درد عضلانی (میالژی) همان چیزی است که همه ما هر از گاهی آن را حس کرده‌ایم. درد عضلات پس از ورزش و هنگام ابتلا به آنفلوآنزا، اتفاقی شایع است. تحقیقات نشان می‌دهند میالژی معمولاً موقتی و غیرجدی است. اما گاهی‌اوقات، می‌تواند نشانه‌ای از اختلالی طولانی‌مدت باشد که نیاز به توجه دارد. اگر نمی‌دانید چرا عضلاتتان درد می‌کنند یا به‌مرور زمان بهتر نمی‌شوند، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
شایع‌ترین علت درد عضلانی
حتماً شما هم این تجربه را دارید که پس از فعالیت یا ورزشی سنگین، دچار گرفتگی و درد شدید عضلات شده باشید. اما همیشه اینگونه نیست و درد عضلانی می‌تواند به‌دلیل بیماری و اختلالات خاصی نیز ایجاد شود.
درد عضلانی جزو دردهای دردناکی است که امروزه بسیاری از مردم جهان را درگیر کرده است. اینگونه دردهای عضلانی بیشتر در ناحیه ران و انگشتان ظاهر می‌شوند و برای دقایقی می‌توانند لحظات دردناکی را برای شما به وجود بیاورند.
شایع‌ترین علت درد عضلانی، کشش، استرس، استفاده بیش‌ازحد و جراحات جزئی هستند که این نوع دردها معمولاً متمرکز هستند و تنها چند عضله از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. شایع‌ترین علل این نوع دردها عبارت‌اند از:
استرس
زمانی که مضطرب هستید، سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند به‌درستی پاسخ التهاب و عفونت را بدهد. درنتیجه به‌درستی نیز نمی‌تواند با بیماری مبارزه کند و همین مسئله باعث درد عضلانی می‌شود.
کم آب شدن بدن
آب یکی از ترکیبات ضروری برای عملکردهای سالم و معمول بدن محسوب می‌شود. بدن بدون آب نمی‌تواند بسیاری از فرایندهای مهم، ازجمله نفس کشیدن و هضم غذا را به‌درستی انجام دهد. وقتی بدن کم‌آب می‌شود و این فرایندها به‌درستی انجام نمی‌شوند، بدن درد اتفاق میفتد.
کار کشیدن بیش‌ازحد از عضله
با اینکه داشتن فعالیت بدنی بالا و ورزش کردن برای سلامتی بسیار مهم است، اما ورزش کردن بیش‌ازحد می‌تواند منجر به آسیب دیدن عضلات و درنهایت دردهای عضلانی شود. در صورتی که به‌اندازه کافی استراحت نکنید دچار چنین مشکلاتی می‌شوید.
کمبودهای تغذیه‌ای
در برخی موارد، عدم دریافت مواد مغذی منجر به دردهای عضلانی می‌شود. ویتامین دی نقش ویژه‌ای در اطمینان از عملکرد صحیح عضلات دارد. ویتامین دی به جذب کلسیم کمک می‌کند و کمبود آن می‌تواند منجر به هیپوکلسمی (سطح پایین کلسیم خون) شود. هیپوکلسمی وضعیتی است که در آن سطح کلسیم خون پایین می‌آید و علاوه‌بر عضلات، استخوان‌ها و اندام‌ها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
پیچ‌خوردگی و کشیدگی
کشیدگی‌ها، پیچ‌خوردگی‌ها و سایر آسیب‌ها می‌توانند باعث درد و ناراحتی عضلانی شوند. بیمار ممکن است متوجه شود که ناحیه خاصی از بدن او درصورت آسیب‌دیدگی، سفت و دردناک شده است. کشیدگی عضلات نیز می‌تواند باعث درد عضلانی شود. برخی از پیچ‌خوردگی‌ها و کشیدگی‌ها نیازی به درمان ندارند، اما بیمار باید استراحت کرده، از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کند یا از کمپرس گرم برای تسکین علائم بهره ببرد. بااین‌حال، اگر آسیب باعث درد قابل توجه، محدودیت حرکتی یا عدم بهبود با گذشت زمان شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
کمبود خواب
کمبود خواب می‌تواند تأثیر شدیدی بر بدن داشته باشد. خواب به بدن اجازه می‌دهد استراحت کند و بهبود یابد، و درصورت عدم دریافت خواب کافی، ممکن است عضلات دچار درد شوند. کمبود خواب باکیفیت نیز می‌تواند باعث ایجاد احساس رخوت شود. این مسئله می‌تواند بر توانایی افراد در تفکر واضح تأثیر بگذارد و انجام کارهای روزمره را برای آنها دشوارتر کند.
عفونت‌ها، بیماری‌ها و شرایط ارثی
بسیاری از مشکلات پزشکی مختلف می‌توانند باعث دردهای عضلانی شوند. شرایطی که معمولاً بر عضلات تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از:
- کم‌خونی (آنمی)
- آرتریت (التهاب مفاصل)
- سندرم خستگی مزمن
- درد پا هنگام راه رفتن به‌دلیل کمبود خون
- درماتومیوزیت (بیماری التهابی عضله و پوست)
- آنفلوآنزا (سرماخوردگی فصلی)
- فیبرومیالژیا (درد مزمن در سراسر بدن)
- لوپوس (بیماری خودایمنی)
- بیماری لایم (عفونت باکتریایی ناشی از کنه)
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- ذات‌الریه (سینه پهلو)
- مونونوکلئوز عفونی (بیماری بوسه)
علاوه‌‌براین موارد، عوامل دیگری نیز وجود دارند که در بروز دردهای عضلانی نقش دارند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- طرز نادرست نشستن و ایستادن
- نشستن‌های طولانی‌مدت
علائم و نشانه‌های دردهای عضلانی بسته به علت آن متفاوت هستند. شایع‌ترین علائم این نوع دردها عبارت‌اند از:
- سفتی و گرفتگی عضلات
- اسپاسم عضلانی به همراه کوفتگی
- تیر کشیدن عضلات
- حساس بودن لمس در محل آسیب‌دیده
دردهای عضلانی چه زمانی خطرناک هستند؟
همیشه علت دردهای عضلانی مربوط به خستگی و کار بیش‌ازحد نیست بلکه بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات نیز هستند که باعث بروز دردهای عضلانی می‌شوند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
بیماری فیبرمیالژیا
فیبرومیالژیا یا درد مزمن عضلات، اختلالی است که اصلی‌ترین مشخصه آن درد عضلانی‌اسکلتی شایع به همراه خستگی، خواب و مشکلات حافظه می‌باشد. بیماری فیبرمیالژیا با تأثیر بر روش پردازش سیگنال مغز، حس دردناکی را ایجاد می‌کند. احتمال ابتلا به این بیماری در زنان بیشتر مردان است.
آرتروز
با اینکه برخی افراد گمان می‌کنند بیماری آرتروز تنها بر مفصل تأثیر می‌گذارد، اما دردهای ناشی از آن در عضلات نیز احساس می‌شوند. برای مثال در صورتی که در ناحیه زانو دچار آرتروز باشید، در ناحیه عضلات زانو و ران به دردهای عضلانی دچار می‌شوید.
بیماری لوپوس
لوپوس، بیماری‌ای خودایمنی است که می‌تواند بر بسیاری از قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد. سیستم ایمنی به‌طور طبیعی از بدن در برابر عفونت‌های خطرناک و باکتری‌ها دفاع می‌کند تا آن را سالم نگه دارد. لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) بیماری مزمن خودایمنی است و زمانی اتفاق میفتد که سیستم ایمنی بدن قادر به ایجاد تمایز بین سلول‌های سالم بدن و مهاجمان خارجی نباشد که در این حالت بدن به سلول‌های خودی حمله می‌کند.
بیماری‌های التهابی
بیماری‌های التهابی مفصل عموماً در افراد مسن باعث درد و خشک شدن عضلات می‌شوند. درد عضلانی و التهاب ناشی از این بیماری در فواصل متناوب عود می‌کند و سپس بهبود می‌یابد و اغلب باعث تخریب و بدشکل شدن دائمی مفاصل می‌شود.
روماتیسم، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی است که علائم دردهای عضلانی از فردی به فرد دیگر فرق دارند و شدت آن ممکن است با هم متفاوت باشد.
آنفولانزا
آنفولانزا، یکی از رایج‌ترین دلایل درد عضلات است. سرماخوردگی و آنفولانزا هر دو عفونت‌های وریدی هستند که باعث التهاب می‌شوند. این عفونت‌ها بدن را مورد حمله قرار می‌دهند و سیستم ایمنی بدن سعی می‌کند با این عفونت‌ها مبارزه کند و همین مسئله موجب می‌شود هنگام ابتلا به آنفولانزا به دردهای عضلانی دچار شوید.
بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون، اختلالی عصبی است که بیشتر افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند و باعث بروز دردهای عضلانی می‌شود.
درمان خانگی دردهای عضلانی
در مواردی که دردهای عضلانی به‌دنبال کشیدگی، کوفتگی یا استفاده بیش‌ازحد از ماهیچه ایجاد شوند، برای درمان می‌توان از راهکارهای خانگی زیر استفاده کرد:
استراحت کردن
با استراحت کردن فشار از روی عضلات برداشته می‌شود؛ زیرا وقتی که ما در حالت استراحت هستیم کمترین فشار به عضلات وارد می‌شود و عضلات آسیب‌دیده فرصت ترمیم خود را دارند.
البته منظور از استراحت، استراحت مطلق نیست؛ زیرا استراحت دائمی و مطلق خود عاملی است که موجب بدتر شدن شرایط می‌شود. در تمام دوران استراحت فعالیت‌های خود را با احتیاط کامل انجام دهید.
یخ‌درمانی
می‌توانید با قرار دادن کمپرس یخ بر روی قسمت آسیب‌دیده، تورم و التهاب موضع درد را کاهش دهید. همچنین از کمپرس یخ می‌توان برای رفع برآمدگی، صدمات بیش‌ازحد، گرفتگی عضلات و کبودی نیز استفاده کرد.
گرمادرمانی
گرمادرمانی می‌تواند با شل کردن عضلات و تحریک جریان خون به کاهش تنش و سفتی عضلات کمک کند. می‌توانید از کمپرس گرم یا حمام آب گرم برای گرمادرمانی استفاده کنید.
ماساژدرمانی
ماساژ می‌تواند تنش را از بین ببرد و جریان خون را به عضلات دردناک بازگرداند. فرقی نمی‌کند درد ناشی از استفاده بیش‌ازحد یا کم‌تحرکی باشد؛ در هر دو صورت می‌توان از ماساژ بهره برد. ورزشکاران از ماساژ ورزشی برای بهبود سریع‌تر درد ناشی از فعالیت‌های ورزشی استفاده می‌کنند.
استفاده از باند کشی
در مواردی که دردهای عضلانی ناشی از آسیب دیدن عضله یا مفصل باشد، می‌توانید از باندهای کشی برای محافظت از محل آسیب‌دیدگی استفاده کنید.
استفاده از داروهای مسکن بدون تجویز پزشک
شما می‌توانید به‌راحتی و با استفاده از داروهای مسکن، درد خود را تسکین دهید. برای تهیه داروهایی نظیر استامینوفن و … نیازی به نسخه پزشک ندارید.
مسکن‌های موضعی
مسکن‌های موضعی می‌توانند به تسکین درد عضلانی کمک کنند. برای کاهش درد از پمادهایی مانند منتول سالیسیلات، کپسایسین یا لیدوکائین استفاده کنید که می‌توانند ناحیه را بی‌حس کرده و درد را کاهش دهند.
روش‌های درمان دردهای عضلانی
در صورتی که دردهای عضلانی ادامه‌دار باشند و پس از گذشت چند روز به کمک درمان‌های خانگی تسکین نیابند، باید برای تشخیص علت آن هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
پزشک از روش‌های زیر برای درمان دردهای عضلانی استفاده می‌کند:
دارودرمانی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای شل‌کننده عضلات و داروهای کورتن، رایج ترین داروهایی هستند که برای درمان آسیب‌های حاد و دردهای عضلانی تجویز می‌شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به درمان مشکل درد عضلانی کمک کند. متخصص فیزیوتراپ از رویکردهای درمانی زیادی استفاده می‌کند که به کمک آن کشیدگی عضلات کاهش می‌یابد. فیزیوتراپ از روش‌های زیر برای درمان دردهای عضلانی استفاده می‌کند:
- کمپرس سرد و گرم
- الکتروتراپی
- تقویت بافت نرم
- ورزش‌درمانی و کشش عضلات
جراحی
جراحی برای درمان دردهای عضلانی فقط در مواردی استفاده می‌شود که آسیب جدی به عضلات وارد شده باشد. برای مثال در صورتی که دردهای عضلانی به‌خاطر اختلالی همچون آرتروز ایجاد شوند و این عارضه باعث نابودی مفصل شود، تنها راه درمان تعویض مفصل است.
راه‌های پیشگیری از دردهای عضلانی
خوشبختانه دردهای عضلانی جزو دردهایی هستند که به‌آسانی قابل پیشگیری می‌باشند و به کمک چنین روش‌هایی می‌توان از آنها پیشگیری کرد:
ورزش کردن و دوری از بی‌تحرکی
30 دقیقه ورزش در روز بسیاری از عوامل سفتی و دردهای عضلانی را از بین می‌برد، اما زیاده‌روی در ورزش نیز می‌تواند دردهای عضلانی را به دنبال داشته باشد. کشیدن ماهیچه‌ها هنگام بیدارشدن از خواب باعث افزایش جریان خون در بدن و آماده کردن عضلات برای حرکت‌های روزانه می‌شود و از سفت شدن آنها جلوگیری می‌کند.
مصرف مکمل کلسیم و منیزیم
ایجاد تعادل میان منیزیم و کلسیم ازطریق مصرف مکمل یا ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از دردهای عضلانی می‌باشند.
استراحت دادن منظم به عضلات
آرامش و کاهش استرس باعث می‌شود ماهیچه‌ها نیز آرامش یابند و استراحت کنند و احتمال سفت شدن آنها کاهش یابد.
مصرف دارو
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوبروفن، آسپرین و ناپروکسن بهترین گزینه در موارد خفیف دردهای عضلانی هستند که شما به‌راحتی می توانید با مصرف این دارو از شدید شدن شرایط پیشگیری کنید. اما توجه داشته باشید بیشتر از دو روز پی در پی مصرف نشوند.
نوشیدن آب کافی
نوشیدن آب و مایعات کافی با حفظ سطح الکترولیت‌ها از گرفتگی و درد عضلات جلوگیری می‌کند. مردان روزانه به سه لیتر و زنان به 2/2 لیتر آب نیاز دارند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
دردهای عضلانی شدید و مداوم باید توسط پزشک ارزیابی شوند. درد و کوفتگی عضلانی که شدید هستند یا برطرف نمی‌شوند، ممکن است نشانه‌ای از اختلالی زمینه‌ای باشند که نیاز به ارزیابی و درمان پزشکی دارد. بیمار باید درصورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کند:
- مشاهده هرگونه علائم عفونت، مانند قرمزی و تورم
- گزیدگی کنه
- بثورات پوستی
- درد عضلانی به‌خاطر مصرف دارو
اگر درد عضلانی همراه با علائم زیر است، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلع
- احساس سرگیجه
- سفتی گردن و تب بالا
- ضعف عضلانی
- عدم توانایی در حرکت دادن ناحیه آسیب‌دیده
- استفراغ
- کاهش حجم ادرار یا احتباس ناگهانی آب
جمع‌بندی
درد عضلانی (میالژی) می‌تواند به دلایل متنوعی ازجمله فعالیت بیش‌ازحد یا کم‌تحرکی عضلات، کشیدگی‌ها، کمبود خواب، یا حتی کمبودهای تغذیه‌ای رخ دهد. اگرچه بسیاری از این دردها معمولاً موقتی هستند و با استراحت و مراقبت‌های خانگی بهبود می‌یابند، اما توجه به علائم و مدیریت مناسب آنها حائز اهمیت است. در صورتی که درد عضلانی شما شدید و مداوم باشد، با گذشت زمان بهبود نیابد، یا با علائم نگران‌کننده‌ای نظیر تب بالا، تورم، ضعف شدید، یا مشکل در تنفس و بلع همراه باشد، قویاً توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این موارد می‌توانند نشانه‌ای از مشکلی جدی‌تر باشند. بنابراین اگر درد عضلانی دارید، توصیه می‌کنیم با تلفن‌های مطب دکتر علیرضا جواهری تماس بگیرید و برای ویزیت هماهنگ کنید.
منابع:
مطالب مشابه
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده می‌شود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانال‌هایی برای رگ‌های خونی جدید ایجاد می‌کند تا مناطق آسیب‌دیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش می‌تواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
پس از جراحی رباط صلیبی، تجربه مقداری درد طبیعی است. سطوح درد می‌توانند بر اساس شرایط فردی متفاوت باشند، اما به‌طور کلی، درد خفیف تا متوسط نشان می‌دهد که بدن در حال بهبودی است. اما درد شدید ، تیز یا دردی که به‌جای بهبودی، بدتر شود نگران‌کننده است و گاها نشانه عفونت، لخته‌ی خون یا بهبود نامناسب است.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ می‌دهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان می‌کند) می‌شوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد به‌عنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیب‌های بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر می‌کند. می‌تواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.