همارتروز زانو چیست ؟
همارتروز زانو به معنای خونریزی در درون مفصل زانو است که این عارضه موجب تورم، درد و محدودیت حرکتی می شود. همارتروز در تمام مفصل های بدن رخ می دهد اما شیوع آن در مفصل زانو بیشتر از سایر نقاط می باشد.
اما آیا چرا مفصل زانو بیش از سایر مفصل های بدن دچار همارتروز می شود ؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا به بررسی آناتومی مفصل زانو می پردازیم.
مفصل زانو از جمله مفصل های پیچیده ای است که نقش مهمی در انجام فعالیت هایی نظیر تحمل وزن بدن، نشستن، پریدن و چمباتمه زدن ایفا می کند از این رو به همین خاطر بیش از سایر مفصل بدن در معرض آسیب قرار دارد.در صورت آسیب دیدن یکی از اجزای زانو، زانو در معرض خونریزی مفصلی قرار می گیرد.
همارتروز زانو عارضه ای است که بیشتر به خاطر مصدومیت و آسیب دیدن زانو رخ می دهد.
پس از آسیب دیدن یکی از اجزای مفصل، عروق خونی پاره یا دچار آسیب دیدگی می شود و سپس خون در داخل مفصل تجمع می یابد که نتیجه آن چیزی جز همارتروز زانو نیست.
همارتروز زانو یا خونریزی درون مفصل
همارتروز زانو به چه دلایلی ایجاد می شود؟
عارصه همارتروز زانو در افرادی که از اختلالات خونی و لختگی خون رنج می برند بیش از افراد معمولی است. این افراد در صورتی که زانوی آنها آسیب ببیند چون به اختلالات خونی دچار هستند سریعتر از سایر افراد به همارتروز دچار می شوند.
مصدومیت و آسیب دیدگی زانو از اصلی ترین دلایل همارتروز یا خونریزی زانو است که از مهم ترین آسیب دیدگی هایی که باعث همارتروز زانو می شود شامل:
- پارگی مینیسک زانو
- آرتروز زانو
- سرطان استخوان
- شکستگی استخوان زانو
- عفونی شدن مفصل زانو
- جراحی تعویض مفصل زانو
- جراحی آتروسکوپی زانو
البته نمی توان گفت تمامی این عوامل به طور قطع باعث همارتروز می شوند بلکه شیوع آن در برخی افراد شایع تر از سایرین است این افراد شامل:
- افرادی که به بیماری هموفیلی دچار هستند
- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند.
- افرادی مبتلا به آسیب های عصبی
- افرادی که به تازگی تحت جراحی آرتروپلاستی زانو قرار گرفته اند
- افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل
درد و تورم شدید به دنبال همارتروز زانو
علائم و نشانه های همارتروز زانو
همان طور که اشاره شد عارضه همارتروز بیشتر در اثر مصدومیت های شدید رخ می دهد اما با این وجود علائم و نشانه های همارتروز زانو بستگی به شدت و میزان خونریزی در درون مفصل دارد. از شایع ترین علائم همارتروز یا خونریزی مفصل زانو می توان به:
- کبود شدن مفصل زانو
- درد و ملتهب شدن مفصل زانو
- قرمزی و متورم شدن مفصل زانو
- گرم بودن مفصل در هنگام لمس
- احساس سوزش در مفصل
- خشکی و کم شدن دامنه حرکتی بیمار
آیا همارتروز زانو خطرناک است؟
از آنجایی که خونریزی مفصل زانو یا همارتروز باعث آسیب دیدن مفصل می شود می توان گفت بیماری همارتروز زانو خطرناک است.
همارتروز حتی در صورتی که با خونریزی خفیف در مفصل زانو همراه باشد نیز ممکن است منجر به بروز آسیب هایی در مفصل شود چه برسد به خونریزی های شدید و حاد زانو.
خطرناک بودن خونریزی زانو زمانی جدی می شود که تشخیص و درمان آن به تعویق بیفتد؛ زیرا با گذشت زمان بافت های نرم، تاندون ها، لیگمان های اطراف زانو تحت فشار قرار می گیرند در این صورت بیمار ممکن است به مشکلات زیر دچار شود:
- از دست رفتن قدرت عضلانی اطراف مفصل
- بروز درد مفصل حتی در هنگام استراحت
- ابتلای بیمار به آرتریت در آینده
- ناتوان شدن بیمار در انجام کارهای روزمره
همارتروز زانو را چگونه می توان کنترل و درمان کرد؟
در صورتی که در ناحیه زانوی خود تورم و ورم شدیدی را احساس کردید؛ پیشنهاد می شود بلافاصله به پزشک ارتوپد مراجعه کنید زیرا همان طور که مشاهده کردید بیماری همارتروز به مرور زمان ممکن است مشکلات زیادی را برای فرد بوجود بیاورد.
از جمله کارهایی که می توانید در خانه برای کنترل همارتروز زانو انجام دهید شامل موارد زیر میشود:
استراحت دادن به مفصل زانو
استراحت کردن خونریزی شما را بند می آورد و باعث می شود خونریزی در درون مفصل فشار کمی را به زانو وارد کند. البته به هیچ عنوان نباید مفصل زانو را برای مدت طولانی استراحت داد زیرا باعث بروز مشکلات انقباضی و ضعف شدن عضلات می شود.
گرما درمانی
در صورتی که خونریزی در درون مفصل با درد همراه باشید در این صورت می توانید از گرما برای تسکین درد و کم شدن انقباضات حاصل از همارتروز استفاده کنید.
البته اگر مشکوک هستید که خونریزی حادی در مفصل شما رخ داده است به هیچ عنوان از گرما استفاده نکنید.
یخ درمانی
استفاده از یخ درمانی برای خونریزی های حاد مفصل زانو بسیار موثر است. یخ برای کاهش التهاب زانو بسیار موثر است و بدین صورت باعث کاهش ورم و درد بیمار می شود.
بانداژ کردن زانو
شما می توانید از باند یا زانو بند برای حمایت از مفصل و عضلات مجاور آن استفاده کنید؛ زانوبند با اثری که در محدود کردن مفصل زانو دارد باعث کم شدن درد و عوارض همارتروز زانو می شود.
از جمله کارهایی که پزشک یا جراح ارتوپد برای کنترل همارتروز زانو انجام تجویز می کند. شامل:
دارودرمانی
نوع دارویی که برای همارتروز زانو پیشنهاد می شود بسته به شرایط و علت بروز خونریزی در مفصل زانو متفاوت است.
برای مثال در صورتی که شخص مبتلا به همارتروز به هموفیلی مبتلا باشد در این صورت پزشک داروهای ضد انعصادی را برای بیمار تجویز می نماید. به همین ترتیب دوز و نوع دارو برحسب علت بیماری فرق می کند.
پیشنهاد می شود برای بهبودی سریعتر حتما داروها را طبق نظر پزشک مصرف کنید و از قطع خودسرانه آن خودداری کنید.
فیزیوتراپی
در صورتی که همارتروز باعث کم شدن دامنه حرکتی شما شود در این صورت پزشک چندین جلسه فیزیوتراپی زانو را پیشنهاد می دهد. فیزیوتراپی برنامه های متفاوتی برای کاهش درد و دامنه حرکتی ارائه می دهند که این برنامه شامل:
- تحریک الکتریکی
- آموزش حرکت ورزشی مخصوص زانو
- ماساژ درمانی
درمان همارتروز زانو با جراحی
جراحی برای درمان همارتروز زانو
از روش جراحی زمانی برای درمان همارتروز استفاده می شود که به دلیل خونریزی در درون مفصل، بخشی از مفصل آسیب ببیند در این صورت جراح ارتوپد با برداشتن بافت عضله و استخوان نزدیک به مفصل آسیب دیده به درمان همارتروز زانو می پردازد. این روش های جراحی شامل:
جراحی مینیسکتومی
در صورتی که پارگی مینیسک باعث بروز خونریزی در مفصل زانو شود در این صورت جراح ارتوپد اقدام به برداشتن تمام یا بخش هایی از مینیسک می پردازد.
جراحی سینووکتومی
جراحی سینووکتومی نوعی جراحی است که در آن جراح با تراشیدن لایه مخاطی، حرکت مفصل زانو را روان تر می کند.
جراحی استئوتومی
استئوتومی به معنای بریدن قسمت هایی از استخوان به منظور افزایش عملکرد مفصل است. از این رو جراحی عموما در درمان شکستگی های استخوان زانو استفاده می شود تا به کمک آن همارتروز مفصل کم شود.
جراحی تعویض مفصل زانو
از آنجایی که جراحی تعویض مفصل زانو به دو صورت جزئی و کلی انجام می شود به همین جهت انتخاب نوع آن بستگی به شدت عارضه دارد. به طور مثال در صورتی که مفصل زانو به طور کامل آسیب ببیند و خونریزی حادی در مفصل رخ دهد در این صورت پزشک ارتوپد روش جراحی کامل تعویض مفصل زانو را پیشنهاد می دهد.