عمل جراحی استئوتومی زانو و برای چه بیمارانی استفاده می شود؟

عمل جراحی استئوتومی زانو عملی است که در آن یک یا چند استخوان در زانو بریده می‌شوند. این عمل شامل برداشتن یا تنظیم مجدد بخشی از استخوان به‌منظور اصلاح مشکلی است که بر حرکت، رشد و ... تأثیر می‌گذارد. در این مطلب به بررسی عمل جراحی استئوتومی زانو، مزایا و معایب و مراقبت های بعد از این عمل  می‌پردازیم.

استئوتومی زانو چیست؟

استئوتومی زانو عملی است که جراحان از آن برای درمان درد و بی‌ثباتی‌ای استفاده می‌کنند که ممکن است درصورت آسیب یا آرتروز در بخشی از مفصل زانو رخ دهند. هنگامی که فقط یک ناحیه از زانو آسیب دیده باشد، پزشکان احتمالاً به‌جای تعویض مفصل زانو، استئوتومی را توصیه می‌کنند.
در طی این عمل جراحی زانو، جراح محل استخوان‌های ساق پا یا استخوان ران را تغییر می‌دهد تا زانو دوباره در راستای درست قرار گیرد. این موقعیت جدید، وزن بدن بیمار را از قسمت آسیب‌دیده زانو به قسمت سالم منتقل می‌کند.

استئوتومی زانو می‌تواند به کند شدن زوال غضروف زانو کمک کند و ممکن است نیاز بیمار به تعویض مفصل زانو را برای سال‌های زیادی به تعویق بیندازد. استئوتومی زانو برای چندین دهه برای بهبود درد و عملکرد مورداستفاده قرار گرفته است.

چرا استئوتومی زانو انجام می‌شود؟

همه مفاصل، ازجمله زانوها، دارای بافت بالشتکی به نام غضروف در محل اتصال استخوان‌ها هستند. برخی از افراد زمانی که غضروف مفصل از بین می‌رود، به آرتروز مبتلا می‌شوند که می‌تواند باعث ساییدگی ناخوشایند استخوان ساق و استخوان ران شود. این فشار می‌تواند باعث درد و سفتی در زانوی بیمار شود.
پزشکان استئوتومی زانو را انجام می‌دهند تا فشار را از قسمت آسیب‌دیده زانو به ناحیه‌ای با غضروف سالم و بالشتک منتقل کنند. این جابجایی می‌تواند درد را کاهش دهد و تحرک زانو را بهبود بخشد. پزشک همچنین ممکن است از استئوتومی زانو برای ترمیم زانویی شکسته که به‌درستی بهبود نیافته است، استفاده کند.

انواع جراحی استئوتومی زانو چیست؟

به‌طور کلی دو نوع جراحی استئوتومی زانو وجود دارند که شامل موارد زیر می‌باشند:

• استئوتومی تیبیا: هنگامی که جراح تکه‌ای از استخوان را به ناحیه‌ای از ساق پا (استخوان ساق پا) درست زیر زانو اضافه کرده یا از آن نقطه حذف کند، استئوتومی تیبیا انجام می‌شود. این جراحی اغلب برای تسکین درد، بهبود عملکرد و اصلاح هم‌ترازی پاهای پرانتزی انجام می‌شود.
• استئوتومی فمورال: هنگامی که جراح تکه‌ای از استخوان را به استخوان ران اضافه کرده یا از آن نقطه حذف ‌کند، استئوتومی فمورال انجام می‌شود. به‌طور معمول، استخوان بالای زانو بریده می‌شود. استئوتومی فمورال که کمتر از استئوتومی تیبیا رایج است، معمولاً برای تصحیح هم ترازی زانو، بهبود عملکرد مفصل و تسکین درد ناشی از آرتروز انجام می‌شود.

چه افرادی می‌توانند از عمل جراحی استئوتومی زانو بهره‌مند شوند؟

اگر بیمار یکی از ویژگی‌های زیر را داشته باشد می‌تواند از عمل جراحی استئوتومی زانو استفاده کند:

• یک طرف مفصل زانوی او آسیب دیده باشد.
• بیمار قادر باشد زانوی خود را صاف کرده و تا 90 درجه خم کند.
• درد زیر کاسه زانوی بیمار گسترش نیابد.
• درد درصورت فعالیت بیمار یا ایستادن طولانی‌مدت شدیدتر شود.

به طور معمول، بیمارانی که بین 40 تا 60 سال سن دارند و سبک زندگی فعالی دارند، می‌توانند از عمل جراحی استئوتومی زانو بهره‌مند شوند.

مراقبت‌های قبل از عمل جراحی استئوتومی زانو

بیمار باید پیش از عمل، لیست داروها،‌ داروهای گیاهی یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کند را در اختیار جراح قرار دهد. او باید در طول 2 هفته قبل از عمل جراحی اقدامات زیر را انجام دهد:

• مصرف داروهایی را که لخته شدن خون را سخت‌تر می‌کنند، متوقف کند. این‌ داروها شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن،‌ رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین و ... هستند.
• از جراح درخصوص داروهایی که باید در روز جراحی مصرف کند، سؤال بپرسد.
• اگر مقدار زیادی الکل مصرف می‌کند (بیش از 1 یا 2 نوشیدنی در روز) به جراح بگوید.
• اگر سیگار می‌کشد، آن را ترک کند. سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبود زخم و استخوان را آهسته کند.

در طول عمل استئوتومی زانو چه اتفاقی میفتد؟

اغلب از بیمار خواسته می‌شود 6 تا 12 ساعت قبل از عمل جراحی چیزی نخورد. عمل استئوتومی زانو تحت بیهوشی انجام می‌شود. پزشک بهترین گزینه بیهوشی را برای بیمار توصیه می‌کند. انواع روش‌های بیهوشی شامل موارد زیر هستند:

• بیهوشی عمومی: پزشک دارویی به بیمار می‌دهد که او را در طول جراحی بخواباند.
• بی‌حسی نخاعی: پزشک آمپولی در کمر بیمار تزریق کرده که بدن او را از کمر به پایین بی‌حس می‌کند.

جراح برشی 10 تا 13 سانتی‌متر در ناحیه‌ عمل ایجاد می‌کند و قسمتی از استخوان را برمی‌دارد. سپس از پیچ‌های فلزی و صفحات یا ماده بیوکامپوزیت برای ثابت نگه داشتن استخوان در طول بهبودی استفاده می‌کند. جراحی استئوتومی زانو معمولاً یک تا دو ساعت طول می‌کشد.
پس از عمل استئوتومی زانو، پزشک در حین بهبودی پس از بیهوشی، بیمار را از نزدیک تحت نظر خواهد داشت. اکثر افرادی که استئوتومی زانو انجام می‌دهند یک تا دو روز پس از جراحی از بیمارستان مرخص می‌شوند. در برخی موارد بیمار پس از عمل جراحی مرخص می‌شود. بیمار باید در حین بهبودی پس از جراحی، چندین هفته از عصا یا واکر استفاده کند تا از وارد کردن وزن بیش‌ازحد به زانو در حین بهبودی خودداری شود. انجام عمل جراحی استئوتومی زانو باعث می‌شود بیمار نیاز به تعویض مفصل زانو را 10 سال به تعویق بیندازد.

مراقبت‌های بعد از عمل استئوتومی زانو

در برخی مواقع،‌ در دوره نقاهت بعد از عمل جراحی استئوتومی زانو بریسی لولایی روی ساق پا گذاشته می‌شود. این بریس به زانو اجازه می‌دهد خم شود. معمولاً به بیمار آموزش داده می‌شود که در 2 هفته اول پس از جراحی حداقل وزن خود را بر روی پا بیندازد. معمولاً بیمار تا 8 هفته بعد از عمل جراحی باید از عصا یا واکر استفاده کند. گاهی‌اوقات این مدت ممکن است تا 3 ماه طول بکشد. اکثر افراد می‌توانند 6 هفته پس از جراحی رانندگی کنند. بهبودی کامل درد پس از جراحی می‌تواند 6 ماه طول بکشد، اما اکثر بیماران در عرض 8 هفته نسبت به قبل از عمل احساس بهتری دارند. بعد از عمل از اشعه ایکس متناوب برای بررسی بهبودی شکاف استخوان استفاده می‌شود.

مزایا و معایب احتمالی استئوتومی زانو

مزایای بالقوه عمل جراحی استئوتومی زانو نسبت به جراحی تعویض زانو عبارت‌اند از:

• مفصل واقعی زانو، ازجمله رباط‌ها، حفظ می‌شود.
• پس از بهبودی، بسیاری از بیماران می‌توانند به فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن یا بازی بسکتبال بازگردند. درحالی‌که پس از تعویض کامل زانو انجام فعالیت‌های پرتحرک توصیه نمی‌شود.
• نیاز به تعویض کامل زانو را به تعویق می‌اندازد.

عمل جراحی استئوتومی زانو در مقایسه با تعویض کامل زانو دارای معایبی بالقوه‌ای است که در ادامه ذکر شده‌اند:

• به زمان بهبودی بیشتری نیاز دارد.
• بیشتر مستعد عوارض است.
• بیمار را ملزم به استفاده از عصا در هنگام بهبودی استخوان می‌کند.
• به بهبود موفقیت‌آمیز استخوان بستگی دارد و عوامل زیادی وجود دارند که بهبود استخوان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
• در برخی موارد باعث تسکین درد نشده و پس از آن تعویض جزئی یا کامل زانو توصیه می‌شود.
• موجب درمان آرتروز نمی‌شود.
• غضروفی را که قبلاً از بین رفته است جایگزین نکرده یا غضروف باقیمانده را ترمیم نمی‌کند.

عوارض جراحی استئوتومی زانو

در ادامه به برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی ناشی از این نوع جراحی اشاره می‌کنیم:

• واکنش‌های آلرژیک به داروها
• مشکلات تنفسی
• خونریزی
• عفونت
• لخته شدن خون در پا
• آسیب به رگ خونی یا عصب
• عفونت در مفصل زانو
• سفتی زانو یا مفصل زانو که به‌خوبی هم‌تراز نشده‌اند

کلام آخر

در طول عمل جراحی استئوتومی زانو، یک استخوان بریده،‌ کوتاه یا تغییر شکل داده می‌شود تا فشار وارده بر مفصل کاهش یابد. این عمل جراحی به‌ویژه برای افرادی که قصد تعویض مفصل ران یا زانو دارند، توصیه می‌شود. دکتر جواهری یکی از جراحان ارتوپد و فوق تخصص درزمینه زانو و لگن است که به‌صورت تخصصی عمل جراحی استئوتومی زانو را انجام می‌دهد. بنابراین اگر مشکل مفصل زانو داشته و تمایل به انجام عمل استئوتومی زانو دارید، به مجموعه ما مراجعه کنید و از خدمات فوق تخصصی ما بهره‌مند شوید.

منابع

mountsinai.org

clevelandclinic.org
arthritis-health.com
bonsecours.com