ورم پا بعد از جراحی تعویض مفصل زانو - علت و راه های درمان آن

ورم پا یکی از اصلی ترین درد زانو بعد از جراحی تعویض مفصل زانو است که می تواند باعث کاهش دامنه حرکتی بیمار نیز بشود. توجه داشته باشید که دوره نقاهت و بهبودی جراحی تعویض مفصل زانو طولانی بوده و بیشتر از مدتی است که بیمار تصور می کند. 

هر گاه آسیب کوچکی به بدن وارد می شود بافت های آن قسمت از بدن تحت فشار زیادی قرار می گیرند و خیلی ضعیف می شوند. بنابراین ترمیم مجدد آن ها زمان بر خواهد بود.

در جراحی تعویض مفصل زانو هم آسیب مکانیکی زیادی به زانو و بافت های اطراف آن وارد می شود. این آسیب شامل برش پوست و گوشت و جداسازی عضله زانو است.علاوه برآن نیز آسیب های ناشی از مته به استخوان های اطراف مفصل زانو صدمات زیادی وارد می کند. بدیهی است که ترمیم و بهبودی مجدد این بافت های آسیب دیده زمان خاص خود را می طلبد.

در اکثر موارد حتی اگر ساختار سلولی زانو نیز بهبود یافته باشد به دلیل تضعیف ماهیچه ها و عضلات زانو در اثر جراحی فرد دچار محدودیت حرکتی می شود و قادر به حرکت زانوی خود به تمام جهات نمی باشد.

زیرا وقتی که ماهیچه های فرد ضعیف شوند عملکرد خود را  از دست می دهند و فشار ناشی از فعالیت های روزانه به بافت ها و سایر ساختار زانو اعمال می شود و این فشار مکانیکی وارده بر زانو نیز می تواند منجر به تورم و پف کردن مفصل زانو شود. 

در واقع می توان این طور بیان کرد تا زمانی که ماهیچه های زانو توانایی خود را به دست نیاورده اند ورم زانو ادامه دارد. به همین خاطر جهت سریع تر شدن روند درمان و بهبودی خود باید تحت نظر پزشک متخصص تحرک کافی داشته باشید و گمان نکنید به دلیل اینکه زانوی خود را جراحی کرده و احساس درد می کنید باید دائما استراحت کرده و هیچ گونه فعالیتی نیز نداشته باشید.

بلکه باید تحت نظر متخصص ارتوپد یا یک فیزیوتراپیست ماهر حرکات ورزشی مناسب را انجام داده و به افزایش قدرت عضلات و دامنه حرکتی خود کمک کنید تا زانوی شما بتواند عملکرد خود را بازیابد. در این صورت تورم زانوی شما نیز به تدریج برطرف خواهد شد و دقیقا به همین علت است هنگامی که از خواب بیدار می شوید زانوی شما ورم ندارد.

زیرا وقتی که می خوابید بافت های داخل زانو نیز استراحت می کنند و در طول روز نیز به دلیل فشارهای وارده بر زانو تورم افزایش یافته و زانوی شما دردناک می گردد.

در اکثر مواقع نیز این کبودی و تورم به خودی خود و بدون درمان های خاص پزشکی طی چندین هفته برطرف می شود و در صورتی که تورم رفع نشد باید به پزشک جراح مراجعه شود تا بررسی های لازم انجام پذیرد. 

پس از درد و تورم اولیه، اکثر افراد در عرض چند هفته پس از انجام جراحی تعویض کامل زانو، متوجه بهبود چشمگیر مشکلات زانوی خود خواهند شد.

دلایل تورم پا و زانو پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو

ورم پا بعد از جراحی تعویض مفصل زانو یکی از مشکلاتی است که اغلب بیماران با آن مواجه می شوند و پرسش های بسیاری نیز در این زمینه ایجاد می شود. تورم واکنش طبیعی بدن به هر نوع عدم تعادل شیمیایی است که در داخل سلول ها و یا بافت های بدن رخ می دهد. این عدم تعادل ممکن است ناشی از بروز عفونت در ناحیه جراحی شده باشد. ابتلای بیمار به سایر بیماری ها، مصرف برخی داروها و آسیب های مکانیکی نیز در ایجاد تورم پس از جراحی دخیل هستند.

حتما بخوانید: مراقبت‌های بعد از عمل تعویض مفصل زانو 

ورم زانو یعنی بزرگ شدن بخشی از بدن به علت تجمع بیش از حد مایع درون مفصلی در آن ناحیه از بدن. تورم ناشی ازجراحی تعویض مفصل زانو از نوع استرس مکانیکی می باشد و پس از گذشت چند هفته پس از عمل نیز ممکن است همچنان وجود داشته باشد. فرایند بهبود تورم پا تا حد زیادی به فعالیت و تحرک بیمار بستگی دارد.

اکثر بیمارانی که بعد از تعویض مفصل زانو دچار ورم پا شده اند وضعیت خود را به این صورت شرح می دهند که هنگامی که از خواب برمی خیزند مشکل و ناراحتی خاصی در پای خود احساس نمی کنند. ولی شب هنگام زمانی که قصد رفتن به تختخواب را دارند و خود را برای خواب آماده می کنند ورم و پف زیادی را در زانوی خود مشاهده می کنند.

 درمان ورم پا بعد از تعویض مفصل زانو

تورم بخشی طبیعی از روند بهبودی است.

طبق اظهار آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، بسیاری از افراد در چند روز یا هفته های اول پس از جراحی، تورم متوسط تا شدید و  در3 تا 6 ماه پس از جراحی ورم خفیف تا متوسط را تجربه می کنند.

شما می توانید با انجام تمرینات پس از عمل که توسط تیم درمانی شما ارائه می شود، تورم را کاهش دهید. بالا قرار دادن پای خود روی بالش در رختخواب برای چند ساعت در هر بعد از ظهر و استفاده از جوراب های فشاری نیز کمک کننده خواهد بود.

شاید ارزش خرید یک کیسه یخ را داشته باشد. کمپرس یخ یا کمپرس سرد برای کاهش تورم و التهاب مفصل زانو و بافت اطراف آن بسیار موثر است.

تیم درمانی شما ممکن است استفاده از کیسه یخ را 3 تا 4 بار در روز و هر بار حدود 20 دقیقه توصیه کند. اگر هیچ بهبودی مشاهده نکردید یا اگر فکر می کنید استفاده از کیسه یخ برای مدت طولانی تری ممکن است کمک کننده باشد، با فیزیوتراپ یا پزشک خود صحبت کنید. بعد از چند هفته، اعمال گرما نیز می تواند کمک کننده باشد.

اگر تورم جدید یا شدید دارید با پزشک خود صحبت کنید، زیرا این می تواند نشانه لخته شدن خون یا عفونت مفصل زانو باشد.

با استفاده از برخی اقدامات می توان این فرایند طبیعی را کمی سرعت بخشید و به نتیجه ای مطلوب از جراحی دست یافت.برخی از این اقدامات عبارتند از :

داروهای ضد درد

مقداری درد بعد از جراحی زانو طبیعی است. این درد به مرور زمان کاهش می یابد.

اکثر افراد تا چند هفته از داروهای مسکن خوراکی استفاده می کنند. این داروها شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی  (NSAIDs) بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil،Motrin ) یا ناپروکسن (Aleve) هستند.

اگر درد شدید ادامه یابد، پزشک ممکن است مسکن‌های قوی‌تری مانند ترامادول (Ultram) یا اکسی کدون (OxyContin) تجویز کند.

ممکن است برای کمک به کاهش درد موقت و التهاب، بعدتر به داروهای بدون نسخه (OTC) نیاز داشته باشید. این داروها ممکن است شامل استامینوفن (تیلنول) و NSAID ها مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن باشند.

فیزیوتراپ شما ممکن است ماساژ را توصیه کرده و تمریناتی را برای کمک به کاهش التهاب شما تجویز کند. درد احتمالاً طی چند هفته کاهش می یابد.

مقابله با کبودی

کبودی اطراف زانو ممکن است 1 تا 2 هفته بعد از جراحی ادامه داشته باشد. کبودی یک تغییر رنگ ارغوانی است که نشان دهنده تجمع خون در زیر پوست است.

در بیمارستان، تیم درمانی شما ممکن است برای جلوگیری از ترومبوز ورید عمقی، یک رقیق کننده خون به شما بدهد که آن هم ممکن است به کبودی شما اضافه کند.

مقداری کبودی طبیعی است و به مرور زمان فروکش می کند، اما می تواند با حساسیت بیشتری همراه باشد. می توانید با بالا قرار دادن پای خود التهاب و کبودی را کاهش دهید.

درمان های خانگی

به احتمال زیاد زمانی که در بیمارستان هستید از ساپورت های فشاری استفاده خواهید کرد، و همچنین ممکن است پزشک توصیه کند که حداقل تا 2 هفته بعد نیز از ساپورت های فشاری استفاده کنید. این جوراب ها می توانند به کاهش خطر ایجاد لخته خون کمک کرده و ممکن است به کاهش درد در پا نیز کمک کنند.

بالا قرار دادن پای آسیب دیده در طول روز و به طور مرتب در حالتی که بالاتر از سطح قلب باشد ممکن است به درد و تورم کمک کند.

استفاده از کرم‌ها و پچ های موضعی روی زانو نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند و خواب شبانه را برای شما آسان‌تر کند. این موارد معمولاً شامل ترکیبات فعالی مانند کپسایسین، منتول یا سالیسیلات هستند. مردم معمولاً از این مواد جهت کاهش درد بر روی پوست استفاده می کنند.

حتما مطالعه کنید : دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو

فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست شما ممکن است از دستگاه تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) برای تحریک جریان خون و کاهش درد در زانو و ناحیه اطراف آن استفاده کند. این دستگاه ها جریان های الکتریکی را به پوست می رسانند و هدفشان کاهش درد عصبی است.

با این حال، دستورالعمل‌های دانشگاه روماتولوژی آمریکا در سال 2019، استفاده از دستگاه های TENS (تنس) را در افراد مبتلا به آرتروز (استئوآرتریت) زانو توصیه نمی‌کند. (توجه داشته باشید که اگر زانوی شما پس از تعویض مفصل کامل زانو متورم شده باشد، این نشانه ای است که دیگر آرتروز زانو ندارید.)

طبق یک مطالعه در سال 2014 که در مجله Pain منتشر شد، تنس  برای همه موثر نیست. افرادی که دارای سطح بالایی از اضطراب یا درد هستند، کمتر از TENS بهره مند می شوند.

فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است برایتان ماساژ انجام دهد یا به شما نشان دهد که چگونه عضلات و بافت اطراف زانوی خود را تحریک کنید.

تمرینات و حرکات بازتوانی

زمانی که از بیمارستان ترخیص شدید و به منزل برگشتید باید طبق دستورات پزشک جراح خود عمل کنید و تمام نکات ارائه شده توسط پزشک را دقیقا رعایت نمایید و کوچک ترین سهل انگاری در انجام دستورات پزشک می تواند موجب بروز برخی آسیب های مجدد به زانوی شما شود.

در ابتدا حین انجام حرکات ورزشی ممکن است احساس درد داشته باشید و قادر به ادامه انجام تمرینات نباشید. اما باید بدانید که روند درمان شما تا حدی به میزان تحمل درد شما بستگی دارد. بنابراین انجام تمرینات توان بخشی را جدی بگیرید و با وجود اینکه این تمرینات ممکن است در ابتدا سخت باشد و شما را دچار ناامیدی کند اما در نهایت نتیجه ای مطلوب و خوشایند برای شما به همراه دارد.

فیزیوتراپیست نیز تمریناتی را برای کمک به تقویت عضلات، افزایش دامنه حرکتی و افزایش جریان خون در اطراف زانویتان به شما توصیه می کند. این حرکات باعث بهبودی می شود و به تخلیه مایع از بافت دردناک کمک می کند.

در حالی که ورزش می تواند به درد بعد از عمل کمک کند، مهم است که از اقدامات یا موقعیت های خاصی که می تواند باعث آسیب شود اجتناب کنید. افراد بهتر است پس از جراحی از چمباتمه زدن، پریدن، پیچ خوردن یا زانو زدن خودداری کنند.

استفاده از کمپرس یخ

ورم پا و زانو بعد از تعویض مفصل زانو ممکن است سه الی شش ماه به طول بیانجامد. از همین رو برای کاهش تورم و درد در این مدت به بیمار توصیه می شود که روزی چند بار با قرار دادن کیسه یخ روی ناحیه جراحی شده درد خود را تسکین دهد. در صورتی که کمپرس یخ موثر نبود می توانید با پزشک خود مشورت نمایید. ممکن است ایشان کمپرس گرم را به شما پیشنهاد کند.

تغییر سبک زندگی

مطمئنا تنها کسی که می تواند به شما در به دست آوردن سلامتی تان کمک کند خود شما هستید. سعی کنید جهت تسریع روند درمان خود تغییراتی را در شیوه زندگیتان اعمال کنید. به عنوان مثال اگر سیگار می کشید آن را کنار بگذارید. زیرا سیگار باعث بروز عوارضی در سیستم عروقی شما شده و روند درمان شما را کند می کند و باعث می شود تورم پای شما نیز دیرتر رفع شود.

علاوه بر سیگار مصرف مشروبات الکلی نیز اثرات سوئی بر بدن می گذارد و باعث طولانی تر شدن  درمان نیز می شود. از طرفی هم نوشیدنی ها با داروهای مسکنی که مصرف می کنید تداخل داشته و منجر به بروز عوارضی ناخواسته در بدن شما می شود.

وزن خود را تا جایی که می توانید متعادل نگه دارید و در صورت اضافه وزن آن را کاهش دهید. زیرا هر چه وزن شما کمتر باشد فشار کمتری نیز روی زانوهای شما اعمال شده و باعث تسریع روند بهبودی شما می شود.

انجام ورزش هایی سبک مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری نیز بعد از تعویض مفصل زانو بسیار مفید می باشد. تا حد امکان سعی کنید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. در مسیرهای سراشیبی راه نروید و هنگام بالا رفتن از پله ها نیز دقت کافی داشته باشید و پله ها را دوتا یکی نکنید.

همچنین هنگام بالا رفتن از پله ها نیز از نرده کمک بگیرید یا به دیوار تکیه کنید. زیرا عضلات زانوی شما پس از جراحی هنوز توانایی کافی برای تحمل وزن شما را به دست نیاورده اند و ممکن است موجب بهم خوردن تعادل شما شود. هنگام نشستن و بلند شدن نیز احتیاط کافی داشته باشید و به آرامی بلند شوید و حتما از دست خود کمک بگیرید و تمام وزن خود را روی زانوی خود نیندازید.

در صورتی که می خواهید جراحی دندان یا هر نوع جراحی دیگری انجام دهید پزشک خود را در جریان قرار دهید

پس از تعویض مفصل زانو چنانچه اگر می خواهید اقدام به درمان های پزشکی و جراحی بکنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. در این صورت پزشک با تجویز آنتی بیوتیک برای شما از بروز عفونت های احتمالی که ممکن است در حین جراحی به آن مبتلا شوید پیشگیری می کند. زیرا وارد شدن هر گونه عفونت به بدن باعث عفونت مفصل زانوی شما شده و ممکن است عواقب جبران ناپذیری برای شما به دنبال داشته باشد. البته برخی عفونت ها قابل درمان بوده و با مصرف دارو برطرف می شوند. اما برای درمان برخی دیگر در صورت شدید بودن ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد تا پزشک مفصل زانو را پاکسازی کند.

جمع بندی

تعویض کامل مفصل زانو روی هر فرد تاثیر متفاوتی خواهد داشت. اکثر افراد پس از جراحی مقداری درد، تورم و کبودی را تجربه خواهند کرد.
سطح درد و التهاب خود را با تیم مراقبت های درمانی خود در میان بگذارید و هرگونه تغییر ناگهانی را گزارش دهید. استفاده از دارو، کمپرس یخ، بالا نگه داشتن پا و فیزیوتراپی همگی می توانند به کاهش ناراحتی و تسریع بهبودی کمک کنند.