زانو از مفاصل پیچیده و مهم بدن محسوب می‌شود و در عین حال از دیگر مفاصل بدن نیز پرکارتر می‌باشد و از همین رو بسیار آسیب‌پذیر نیز می‌باشد. با این وجود ساختار زانو به گونه‌ای است که میتواند فرسودگی و ساییدگی‌های مختصر را تحمل کند و باعث ناراحتی نیز نمی‌شود.
زانو درد در حین بالا رفتن از پلهها میتواند دلایل بسیاری داشته باشد و به این که درد چه هنگام و در کدام قسمت زانو بروز میکند نیز بستگی دارد. برخی افراد تنها هنگام بالا رفتن از پلهها درد زانو را تجربه میکنند و برخی دیگر بهطور دائمی این درد را احساس میکنند که هر یک ناشی از عوامل متفاوتی هستند.
درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها
درد، تورم، یا حتی احساس ساییدگی در زانوی شما هنگام بالا رفتن از پلهها میتواند ناشی از طیف وسیعی از بیماری‌ها باشد که مربوط به تخریب غضروف در مفاصل زانو هستند.
بالا رفتن از پلهها اغلب شامل خم و راست کردن مکرر زانو است که منجر به افزایش اصطکاک و فشار بر غضروف آسیب‌دیده می‌شود. این حالت میتواند منجر به درد، تورم و حس ساییدگی شود.
علت درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها
درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها به دلایل مختلفی اتفاق میفتد که در ادامه توضیح می‌دهیم:
نرمی کشکک زانو
نرمی کشکک زانو، اختلالی است که در آن غضروف زیر کشکک زانو آسیب می‌بیند یا نرم می‌شود. این اتفاق اغلب باعث درد در جلوی زانو، به‌ویژه هنگام بالا رفتن از پلهها، چمباتمه زدن یا نشستن طولانیمدت می‌شود. علائم دیگر این اختلال شامل احساس سایش یا ساییدگی در طول حرکت زانو، تورم و بی‌ثباتی گاه به گاه هستند.
آرتروز
درد زانو در هنگام بالا رفتن از پلهها میتواند به آرتروز نسبت داده شود. آرتروز، اختلالی است که با تخریب پیشرونده مفصل زانو مشخص می‌شود. تخریب غضروف در مفصل زانو منجر به افزایش اصطکاک و التهاب در طول حرکت می‌شود که با فعالیت بالا رفتن تشدید می‌گردد. علائمی مانند سفتی، تورم، محدودیت دامنه حرکتی و ناراحتی هنگام تحمل وزن معمولاً مربوط به آرتروز هستند.
آسیب‌های رباط
آسیب‌های رباط، مانند پارگی ACL ،LCL یا MCL، میتوانند به درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها منجر شوند. این آسیب‌ها که اغلب ناشی از پیچش‌های ناگهانی یا ضربه هستند، منجر به بی‌ثباتی مفصل زانو می‌شوند. افزایش استرس در هنگام بالا رفتن از پلهها، باعث تشدید بی‌ثباتی و درد می‌شود. التهاب نیز ممکن است رخ دهد. تشخیص، درمان و توانبخشی مناسب، ازجمله جراحی احتمالی، برای مدیریت آسیب‌های رباط و کاهش درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها حیاتی هستند.
سندرم درد پاتلوفمورال
درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها میتواند به سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS) نسبت داده شود که با ناراحتی در اطراف یا پشت کشکک زانو مشخص می‌شود. PFPS ناشی از تراز نامناسب کشکک است و باعث می‌شود در هنگام بالا رفتن از پلهها فشار اعمالی بر روی زانو افزایش یابد. خم و راست کردن مکرر زانو، تحریک و التهاب بافت را تشدید میکند و باعث درد می‌شود. روش‌های تسکین درد زانو شامل تقویت عضلات اطراف، بهبود تراز زانو و تنظیم تکنیک‌های بالا رفتن از پلهها هستند.
آسیب غضروف
آسیب غضروف میتواند بهعنوان عاملی زمینه‌ای برای درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها در نظر گرفته شود. هنگامی که غضروف در مفصل زانو آسیب می‌بیند یا فرسوده می‌شود، حرکت لغزشی صاف بین استخوان‌ها را به خطر می‌اندازد. بالا رفتن شامل خم و راست کردن مکرر زانو است که میتواند اصطکاک و فشار بر غضروف آسیب‌دیده را تشدید کند. این اتفاق منجر به درد، التهاب و ناراحتی هنگام بالا رفتن از پلهها می‌شود.
پارگی مینیسک
درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها میتواند به پارگی مینیسک نسبت داده شود. مینیسک، که ضربه‌گیر غضروفی مفصل زانو است، میتواند پاره شود و حرکت صاف را مختل کند. بالا رفتن از پلهها فشار بیشتری به زانو وارد میکند و درد را تشدید می‌نماید. پارگی مینیسک ممکن است باعث ناراحتی و تورم شود و مانع بالا رفتن روان از پلهها گردد. گزینه‌های درمانی شامل استراحت، فیزیوتراپی و جراحی احتمالی برای برداشتن مینیسک پاره‌شده و تسکین درد زانو در هنگام بالا رفتن از پلهها هستند.
درمان زانو درد هنگام بالا رفتن از پلهها
افرادی که در هنگام بالا رفتن از پلهها یا تحت هر شرایط دیگری احساس درد در زانوی خود میکنند، باید به متخصص ارتوپد مراجعه کرده و ازطریق تشخیص زودهنگام علت این عارضه، اقدام به درمان کنند. دردی که در بالا و پایین رفتن از پلهها احساس می‌شود مربوط به سندرم پاتلوفمورال می‌باشد که ناشی از قرارگیری نادرست استخوان کشکک در زانو است. روش‌های درمانی کندرومالاسی اغلب به‌صورت غیرتهاجمی هستند و به بهبودی بیمار می‌انجامند. بیماران مبتلا به این عارضه به‌ندرت نیاز به جراحی پیدا میکنند.
- فعالیت‌های ورزشی سبک مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و شنا از ورزشهای بسیار مفید جهت تقویت عضلات پا به شمار می‌روند و بدون اعمال فشار و تنش روی زانو باعث تقویت مفصل زانو می‌شوند و روند بیماری را نیز کند میکنند.
- پرهیز از انجام کارهایی که باعث آسیب زانو می‌شوند به بهبود درد کمک میکنند. بهعنوان مثال افرادی که هنگام بالا رفتن از پلهها زانودرد دارند باید سعی کنند تا حد امکان از پله استفاده نکنند؛ زیرا باعث وارد شدن فشار بیشتری به زانوها شده و روند پیشرفت بیماری را نیز سریع‌تر میکند و باعث تخریب و ساییدگی بیشتر غضروف می‌شود.
- یکی از مؤثرترین روش‌ها در تسکین درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل زانو، انجام فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی و تنظیم برنامه توانبخشی تحت نظر متخصص فیزیوتراپ است. فیزیوتراپ با استفاده از روش‌های پیشرفته اقدام به درمان بیمار و تسکین درد او میکند. تکنیک‌هایی مانند درمان‌های دستی، کشش عضلانی پا، گرما و سرمادرمانی ازجمله راهکارهای بهبود درد بیماران به شمار می‌روند.
- روش‌های دارودرمانی نیز در کاهش التهاب غضروف و درد بیمار تأثیرگذار هستند.
- حفظ وزن متعادل نیز باعث کاهش درد می‌شود. کاهش وزن مانع اعمال فشار اضافی روی مفصل زانو می‌شود و بدین ترتیب از ساییدگی زودهنگام غضروف زانو نیز جلوگیری میکند. بنابراین برخورداری از رژیم غذایی سالم در این مورد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- تزریق داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها نیز روشی مؤثر در کاهش درد زانوی بیمار به حساب می‌آید. کورتیکواستروئیدها موجب کاهش التهاب و تسکین درد بیمار شده و به‌صورت مستقیم داخل زانو تزریق می‌شوند و منجر به افزایش تحرک بیمار می‌شوند. روش تزریق بهعنوان درمان قطعی و دائمی محسوب نمی‌شود. بلکه لازم است هر چند ماه یک‌بار تزریق توسط پزشک صورت پذیرد. توجه داشته باشید که در سال بیش از چهار مرتبه نباید تزریق انجام شود؛ زیرا ممکن است عوارض جانبی برای فرد به همراه داشته باشد.
- در صورتی که درد بیمار شدید بوده و هیچ یک از روش‌های درمانی غیرجراحی مؤثر نباشند، پزشک ارتوپد اقدام به درمان بیمار ازطریق جراحی میکند. بدین صورت که غضروف تخریب‌شده را خارج کرده و تاندون‌ها و رباط‌هایی را که دچار گرفتگی شدند نیز رها میکند. این کار میتواند باعث تغییر جهت کشکک زانو در راستای اصلی خود شود.
حتما بخوانید: درمان زانو درد در افراد مسن
برخی اوقات نیز حذف غضروف تأثیری در بهبود بیمار ندارد و پزشک جراحی تعویض مفصل زانو را انجام میدهد.
جمع‌بندی
درد زانو هنگام بالا رفتن از پلهها یکی از علائم شایع سایش یا نرم شدن غضروف زیر کاسه زانو است. این وضعیت باعث می‌شود که کاسه زانو به‌درستی در شیار خود حرکت نکند و با هر خم شدن زانو به استخوان ران ساییده شود. نیروی واردشده به مفصل زانو هنگام بالا رفتن از پلهها بسیار بیشتر از راه رفتن معمولی است، و این افزایش بار، التهاب و درد را تشدید میکند و ضعف عضلانی در ناحیه ران، یا تورم خفیف همراه است. روش‌های درمانی خانگی و تمرینات تقویتی به بهبود درد کمک میکنند. اما برای تشخیص دقیق و درمان مناسب باید به پزشک یا فیزیوتراپ مراجعه کرد.
منابع
سوالات متداول
خیر، درد خفیف نشاندهنده استرس اولیه بافت است. ادامه دادن با وجود درد اغلب مشکلات جزئی را به مشکلات مزمن تبدیل میکند که نیاز به درمان طولانیمدت دارند. بنابراین پس از تجربه درد خفیف بهطور موقت از آسانسور یا پله برقی استفاده کنید. همچنین سعی کنید ورزشهای تقویت عضلات نیز انجام دهید.
مطالب مشابه
عوارض تعویض مفصل لگن معمولاً زیاد نیستند با این وجود این جراحی هم مانند سایر عمل‌ها ممکن است عوارضی احتمالی در پی داشته باشد که اغلب شامل التهاب و درد است.
درد لگن در زنان شیوع بیشتری نسبت به مردان دارد و میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد. درد های لگنی در زنان ممکن است حاد یا مزمن باشد در حالت کلی درد مزمن لگنی به این معنا می باشد که فرد حداقل به مدت 6 ماه در ناحیه تحتانی کمر یا شکم خود احساس درد داشته باشد.
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده می‌شود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانال‌هایی برای رگ‌های خونی جدید ایجاد میکند تا مناطق آسیب‌دیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش میتواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
پس از جراحی رباط صلیبی، تجربه مقداری درد طبیعی است. سطوح درد میتوانند بر اساس شرایط فردی متفاوت باشند، اما بهطور کلی، درد خفیف تا متوسط نشان میدهد که بدن در حال بهبودی است. اما درد شدید ، تیز یا دردی که به‌جای بهبودی، بدتر شود نگران‌کننده است و گاها نشانه عفونت، لخته‌ی خون یا بهبود نامناسب است.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ میدهد که میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونت‌ها میتوانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدی‌ای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتری‌ها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان میکند) می‌شوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد بهعنوان ضربه‌گیر استخوان‌ها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکان‌پذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز، پارگی‌های لابروم، یا سایر آسیب‌های بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضه‌ای التهابی است که تاندون‌های اطراف مفصل لگن را درگیر میکند. میتواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.
آسیب‌های وارده به زانوها میتوانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل میکند و به شما اجازه میدهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان میکند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما بهطور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.