعه نمایید.

چگونه می‌توانم از پارگی رباط صلیبی قدامی جلوگیری کنم؟

صدمات ورزشی و تصادفاتی که نمی‌توانید برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید معمولاً باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند. بنابراین ممکن است هیچ راهی برای جلوگیری از پارگی رباط صلیبی قدامی وجود نداشته باشد (به خصوص اگر ورزشکار هستید).

اما می‌توانید در حین ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی به نکات زیر توجه کنید:

• از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنید.
• اگر زانوی شما در حین یا بعد از فعالیت بدنی درد می‌کند، با درد بازی را ادامه ندهید.
• پس از فعالیت شدید به بدن خود فرصت استراحت و ریکاوری بدهید.
• قبل از ورزش، حرکات کششی و گرم کردن را انجام دهید.
• پس از فعالیت بدنی، بدن خود را خنک کنید و حرکات کششی انجام دهید.
• برنامه‌های تقویتی زانو و پایین‌تنه خارج از فصل می‌توانند به آماده‌سازی مفاصل زانو برای استرسی که فصل ورزشی بر آن‌ها وارد می‌کند، کمک کنند.

این نکات ایمنی عمومی را برای کاهش خطر آسیب‌دیدگی دنبال کنید:

• از چرخیدن روی زانو خودداری کنید. چرخیدن روی زانو یکی از دلایل رایج آسیب به مینیسک و پارگی رباط صلیبی قدامی است.
• همیشه از ابزار یا تجهیزات مناسب برای برداشتن وسایل از طبقات بالا استفاده کنید و هرگز روی صندلی یا میز نایستید.
• اگر در راه رفتن مشکل دارید یا خطر سقوط وجود دارد، از عصا یا واکر خود استفاده کنید.

بهبودی پس از پارگی رباط صلیبی قدامی چقدر طول می‌کشد؟

معمولاً شش تا نه ماه طول می‌کشد تا از پارگی رباط صلیبی قدامی بهبود پیدا کنید. ورزشکاران رقابتی ممکن است قبل از اینکه دوباره به ورزش خود بازگردند، برای بهبودی کامل به مدت زمان بیشتری نیاز داشته باشند.

پزشک به شما خواهد گفت چه زمانی می‌توانید فعالیت‌های بدنی را از سر بگیرید. قبل از تأیید پزشک فعالیت ورزشی را شروع نکنید. اگر قبل از التیام رباط صلیبی قدامی فعالیت‌های خود را از سر بگیرید، احتمال آسیب رساندن مجدد به رباط بیشتر می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

پس از آسیب رساندن به زانو در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم جدید یا بدتر شدن درد با پزشک خود صحبت کنید.

اگر ضربه‌ای مانند تصادف رانندگی یا سقوط شدید را تجربه کردید به اورژانس بروید. تروما گاهی‌اوقات باعث صدمات دیگری می‌شود که ممکن است بلافاصله متوجه آن نشوید.

چه سؤالاتی باید از پزشک بپرسم؟

• آیا دچار پارگی رباط صلیبی قدامی شده‌ام یا آسیب دیگری دارم؟
• شدت آسیب چقدر است؟
• آیا باید جراحی انجام دهم؟
• چه مدت باید برای شروع مجدد ورزش صبر کنم؟
• خطر اینکه دوباره همان رباط صلیبی قدامی را در آینده پاره کنم چقدر است؟

جمع‌بندی

پارگی رباط صلیبی قدامی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است که ورزشکاران تجربه می‌کنند. از دست دادن ماه‌ها جلسات تمرینی می‌تواند بسیار خسته‌کننده باشد، اما برای بهبودی خود عجله نکنید. استرس اضافی می‌تواند پارگی رباط صلیبی قدامی با درجه پایین را بدتر کند. بنابراین به محض اینکه به زانوی خود آسیب زدید یا احساس درد کردید به پزشک مراجعه کنید و به دنبال درمان باشید.

منابع

clevelandclinic.org

hss.edu