آیا صدا دادن زانو خطرناک است؟
مفاصل زانو با خم و راست شدن، دامنهی حرکتی وسیعی را پشتیبانی میکنند. به غیر از فعالیتهای ورزشی، فعالیتهای بسیار زیاد دیگری مانند راه رفتن، دویدن، پریدن، کوهپیمایی، بلند شدن روی پاها و نشستن، به طور عادی در زندگی روزمرهی ما انجام میشوند که همگی توسط مفصل زانو انجام می شود.
مفصل زانو دارای غضروفهایی است که ضربه یهای وارد شده به مفصل زانو را جذب میکنند. در صورتی که این غضروفها آسیب ببینند و دچار فرسایش شوند، استخوانها روی همدیگر سایش پیدا میکنند که این موضوع موجب شنیدن صدای غیرطبیعی از زانو میشود.
صدا دادن زانو مشکل جدی و خطرناکی نیست اما در صورتی که همراه باصدا دادن، درد و علائمی دردناک دیگری شما را آزار دهد در این صورت نشان دهنده چنین بیماری ها است:
- داشتن اضافه وزن
- بالا رفتن سن و ضعیف شدن عضلات و مفاصل
- آسیب دیدگی شدید مینیسک و غضروف زانو
- آرتروز زانو
- پارگی رباط های زانو
- تشکیل بافت های اضافی در اطراف مفصل زانو
- کندورمالاسی یا نرمی کشکک زانو
- بیماری زانوی دوندگان
روش های درمان صدا دادن زانو
روش های مختلفی برای درمان صدا دادن زانو وجود ارد که انتخاب هر یک از اینها بسته به عوامل مختلفی همچون شدت صدا دادن، بروز درد در حین صدا دادن و بسیاری عوامل دیگر متفاوت است. روش های درمان صدا دادن زانو را به دو گزینه جراحی و غیرجراحی تقسیم می شود که این روش ها شامل:
درمان صدا دادن زانو با کم کردن وزن بدن
صدا دادن زانو معمولا بی خطر است و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند البته در صورتی که بر اثر بیماری، ضربه یا آسیب دیدگی ایجاد نشده باشد.
اولین اقدام برای درمان صدا دادن زانو، کم کردن وزن است. زیرا اضافه وزن فشار زیادی را به زانو وارد کرده و بدین ترتیب موجب می شود مقدار کاری که زانو باید انجام دهد؛ افزایش پیدا کند و در حین حرکت زانو صدا دهد. از دیگر روش های ساده و خانگی برای درمان صدا دادن زانو می توان به مواردی همچون:
- قرار دادن کمپرس یخ در زانو
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- بستن زانو با بریس یا بانداژهای فشاری
حرکت اصلاحی یا ورزش
در صورتی که علت صدا دادن زانو، ناپایداری و ضعیف شدن عضلات چهار سر ران است؛ در این صورت ورزش می تواند تاثیرات خوبی در کاهش و درمان صدا دادن زانو داشته باشد.
دکتر سید علیرضا امین جواهری، جراح و متخصص ارتوپد در تهران، آگاه به دانش روز دنیا، آماده ی ارائه ی خدمات به شما عزیزان می باشد. شما می توانید از طریق شماره های زیر با ایشان ارتباط برقرار نمایید:
شماره های تماس: 09334131004 - 71062400
درمان های جایگزین
تزریق پی آر پی، تزریق کورتیزول، مگنت تراپی از جمله رایج ترین روش های درمان صدا دادن زانو هستند که قبل از جراحی پیشنهاد می شوند.
جراحی
چند روش جراحی برای درمان تقتق یا صدا دادن زانو وجود دارد. اعمال جراحی برای تصحیح تقتق کردن انجام نمیشوند بلکه برای تصحیح بیماری زمینهای که باعث بروز این نوع علائم می شود؛ انجام میشوند. هدف بیشتر جراحیها صاف کردن سر مفصلی استخوانهای زانو است به طوری که در طول حرکت اصطکاک کمتری وجود داشته باشد.
ورزش برای درمان صدا دادن زانو
همان طور که اشاره شد صدا دادن زانو اغلب به دنبال برخی بیماری های زانو از قبیل آرتروز، کشیدگی تاندون یا پارگی غضروف به وجود بیاید. برخی از انواع صداهای زانو با عوارض جدی همراه هستند حال آنکه برخی دیگر مشکلی را به وجود نمیآورد. به هر حال شما میتوانید با افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات اطراف زانو به بهبود این مشکل کمک کنید. این امر به شما کمک میکند عملکرد مجدد زانوی خود را به دست بیاورید.
حرکت کششی مخصوص عضلات ساق پا
برای انجام این تمرین باید روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کرده و یک عدد توپ تنیس را زیر ساق پای خود قرار دهید.
پای دیگر خود را به آرامی روی آن پایی که توپ تنیس زیر آن قرار دارد بگذارید. ساق پای خود را از بالا تا پایین روی توپ تنیس بلغزانید. اگر شما به یک نقطه سفت در این ناحیه برخورد کردید پای خود را حدود 30 ثانیه و در همان ناحیه روی توپ بلغزانید.
این تمرین به کشش عضلات ساق پای شما کمک زیادی خواهد کرد. در صورتی که این عضلات سفت باشند میتوانند به زانوی شما فشار وارد کنند و باعث شوند مطابقت زانو به هم بخورد.
ورزش مخصوص تقویت عضلات چهار سر ران
عضلات چهار سر ران به عضلات گفته میشود که در قسمت جلوی ران قرار دارند و تقویت این عضلات باعث میشود که از آسیب دیدگی بیشتر زانو جلوگیری شود.
برای انجام این تمرین باید روی زمین بنشینید و پاهای خود را روبروی خود قرار دهید. عضلات چهار سر ران خود را منقبض کنید و از دست خود برای اطمینان از سفت بودن آنها استفاده کنید. حدود 8 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به مدت 2 ثانیه آنها را شل کنید.
بالا آوردن پا به صورت مستقیم برای درگیر کردن عضلات چهار سر ران
برای انجام این تمرین باید به پشت روی زمین دراز بکشید و یکی از پاهای خود را به صورت صاف مقابل بدن خود قرار دهید و پای دیگر را نیز حدود 15 تا 20 سانتی متر بالا بیاورید و و پس از مدتی به نقطه شروع برگردانید. این تمرین را 2 تا 3 مرتبه تکرار کنید و هر مرتبه 10 تا 12 بار انجام این حرکت بپردازید.
حرکت اسکات برای تقویت عضلات ران و زانو
برای انجام حرکت اسکات پاها را به عرض شانهها باز کنید و پنجههای پای خود را با اعمال وزن روی پاشنهها به صورت 45 درجه قرار دهید.
در حالیکه شروع به انجام اسکات میکنید باسن خود را طوری به عقب ببرید که انگار میخواهید روی یک صندلی بنشینید که از شما خیلی دور است.
در حالیکه دارید اسکات انجام میدهید زانوهای خود را به سمت بیرون قرار داده و تا آنجا که میتوانید حالت نشسته به خود بگیرید- زاویه آن 90 درجه کمتر نشود- و با اعمال فشار از طریق پاشنهها سر جای خود برگردید.
آب درمانی یا ورزش کردن در آب
ورزش کردن در آب در مقایسه با تمریناتی که روی زمین انجام میشوند ساده تر هستند. آب باعث میشود که وزن بدن کمتر به مفصل زانو وارد شود و به این ترتیب شما در هنگام انجام تمرینات ورزشی دچار درد کمتری خواهید شد.
حتما مطالعه گنید : تفاوت استئوتومی زانو و جراحی تعویض مفصل زانو
علت صدا دادن زانو چیست؟
شایعترین صدایی که از مفصل زانو شنیده میشود، کریپتاسیون (Crepitus) یا صدای مفاصل نام دارد. کریپتاسیون همان صدای ترقتروقی است که ممکن است بشنوید و شاید هم احساسش کنید.
اگر کف دست را روی کاسه زانویتان بگذارید، و زانو را به جلو و عقب خم کنید، ممکن است حس کاغذ سنباده در زانویتان داشته باشید! این وضعیت زمانی رخ میدهد که سطوح ناهموار غضروف روی یکدیگر ساییده میشوند.
وقتی آرتروز در حال شکلگیری است، آن خار استخوان ساییدگی را بدتر میکند. منظور از خار استخوان (Bone Spur) یا زائده استخوانی، همان برآمدگیهای کوچک استخوانی هستند که بهطور غیرطبیعی شکل میگیرند.
البته صداهای دیگری هم از زانو شنیده میشوند، مانند صدای ترکیدن (Popping)، که صدای بلندتری نسبت به کریپتاسیون دارد، اما کمتر رخ میدهد.
چنین صداهایی زمانی شنیده میشوند که زانو در وضعیت خاصی قرار دارد، یا بهشکل خاصی حرکت میکند. مسلما همه حرکات زانو باعث چنین صداهایی نمیشوند.
ترقتروقهای معمول برای وقتی هستند که تاندونها روی استخوان اطراف مفصل میکوبند. چنین صداهایی ممکن است نشانه آسیب غضروف، داخل مفصل هم باشند.
در نهایت اینکه اگر فقط صدایی از زانو شنیده میشود، به احتمال زیاد جای نگرانی نیست. اما اگر این صداها همراه درد، تورم یا علائم دیگری باشند، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
منبع :