درد جلو زانو ازجمله دردهای متداول و شایعی است که بسیاری افراد در سنین مختلف را درگیر خود میکند و پیر و جوان نمیشناسند. با اینکه این عارضه بیماری خاصی نیست، اما میتواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در اطراف و جلوی زانو شود.
منظور از درد جلوی زانو، دردی است که در ناحیه مرکز زانو یعنی ناحیه کشکک زانو و اطراف آن احساس میشود. این درد همچنین به سندروم درد قدامی زانو نیز معروف است و بیشتر در افرادی رخ میدهد که مجبورند به اقتضای شغلشان، دائماً زانوی خود را خم و راست کنند.
علاوهبر افراد معمولی، این درد در ورزشکارانی ازجمله دوندگان (به همین جهت این درد به سندروم دوندگان معروف است)، دوچرخهسواران، بسکتبالیستها و قایقرانها نیز زیاد دیده میشود؛ زیرا چنین افرادی ناگزیرند بهطور مکرر زانوی خود را خم و راست نمایند.
متأسفانه این درد در میان ما ایرانیان بسیار شایعتر از سایر فرهنگها و ملیتهاست؛ و دلیل آن بهخاطر طرز نادرست نشستن بر روی زمین میباشد.
درد جلوی زانو نشانه چیست؟
مفصل زانو از ساختار و آناتومی پیچیدهای ساخته شده است که قادر است به کمک این آناتومی کل وزن بدن را در هنگام ایستادن تحمل کند. اما با وجود پایداری بسیار بالای مفصل زانو، وجود کوچکترین مشکلی در یکی از اجزای زانو باعث بروز دردهایی در زانو میشود.
درد جلوی زانو نیز یکی از این دردهاست که بهدنبال مشکلات و اختلالاتی در مفصل زانو ایجاد میشود. شایعترین اختلالات و بیماریهایی که موجب درد جلوی زانو میشوند عبارتاند از:
تاندونیت کشکک زانو
به التهاب تاندونهای کشکک زانو، تاندونیت کشکک زانو میگویند. تاندون کشکک، بافت همبند بسیار سفت و محکمی است که همچون طنابی محکم استخوان کشکک را به استخوان ساق پا متصل میکند.
این عارضه بیشتر در ورزشکارانی که پرش میکنند و بهصورت مرتب فعالیتهای سنگین انجام میدهند، رایج میباشد. از این رو به این عارضه، زانوی جهندگان نیز میگویند.
درد جلوی زانو، مهمترین علامت بیماری تاندونیت کشکک زانو است که این درد زمانی که بیمار زانوی خود را صاف میکند، بیشتر میشود.
بورسیت کشکک زانو
به التهاب بورسهای جلوی کشکک زانو، بورسیت کشکک زانو میگویند. بورسها، کیسههایی با دیواره بسیار نازک هستند که در مفصل زانو نقش تسهیل حرکت استخوانها بر روی یکدیگر را ایفا میکنند.
یکی از مهمترین دلایل درد جلوی زانو، بورسیت کشکک زانو است که با تورم شدید در قسمت جلویی زانو همراه است.
آرتروز زانو
استئوآرتریت یا آرتروز زانو ازجمله اختلالی است که در میان میانسالان باعث ایجاد دردهایی در قسمتهای جلویی زانو میشود.
دررفتگی کشکک زانو
کشکک زانو، استخوان مثلثیشکلی در مرکز زانو است که توسط تاندونها در محل اصلی خود ثابت نگه داشته شده است. کشکک در درون شیاری به نام پاتلوفمورال قرار دارد. زمانی که استخوان کشکک زانو از درون این شیار بیرون بیاید، عارضه دررفتگی کشکک زانو رخ میدهد.
دررفتگی کشکک زانو زمانی رخ میدهد که کشکک زانو بهطور کامل از درون شیار پاتلوفمورال خارج شود. این آسیب اغلب در ورزشکاران و افراد جوان که فعالیت فیزیکی بالایی دارند، اتفاق میفتد.
التهاب تاندونهای عضله چهار سر ران
با ملتهب شدن تاندونهای عضلات چهار سر ران، این عضلات که به لبه بالایی استخوان کشکک زانو متصل شدهاند، دچار التهاب میشوند. همین موضوع موجب درد در قسمت جلویی زانو میشود. با انجام تمرینات و نرمشهای کششی میتوانید عضلات چهار سر ران خود را تقویت کنید و از چنین دردهایی خلاص شوید.
آسیب دیدن رباطهای زانو
در اطراف مفصل زانو چهار رباط وجود دارند که مانند طنابی محکم عمل میکنند و استخوان ران را به استخوان ساق متصل نگه میدارند. رباطهای جانبی، سمت داخل و خارج زانو را تحت کنترل خود قرار میدهند و رباطهای صلیبی حرکت رو به جلو و پشت را کنترل مینمایند.
درد جلوی زانو زمانی بهدنبال آسیب دیدگی رباط های زانو ایجاد میشود که رباط صلیبی قدامی دچار کشیدگی یا پارگی شود؛ زیرا این نوع رباطهای زانو در قسمت جلویی زانو قرار دارند و حرکت رو به جلوی زانو را تحت کنترل قرار میدهند.
التهاب و نرم شدن غضروف میانی کشکک زانو
به نرم شدن غیرطبیعی غضروف میانی و زیرین کشکک زانو، کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو میگویند. این بیماری یکی از شایعترین دلایل درد جلوی زانو خصوصاً در جوانان میباشد.
حرکات نامتعادل روی مفصل زانو، ضربههای شدید، رفتار نامناسب با زانو در حین فعالیتهای ورزشی یا ضعف عضلات ران میتوانند از عوامل نرم شدن غضروف زانو به شمار بیایند.
این بیماری عموماً در بین ورزشکاران و جوانان شایعتر است و بهندرت در میان افراد میانسالی که آرتروز زانو دارند، مشاهده میشود.
بیماری ازگود اشلاتر
بعد از کندرومالاسی، بیماری ازگود اشلاتر ازجمله شایعترین دلایل درد جلوی زانو در ورزشکاران و نوجوانان است. این بیماری سبب درد جلو و پایین زانو (روی قسمت بالای استخوان درشتنی ساق)، حساسیت در لمس و تورم میشود.
بیمار ازگود اشلاتر بیماری مربوط به درد و حساسیت استخوانی در قسمت جلویی و بالای ساق پا درست پایین استخوان کشکک است که معمولاً در بچههای سنین بلوغ و جهش رشد رخ میدهد.
اغلب این علائم در نوجوانانی که در فاز جهش رشد قدی هستند در سنین حدود 15-12سالگی رخ میدهند و میتوانند یک طرفه یا دوطرفه باشند. علائم در محل اتصال رباط کشککی به درشتنی ایجاد میگردند. این امر در نوجوانانی که به ورزشهای فوتبال، بسکتبال و ژیمناستیک میپردازند، شایعتر است.
علائم
درد جلوی زانو معمولاً پشت یا اطراف کشکک زانو رخ میدهد. در اصطلاح پزشکی به آن درد کشککی-رانی یا سندرم درد کشککی-رانی (PFPS) میگویند. اصطلاح «کشککی-رانی» به ناحیه بین کشکک زانو (پاتلا) و استخوان ران (فِمور) اشاره دارد.
این درد معمولاً بهصورت نسبتاً خفیف شروع میشود، اما با گذشت زمان میتواند بدتر شود. درد اغلب مبهم است و عمدتاً زمانی رخ میدهد که به زانو فشار وارد میشود. این درد بهخصوص هنگام خم کردن شدید زانو یا بالا رفتن از پلهها شایع است. نشستن طولانیمدت نیز میتواند باعث درد و خشکی زانو شود.
افرادی که از درد زانو رنج میبرند، اغلب هنگام حرکت دادن زانو، صداهای ترکخوردگی، خرد شدن یا ساییدگی میشنوند. اما چنین صداهایی به این معنی نیست که باید از حرکت دادن آن دست بکشند؛ برعکس، مفصل زانو برای سالم ماندن به حرکت متکی است. برای اینکه غضروفها مواد مغذی دریافت کنند، به فشار نیاز دارند. همچنین برای قوی ماندن استخوانها، باید فشار کافی به آنها وارد شود.
درد جلوی زانو چه زمانی خطرناک است؟
عموماً درد جلوی زانو مشکلی جدی برای فرد ایجاد نمیکند. اما ازآنجاییکه میتواند باعث درد و ناراحتی در اطراف زانو شود، نباید به آن بیتوجه بود.
بهطور کلی درد جلوی زانو در صورتی که با چنین علائمی همراه باشد خطرناک است و نیاز به اقدامات درمانی جدی دارد:
- دردی که حالت تیرکشنده دارد و علاوهبر قسمت جلویی، در ناحیه کناری کشکک زانو نیز احساس میشود.
- دردی که با احساس ساییدگی کشکک زانو همراه است و در هنگام خم کردن زانو شدت میگیرد.
- دردی که در هنگام بالا و پایین رفتن از پلهها شدیدتر میشود.
- دردی که پس از نشستن طولانیمدت در هنگام برخاستن ظاهر میشود.
راههای تشخیص درد جلوی زانو
تشخیص درد جلوی زانو نیز همچون دیگر مشکلات زانو در چندین مرحله انجام میشود که عبارتاند از:
بررسی سابقه پزشکی بیمار
پزشک در مرحله اول تشخیص درد جلوی زانو، درمورد وضعیت بیمار سؤال میپرسد. رایجترین سؤالاتی که در حین تشخیص درد جلوی زانو پرسیده میشوند، شامل موارد زیر هستند:
- آیا بیمار قبلاً بیماری خاصی داشته است یا خیر؟
- میزان فعالیتهای بیمار چقدر است و شغل او چیست؟
- بیمار برای تسکین درد خود چه داروهایی مصرف کرده است؟
- بیمار در کنار درد جلوی زانو چه دردهایی را تجربه کرده است؟
معاینه بالینی بیمار
پزشک در حین معاینه، بادقت به زانو نگاه میکند. او آن را لمس میکند و آن را به اطراف فشار میدهد تا ببیند چه بخشی از زانو درد دارد. پزشک برای اینکه ببیند آیا محدودیت حرکتی وجود دارد، زانو را خم و صاف میکند و سپس مانورهای خاصی روی زانو انجام میدهد تا اثربخشی قسمتهای مختلف زانو مانند منیسک یا رباطها را بررسی کند.
رادیوگرافی
اغلب پزشکان ارتوپد برای تکمیل اطلاعات خود از روش رادیوگرافی ساده برای بررسی بیشتر درد زانو استفاده میکنند. در رادیوگرافی ساده، استخوانهای زانو بهطور کامل بررسی میشوند تا درد جلوی زانو بهطور کامل مشخص گردد.
سیتی اسکن
بهندرت ممکن است از روش تصویربرداری سیتی اسکن برای بررسی بیشتر علت درد جلوی زانو و وضعیت استخوانهای اطراف زانو استفاده شود.
M.R.I
در مواردی که پزشک ارتوپد به وجود مشکلاتی در رباطها و بافتهای نرم زانو مشکوک شود، از دستگاه تصویربرداری امآرآی برای معاینه بافتهای غیر استخوانی زانو مانند منیسک و رباطها استفاده میکند.
راههای درمان درد جلو زانو
درد جلوی زانو یکی از شایعترین دردها و عوارض مرتبط با زانو است که باعث ناراحتی و دردهای شدیدی در اطراف مفصل زانو میشود. در صورتی که شما از درد جلوی زانو رنج میبرید، باید به متخصص ارتوپد یا فوق تخصص زانوی باتجربه و متبحر که از دانش کافی برخوردار است، مراجعه کنید.
درمان درد جلوی زانو به عوامل به وجود آورنده آن بستگی دارد. درمان این نوع دردها نیز به دو روش جراحی و غیرجراحی انجام میشود. روشهای جراحی زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که درمانهای محافظانهکارانه و غیرجراحی تأثیرگذار نباشند.
راههای کاهش دردهای جلوی زانو عبارتاند از:
کاهش وزن
با کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن بدن، مشاهده خواهید کرد چقدر از درد شما کم میشود.
ورزش کردن
ورزش کردن موجب تقویت عضلات اطراف زانو و درنهایت افزایش ثبات مفصل زانو میشود. همین عامل تأثیر بسیار خوبی در کاهش درد شما خواهد داشت. در صورتی که بهدلیل درد زانو دچار کاهش انعطافپذیری و تحریکپذیری شدهاید، پیشنهاد میشود با مراجعه به فیزیوتراپ تمرینات کششی مخصوص را بیاموزید.
داروهای مسکن و ضدالتهاب
معمولاً برای درمان درد جلوی زانو از مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم استفاده میشود.
البته نباید بدون مشورت با پزشک داروهای بدون نسخه را برای بیش از ده روز مصرف کنید. مصرف این داروها برای مدتطولانی میتواند خطر بروز عوارض جانبی آنها را افزایش دهد.
اگر داروهای بدون نسخه نتوانند موجب تسکین دردتان شوند، ممکن است پزشک داروهای ضدالتهاب یا داروهای دیگری را برای تسکین دردتان تجویز کند.
تزریق کورتون یا اسید هیالورونیک به داخل زانو
کورتون یکی از داروهای ضدالتهاب قوی است. اسید هیالورونیک نیز بهطور طبیعی در مفاصل وجود دارد و بهعنوان مایعی روانکننده عمل میکند.
تزریق پی آر پی
در روش تزریق پی آر پی از پلاسمای غنیشده از پلاکت برای درمان بافتهای آسیبدیده استفاده میشود. پی آر پی درواقع پلاسمایی است که از تعداد بالایی از ذرات پلاکت تشکیل شده است.
اوزون تراپی
اوزون فرمول مولکولی از اکسیژن است که در آن سه اتم اکسیژن به یکدیگر متصلند. اتم اضافی در اوزون آن را به اکسیدکنندهای قوی متصل میکند. از این رو با تزریق به بدن جریان خون را افزایش میدهد و مواد لازم را برای احیا و ترمیم بافتهای آسیبدیده فراهم میکند.
اوزون تراپی، روش درمانی نوینی برای درمان انواع دردهای زانو ازجمله درد جلوی زانو است که تأثیرات بسیار مؤثری در کاهش درد بیمار دارد.
استفاده از ابزارهایی مانند زانوبند طبی
دو نوع عمده از زانوبند وجود دارند. یکی زانوبند کاهنده فشار که میتواند موجب کاهش نیروی وزن در طرفین زانو شود و دیگری زانوبند ثابتکننده زانو که میتواند از کل زانو حمایت کند.
فیزیوتراپی
اگر در انجام فعالیتهای روزمره خود با سختی مواجه هستید، فیزیوتراپ میتواند به شما کمک بکند. فیزیوتراپ به شما میآموزد که چگونه ماهیچههای خود را تقویت کنید و قدرت انعطافپذیری مفاصلتان را افزایش بدهید. فیزیوتراپ به شما روشهایی میآموزد تا بتوانید فعالیتهای روزانه مانند کارهای خانه را با درد کمتری انجام دهید.
درمان درد جلوی زانو با جراحی
همانطور که گفته شد درد جلوی زانو مشکلی جدی نیست و عموماً به کمک روشهای درمانی کمتهاجمی تسکین مییابد. اما در برخی مواقع دیده شده است که درمانهای کمتهاجمی نتیجهبخش نیستند. در این صورت پزشک ارتوپد روش جراحی را برای درمان بیماری ارائه میدهد.
جراحی آرتروسکوپی ازجمله پرکاربردترین جراحیهایی است که برای درمان انواع مشکلات زانو ازجمله درد جلوی زانو به کار میرود.
جمعبندی
درد جلوی زانو، که در اصطلاح پزشکی سندرم درد کشککی-رانی (PFPS) نامیده میشود، یکی از شایعترین مشکلات زانو است که اغلب در ورزشکاران و افراد جوان مشاهده میشود. این درد که معمولاً در پشت یا اطراف کشکک زانو احساس میشود، بهتدریج از حالت خفیف به شدید تبدیل شده و بهخصوص هنگام خم کردن زانو، بالا رفتن از پله یا نشستن طولانیمدت تشدید میگردد. با وجود اینکه حرکت زانو ممکن است با صداهای ساییدگی یا ترکخوردگی همراه باشد، اما این صداها به معنای توقف حرکت نیستند؛ زیرا حرکت برای تغذیه غضروف و حفظ استحکام استخوانها ضروری است. روند بهبودی این عارضه در افراد متفاوت است و در برخی موارد ممکن است بهصورت مکرر عود کند.
منبع
سوالات متداول
درد جلوی زانو یکی از شایعترین مشکلات زانو است. این درد عمدتاً افراد جوان و فعال، بهویژه دوندگان را تحت تأثیر قرار میدهد.
مطالب مشابه
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده میشود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانالهایی برای رگهای خونی جدید ایجاد میکند تا مناطق آسیبدیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش میتواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
پس از جراحی رباط صلیبی، تجربه مقداری درد طبیعی است. سطوح درد میتوانند بر اساس شرایط فردی متفاوت باشند، اما بهطور کلی، درد خفیف تا متوسط نشان میدهد که بدن در حال بهبودی است. اما درد شدید ، تیز یا دردی که بهجای بهبودی، بدتر شود نگرانکننده است و گاها نشانه عفونت، لختهی خون یا بهبود نامناسب است.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ میدهد که میکروارگانیسمهای مضر مانند باکتریها، ویروسها یا قارچها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونتها میتوانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدیای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتریها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان میکند) میشوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد بهعنوان ضربهگیر استخوانها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکانپذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماریهایی مانند آرتروز، پارگیهای لابروم، یا سایر آسیبهای بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضهای التهابی است که تاندونهای اطراف مفصل لگن را درگیر میکند. میتواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام میدهند، مشاهده میشود.
آسیبهای وارده به زانوها میتوانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباطها یا استفاده از بیشازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل میکند و به شما اجازه میدهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیتهای روزانه شرکت کنید.
کیستهای استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسههای پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل میشوند. این کیسهها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شدهاند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان میکند. کیستهای استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شدهاند.
شکستگیهای استرسی در استخوانهای پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما بهطور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد میکنیم. در شکستگی استرسی، استخوان میشکند اما معمولاً جابجا نمیشود.