درد عصبی لگن (سیاتیک) - دلایل و روش های درمان

درد سیاتیک از دردهای عصبی لگن بوده و می تواند از یک درد خفیف شروع شده و تا ناتوانی و از کار افتادگی کامل فرد پیشرفت کند. در ناحیه بروز این عارضه احساس خارش، سوزش، بی حسی و ضعف عضلانی نیز مشاهده می شود.

سیاتیک نام یک عصب است و بلندترین عصب داخل بدن نیز به شمار می رود. عصب سیاتیک از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود نیز به شاخه های متعددی تقسیم می شود.

درد عصبی لگن ( عصب سیاتیک )

اعمال هر گونه فشار اضافی روی عصب سیاتیک می تواند منجر به بروز درد در کل طول عصب می شود. درد سیاتیک دردی است که از کمر به باسن، پشت ران و در ساق پا احساس می شود. درد لگن به تدریج شروع شده و با گذشت زمان شدت پیدا می کنند. درد عصب سیاتیک هنگام نشستن و برخاستن فرد، عطسه یا سرفه کردن تشدید می شود.

علائم درد عصب سیاتیک

درد عصب سیاتیک ممکن است خفیف باشد و مشکلی برای فرد به وجود نیاورد و فعالیت های روزمره او را نیز مختل نکند. همچنین ممکن است به حدی شدید شود که باعث ناتوانی کامل فرد شود. به طوری که حتی فرد قادر نباشد به کارهای روزمره خود رسیدگی کرده و روی پای خود بایستد.

عوامل بروز درد سیاتیک

- فتق دیسک بین مهره ای یا بیرون زدگی دیسک بین مهره ای

دیسک های موجود بین مهره ای صفحاتی غضروف مانند هستند که مهره ها را از هم جدا می کنند. دیسک های سالم باعث انعطاف پذیری ستون مهره ها شده و موجب می شود مهره ها به سهولت روی هم حرکت کنند. این دیسک ها به مرور زمان و بر اثر کهولت سن تحلیل رفته و خشک می شوند. این اتفاق باعث بیرون زدگی دیسک از محل خود شده  و در نتیجه فشارروی عصب سیاتیک اعمال می شود.

•  تنگی ستون مهره ها در قسمت کمر
•  بیماری اسپوندیلولیستزی که به معنای سر خوردن یک مهره به جلو روی مهره پایینی می باشد و به ریشه های عصبی فشار وارد می کند.
•  سنروم پیریفورمیس که نوعی اسپاسم عضلانی است که در نزدیکی عصب سیاتیک قرار دارد. اسپاسم این عضله باعث وارد آمدن فشار بر عصب سیاتیک می شود.
•  تومورهای نخاعی
•  تومورهای لگن
•  تصادفات رانندگی و ضربه دیدن ستون فقرات

توجه داشته باشید که هنگام مشاهده این علائم جهت بهبودی نسبی درد به مدت چند روز باید استراحت کنید. اما استراحت طولانی مدت باعث تشدید درد می شود و علائم را بدتر می کند.

چه افرادی در معرض ابتلا به درد عصبی لگن قرار دارند ؟

- سن

تحلیل و فرسودگی دیسک های بین مهره ای کمر از سن 30 سالگی شروع شده و در سن 50 سالگی اکثر افراد را با آن درگیر می کند.

- نوع شغل و حرفه

افرادی که در شغل هایی مشغول هستند که در آن دائما چرخش کمر دارند یا اجسام سنگین حمل می کنند و یا افرادی که به رانندگی طولانی مدت مشغول هستند بیش از سایر افراد در معرض درد سیاتیک قرار دارند.

- فعالیت های بدنی

سبک زندگی و میزان فعالیت های بدنی فرد نیز در ابتلا به درد عصبی لگن بسیار موثر می باشد. به طور مثال افرادی که به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت به سر می برند، مثلا افرادی که مدام می نشینند و تحرک کمی نیز دارند بیش از دیگران مبتلا به درد لگن و درد عصب سیاتیک می شوند.

- عوامل ژنتیکی

برخی عوامل ژنتیکی نیز در ابتلا به درد عصب سیاتیک دخیل هستند. دانشمندان دو ژن را شناسایی کردند که وجود آن ها باعث ابتلا به بیماری سیاتیک می شود.

- دیابت

افرادی که مبتلا به دیابت هستند به علت آسیب و تخریب اعصاب بدن ممکن است به درد عصب سیاتیک نیزمبتلا شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟

- در صورتی که درد شما بیشتر از شش هفته به طول انجامید ضروری است که به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه فرمایید.

- اگر در مراحل اولیه بروز درد سیاتیک فرد احساس درد شدید در ناحیه لگن خود داشته باشد و این درد با گذشت زمان نیز افزایش پیدا کند حتما باید به یک متخصص ارتوپد مراجعه کند و علت را پیگیری کرده و هر چه سریع تر برای درمان آن اقدام کند.

- اگر پس از وارد آمدن ضربه دچار آسیب دیدگی شدید شده و به دنبال آن نیز در عصب سیاتیک خود احساس درد می کنید و همچنین اختلالاتی در اجابت مزاج شما رخ داده است و درعضلات کمر خود نیز احساس ضعف و بی حسی می کنید لازم است که جهت معاینه به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.

روش های تشخیص درد عصبی لگن ( درد سیاتیک )

در هنگام مشاهده علائم دردهای عصبی لگن و مراجعه به متخصص ارتوپد، پزشک ابتدا سوالاتی درباره سابقه پزشکی بیمار می پرسد و سپس یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و با ارزیابی قدرت عضلات و رفلکس ها و بر اساس تجربیات خود و بررسی بیماری های دارای علائم مشابه، بیماری را تشخیص می دهد. علاوه بر آزمایشات بالینی ممکن است پزشک جهت تشخیص دقیق تر علت بیماری از بیمار بخواهد که از ناحیه آسیب دیده عکسبرداری انجام دهد.  

روش های درمان درد عصبی لگن ( درد سیاتیک )

- ضروری است که بیمار به مدت چندین روز استراحت کامل داشته باشد. اما توجه داشته باشید که استراحت طولانی مدت نیز باعث تشدید علائم بیماری شده و وضعیت بیمار را بدتر می کند.

- استفاده از قرص های ضد درد و ضد التهاب مانند آسپرین و پروفن نیز در این دوران به کاهش درد بیمار کمک می کند. البته باید توجه داشته باشید که مصرف بی رویه این داروها عوارض جانبی زیادی مانند حالت تهوع، خونریزی معده یا زخم های گوارشی به همراه دارد.

- جهت بلند کردن اجسام سنگین از روی زمین و یا بلند کردن کودک خود هرگز از ناحیه کمر خم نشوید. بلکه زانوهای خود را خم کرده و بنشینید و کودک را بلند کنید.

- جهت تسکین درد و کاهش التهاب خود نیز می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید و یخ را روی ناحیه دردناک به مدت چند دقیقه قرار داده و بردارید. این عمل را می توانید چندین مرتبه در روز تکرار کنید.

- پس از گذشت دو روز از شروع درد نیز می توانید از روش گرما درمانی استفاده کنید. اگر درد شما همچنان ادامه داشت نیز می توانید از روش های گرما درمانی و سرما درمانی به صورت متناوب بهره ببرید.

- انجام تمرینات و ورزش های کششی نیز در بهبود درد سیاتیک موثر می باشد.

- انجام فیزیوتراپی هم در تسکین درد بیمار موثر بوده و به طور کلی هدف از فیزیوتراپی کمک به قرار گیری بدن در وضعیت صحیح، تقویت عضلانی و افزایش انعطاف پذیری بدن می باشد.

- اگر روش های درمانی بالا پس از چندین ماه نتیجه بخش نباشند و منجر به بهبودی بیمار نشوند روش های درمانی دیگر نظیر تزریق کورتیزون یا عمل جراحی صورت می پذیرد.