درحالی‌که علائم روماتیسم مفصلی معمولاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما می‌توانند روی سایر قسمت‌های بدن مانند چشم‌ها، ریه‌ها و قلب نیز تأثیر بگذارند. آرتریت روماتوئید (RA) باعث می‌شود سیستم ایمنی فرد به بافت‌های سالم حمله کند. عدم درمان این بیماری اثرات گسترده‌ای بر روی بدن می‌گذارد. روماتیسم مفصلی علاوه بر مفاصل بر پوست، مغز، قلب و سایر نواحی نیز تأثیر می‌گذارد. در عین حال مصرف داروهای مختلف نیز می‌تواند عوارض جانبی دیگری در سراسر بدن ایجاد کند. در این مطلب به عاقبت بیماری آرتریت روماتوئید و بررسی تأثیرات روماتیسم مفصلی بر زندگی بیمار می‌پردازیم.
تأثیر روماتیسم مفصلی بر قسمت‌های مختلف بدن بیمار
روماتیسم مفصلی بیماری‌ای خودایمنی است و بر قسمت‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد.
مفاصل
روماتیسم مفصلی می‌تواند تقریباً هر مفصلی در بدن را تحت تأثیر قرار دهد و معمولاً در انگشتان، دست‌ها و پاها ایجاد می‌شود و معمولاً مفصلی یکسان را در هر دو طرف درگیر می‌کند. این عارضه در درجه اول پوشش مفاصل به نام سینوویوم را هدف قرار می‌دهد. در روماتیسم مفصلی، سینوویوم به‌دلیل تکثیر سلولی ملتهب، متورم و ضخیم می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به سفتی، درد و از دست دادن تحرک شود. درد و سفتی مفاصل در صبحگاه می‌توانند نشانه‌ای اولیه از روماتیسم مفصلی باشند.
اسکلت
مفاصل حاوی غضروف‌هایی هستند که از ساییده شدن استخوان‌های مفصل به یکدیگر جلوگیری می‌کنند. با گذشت زمان، التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی باعث تجزیه غضروف‌ها می‌شود. این مسئله یکی از علل مهم درد و سفتی مفاصل در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید پیشرفته است. روماتیسم همچنین می‌تواند باعث از دست دادن تراکم استخوان‌ها، پوکی استخوان و شکنندگی آن‌ها شود. افرادی که از کورتیکواستروئیدها برای مدیریت آرتریت روماتوئید استفاده می‌کنند، درمعرض خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان هستند. بنابراین کارشناسان توصیه می‌کنند از کمترین دوز ممکن استفاده شود.
پوست
در 20 درصد از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ندول‌های روماتوئید در نزدیکی مفاصل و نقاط فشار ایجاد می‌شوند. این برجستگی‌های کوچک و سفت از بافت التهابی ساخته شده‌اند.
گره‌های روماتوئید در زیر پوست، روی نواحی استخوانی ایجاد می‌شوند. این گره‌ها اغلب دردی ایجاد نمی‌کنند اما اگر فردی به آن‌ها فشار وارد کند، می‌توانند باعث ناراحتی شوند. همچنین در برخی موارد باعث ایجاد عفونت و زخم می‌شوند. رایج‌ترین مکان برای ایجاد ندول، انگشتان دست و آرنج است.
روماتیسم همچنین می‌تواند باعث التهاب در پوست شود که گاهی‌اوقات منجر به موارد زیر می‌شود:
- نقاط قرمز
- تورم
- عفونت
- زخم
دهان
افراد مبتلا به روماتیسم ممکن است خشکی دهان را تجربه کنند. این بیماری باعث تنگ یا بسته شدن مجاری بزاق شده که منجر به خشکی، مشکل در خوردن و بلعیدن می‌شود. خشکی مزمن دهان می‌تواند به التهاب لثه و پوسیدگی دندان کمک کند. ابتلا به آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به بیماری شوگرن را افزایش می‌دهد که در کنار علائم دیگر باعث خشکی چشم و دهان می‌شود. بیماری شوگرن نیز مانند روماتیسم، اختلالی خودایمنی و التهابی است.
چشم‌ها
آرتریت روماتوئید همچنین می‌تواند باعث التهاب در چشم‌ها و همچنین سندرم خشکی چشم شود که می‌تواند منجر به تحریک مداوم و درنهایت آسیب قرنیه شود. اثرات این بیماری بر چشم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خشکی چشم، یکی از ویژگی‌های شوگرن
- اسکلریت یا التهاب سفیدی چشم
- یووئیت یا التهاب چشم داخلی
- انسداد عروق شبکیه یا انسداد عروق خونی در چشم
- گلوکوم (آب سیاه) که به عصب بینایی آسیب می‌رساند
- آب مروارید که درنتیجه التهاب در عدسی بینایی ایجاد می‌شود
ریه‌ها
آرتریت روماتوئید در 80 درصد از افراد منجر به آسیب به ریه‌ها می‌شود. این آسیب ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، اما التهاب طولانی‌مدت در ریه‌ها می‌تواند منجر به فیبروز ریوی شده که می‌تواند باعث ایجاد زخم و مشکلات تنفسی شود. برخی از داروهای روماتیسم می‌توانند سیستم ایمنی را کم‌اثر کنند. این مسئله باعث می‌شود بیمار در برابر عفونت‌های تنفسی ازجمله ذات‌الریه و سل آسیب‌پذیرتر شود.
قلب
التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید می‌تواند به قلب و عروق خونی آسیب برساند. در برخی موارد، عواقب آن تهدیدکننده زندگی است. روماتیسم باعث ایجاد عوارض زیر می‌شود:
- کم‌خونی. التهاب می‌تواند منجر به کاهش سطح گلبول‌های قرمز خون و درنتیجه علائمی مانند سردرد و خستگی شود.
- آترواسکلروز. التهاب مزمن می‌تواند به دیواره رگ‌های خونی آسیب برساند. این مسئله می‌تواند باعث شود بدن کلسترول بیشتری جذب کند که می‌تواند باعث ایجاد پلاک در داخل رگ‌ها شود.
- حمله قلبی یا سکته. اگر پلاک ایجاد شود و یک شریان یا رگ خونی دیگر را مسدود کند، باعث سکته یا حمله قلبی می‌شود.
- پریکاردیت. روماتیسم مفصلی می‌تواند باعث التهاب در پوشش داخلی قلب، پریکاردیت شده که منجر به درد قفسه سینه می‌شود.
اعصاب
آرتریت روماتوئید باعث التهاب و تورم می‌شود و می‌تواند منجر به نوروپاتی محیطی (درد عصبی در سراسر بدن) شود. علائم شامل درد، بی‌حسی و احساس سوزش و سوزن‌سوزن شدن هستند. این علائم معمولاً در دست و پا ایجاد می‌شوند.
هنگامی که روماتیسم در مچ دست ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به سندرم تونل کارپال شود. این اتفاق زمانی مشاهده می‌شود که بافت ملتهب مچ، عصبی را که از ساعد امتداد می‌یابد، فشار می‌دهد.
پاها
اگر آرتریت روماتوئید روی پاها تأثیر بگذارد، می‌تواند تحرک فرد را محدود کند. ازآنجایی‌که پاها وزن بدن را تحمل می‌کنند، درد می‌تواند شدید شود.
روماتیسم اغلب در مفاصل انگشتان پا و کمتر در مچ پا ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- بورس‌های ملتهب
- ندول‌ها روی پد پاشنه پا، تاندون آشیل و سایر نواحی استخوانی در نقاط فشار
- میخچه و پینه
- زخم
- فشرده‌سازی عصب
- مشکلات گردش خون
ذهن و مغز
بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است اثرات روانی زیر را تجربه کنند:
- افسردگی
- مشکلات تفکر و استدلال
- تغییرات رفتاری
این مشکلات در اثر مسائل زیر ایجاد می‌شوند:
- به‌عنوان عوارض جانبی داروهای روماتیسم
- در پاسخ به درد مزمن
- در نتیجه انسداد عروق در مغز
- به‌دلیل عدم ورزش
- در نتیجه التهاب، که ممکن است در سطح پایین باشد
کلیه‌ها و کبد
داروهای تجویزی برای آرتریت روماتوئید می‌توانند عوارضی ازجمله آسیب کبدی و کلیوی ایجاد کنند. این عوارض می‌توانند ناشی از استفاده طولانی‌مدت از مسکن‌ها یا داروهای ضدالتهاب باشند.
اثرات طولانی‌مدت روماتیسم مفصلی
آرتریت روماتوئید بیماری‌ای پیشرونده است که معمولاً به تدریج بدتر می‌شود و مصرف داروها می‌تواند به کند کردن پیشرفت آن کمک کند.
با گذشت زمان، اگر درمان به اندازه کافی مؤثر نباشد، علائم ممکن است شدیدتر شوند یا شروع به تأثیر بر سایر مفاصل یا قسمت‌های بدن کنند. برای افرادی که مبتلا به روماتیسم پیشرفته‌تر هستند، جراحی یا تعویض مفصل می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آرتریت روماتوئید اختلالی غیرقابل پیش‌بینی است و بیمار در درازمدت متوجه علائم زیر می‌شود:
- تغییر در شدت و فراوانی علائم
- دوره‌هایی که در آن علائم تشدید شده که می‌توانند کم و بیش تکرار شوند
- دوره‌های بهبودی با طول متفاوت
هنگامی که روماتیسم پیشرفت می‌کند، علائم بیشتر رخ می‌دهند و درد بدتر می‌شود. علائم رایجی که نشان‌دهنده پیشرفت این اختلال هستند شامل موارد زیر می‌باشند:
- افزایش درد و تورم
- درد و تورم منظم
- افزایش سایر علائم و طولانی‌تر شدن آن‌ها
- ظهور علائم در مناطق جدید
- سطوح بالاتری از نشانگرهای التهابی و سایر نشانگرهای زیستی روماتیسم در آزمایش خون
نکاتی برای زندگی راحت با روماتیسم مفصلی
توجه به نکات زیر به بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی کمک می‌کند زندگی راحت‌تری داشته باشد:
تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام آرتریت روماتوئید می‌تواند چشم‌انداز فرد مبتلا به روماتیسم مفصلی را تا حد زیادی بهبود بخشد. پس از تشخیص زودهنگام، درمان مناسب می‌تواند از آسیب طولانی‌مدت مفاصل جلوگیری کند و تأثیر آن را بر کیفیت زندگی به حداقل برساند.
ورزش منظم
در مراحل بعدی آرتریت روماتوئید، تحرک ممکن است دشوار شود و بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است از ترس بدتر شدن درد مفاصل، تمایلی به ورزش نداشته باشند. بااین‌حال، ورزش منظم در کاهش اثرات روماتیسم مفصلی کلیدی است. ورزش می‌تواند انعطاف‌پذیری و قدرت را افزایش دهد و به پشتیبانی از مفاصل و عملکرد بهتر آن‌ها کمک کند.
روماتیسم همچنین می‌تواند از دست دادن توده عضلانی را که در افراد مسن شایع است، تسریع کند. بنابراین برای کاهش این خطر، ورزش منظم می‌تواند سطح قدرت را حفظ کند.
ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی می‌تواند به حفظ تراکم استخوان که در اثر روماتیسم از بین می‌رود، کمک کند.
اگرچه به طور کلی ورزش نمی‌تواند آرتریت روماتوئید را بدتر کند، اگر تخریب مفصل قبلاً اتفاق افتاده باشد، انتخاب ورزش‌های کم‌تأثیر مانند شنا، پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری مفیدتر خواهد بود.
مصرف غذاهای ضدالتهاب در رژیم غذایی
هیچ رژیم غذایی معجزه آسایی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، اما افزایش مصرف غذاهای ضدالتهابی می‌تواند درد و آسیب مفاصل را کاهش دهد. به طور خاص، رژیم مدیترانه‌ای به‌دلیل داشتن خواص ضدالتهابی بالا و غنی از سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی برای حفظ سلامت بدن مناسب است. این رژیم از تعداد زیادی غلات، چربی‌های سالم، میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، دانه‌ها و ماهی تشکیل شده است. روغن زیتون در آشپزی مدیترانه‌ای بسیار محبوب بوده و جایگزین بسیار خوبی برای سایر منابع چربی در رژیم غذایی است. روغن زیتون حاوی ترکیبی به نام اولئوکانتال است که التهاب را کاهش می‌دهد و از نظر تسکین درد تقریباً مانند ایبوپروفن عمل می‌کند.
حفظ وزن سالم
ازآنجایی‌که اضافه‌وزن یکی از عوامل خطر برای آرتریت روماتوئید است، رسیدن به وزن سالم و حفظ آن می‌تواند اثرات آن را کاهش دهد. پیروی از یک رژیم غذایی سالم نیز فواید خاص خود را دارد.
ترک سیگار
ازآنجایی‌که سیگار یکی دیگر از عوامل خطر برای ابتلا به روماتیسم مفصلی است، ترک آن می‌تواند علائم این بیماری را کاهش دهد.
پیروی از توصیه‌های پزشک
درمان پزشکی برای آرتریت روماتوئید اغلب شامل نظر پزشک عمومی شما و همچنین کمک سایر متخصصان است. دو نوع داروی اصلی برای روماتیسم وجود دارند که می‌توان آن‌ها را به درمان‌های بیولوژیکی و داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs) تقسیم کرد. مصرف به‌موقع داروها به کند شدن روند بیماری کمک می‌کند.
جمع‌بندی
زندگی با روماتیسم مفصلی سفری دشوار و چالش‌برانگیز برای بیماران است. عدم درمان این بیماری باعث می‌شود بر قسمت‌های مختلف بدن تأثیر بگذارد و باعث اختلال در عملکرد اندام‌های اصلی شود. بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث می‌شود بیمار با مشکلات کمتری مواجه شود. در برخی موارد عدم درمان و توجه نکردن به بیماری نیاز به عمل جراحی را ضروری می‌کند. در این صورت به دکتر علیرضا جواهری مراجعه کنید و از تجربه و مهارت او در درمان این بیماری بهره‌مند شوید.
منابع
مطالب مشابه
از مهم ترین روش‌های تشخیص آرتروز استفاده از تصاویر اشعه ایکس، ام‌آرآی و سی تی اسکن است. تشخیص به‌موقع این اختلال باعث می‌شود درمان هرچه سریع‌تر آغاز شود و فرسایش و سائیدگی کمتری در استخوان و غضروف اتفاق بیفتد.
زانودرد، درد یا ناراحتی است که در داخل یا اطراف مفصل زانو احساس می‌شود. محل احساس درد زانو و درمان آن معمولاً به این بستگی دارد که کدام قسمت از مفصل و چرا آسیب دیده است.
با افزایش سن، درد زانو به‌طور طبیعی ایجاد می‌شود. بااین‌حال، سن تنها عامل پشت زانودرد نیست. امروزه حتی افراد 30 تا 40 ساله نیز درد زانو را تجربه می‌کنند که بیشتر به‌دلیل اضافه‌وزن و سبک زندگی کم‌تحرک است.
گاباپنتین به ندرت برای درمان آرتروز تجویز می‌شود. بااین‌حال، ممکن است زمانی تجویز شود که سایر داروها شکست خورده باشند، یا کسی نتواند سایر درمان‌های توصیه‌شده را مصرف کند.
اگر آرتروز دارید، باید بدانید رژیم غذایی تأثیر قابل توجهی بر سلامتی شما می‌گذارد. برخی غذاها مانند شکر، نمک، لبنیات و ... برای آرتروز مضر هستند و اغلب منجر به التهاب، تحریک بیماری و تشدید درد می‌شوند.
عدم درمان روماتیسم مفصلی اثرات گسترده‌ای بر روی بدن می‌گذارد. این بیماری علاوه بر مفاصل بر پوست، مغز، قلب و سایر نواحی نیز تأثیر می‌گذارد. در عین حال مصرف داروهای مختلف نیز می‌تواند عوارض جانبی دیگری در سراسر بدن ایجاد کند.
روماتیسم به علت های مختلف ازجمله افزایش سن، ژنتیک، رژیم غذایی نامناسب، عدم تحرک و ... اتفاق میفتد. آرتریت روماتوئید (روماتیسم) نوعی بیماری خودایمنی است که می‌تواند باعث درد، تورم و سفتی مفاصل شود.
قرص و دارو‌هایی که برای درمان روماتیسم مفصلی استفاده می‌شود نقش اساسی در کنترل پیشرفت و علائم این بیماری دارند. شروع درمان بلافاصله پس از تشخیص مؤثرتر است و بهترین مراقبت‌های پزشکی، ترکیبی از داروهای آرتریت روماتوئید با روش‌های درمانی دیگر است.
انواع بیماری‌های روماتیسمی بیماری‌هایی هستند که گروه‌های سنی مختلف را تحت تأثیر قرار می‌دهند و ازنظر شدت در افراد مختلف به‌شکلی متفاوت بروز پیدا می کنند. اختلالات روماتیسمی به دو دسته التهابی و غیرالتهابی تقسیم می‌شوند که در این مطلب به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
تمرینات ورزشی برای اصلاح زانوی ضربدری به فرد در درمان پای ضربدری کمک می‌کند. این تمرینات به‌عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای اصلاح زانوی ضربدری در نظر گرفته می‌شود.