صدا دادن مفصل لگن، پدیده‌ای رایج است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این صدا یا احساس معمولاً هنگام انجام حرکات روزمره مانند راه رفتن، دویدن یا بلند شدن از روی صندلی شنیده میشود و در بیشتر موارد، تنها ناراحتی‌ای جزئی و بدون درد است که نشانه‌ای از آسیبی جدی یا بیماری زمینه‌ای نیست. بااینحال، در ورزشکاران و رقصندگان، این وضعیت ممکن است بهدلیل حرکات تکراری و شدید، با درد، ضعف و اختلال در عملکرد همراه باشد که نیازمند توجه و بررسی دقیق‌تر است.
دلایل صدا دادن مفاصل لگن
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی می خواهید راه بروید یا از جای خود بلند شوید، صداهایی را در ناحیه مفصل لگن خود احساس کنید. با اینکه این حالت ممکن است برای شما کمی آزاردهنده باشد، اما در صورتی که دردی شما را آزار ندهد، مشکلی جدی نیست و با کمی اصلاح نحوه نشستن و انجام فعالیت‌های بدنی، می‌توان آن را اصلاح کرد.
صدا دادن مفصل لگن بیشتر در ورزشکاران و دوندگان دیده میشود و عموماً به‌دنبال چنین اختلالاتی بروز می‌کند:
آرتروز مفصل ران یا لگن
بیماری آرتروز مفصل لگن یا ران زمانی اتفاق میفتد که غضروف مفصلی بین استخوان ران و لگن فرسوده شود.
غضروف، بافتی محکم با سطحی بسیار لیز است که موجب میشود استخوان‌های مفصل هنگام حرکت روی یکدیگر اصطکاکی نزدیک به صفر داشته باشند.
در افراد مبتلا به آرتروز، سطح لیز غضروف کم‌کم زبر و خشن میشود و درنهایت غضروف بر اثر سایش تحلیل رفته و بهطور کامل از بین می‌رود و ممکن است بیمار حس کند که استخوان‌های او روی هم ساییده میشوند.
آرتروز لگن موجب ناصاف شدن و ناهموار شدن سطح مفصل میشود. از این رو در حین حرکت دادن مفصل ساییده‌شده و لگن، ممکن است صداهایی از این ناحیه مشاهده شود. این نوع صدا دادن معمولاً با دردها و محدودیت‌هایی در حین حرکت همراه است و نیاز به اقدام جدی برای درمان دارد.
گیر افتادن تاندون‌های اطراف مفصل ران
در اغلب موارد علت صدا دادن مفصل لگن، بروز اختلالاتی در تاندون اطراف مفصل ران است که این تاندون نقش بسزایی در حرکت کردن تاندون ایفا می‌کند.
تاندونها در تمام مفاصل بدن، دو مفصل را به یکدیگر متصل می‌کنند. از این رو در صورتی که اختلال، مشکل یا برجستگی در اطراف مفصل ایجاد شود، صداهایی در این نواحی احساس میشوند که در هنگام تغییر موقعیت افزایش می‌یابند.
علائم و نشانه‌های صدا دادن مفاصل لگن
مهم‌ترین نشانه این بیماری، شنیده شدن صداهای غیرطبیعی همچون تق‌تق در حین حرکت دادن مفصل لگن است. این صدا عموماً در بخش‌های مختلفی از مفصل به گوش می‌رسد.
پزشک در اغلب موارد بر حسب نوع و محل صدا، علت صدا دادن مفصل را تشخیص می‌دهد. برای مثال در صورتی که در ناحیه سطح خارجی لگن صدایی مشاهده شود، احتمال داده میشود اختلال و مشکلی در ناحیه تروکانتر بزرگ ایجاد شده باشد. اما اگر صدا در قسمت جلویی و داخلی لگن احساس شود، علت آن بروز مشکلاتی در تاندون ایلیوپسواس در لبه جلویی لگن است.
عموماً صدا دادن مفاصل لگن به تنهایی نگرانکننده نیست. اما در صورتی که این عارضه با دردها و محدودیت‌ها همراه باشد یا در هنگام فعالیت‌های بدنی شدید شود، باید راهی برای خلاصی از آن پیدا کرد. علائم و نشانه‌های جدی بودن مشکل صدا دادن مفاصل لگن شامل ه موارد زیر هستند:
- صدا دادن مفصل همراه با درد
- شدید شدن درد در حین انجام فعالیت‌های بدنی
- ناپایداری مفصل ران در حین حرکت دادن
روشهای درمان صدا دادن مفصل لگن
روشهای متنوعی برای درمان صدا دادن مفاصل لگن وجود دارند. اما انتخاب نوع روش درمانی بسته به علت و نوع آن متفاوت است که در ادامه مقاله به بررسی تک تک این روش‌ها می‌پردازیم.
داروهای ضدالتهاب
در مواردی که پزشک متخصص تشخیص دهد علت صدا دادن مفاصل لگن، بروز التهاب یا تورم در داخل مفصل است، مصرف داروهای ضدالتهاب را به منظور تسکین درد و التهاب مفصل تجویز می‌نماید.
تزریق کورتیکواستروئید
کورتیکواستروئید یا داروی داخل مفصلی یکی از مؤثرترین داروها برای درمان صدا دادن مفصل لگن است که در این روش از مقدار زیادی داروی کورتیکواستروئیدی در محل التهاب استفاده میشود.
جراحی
عموماً برای درمان صدا دادن مفاصل لگن از روش جراحی استفاده نمیشود؛ مگر در موارد محدود که صدا دادن مفاصل با درد و محدودیت‌های زیادی همراه باشد.
تمرینات ورزشی
با اینکه اعمال فشار بر مفصل آسیب‌دیده موجب درد و بروز صداهایی از مفصل میشود، اما با انجام برخی تمرینات ورزشی زیر نظر پزشک متخصص می‌توان این صدا دادن یا تق‌تق مفصل لگن را درمان کرد.
تمرینات ورزشی برای درمان و اصلاح صدا دادن مفصل لگن شامل موارد زیر هستند:
حرکت اول
- برای انجام این تمرین به پشت دراز بکشید؛ به گونه‌ای که پا و زانوی آسیب‌دیده شما خم باشد.
- حالا پا را از ناحیه مفصل ران حدود 30 سانتی‌متر بالا بیاورید و به‌مدت 5 ثانیه نگه دارید.
- سپس به‌آرامی پا را پایین بیاورید و آن را روی زمین قرار دهید.
- این تمرین را در سه ست 10 تایی تکرار کنید و درصورت تمایل می‌توانید این حرکت را با اضافه کردن وزنه نیم کیلویی به مچ پا ادامه دهید (البته درصورت تمایل و در صورتی که قادر به انجام آن هستید).
حرکت دوم
- برای انجام این حرکت نیز باید به پهلو دراز بکشید. البته توجه نمایید پهلوی آسیب‌دیده رو به بالا قرار گرفته باشد و فشاری به آن وارد نشود.
- حالا پای خود را به‌آرامی و به‌اندازه 45 سانتی‌متر بالا بیاورید و به‌مدت 5 ثانیه در همین حالت حفظ کنید و سپس به‌آرامی آن پا را پایین نگه دارید.
- این حرکت را می‌توانید در سه ست 10 تایی با پای آسیب‌دیده انجام دهید.
حرکت سوم
این حرکت برخلاف دو تمرین دیگر در حالت ایستاده انجام میشود.
- بدین صورت که زانو و مچ پایی که قصد کشش آن را دارید بر روی زمین بگذارید و پای دیگری را رو به جلو حرکت دهید؛ به گونه‌ای که کف پا بر روی زمین قرار بگیرد.
- حالا بدن و لگن خود را به سمت جلو متمایل کنید و لگن را به سمت زمین فشار دهید.
- در این حالت باید کشش را در جلوی ران خود احساس کنید.
- این وضعیت را به‌مدت 30 تا 15 ثانیه نگه دارید و سپس به‌آرامی فشار را کم کنید تا به وضعیت اولیه برگردید.
جمع‌بندی
صدا دادن مفصل لگن، پدیده‌ای رایج است که اغلب بهدلیل حرکت تاندونها بر روی برجستگی‌های استخوانی در اطراف مفصل ایجاد میشود. در بیشتر افراد، این وضعیت بدون درد بوده و صرفاً احساس یا صدایی گذرا است که جای نگرانی ندارد. بااینحال، در ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های بدنی شدید دارند، این عارضه میتواند با درد و ضعف همراه باشد و بر عملکرد تأثیر بگذارد. در این موارد، سندرم لگن صدادار ممکن است نشانه‌ای از آسیبی جدی‌تر باشد که نیازمند بررسی تخصصی است. در برخی موارد برای درمان این مشکل به عمل جراحی نیاز دارید. در این صورت، پیشنهاد می‌دهیم با تلفن‌های مطب دکتر علیرضا جواهری تماس بگیرید و برای تعیین وقت ویزیت هماهنگ کنید.
سوالات متداول
خیر، در بیشتر موارد، صدای لگن بیخطر است و هیچ دردی ایجاد نمیکند. این وضعیت تنها زمانی نگرانکننده است که با درد، تورم، ضعف یا اختلال در عملکرد روزمره همراه باشد.
مطالب مشابه
اکثر جراحی های تعویض مفصل لگن با درصد بالایی از موفقیت همراه هستند و بیمار پس از جراحی باید نکات مراقبتی لازم را به طور کامل انجام دهد و متاسفانه این مراقبت ها تحت عنوان محدودیت های پس از جراحی شناخته شده اند.
جراحی مینیسک زانو با لیزر یکی از روش های درمان پارگی منیسک به شمار می رود که در این روش فشار وارده شده به اعصاب بسیار کم است و عوارض بسیار محدودی را برجای می گذارد.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ می‌دهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان می‌کند) میشوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد به‌عنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیبهای بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر می‌کند. میتواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام میدهند، مشاهده میشود.
آسیبهای وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیشازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسههای پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل میشوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما بهطور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمیشود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد میشود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، بهویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.