بهترین درمان جایگزین عمل تعویض مفصل زانو چیست؟

اگر مفصل زانویتان به‌خوبی حرکت نمی‌کند، دیگر نمی‌توانید مثل گذشته راه بروید و درد زانو امانتان را بریده، حتماً به عمل جراحی تعویض مفصل زانو فکر کرده‌اید. اما آیا راه دیگری هم وجود دارد؟ می‌توان بدون جراحی، وضعیت زانو را بهبود داد؟ بهترین درمان جایگزین تعویض مفصل زانو چیست؟ در این مقاله به همه این پرسش‌ها، پاسخ می‌دهیم. این مقاله وب‌سایت دکتر امین جواهری را تا انتها بخوانید.

چرا باید دنبال درمان جایگزین برای تعویض مفصل زانو باشیم؟

بعضی‌ افراد از زانودرد رنج می‌برند، اما به هر دلیلی، نمی‌توانند یا نمی‌خواهند عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام دهند. بعضی افراد هم خیلی جوان‌تر از آن هستند که زانویشان را به تیغ جراحی بسپرند.

مسئله اینجاست که پروتز زانو یا ایمپلنت زانو یا همین مفصل مصنوعی که قرار است در پای بیمار قرار بگیرد، در نهایت بیست سال عمر می‌کند. بعد از این مدت، بیمار باید مجدداً تعویض مفصل انجام دهد.

به همین خاطر، پزشک قبل از توصیه به جراحی، با بررسی وضعیت بیمار، روش‌های دیگری را پیش پای او قرار می‌دهد. گاهی بهترین درمان جایگزین تعویض مفصل زانو از میان همین روش‌ها پیدا می‌شود.

بسیاری از این روش‌های رایج، درد زانوی بیمار را تا حد زیادی تسکین داده و لزوم انجام جراحی تعویض مفصل زانو را تا مدت‌ها به تعویق می‌اندازند.

درمان‌های جایگزین تعویض مفصل زانو

روش‌های درمانی مختلفی برای رفع مشکلات و بیماری‌های زانو وجود دارند که بیمار می‌تواند پیش از انجام جراحی تعویض مفصل زانو به آن‌ها روی بیاورد. در ادامه به توضیح این روش‌های درمانی می‌پردازیم:

کاهش وزن برای کاهش فشار

مؤثرترین و بهترین درمان جایگزین تعویض مفصل زانو و کاهش دردهای مفصلی، کاهش وزن است.

جالب است بدانید هر دو کیلوگرم اضافه وزن، حدود 11 کیلوگرم فشار بیشتر روی مفصل زانو وارد می‌کند! این فشار روی مفاصل و ماهیچه‌ها، باعث فرسودگی آن‌ها می‌شود.

اضافه وزن ریسک ابتلا به بیماری آرتروز را هم تا حد زیادی افزایش می‌دهد. مطالعات حاکی از آن هستند که 35درصد از علائم درد مفاصل، با کاهش وزن از بین می‌روند!  (به نقل از  beaumont)

مسلماً کاهش وزن چالش‌های زیادی دارد و به‌راحتی محقق نمی‌شود، اما کمک زیادی به سلامت جسمی و روحی شما می‌کند. مفاصل زانوهایتان را از فرسودگی حفظ کرده و از بیماری‌هایی مانند آرتروز پیشگیری می‌کند.

ورزش‌های سبک برای افزایش تحرک بدنی

تقویت عضله چهارسر ران (Quadriceps Femoris Muscle) و عضله همسترینگ  (Hamstring Muscles)، درد زانو را تا حد زیادی کاهش داده و حتی از بین می‌برد.

برای انتخاب ورزشی به‌عنوان بهترین درمان جایگزین تعویض مفصل زانو با فیزیوتراپ یا مربی‌های متخصص مشورت کنید. ورزش را جدی بگیرید. برای رسیدن به نتیجه دلخواه هم صبر داشته باشید.

توصیه مهم اینکه به‌جای ورزش‌هایی مانند دو، دوچرخه‌سواری و اسکی، که فشار زیادی روی مفصل زانو می‌آورند، بهتر است سراغ ورزش‌های سبک و مؤثری مانند پیاده‌روی و شنا بروید.

ورزش‌های مناسب عبارت‌اند از:

• پیاده‌روی
• دوچرخه‌سواری
• تمرینات تقویتی
• تمرین عصبی‌عضلانی
• ورزش در آب
• یوگا
• تایچی

فیزیوتراپی

فیزیوتراپ می‌تواند برنامه‌ای برای کاهش درد و تقویت عضلات کلیدی که بر زانوهای شما تأثیر می‌گذارند، ارائه دهد. او همچنین می‌تواند با شما کار کند تا مطمئن شود تمرینات را به‌درستی انجام می‌دهید. فیزیوتراپ‌ها در طول جلسات فیزیوتراپی از سرما و گرما برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌کنند.

 حتما بخوانید: فیزیوتراپی زانو و نحوه انجام آن

تزریق اسید هیالورونیک

تصور می‌شود تزریق اسید هیالورونیک به زانو باعث روان‌کنندگی مفصل زانو می‌شود. تزریق این اسید ممکن است به بهبود جذب ضربه، کاهش درد و بهبود تحرک زانو کمک کند اما در حال حاضر، کارشناسان استفاده از این دارو را توصیه نمی‌کنند؛ زیرا شواهد کافی مبنی بر اثبات کارایی آن وجود ندارند.

مصرف داروهای استروئیدی

مصرف مسکن‌های مختلف به مدیریت درد کمک می‌کند. این داروها عبارت‌اند از:

• داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن
• ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی موضعی و خوراکی (NSAIDs)
• کرم‌های موضعی حاوی کپسایسین

اگر مصرف درمان‌های بدون نسخه جواب ندهد، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تری مانند دولوکستین یا ترامادول تجویز کند.

ترامادول ماده افیونی یا اپیوئید است و می‌تواند اعتیادآور باشد. متخصصان تنها در صورتی استفاده از ترامادول را توصیه می‌کنند که نتوانید از داروهای دیگر استفاده کنید و هیچ نوع مخدر دیگری را توصیه نمی‌کنند.

تزریق کورتیکواستروئید

گزینه دیگر تزریق استروئید در ناحیه آسیب‌دیده است. این دارو می‌تواند درد و التهاب زانو را کاهش دهد. درد معمولاً در عرض چند روز کاهش می‌یابد و تسکین آن چندین هفته طول می‌کشد.

برخی از محققان استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها را توصیه نمی‌کنند. مطالعات بر روی افرادی که تزریق استروئید داشته‌اند نشان می‌دهد‌ این افراد دو سال پس از تزریق،‌ غضروف کمتری داشته‌ و درد زانو نیز بهبود نداشته است.

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت

درمان تجربی دیگر شامل تزریق پلاسمای غنی از از پلاکت (PRP) به زانوی فرد مبتلا به آرتروز در سه مرحله است.

1. پزشک در ابتدا از فردی که به درمان نیاز دارد مقداری خون می‌گیرد.
2. او با استفاده از سانتریفیوژ، پلاکت‌های حاوی فاکتورهای رشد را از خون جدا می‌کند.
3. سپس این پلاکت‌ها را به مفصل زانو تزریق می‌کند.

ترمیم غضروف زانو

پزشک ارتوپد گاهی‌اوقات به‌جای تعویض کامل مفصل، فقط غضروف زانو را عوض می‌کند. این روش برای کسانی توصیه می‌شود که آرتروز خفیفی دارند و وضعیت جاگیری استخوان‌هایشان مناسب است.

ترمیم غضروف زانو روش‌های مختلفی دارد. برای بررسی وضعیت زانویتان و دانستن اینکه آیا امکان ترمیم غضروف وجود دارد یا نه، می‌توانید از دکتر علیرضا امین جواهری، جراح ارتوپد و فوق‌تخصص زانو و لگن از دانشگاه زوريخ سوئيس، وقت معاینه گرفته و با ایشان مشورت کنید.

حذف با بسامد رادیویی برای کاهش درد

حذف با بسامد رادیویی (Radiofrequency Ablation) یا به‌اختصار آراف‌ای (RFA)، روشی پزشکی است که طی آن، بخشی از بافت آسیب‌دیده را با استفاده از امواج رادیویی حذف می‌کنند.

البته حذف با بسامد رادیویی، درمان موقتی به حساب می‌آید. بیشتر اوقات، بعد از گذشت حدود شش ماه تا در نهایت دو سال از درمان با این روش، درد زانو دوباره شروع می‌شود.

طب سوزنی

طب سوزنی تکنیکی چینی و باستانی است که ممکن است به تسکین درد کمک کند. در این روش از سوزن‌های تیز و نازک برای تغییر جریان انرژی در بدن استفاده می‌کنند.

تحقیقات نشان می‌دهند طب سوزنی می‌تواند در کوتاه‌مدت به مدیریت درد زانو کمک کند.

پرولوتراپی

در پرولوتراپی، متخصص محلولی تحریک‌کننده را به رباط یا تاندون تزریق می‌کند تا جریان خون و تأمین مواد مغذی را افزایش دهد. هدف این درمان تحریک روند بهبودی با تحریک بافت است. معمولاً در این روش از محلول دکستروز که مخلوط قندی است استفاده می‌شود.

در مطالعه‌ای، افراد مبتلا به آرتروز زانو پنج تزریق را با فاصله 4 هفته دریافت کردند. آن‌ها گزارش کردند که سطح درد آن‌ها 26 هفته پس از اولین تزریق بهبود یافته است. پس از یک سال، آن‌ها هنوز بهبود را احساس می‌کردند.

محققان معتقدند این روش بی‌خطر است و به نظر می‌رسد به تسکین درد کمک می‌کند. اما آن‌ها همچنان خواستار تحقیقات بیشتر هستند.

جراحی آرتروسکوپی

جراح ممکن است آرتروسکوپی زانو را برای برداشتن قطعات استخوان، قطعات منیسک پاره‌شده یا غضروف آسیب‌دیده و همچنین ترمیم رباط‌ها پیشنهاد کند.

آرتروسکوپ نوعی دوربین است. این دوربین به جراح اجازه می‌دهد تا داخل مفصل شما را ازطریق برشی کوچک مشاهده کند. جراح پس از ایجاد دو تا چهار برش، از آرتروسکوپ برای عمل در داخل زانو استفاده می‌کند.

این روش نسبت به جراحی سنتی کمتر تهاجمی است. اکثر افراد پس از جراحی به خانه می‌روند و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. بهبودی نیز احتمالاً سریع‌تر اتفاق میفتد. بااین‌حال، ممکن است این روش برای همه انواع آرتریت زانو  مناسب نباش.

میکروفرکچر

میکروفرکچر یا میکروشکست که با  جراحی آرتروسکوپی انجام می‌شود، شامل ایجاد سوراخ‌هایی در سطوح  استخوان با استفاده از مته یا پین است. این امر باعث تحریک رشد غضروف جدید از مغز استخوان می‌شود. این تکنیک برای آرتریت پیشرفته توصیه نمی‌شود.

 مطالعه بیشتر: جراحی آرتروسکوپی زانو

درمان سلول‌های بنیادی

این درمان تجربی از سلول‌های بنیادی مغز استخوان از لگن برای کمک به بازسازی بافت غضروف در زانو استفاده می‌کند.

مطالعات نشان داده‌اند درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند به کاهش درد زانو و بهبود عملکرد کمک کند، اما به نظر نمی‌رسد که منجر به رشد مجدد غضروف شود.

درمان آسیب‌های مفصلی با سلول‌های بنیادی هنوز بخشی از عمل پزشکی نیست. متخصصان در حال حاضر تزریق سلول‌های بنیادی را برای آرتروز توصیه نمی‌کنند؛ زیرا هنوز هیچ روش درمانی استانداردی برای آن وجود ندارد.

استئوتومی زانو

استئوتومی زانو عمل جراحی‌ای است که ممکن است به بیماران جوان کمک کند. این عمل شامل بریدن استخوان ساق پا به‌صورت متقاطع و ایجاد گوه‌ای برای جابجایی فشار از ناحیه درگیر آرتریت است. استئوتومی ممکن است به‌عنوان راهی برای به تعویق انداختن عمل تعویض زانو در نظر گرفته شود. بااین‌حال، می‌تواند انجام موفقیت‌آمیز تعویض کامل مفصل زانو در آینده را دشوارتر کند، به‌خصوص اگر در طول استئوتومی، جراح مجبور باشد رباط جانبی داخلی در سطح داخلی زانو را برش دهد.

در موارد خیلی نادر، اگر قسمت خارجی زانو درگیر آرتریت باشد، این عمل در انتهای استخوان ران انجام می‌شود تا فشار به داخل منتقل شود.

درمان غضروفی اتولوگ (ACT)

اگر فقط غضروف سخت آسیب دیده باشد، می‌توان غضروف جدید را در داخل لوله‌ آزمایش از سلول‌های خود فرد رشد داد. سپس غضروف جدید روی ناحیه آسیب‌دیده اعمال می‌شود. تکنیک پیوند غضروف زانو  عمدتاً برای ترمیم نواحی کوچک آسیب‌دیده در غضروف که  ناشی از آسیب تصادفی به مفصل زانو هستند طراحی‌ شده است. هنوز تأثیر این روش برای آرتریت ثابت نشده و فقط برای بیماران جوان‌تری که دارای سلول‌های غضروفی فعال‌تری هستند، مناسب است. بنابراین مانند استفاده از سلول‌های بنیادی، معمولاً فقط به‌عنوان بخشی از بررسی تحقیقاتی انجام می‌شود.

روش‌های جایگزین غیرمؤثر

تحقیقات نشان می‌دهند روش‌های زیر جایگزین‌های نامناسبی برای تعویض مفصل زانو هستند و هیچ تأثیری بر کاهش درد و عملکرد زانو ندارند:

• تحریک الکتریکی عصب ازطریق پوست (TENS)
• مکمل‌های گلوکزامین و کندرویتین سولفات
• بیس فسفونات‌ها
• هیدروکسی کلروکین
• متوترکسات

جمع‌بندی

در این مقاله به پنج روش اشاره کردیم که هرکدامشان می‌توانند بهترین درمان جایگزین تعویض مفصل زانو باشند. این روش‌ها، درد زانوی بیمار را تا حد زیادی تسکین داده، و لزوم انجام جراحی تعویض مفصل زانو را تا مدتی به تعویق می‌اندازند.

البته بهتر است بعد از معاینه تخصصی و مشورت با پزشک متخصص، تصمیم نهایی را بگیرید. برای گرفتن وقت معاینه و مشاوره تخصصی با دکتر امین جواهری، فوق‌تخصص زانو و لگن، با شماره تلفن 02129123462 تماس بگیرید.

منابع:

https://healthline.com

beaumont.org

healthline.com