درمان لقی کشکک زانو با تمرین در خانه

لقی یا بی‌ثباتی کشکک زانو، اختلالی است که به‌دلیل آسیب دیدن رباط‌های زانو ایجاد می‌شود. برای درمان لقی کشکک زانو هم درمان‌های جراحی و هم درمان‌های غیرجراحی وجود دارند.

اما درمان قطعی لقی کشکک زانو، انجام عمل جراحی است؛ زیرا در روش درمانی جراحی، رباط‌های آسیب‌دیده اطراف کشکک زانو، ترمیم و بازسازی می‌شوند. از این رو مفصل زانو به ساختار قبلی خود باز می‌گردد.

درمان به‌موقع عارضه لقی کشکک زانو بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این بیماری پاسخ دفاعی و حفاظتی بدن است که زانو و بافت‌های اطراف برای جلوگیری از شدید شدن آسیب‌دیدگی نشان می‌دهند. به همین جهت درصورت بی‌توجه بودن به علائم بیمار، بیمار به بی‌ثباتی و ناتوانی نیز دچار می‌شود.

با اینکه بیماری‌های مفصلی بیشتر در افراد مسن و سالخورده ایجاد می‌شوند، اما طبق آمارهای به دست‌آمده این بیماری بیشتر در افراد جوان و کسانی که علاقمند به فعالیت‌های ورزشی هستند، رخ می‌دهد. با وجود شایع بودن این بیماری، روش‌های درمانی زیادی برای مقابله و درمان آن وجود دارند که ما نیز در این مقاله پس از ارزیابی علل، علائم و نشانه‌های این بیماری به راه‌های درمان آن می‌پردازیم.

حتما بخوانید: کشیدگی رباط زانو

لقی کشکک زانو چیست؟

مفصل زانو که یکی از بزرگ‌ترین مفاصل بدن است از پایداری و مقاومت بالایی برخوردار است. به گونه‌ای که شما قادر هستید به‌راحتی فعالیت‌های شدیدی همچون پریدن، انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین و بلند کردن اجسام سنگین را به‌راحتی انجام دهید. اما گاهی به‌دلیل افزایش سن یا وارد شدن فشار مضاعف به زانو، ممکن است این مفصل پایدار نیز آسیب ببیند و عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد.

یکی از شایع‌ترین اختلالات زانو که با احساس ناپایداری و بی‌ثباتی در زانوها همراه است، عارضه لقی کشکک زانو است.

عارضه لقی کشکک زانو زمانی ایجاد می‌شود که به‌دلیل ناپایداری مفصل زانو، رباط‌های زانو آسیب ببیند. در این صورت رباط‌ها دیگر نمی‌توانند به‌راحتی همچون گذشته وظیفه خم و راست شدن و ثابت نگه داشتن زانو را ایفا کنند.

وجود رباط در تمامی مفصل‌های بدن ضروری است. مفصل زانو که یکی از پیچیده‌ترین و بزرگترین مفصل‌های بدن است از چهار رباط اصلی تشکیل شده است. دو رباط در اطراف مفصل قرار گرفته‌اند و وظیفه کنترل حرکات جانبی را بر عهده دارند و دو رباط دیگر که به رباط‌های صلیبی معروف هستند حرکت رو به جلوی پشت زانو را کنترل می‌کنند. ازآنجایی‌که زانو و تمامی اجزای آن ازجمله کشکک برای حفظ ثبات خود به رباط نیاز دارند، احتمال آسیب دیدن آن بسیار زیاد است.

اگر این اتفاق برای رباط های صلیبی نزدیک کشکک زانو بیفتد، مفصل زانو دردناک شده و ناپایدار می‌شود. در این صورت گفته می‌شود عارضه لقی کشکک زانو اتفاق افتاده است.

علت و علائم لق زدن کشکک زانو چیست؟

کشکک زانو که یکی از سه استخوان تشکیل‌دهنده مفصل زانو است، همچون دیگر استخوان‌ها برای ارتباط با استخوان‌های دیگر از لایه محافظتی غضروف تشکیل شده است. کشکک زانو به خم و راست زانو راحت زانو کمک می‌کند.

اما در مواردی به‌دلیل آسیب دیدن کشکک یا رباط‌های اطراف آن، کشکک‌ها به‌راحتی همچون گذشته نمی‌توانند وظایف خود را ایفا کنند. عوامل و علت‌های مختلفی هستند که سبب لق شدن کشکک زانو می‌شوند که از رایج‌ترین دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب‌های ورزشی
• افتادن بر روی زمین
• سوانح و حوادث رانندگی
• انجام فعالیت‌هایی که نیاز به خم و راست شدن مکرر زانو دارند.

ناپایدار بودن و خالی شدن زانو در هنگام راه رفتن مهم‌ترین نشانه این بیماری است و فرد مبتلا به آن به علائمی همچون موارد زیر دچار می‌شود:

• تغییر شکل پیدا کردن مفصل زانو
• تغییر شکل پیدا کردن کشکک زانو (کشکک عموماً به اطراف زانو رانده می‌شود)
• ورم کردن و التهاب زانو
• درد و ناراحتی شدید در ناحیه زانو
• کشکک زانو به‌راحتی به چپ و راست حرکت می‌کند.

درصورت بی‌توجهی به علائم این بیماری ممکن است بیمار درد بسیار شدیدتری در ناحیه زانو احساس کند و همین عامل موجب شود به‌راحتی قادر به راه رفتن نباشد. درصورت مشاهده چنین علائمی پیشنهاد می‌شود هرچه سریع‌تر به جراح ارتوپد مراجعه کنید.

درمان خانگی لقی کشکک زانو

درمان خانگی لقی کشکک زانو همان درمان‌های غیرجراحی است. درمان‌های غیرجراحی با تأثیری که در تقویت عضلات و بهبودی دررفتگی دارند، احتمال کاهش لقی مجدد و دستیابی به نتایج رضایت بخش از درمان زانو را افزایش می‌دهند. درمان‌های خانگی برای درمان لقی کشکک زانو شامل موارد زیر هستند:

استراحت کردن

اگر مشکل لقی کشکک زانو بسیار جدی نباشد، می‌توانید با کمی استراحت و دوری کردن از فعالیت‌های سنگین به مقابله با این عارضه بپردازید. البته توجه نمایید استراحت زیاد باعث ضعیف شدن ماهیچه‌ها می‌گردد، که می‌تواند درد مفاصل را بدتر کند.

استفاده از کمپرس آب سرد و گرم

استفاده از کمپرس آب گرم یا حمام کردن با آب گرم تأثیر بسیار خوبی در کم کردن درد و علائم بیماری دارد؛ زیرا گرما با تأثیری که در شل کردن و ریلکس کردن ماهیچه‌های ران و زانو دارد باعث تسکین درد زانو می‌شود. در صورتی که بیمار به‌دلیل لقی کشکک زانو به تورم و ورم در زانو دچار باشد، استفاده از کمپرس آب یخ یکی از سریع‌ترین راه‌ها در تسکین التهاب و ورم حاصل از این بیمار است.

بیشتر بخوانید: مهم ترین دلایل زانو درد در جوانی

استفاده از بریس

حتماً قبل از استفاده از بریس با جراح ارتوپد یا متخصص فیزیوتراپ مشورت کنید؛ زیرا استفاده بیش‌ازحد و بی‌مورد از بریس، خطر بدتر شدن لقی و جابه‌جایی کشکک زانو را تشدید می‌کند. جراح ارتوپد متناسب با شرایط بیمار بهترین نوع بریس را تجویز می‌کند.

استفاده از نوار چسب و اسپلیت

این وسیله باعث ثابت نگه داشتن کشکک زانو و حفظ پایداری و موقعیت زانو می‌شود. استفاده از نوار چسب و اسپلیت، روشی مؤثر در درمان لقی کشکک زانو است که توسط جراح ارتوپد تجویز می‌شود.

استفاده از دارو

داروهایی همچون ناپروکسن، ایبوپروفن و داروهای ضد دردی همچون استامینوفن ازجمله داروهایی هستند که جراح ارتوپد برای درمان لقی کشکک زانو تجویز می‌کند.

درمان لقی کشکک زانو با ورزش

بهترین تمرینات و حرکات ورزشی مخصوص زانو و لقی کشکک زانو شامل موارد زیر هستند:

حتما بخوانید:نرمی کشکک زانو چیست؟

منقبض کردن ماهیچه چهار سر ران

برای انجام این حرکت با فشار دادن زانو توسط حوله‌ای تاشده، عضله چهار سر ران را منقبض کنید. در این حالت، انگشت خود را روی قسمت داخلی ماهیچه چهار سر قرار دهید تا انقباض آن را حس کنید. این حرکت را 10 مرتبه و هر مرتبه به‌مدت 5 ثانیه انجام دهید. سعی کنید این حرکت را هر چه می‌توانید با فشار بیشتر انجام دهید، اما مراقب باشید که این فشار باعث تشدید آسیب‌دیدگی شما نشود.

تمرینات ورزشی به‌صورت طاق باز

برای انجام این حرکت به پشت دراز بکشید و توپی نرم بین دو زانوی خود قرار دهید و زانوهای خود را کاملاً صاف کنید و بعد به‌آرامی توپ را در بین زانوهای خود فشار دهید تا قسمت داخلی ماهیچه‌های نزدیک‌کننده بزرگ منقبض شود. این حالت را 5 ثانیه حفظ کرده و 10 مرتبه با حداکثر فشاری که می‌توانید، تکرار کنید. البته تا حدی که باعث احساس درد و ناراحتی زانو نشود.

خم و راست کردن زانو

زانوی خود را هر چقدر که می‌توانید و تا زمانی که احساس درد و فشار شدیدی بر آن نکرده‌اید، خم و راست کنید. به‌تدریج دامنه حرکت زانو را تا جایی که می‌توانید و احساس درد نمی‌کنید افزایش دهید. این حرکت را 10 تا 20 مرتبه انجام دهید. اما مراقب باشید که باعث تشدید علائم آسیب‌دیدگی نشود.

حرکت ورزشی کشیدگی باسن

برای شروع این حرکت، پشت میز یا نیمکت بایستید و دست خود را روی آن قرار دهید تا تعادل شما حفظ شود. زانو و کمر خود را صاف نگه دارید، در حالی که ماهیچه‌های پایین تنه خود را منقبض می‌کنید، به‌آرامی پای خود را به سمت عقب ببرید. این حالت را دو ثانیه نگه دارید و بعد به وضعیت اول برگردید. این حرکت را 10 مرتبه به گونه‌ای که باعث احساس درد نشود، تکرار کنید.

درمان لقی کشکک زانو با جراحی

در صورتی که علائم و دردهای بیماری با روش‌های خانگی و غیرجراحی تسکین بیابد، نیازی به جراحی برای درمان لقی کشکک زانو نیست. اما تنها راه درمان لقی‌های حاد و تشدیدشونده کشکک زانو، ترمیم رباط‌های زانو است که در این صورت بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت.

یکی از روش‌های جراحی برای ترمیم رباط‌ها و ضایعات داخل مفصلی، پیوند زدن مواد مصنوعی یا طبیعی به درون زانو است. موادی که برای پیوند استفاده می‌شوند شامل اتوگرافت، آلوگرافت و گرفت‌های مصنوعی هستند. از اتوگرافت یا گرافت‌های اتوژن برای ترمیم و بازسازی رباط‌های صلیبی استفاده می‌شود. کارایی و کاربرد این نوع پیوند بیشتر و مؤثرتر از مابقی پیوندها است و در بیشتر جراحی‌های مدرن و کم‌تهاجمی زانو استفاده می‌شود.

جمع‌بندی

لقی یا بی‌ثباتی کشکک زانو، اختلالی است که به‌دلیل آسیب به رباط‌های زانو ایجاد می‌شود و اغلب در افراد جوان و ورزشکار شایع است. این عارضه می‌تواند منجر به درد، تورم، تغییر شکل مفصل و ناتوانی در راه رفتن شود. درمان این بیماری شامل روش‌های غیرجراحی مانند استراحت، استفاده از کمپرس سرد و گرم، بریس و ورزش‌های تقویتی است. بااین‌حال، در موارد حاد، درمان قطعی نیازمند عمل جراحی برای ترمیم و بازسازی رباط‌های آسیب‌دیده است. درمان به‌موقع این بیماری برای جلوگیری از تشدید علائم و بهبود عملکرد زانو بسیار اهمیت دارد. اگر قصد انجام عمل جراحی دارید، پیشنهاد می‌دهیم با تلفن‌های مطب دکتر علیرضا جواهری تماس بگیرید و برای تعیین وقت ویزیت هماهنگ کنید.