پوکی استخوان وضعیتی است که باعث متخلخل شدن استخوان ها می شود. داخل استخوان شبیه لانه زنبور است. پوکی استخوان باعث می شود این فاصله "لانه زنبوری" افزایش یابد و در نتیجه قدرت و تراکم از بین برود. قسمت بیرونی استخوان ها شکننده و ضعیف می شود.
خطر ترک و شکستگی با پوکی استخوان افزایش می یابد. حتی فعالیت های ساده ای مانند پیاده روی می تواند باعث شکستگی استخوان شود. در موارد شدید پوکی استخوان، استخوانها ممکن است به حدی شکننده شوند که به دلایل خنده دار و ساده ای مانند سرفه یا خم شدن بدن شکسته شوند. استخوان هایی که بیشتر تحت تاثیر پوکی استخوان قرار می گیرند عبارتند از دنده ها، لگن، مچ دست و ستون فقرات.
تقریباً در 30 سالگی، سرعت از دست دادن تراکم در استخوانها بیشتر از جایگزین کردنشان می شود. علائم معمولاً قابل توجه نیستند. تشخیص ممکن است استئوپنی یا کاهش توده استخوانی باشد. با روند طبیعی پیری، پوکی استخوان پیشرفت می کند زیرا بدن برای جایگزینی توده استخوانی از دست رفته تلاش می کند. در مراحل بعدی پوکی استخوان، علائم آشکار می شوند. این علائم شامل شکستگی های مکرر، شکل نامناسب بدن، از دست دادن تحرک، و غیره است. زنان یائسه ممکن است برای چندین سال دچار کاهش شدید استخوان شوند که باعث می شود بیماری با سرعت بیشتری پیشرفت کند.
پوکی استخوان می تواند عوارض زیادی ایجاد کند.در ادامه بخی از آنها را با هم بررسی میکنیم اما عوارض محدود به این موارد نمی شوند:
شکستگی استخوان
پوکی استخوان خطر شکستگی استخوان به ویژه در ستون فقرات یا لگن را به شدت افزایش می دهد. شکستگی لگن مشکلی جدی است و خطر مرگ را در سال اول پس از شکستگی لگن افزایش می دهد.
وضعیت بدنی ضعیف
بسیاری از شکستگی ها در اثر زمین خوردن اتفاق می افتد، اما در صورت ابتلا به پوکی استخوان، شکستگی ستون فقرات می تواند بدون زمین خوردن نیز رخ دهد. وقتی مهرهها ضعیف میشوند، ممکن است بخشهایی فرو بریزند و باعث شکل نامناسب بدن شوند.
درد
پوکی استخوان می تواند منجر به درد شود: اغلب به عنوان کمردرد در محل شکستگی تجربه می شود. اگرچه کمتر شایع است، اما افراد ممکن است درد با ریشه عصبی را نیز تجربه کنند.
تحرک محدود
پوکی استخوان می تواند بر حرکت مستقل تأثیر منفی بگذارد. ضعیف شدن استخوان ها می تواند باعث شکستگی های مکرر شود و میزان درد را به صورت روزانه افزایش دهد. بنابراین، انجام فعالیت های روزانه بدون کمک ممکن است دشوار شود. وسایل کمک حرکتی می تواند مفید باشد.
افسردگی
در نتیجه از دست دادن استقلال و منزوی شدن به دلیل پوکی استخوان، ممکن است فرد دچار افسردگی شود. این منجر به مشکل در دنبال کردن و تکمیل برنامه های درمانی می شود.
مشکلات تنفسی یا قلبی عروقی
حالت خمیده ای که اغلب با پوکی استخوان همراه است می تواند تنه را کوتاه کرده و شکم را فشرده کند. این می تواند باعث ایجاد عوارض در سیستم قلبی عروقی و تنفسی شود.
کاهش قد
از آنجایی که پوکی استخوان باعث ضعیف شدن ستون فقرات می شود، ممکن است شکستگی مهره ها رخ دهد که می تواند منجر به کاهش قد شود.
درمان پوکی استخوان شما
دکتر امین جواهری می داند که این بیماری چقدر می تواند زندگی افراد را تغییر دهد. به همین دلیل کمک می کند تا نه تنها درد و سایر علائم شما را درمان کند، بلکه به شرایط زمینه ای نیز رسیدگی کند.
او برای درمان پوکی استخوان شما روش های درمانی پلاسمای غنی از پلاکت و سلول های بنیادی (PRP) را ارائه می دهد. هر دوی این درمانها شامل تزریق سلولها یا فاکتورهای رشد برداشتشده از بدن شما به بافت آسیبدیده شما است.این روش ها با تحریک روند بهبود طبیعی بدن، تراکم استخوان از دست رفته را بهبود می بخشند و در عین حال درد را تسکین می دهند.
لازم نیست پوکی استخوان را به عنوان بخشی از زندگی بپذیرید. اگر اطلاعات بیشتری میخواهید یا برای شروع مشاوره آماده هستید، با مطب دکتر امین جواهری تماس بگیرید تا وقت ویزیت تعیین کنید.
استخوان بافت زندهای است که به طور مداوم در حال تجزیه و جایگزین است و به این ترتیب، بدن تراکم استخوان و یکپارچگی بلورها و ساختار آن را حفظ میکند. پوکی استخوان زمانی رخ میدهد که تعادل بین تشکیل استخوان جدید و تجزیهی استخوان قدیمی بهم بخورد و استخوان مانند اسفنج، حفره دار و پوک میشود.
پوکی استخوان باعث ضعف و شکننده شدن استخوانها میشود. فشارهایی که در حالت عادی باعث آسیب استخوان نمیشود در پوکی استخوان میتواند آسیب رسان باشد. از جمله شایع ترین عوارض پوکی استخوان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بد فرم شدن شکل مهره های ستون فقرات به دنبال پوکی استخوان
ضعیف و شکننده شدن استخوان ها
شکستگی یکی از جدی ترین عوارض پوکی استخوان است که بیشتر در ناحیه لگن و ستون فقرات این عارضه رخ می دهد. این عارضه به قدری وحشتناک است که بیمار در هنگام خم شدن بیش از حد و یا سرفه نیز ممکن است به شکستگی دچار شود.
شکستگی لگن یکی از شایع ترین عوارض پوکی استخوان که خطرات جدی برای بیمار به همراه دارد. بعد از شکستگی لگن، شکستگی مهره های کمر از دیگر عوارضی است که به دنبال پوکی استخوان رخ می دهد.
قوز پشتی و بدشکل
کیفوز، که به قوز کمر یا قوز پشت نیز شناخته می شود، به مشکلی اطلاق می شود که در آن ستون فقرات در ناحیه فوقانی کمر دارای انحنای بیش از حد است. قوزپشتی اغلب پس از پوکی استخوان ایجاد می شود و منجر به ضعف استخوان های ستون فقرات شده و باعث ترک برداشتن و فشردگی آنها می شود.
محدودیت حرکتی
پوکی استخوان یکی از بیماری های پنهانی است که به صورت نامرئی به سراغ افراد می آید؛ این بیماری معمولا علائمی ندارد به همین جهت اغلب پزشکان معتقدند این بیماری بیشتر از اینکه علائم داشته باشد عوارض دارد زیرا بیمار زمانی به بیماری خود پی می برد که دچار شکستگی یا آسیب جدی در مفصل شده است.
هرچقدر این بیماری زودتر تشخیص داده شود؛ عوارض آن هم کمتر است. محدودیت حرکتی یکی از آن عوارضی است که با تعویق افتادن درمان پوکی استخوان رخ می دهد.
مقایسه تراکم استخوان در فرد مبتلا به پوکی استخوان و فرد سالم
آیا پوکی استخوان درمان دارد؟
متاسفانه باید گفت هنوز درمان کامل و قطعی برای پوکی استخوان کشف نشده است و تمامیه روش های درمانی با هدف کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری انجام می شود. دارو درمانی و درمان فیزیکی دو دسته از مهم ترین روش های درمان پوکی استخوان هستند که شامل موارد زیر می باشند:
دارو درمانی
بیس فسفونات ها، رالوکسیفن، کلسیتونین سه دسته از مهم ترین داروهای پوکی استخوان هستند که کمک زیادی به کند کردن از دست رفتن تراکم استخوان ها و حفظ توده استخوانی می کنند.
بیس فسفونات ها، نگهدارنده توده استخوانی و بدین ترتیب از شکسته شدن استخوان ها جلوگیری می کند. این نوع داروها همچنین چگالی استخوان در ستون فقرات و لگن را افزایش می دهد و بدین ترتیب از بروز شایع ترین و عوارض پوکی استخوان یعنی شکستگی لگن و ستون فقرات جلوگیری به عمل می آید.
رالوکسیفن، مقدار استروژن درزنان یائسه را به حالت تعادل می رسانند Raloxifene همان تاثیرات مفید استروژن بر چگالی استخوان در زنان بعد از یائسگی دارند.
هورمون درمانی
از روش هورمون درمانی برای زنان یائسه ای که دچار پوکی استخوان شده اند؛ استفاده می شود. هورمون درمانی اگر بلافاصله بعد از یائسگی تجویز شود می تواند بسیار مفید و موثر واقع شود. درمان فیزیکی
علاوه بر مصرف دارو و هورمون درمانی، برنامه درمانی فیزیکی و توانبخشی نیز به استحکام استخوان ها کمک کرده و با بهبود بخشیدن به وضعیت اندامی، تعادل و قدرت ماهیچه ها، احتمال رخ دادن شکستگی را کاهش می دهد.
پیشگیری از پوکی استخوان با پیروی از رژیم غذایی مناسب
آیا راهی برای پیشگیری از پوکی استخوان وجود دارد؟
برای افرادی که در حال حاضر مبتلا به پوکی استخوان هستند، تغذیه، ورزش و پیشگیری از افتادن در کاهش خطرات و از دست دادن استخوان نقش کلیدی دارند
اقدامات زیر برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان ضروری است:
- مصرف مواد حاوی کلسیم
- مصرف ویتامین دی
- ورزش کردن و تقویت عضلات
- پرهیز از مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها