درمان اصلی درد ساق پا استراحت می باشد و باید از انجام هر گونه فعالیتی که موجب تشدید این درد می شود پرهیز کرد. عموما این افراد در هنگام خواب دردهای شدید را احساس می کنند. البته علت درد ساق پا هنگام خواب بستگی به عوامل دیگری دارد که در مقاله جداگانه ای به طور مفصل به بررسی آن پرداخته ایم.
جهت درمان درد ساق پا می توان انجام فعالیت هایی مانند دویدن و پیاده روی را کاهش داد و یا حذف کرد و به جای آن از شنا و دوچرخه سواری بهره برد.
برای کاهش درد و التهاب ساق پا می توان از کمپرس یخ نیز استفاده کرد. به این صورت که یک فنجان یخ را روی ساق پای خود حرکت دهید و یا دو کیسه یخ روی محل درد بگذارید.
بالا بردن پا نیز باعث کاهش درد و تورم ساق پا می شود. در حالتی که نشسته اید پای خود را بلند کرده و روی صندلی مقابل خود به صورت مستقیم قرار دهید. همچنین می توانید هنگام دراز کشیدن روی تخت یا کاناپه زیر پای خود بالشی قرار دهید تا پای شما کمی بالاتر از سطح بدنتان قرار گیرد.
استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب نیز در تسکین درد موثر هستند. البته این داروها زمانی تاثیر گذار هستند که بلافاصله پس از شروع درد و به صورت منظم مصرف شوند. داروهای ضد التهاب ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشند مانند درد و خونریزی شکم که مهم ترین این عوارض است. بنابراین پیش از مصرف این داروها حتما باید با پزشک متخصص مشورت کرد.به ویژه بیمارانی که سابقه آسم، فشار خون بالا و ناراحتی قلب و کلیه هستند نباید مصرف خودسرانه داشته باشند.
درمان درد ماهیچه ساق پا با توجه به دلایل آن متفاوت می باشد و معمولا با استراحت و درمان مناسب بهبود می یابد. اما ممکن است به خاطر وجود یک مشکل اصلی در بدن مجدد عود کند که بهتر است حتما به پزشک متخصص مراجعه شود تا با ارزیابی فاکتورهایی خاص علت اصلی درد ساق پا تشخیص داده شده و درمان مناسب صورت گیرد.
به طور مثال ممکن است پزشک وضعیت پاها، ساق پا، مچ و کف پای بیمار را مورد بررسی قرار دهد و به این نتیجه برسد که ریشه اصلی درد، چرخش بیش از حد پا به داخل یا پوشیدن کفش ورزشی نامناسب می باشد . بنابراین به بیمار توصیه می کند از کفی طبی استفاده کند.
درمان گرفتگی عضلانی
جهت رفع گرفتگی عضلات ساق پا، صاف نگه داشتن و کشیدن پا به طرف جلو می تواند موثر باشد.
کشش و ماساژ عضلات نیزمی تواند کمک کننده باشد. ولی این روش به آهستگی اثر می کند و به سرعت باعث تسکین درد نمی شود. ممکن است داروهای مسکن در درمان گرفتگی موثر باشند. اما معمولا برای یک گرفتگی ساده مصرف دارو توصیه نمی شود.
انجام تمرینات زیر علاوه بر ماساژ در درمان گرفتگی عضلات ساق پا می توانند تاثیر گذار باشند:
- پای خود را به صورت مستقیم و صاف به جلو بکشید و در همین حین چند لحظه مکث کنید تا گرفتگی رفع شود.
- هنگام راه رفتن روی پاشنه راه بروید تا گرفتگی رفع شود.
با انجام اقدامات زیر نیز می توان مانع از گرفتگی عضلات شد :
- انجام حرکات کششی پیش از ورزش
- روزانه 8 – 12 لیوان آب بنوشید تا بدن دچار کم آبی نشود.
- کشش و ماساژ پا
درمان لنگش و پا درد هنگام راه رفتن
این گونه افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به حمله قلبی قرار دارند. به همین دلیل درمان درد ساق پا برای این افراد از اهمیت خاصی برخوردار می باشد و باید یک برنامه درمانی منظم برای آنها جهت مقابله با بیماری های قلبی عروقی تنظیم گردد.
- پرهیز از مصرف سیگار و استعمال دخانیات
- کنترل قند خون
- کنترل فشار خون
- کاهش کلسترول و چربی خون
- مصرف داروهای ضد لخته شدن خون
- پیاده روی به صورت منظم
درمان درد ساق پا به کمک ورزش
درمسافرت و هنگامی که هوا سرد می شود پاهای انسان نیاز به مراقبت بیشتری دارد. مخصوصا افرادی که مبتلا به نارسایی های وریدی یا واریس می باشند. در ادامه به چند تمرین ورزشی مخصوص زانو و ساق پا اشاره می کنیم که با انجام آن ها می توان جریان خون را در پاها گسترش داد.
تمرین1- بالا بردن پاها
- پاهای خود را روی هم قرار دهید
- یکی از زانوهای خود را از روی زمین بالا برده و سپس روی زمین قرار دهید.
- همین کار را با زانوی دیگر خود نیز تکرار کنید.
- این تمرین را برای هر پا 8 مرتبه انجام دهید.
تمرین2- تناسب پا
یک پای خود را از زمین بالا آورده و به سمت چپ و راست بچرخانید.همین عمل را با پای دیگر نیز تکرار کنید.
هنگام سفرهای طولانی مدت با ماشین
تمرین های مچ پا
پیش از رانندگی پای خود را دراز کنید و با انگشتان پای خود به طرف جلو اشاره کنید و پای خود را دایره وار حرکت دهید. در طول سفر نیز در فواصل زمانی منظم بایستید و این تمرین را انجام دهید.
کشش عضلات چهار سر
این تمرین به این صورت می باشد در حالی که ایستاده اید خود را به دیواری تکیه دهید و زانوهای خود را خم کنید و طوری پای خود را عقب ببرید که پاشنه پایتان باسن شما را لمس کند.همین تمرین را با پای دیگرخود نیز انجام دهید.
کشش همسترینگ
در حالت ایستاده از کمر خم شوید و سعی کنید انگشتان پای خود را لمس کنید. چند ثانیه دراین وضعیت بمانید و بایستید.
- درمان گرفتگی ساق پا به دلیل مشکلات عروقی
چنانچه اگر متخصص قلب تشخیص دهد که در رگ های پای شما لخته خون تشکیل شده است باید سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنید. زیرا به تدریج این لخته ها به طرف قلب حرکت کرده و باعث به وجود آمدن خطرات جدی تری برای شما خواهند شد.
روش های پیشگیری از درد ساق پا چه هستند؟
پیشگیری از درد ساق پا روش‌های مختلفی برای اقشار متفاوت دارد. برای نمونه، اگر اهل ورزش هستید، توصیه می‌شود همیشه، قبل و بعد از ورزش، زمانی را به کشش عضلات اختصاص بدهید تا از درد ساق پا ناشی از فعالیت بدنی جلوگیری کنید.
پیاده‌روی منظم هم برای پیشگیری از درد ساق پا در همه سنین بسیار مفید است، چون گردش خون را در بدن و پاها بهبود می‌بخشد. عضلات شکم خودتان را هم تا جای ممکن تقویت کنید. این کار، ریسک گیر افتادن اعصاب در قسمت پایین کمر را کاهش می‌دهد.
نکته قابل‌توجه اینکه استفاده از کمپرس سرد بعد از فعالیت‌های سنگین و طولانی، از سنگین شدن پاها جلوگیری می‌کند، چون رگ‌ها در سرما، باریک می‌شوند و خون راحت‌تر در آنها جریان پیدا می‌کند.
هرگز به مدت طولانی یک‌جا ننشینید. اگر قرار است مدت طولانی در هواپیما، قطار یا چنین جاهایی باشید، بهتر است جوراب فشرده‌ساز بپوشید. این جوراب‌ها را می‌توانید از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های لوازم پزشکی تهیه کنید.
مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم، مانند موز و مرغ برای همه مفید هستند. این مواد غذایی به جلوگیری از آسیب‌دیدگی عضلات پا و تاندون‌ها، و پیشگیری از درد ساق پا در سنین مختلف کمک می‌کنند. نوشیدن آب کافی هم مهم است.
این‌ها هم چند توصیه کلی برای پیشگیری از وضعیت‌های پزشکی و بیماری‌هایی که باعث آسیب عصبی به پاها می‌شوند:
- پنج روز در هفته، هر بار به‌مدت 30 دقیقه ورزش کنید.
- وزن خودتان را ایدئال نگه دارید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
- عضلات پای خود را با تمرین، تقویت کنید. برای نمونه، کشش کف پا انجام بدهید.
- کلسترول و فشار خونتان را کنترل کرده، و اقدامات لازم برای بهبود آنها را انجام بدهید.
- موقع راه رفتن، به اندازه قدم‌هایتان آگاه باشید، و با ریتم منظمی قدم بردارید.
- با مشورت پزشک، از کفش، کفی و ساق‌بند طبی استفاده کنید.
- درباره سایر روش های پیشگیری از درد ساق پا با پزشک خود مشورت کنید.
البته محققان همچنان مشغول آزمایش و تحقیق بیشتر درباره روش های پیشگیری از درد ساق پا هستند. توصیه‌های بالا را جدی بگیرید، اجرا کنید، و منتظر اطلاعات بیشتر درباره روش‌های جدید پیشگیری و درمان درد ساق پا در وب‌سایت دکتر سید علیرضا امین جواهری، جراح ارتوپد و فوق‌متخصص زانو و لگن باشید.
منابع :
مطالب مشابه
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آنها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آنها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر مفاصل مهم است، کمک می‌کنند.
آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی) معمولاً توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری، نوعی التهاب مفصلی است که توسط عفونت ایجاد می‌شود و مفصلی بزرگ در بدن مانند زانو یا مفصل ران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
استئوکندریت دیسکان انتهای استخوان در مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث قطع جریان خون به بخشی از استخوان شده و باعث نرم و ضعیف شدن آن می‌شود. در نهایت، قسمت آسیب‌دیده از بقیه استخوان جدا شده و مقداری غضروف را نیز با خود می‌کشد و علامتی را در جایی که استخوان و غضروف جدا می‌شوند، باقی می‌گذارد.
لوپوس بیماری‌ای است که باعث التهاب در سراسر بدن می‌شود. در این بیماری خودایمنی، به جای این که سیستم ایمنی بدن از شما محافظت کند، به بدنتان آسیب می‌رساند.
نقرس کاذب، نوعی آرتریت است که باعث ایجاد حملات ناگهانی درد و تورم در مفاصل شما شده و به‌طور رسمی به‌عنوان بیماری رسوب کریستال پیروفسفات دی هیدرات کلسیم یا CPPD شناخته می‌شود. اما این بیماری به دلیل شباهت آن به نقرس معمولاً نقرس کاذب نامیده می‌شود.
علامت اصلی نقرس زانو، درد شدید است که اغلب در طول شب شروع می‌شود. حملات حاد نقرس زانو ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشند. معمولاً درد در 24 ساعت اول شروع حملات، به اوج خود می‌رسد. حملات حاد ممکن است به طور مکرر رخ دهند یا ممکن است سال‌ها از هم فاصله داشته باشند.