مفصل زانو در حالت طبیعی همیشه باثبات بوده و پایداری خود را در انجام فعالیت هایی با شدت های گوناگون مانند دویدن ، پرش ، انجام فعالیت های ورزشی ، انجام کارهای خانه حفظ می کند.
اما در برخی مواقع به دلیل وارد شدن ضربه شدید به زانو، عملکرد طبیعی آن را تحت تاثیر قرار می گیرد و شخص احساس ناپایداری و بی ثباتی در زانوی خود می کند که به چنین حالتی خالی شدن زانو می گویند.
زانو پایداری خود را مدیون اجزای مختلف مفصل نظیر استخوان ها، مینیسک و رباط ها است که در صورت آسیب دیدن هر یک از این اشکال فرد در معرض آسیب دیدگی قرار می گیرد.
در اغلب موارد خالی کردن زانو یک واکنش طبیعی یا دفاعی برای پیشگیری از وارد شدن ضربه شدیدتر به زانو است اما گاهی مواقع نیز ممکن است دلایل دیگری مانند بیماری های مفصل زانو مانند آرتروز زانو در بروز این عارضه دخیل باشد که در ادامه مقاله به طور مفصل به بررسی آن می پردازیم.
خالی شدن زانو با چه نشانه هایی همراه است؟
علائم خالی شدن زانو بسته به علت آن متفاوت است؛ برای مثال در صورتی که علت خالی شدن زانو، آسیب دیدگی رباط ها باشد در این صورت فرد به خشکی و محدودیت در حرکت دچار می شود. اما به طور کلی خالی شدن زانو عموما با چنین علائمی همراه است:
- درد شدید زانو
- خالی کردن متناوب زانو همراه با تیرکشیدن
- احساس لغزندگی و ناپایداری در مفصل زانو
- قفل شدن مفصل زانو که این در این حالت خم و راست کردن زانو عموما دردناک است
دلایل خالی شدن مفصل زانو
عوامل مختلفی در بروز خالی شدن مفصل زانو دخیل هستند که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از اصلی ترین عواملی است که باعث خالی شدن زانو یا ناپایداری زانو می شود؛ زیرا این بیماری باعث تشکیل شیارهایی در داخل مفصل زانو می گردد که همین عامل موجب اختلال در به حرکت در آمدن مفصل زانو و گیر افتادن زانو می شود.
پارگی مینیسک زانو
مینیسک یک قطعه غضروف لاستیکی و انعطاف پذیر است که باعث ایجاد نرمی بین استخوان های زانو می شود. پارگی مینیسک زانو یکی از شایع ترین آسیب های زانو خصوصا در ورزش است که باعث ناپایداری زانو و خالی شدن مفصل زانو می گردد. این ضایعه بیشتر در ورزشکارانی که فعالیت های ورزشی مرتبط با پا انجام می دهند رخ می دهد.
آسیب دیدگی رباط های زانو
رباط ها نوارهای بسیار محکمی هستند که دو سر استخوان را به یکدیگر متصل می کنند. مفصل زانو برای حفظ ثبات خود به رباط ها احتیاج دارد.
خالی شدن زانو یکی از مهم ترین علائم پارگی و آسیب دیدگی رباط های زانو است که به دنبال عوامل از قبیل پیچ خوردگی زانو، وارد شدن ضربه شدید به زانو و کشیدگی بیش از حد رباط ایجاد می شود.
انحراف یا جابه جایی کشکک زانو
در هنگام خم و راست شدن زانو، کشکک بر روی شیار تروکلنا که در انتهای استخوان قرار دارد به بالا و پایین حرکت می کند.
جابه جایی یا انحراف کشکک زانو زمانی رخ می‌دهد که استخوان درشت نی و نازک نی از موقعیت اصلی خود نسبت به استخوان ران خارج شوند و شکل کشکک درست در مرکز شیار قرار نداشته باشد.
تشخیص خالی شدن مفصل زانو
پزشک متخصص متناسب با وضعیت بدنی بیمار به تشخیص علت خالی شدن زانو می پردازد. از جمله روش های تشخیص علت خالی شدن زانو شامل:
- بررسی دامنه حرکتی مفصل زانو
- بررسی پایداری مفصل زانو
- بررسی دیگر نشانه های خالی شدن زانو
- معاینات بالینی بیمار
- تشخیص خالی شدن مفصل زانو با عکس برداری ام آر آی یا سی تی اسکن
راههای درمان خالی شدن مفصل زانو
خالی شدن زانو بسته به شدت و علت آن به دو روش جراحی و غیرجراحی اصلاح می شود. از مهم ترین روش های درمان خالی شدن زانو می توان به:
درمان خانگی خالی شدن زانو
در اغلب موارد خالی شدن مفصل زانو مشکل جدی نیست و با درمان های خانگی تسکین می یابد. استراحت کردن، فشرده سازی و بالا نگه داشتن زانو از جمله روش های درمان خانگی خالی شدن زانو است که باعث از بین رفتن سستی و اختلال در زانو می شود.
بریس زانو
استفاده از بریس زانو یکی از بهترین روش‌های درمان خالی کردن زانو است که با حفظ مفصل زانو از آسیب دیدن بیشتر این ناحیه جلوگیری می‌کند و به روند بهبود بیمار کمک شایانی می‌کند.
دارو درمانی
داروهای مسکن، داروهای ضد التهاب و غیراستروئیدی از جمله داروهای پرکاربرد در درمان دردهای زانو و ناپایداری زانو است که به دو صورت خوراکی و تزریقی تجویز می شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی زانو یکی از مهم ترین بخش های درمان دردهای زانو از جمله خالی شدن زانو است که به کمک آن قابلیت حرکت و دامنه حرکتی زانو را تا حد بسیار زیادی بهبود می یابد. فیزیوتراپی حتی از بروز آسیب‌دیدگی‌های بعدی جلوگیری کرده و برای رفع ناتوانی‌تان به شما کمک می‌کند. از جمله کارهایی که در فیزیوتراپی انجام می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماساژ بافت نرم
- درمان با یخ یا گرما
- آب درمانی
- لیزر درمانی
انواع حرکات اصلاحی برای درمان خالی شدن زانو
حرکت اصلاحی برای درمان خالی شدن زانو
تقویت عضلات زانو یکی از بهترین راه های درمان دردهای ناشی از خالی شدن زانو است که شما می توانید به راحتی در خانه به انجام آن بپردازید. هر چقدر عضلات زانو و اطراف آن قوی تر باشد در برابر آسیب ها مقاوم تر است. سه حرکات ورزشی برای درمان خالی شدن زانو شامل:
منقبض کردن باسن
برای انجام این حرکت به پشت بخوابید و پاها را دراز کنید. حالا باسن‌ها را سفت کرده و سه دقیقه در این حالت نگه دارید و سپس رها کنید.
بالا آوردن پا
برای انجام این حرکت به پشت خوابیده و بالشی زیر زانو گذاشته و پاها را دراز کنید. یک پا را تا جایی بالا آورید که زانو صاف شود ولی هنوز روی بالش باشد. سه ثانیه نگه دارید. سپس با پای دیگر این حرکت را انجام دهید.
حرکت تقویت عضلات پشت زانو
روی یک صندلی نشسته و کف پاها را روی زمین بگذارید. یک پا را بالا آورید تا زانو صاف شود، سه ثانیه نگه داشته و رها کنید. به تدریج عضلات خود را تقویت کنید تا بتوانید وزن بیشتری را روی پاشنه پا تحمل کنید.
جراحی
در موارد که فرد خالی شدن زانو را به صورت مکرر تجربه کند و این عارضه با درد ها و نشانه های دیگری نظیر قفل شدن زانو، قرمزی و احساس داغی در مفصل، تورم و خشکی و صدا دادن مفصل همراه باشد.در این صورت تنها راه درمان انجام عمل جراحی است.
البته نوع عمل جراحی برای درمان خالی شدن زانو بسته به علت آن متفاوت است که این جراحی ها از جراحی آرتروسکوپی تا جراحی تعویض مفصل زانو متغیر می باشد.
مطالب مشابه
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آنها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آنها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر مفاصل مهم است، کمک می‌کنند.
آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی) معمولاً توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری، نوعی التهاب مفصلی است که توسط عفونت ایجاد می‌شود و مفصلی بزرگ در بدن مانند زانو یا مفصل ران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
استئوکندریت دیسکان انتهای استخوان در مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث قطع جریان خون به بخشی از استخوان شده و باعث نرم و ضعیف شدن آن می‌شود. در نهایت، قسمت آسیب‌دیده از بقیه استخوان جدا شده و مقداری غضروف را نیز با خود می‌کشد و علامتی را در جایی که استخوان و غضروف جدا می‌شوند، باقی می‌گذارد.
لوپوس بیماری‌ای است که باعث التهاب در سراسر بدن می‌شود. در این بیماری خودایمنی، به جای این که سیستم ایمنی بدن از شما محافظت کند، به بدنتان آسیب می‌رساند.
نقرس کاذب، نوعی آرتریت است که باعث ایجاد حملات ناگهانی درد و تورم در مفاصل شما شده و به‌طور رسمی به‌عنوان بیماری رسوب کریستال پیروفسفات دی هیدرات کلسیم یا CPPD شناخته می‌شود. اما این بیماری به دلیل شباهت آن به نقرس معمولاً نقرس کاذب نامیده می‌شود.
علامت اصلی نقرس زانو، درد شدید است که اغلب در طول شب شروع می‌شود. حملات حاد نقرس زانو ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشند. معمولاً درد در 24 ساعت اول شروع حملات، به اوج خود می‌رسد. حملات حاد ممکن است به طور مکرر رخ دهند یا ممکن است سال‌ها از هم فاصله داشته باشند.