12 روش مفید درمان خانگی آرتروز زانو قبل از نیاز به جراحی

استئوآرتریت (OA) شایع‌ترین نوع آرتریت است. آرتروز زانو زمانی اتفاق میفتد که غضروف (بالشتک بین مفاصل زانو) از بین می‌رود. این مسئله می‌تواند باعث درد، سفتی و تورم شود.

هیچ درمانی برای آرتروز زانو وجود ندارد، اما درمان‌های موجود می‌توانند به کاهش ناراحتی و آسیب کمک کنند. همچنین می‌توانند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند و به شما کمک کنند تا بتوانید فعالیت‌های روزانه‌تان را بهتر انجام دهید.

گزینه‌های درمانی آرتروز زانو متناسب با نیازهای فردی بیمار ازجمله سابقه پزشکی، سطح درد و تأثیر بیماری بر زندگی روزمره متغیر هستند.

درمان‌های خانگی آرتروز زانو به‌طور کامل جایگزین درمان‌های پزشکی نمی‌شوند، اما می‌توانند به مدیریت درد آرتروز و کاهش عوارض جانبی کمک کنند. درواقع، تحقیقات سال 2015 نشان می‌دهند تغییر سبک زندگی و درمان‌های طبیعی می‌توانند در کمک به شما در جلوگیری از علائم بسیار مؤثر باشند.

توجه داشته باشید حتماً قبل از استفاده از داروهای خانگی و تغییر سبک زندگی با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه به بررسی رایج‌ترین روش‌های درمان آرتروز زانو در خانه می‌پردازیم:

کمپرس سرد و گرم

کمپرس سرد و گرم برای کاهش درد ممکن است بسیار مفید باشند. آن‌ها عوارض جانبی طولانی‌مدت ناشی از داروها را ایجاد نمی‌کنند. برای کاهش سفتی مفاصل، کمپرس گرم و برای بهبود درد مفاصل کمپرس سرد، بهترین روش‌های درمانی هستند.

بنیاد آرتریت می‌گوید گرما به تسکین مفاصل سفت و شل شدن ماهیچه‌ها و سرما به بی‌حس شدن درد شدید و کاهش التهاب کمک می‌کنند.

کمپرس می‌تواند درد عضلانی یا اسپاسم اطراف مفصل را کاهش دهد. ساخت کمپرس می‌تواند به‌سادگی و با استفاده از حوله‌ای گرم یا سرد انجام شود.

حمام نمک اپسوم

حمام نمک اپسوم می‌تواند باعث تسکین درد مفاصل شود. منیزیم موجود در نمک اپسوم ممکن است به التهاب و درد کمک کند. مطالعه‌ای در سال 2017 نشان داد ماندن در حمام نمک اپسوم برای مدت طولانی سطح منیزیم بدن را افزایش می‌دهد.

می‌توانید نمک اپسوم را از داروخانه تهیه کنید. هر بار 3 فنجان از آن را داخل وان آب گرم بریزید و به‌مدت سی دقیقه داخل وان بمانید.

داروهای مسکن

داروهای بدون نسخه (OTC) و تجویزی می‌توانند به تسکین درد و سایر علائم مرتبط با آرتروز زانو کمک کنند.

برخی از گزینه‌های داروهای بدون نسخه که ممکن است به شما در مدیریت درد و ناراحتی خفیف کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن (ادویل یا موترین)
• استامینوفن (تیلنول) (اگر نمی‌توانید NSAID ها را تحمل کنید)

اگر داروهای OTC مؤثر نباشند، پزشک ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:

• دولوکستین (سیمبالتا)
• ترامادول

ترامادول دارویی مخدر است که ACR/AF استفاده از آن را توصیه نمی‌کند؛ زیرا خطر ابتلا به وابستگی وجود دارد. بااین‌حال، اگر سایر داروها مؤثر نباشند، پزشک ممکن است درنهایت اپیوئید (ماده افیونی) را تجویز کند.

پمادها و کرم‌های موضعی

ممکن است بخواهید از کرم‌ها یا پمادهای موضعی به‌عنوان جایگزین داروهای خوراکی بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید.

این ژل‌ها و کرم‌ها ممکن است حاوی آسپرین یا مسکن‌های دیگر برای بی‌حس کردن درد باشند. می‌توانید آن‌ها را مستقیماً روی مفاصل آسیب‌دیده زانو اعمال کنید.

نمونه‌ای از چنین ژلی، دیکلوفناک (Voltaren) بوده که داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی موضعی (NSAID) است. بر اساس مطالعه‌ای در سال 2020، این دارو به تسکین درد کمک می‌کند.

یکی دیگر از درمان‌های خانگی موضعی، کپسایسین است. کپسایسین، ترکیبی است که از فلفل تند تهیه می‌شود. مطالعه‌ای در سال 2014 نشان می‌دهد مصرف سه تا چهار بار از این پماد در روز بر روی مفاصل دردناک باعث بهبود قابل توجه درد می‌شود.

وسایل کمک حرکتی

بنیاد آرتریت می‌گوید انواع مختلفی از وسایل کمک حرکتی وجود دارند که بدون نیاز به دارو از بیمار پشتیبانی می‌کنند. این وسایل به مفاصل آسیب‌دیده کمک می‌کنند و شامل موارد زیر هستند:

• بریس‌ها
• عصا
• نوار چسب فیزیوتراپی زانو
• کفی کفش

داروهای گیاهی

محبوبیت داروهای گیاهی برای بیماری‌هایی مانند آرتروز زانو در حال افزایش است؛ زیرا برخی از مردم معتقدند این داروها عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای دیگر دارند. اما به این نکته توجه داشته باشید که برخی از مکمل‌های گیاهی عوارض جانبی داشته و با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، تداخل دارویی دارند. بنابراین پیش از مصرف حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برخی از داروهای گیاهی مورد استفاده در درمان درد آرتروز زانو شامل موارد زیر هستند:

• چای سبز: چای سبز حاوی پلی‌فنول است. مطالعه‌ای در سال 2021 نشان می‌دهد این ترکیبات ممکن است به کاهش التهاب و نیاز به داروها کمک کنند. مطالعه کوچکی در سال 2018 درمورد استفاده از چای سبز در درمان آرتروز زانو نشان داد که این چای می‌تواند به بهبود عملکرد مفصل کمک کند، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید این نتایج مورد نیاز هستند. ازآنجایی‌که خطر مشکلات کبدی و عوارض جانبی ناشی از مقادیر غلیظ در هنگام مصرف چای سبز وجود دارند، بهتر است آن را در حد اعتدال مصرف کنید.
• زنجبیل: زنجبیل خوراکی نیز به کاهش درد ناشی از آرتروز کمک می‌کند. طبق مطالعه‌ای در سال 2015، مصرف طولانی‌مدت زنجبیل حتی ممکن است خطر ناتوانی مرتبط با آرتروز را کاهش دهد. البته ازآنجایی‌که زنجبیل نیز عوارض جانبی دارد، بهتر است آن را به‌صورت متعادل مصرف کنید. زنجبیل می‌تواند باعث ناراحتی معده، اسهال و سوزش سر دل شود. همچنین ممکن است با داروهای تجویزی مانند وارفارین تداخل داشته باشد؛ زیرا ضد انعقاد یا رقیق‌کننده خون است. بنابراین قبل از اضافه کردن زنجبیل به رژیم غذایی یا افزایش مصرف آن، حتماً با پزشک خود صحبت کنید.
• زردچوبه و کورکومین: کورکومین ترکیب فعال موجود در زردچوبه است. این ماده بخشی از خانواده زنجبیل است اما ممکن است به روش‌های متفاوتی به آرتروز کمک کند. مطالعه‌ای در سال 2016 روی موش‌های مبتلا به آرتروز نشان داد که کورکومین ممکن است بتواند پیشرفت بیماری را کند کرده و تسکین درد را فراهم کند. بااین‌حال، مطالعه‌ای بالینی در سال 2017 بر روی انسان‌ها، نتایج قطعی مشابهی را پیدا نکرد. تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثر مورد نیاز است. بنیاد آرتریت استفاده از عصاره کورکومین را توصیه می‌کند؛ زیرا کورکومین غلیظ ممکن است آلوده به سرب باشد. 500 میلی‌گرم عصاره کورکومین را دو بار در روز مصرف کنید. اگرچه زردچوبه به‌طور کلی بی‌خطر است، اما می‌تواند باعث تهوع شود و ممکن است با رقیق‌کننده‌های خون تداخل داشته باشد.

طب سوزنی

طب سوزنی مبتنی بر این باور است که بدن دارای الگوهای جریان انرژی است که به آن «چی» می‌گویند. هنگامی که اختلالی وجود دارد که جریان طبیعی انرژی را مسدود می‌کند، درد ایجاد می‌شود. پزشک با وارد کردن سوزن‌های نازک در نقاط خاص، به بازگشایی مسیرها و بازگرداندن جریان طبیعی «چی» می‌پردازد.

در حالی که تئوری چی ثابت نشده است، تحقیقات نشان می‌دهند که طب سوزنی ممکن است درد ناشی از آرتروز، به‌ویژه آرتروز زانو را کاهش دهد.

ماساژ

ماساژ دادن پا باعث شل شدن عضلات کنترل‌کننده زانو می‌شود. این امر می‌تواند «دامنه حرکت» شما را بهبود بخشد تا بتوانید مفاصل خود را بیشتر خم کنید. افزایش دامنه حرکت، بخش کلیدی کاهش درد است. در طول ماساژ سوئدی از ضربات طولانی و سر خوردن روی پوست و ورز دادن عضلات شما استفاده می‌شود.

در مطالعه‌ای اخیر، افرادی که یک ساعت در هفته از این نوع درمان استفاده می‌کردند، بهترین نتایج را مشاهده کردند.

پیش از انجام ماساژ حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

تای چی

این تمرین سنتی چینی می‌تواند عضلات شما را تقویت کرده، به هماهنگی شما کمک کند و مفصل شما را پایدارتر کند. مطالعه‌ای نشان داد افرادی که دو بار در هفته و به‌مدت 12 هفته در کلاس‌های تای چی شرکت کردند تا یک سال بعد احساس بهتری داشتند.

یوگا

یوگا مزایای زیادی دارد. این ورزش نه‌تنها عضله‌سازی می‌کند و تعادل شما را بهبود می‌بخشد، بلکه با درد مبارزه کرده، بدن شما را انعطاف‌پذیرتر می‌کند و استرس شما را کاهش می‌دهد. توصیه می‌کنیم پیش از شروع یوگا حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا با محدودیت‌هایی که برای شما به همراه دارد، آشنا شوید. وقتی شروع به انجام این ورزش کردید، همیشه ابتدا بدن خود را گرم کرده و هر ژست را به‌آرامی شروع کنید.

مدیتیشن

مدیتیشن می‌تواند خلق‌وخوی شما را تقویت کرده و به شما کمک کند احساس مسئولیت بیشتری کنید. مدیتیشن به کاهش صدمات و تحرک بیشتر کمک می‌کند. روش‌های زیادی برای مدیتیشن وجود دارند که شامل مراقبه آگاهانه، تصویرسازی هدایت‌شده، سرود خواندن یا تنفس عمیق هستند.

تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی برای تسکین طولانی‌مدت درد ناشی از آرتروز زانو روشی مؤثر است. ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و کاهش وزن می‌توانند به بهبود سلامت و عملکرد مفاصل کمک کنند. با گذشت زمان، ماهیچه‌هایی که مفاصل شما را تثبیت می‌کنند، تقویت می‌شوند و در برابر آسیب از خود مقاومت نشان می‌دهند.

ورزش

ورزش با مفاصل دردناک می‌تواند دشوار باشد. اما فعال ماندن می‌تواند درد را در طولانی‌مدت کاهش دهد و حتی عضلات را تقویت کند تا از آسیب بیشتر مفاصل جلوگیری شود. بنیاد آرتریت می‌گوید «ورزش، مؤثرترین روش درمانی غیردارویی برای کاهش درد و بهبود حرکت در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو است».

ورزش به مدیریت وزن، ایجاد قدرت عضلانی برای حمایت از مفصل زانو، فعال ماندن و کاهش استرس کمک می‌کند.

انواع ورزش‌های مناسب برای بهبود انعطاف‌پذیری و افزایش مقاومت بدن شامل ورزش‌های هوازی کم‌تأثیر ازجمله موارد زیر هستند:

• دوچرخه‌سواری
• شنا
• ایروبیک در آب
• تای چی
• پیاده‌روی
• یوگا
• تمرینات کششی، تقویتی و تعادلی

دوچرخه‌سواری ثابت نیز می‌تواند به حفظ قدرت در گروه‌های عضلانی چهارسر ران و همسترینگ بدون فشار بر مفاصل زانو کمک کند. هنگامی که از حالت نشسته بلند می‌شوید، از این عضلات در جلو و پشت ران خود استفاده می‌کنید. آن‌ها همچنین به تثبیت زانو کمک می‌کنند.

قبل از شروع هر تمرین جدید با پزشک خود صحبت کنید؛ به‌خصوص اگر قبلاً فعالیت چندانی نداشته‌اید. بنیاد آرتریت 150 دقیقه ورزش هوازی در هفته با شدت متوسط یا 75 دقیقه با شدت بالاتر را توصیه می‌کند. همچنین می‌توانید با دوره‌های کوتاه‌تر ورزشی شروع کرده و با قوی‌تر شدن، به زمان فعالیت خود اضافه کنید.

به‌عنوان مثال، می‌توانید با 10 دقیقه راه رفتن در روز شروع کنید و به‌تدریج سرعت و طول پیاده‌روی خود را افزایش دهید. اگر تازه ورزش را شروع کرده‌اید، ممکن است بعد از تمرین درد خفیفی داشته باشید. این مسئله به این معنی است که باید 1 یا 2 روز استراحت کنید و سپس رژیم تمرینی خود را از سر بگیرید. توجه داشته باشید ورزش را به‌طور کامل کنار نگذارید.

تغذیه مناسب

داشتن رژیم غذایی متعادل می‌تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید و به کاهش وزن شما کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند برخی غذاها برای آرتروز زانو مفید هستند. به‌عنوان مثال رژیم غذایی مدیترانه‌ای به شما کمک کند تا مواد غذایی مناسب مصرف کرده و از غذاهایی که ممکن است علائم شما را بدتر کنند، اجتناب کنید.

بر اساس مطالعه‌ای کوچک در سال 2020، سبزیجاتی مانند بروکلی، اسفناج، کاهو، کلم پیچ و کلم سرشار از ویتامین کا هستند و خواص ضدالتهابی دارند. بنیاد آرتریت همچنین می‌گوید که اگرچه شواهد کاملاً قطعی نیستند، مصرف لبنیات با کلسیم و ویتامین دی ممکن است سلامت مفاصل و استخوان‌ها را تقویت کند. بااین‌حال، لبنیات همچنین حاوی کازئین هستند، که ممکن است برخی افراد نیاز به اجتناب از آن داشته باشند.

علاوه‌براین، غذاهای مناسب دیگر شامل آجیل و روغن‌های گیاهی هستند. نمونه‌ای از این روغن‌ها شامل روغن زیتون است. غذاهای مفید دیگر عبارت‌اند از ماهی‌های غنی از اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی تن، سالمون و ماهی خال مخالی.

از طرف دیگر، بنیاد آرتریت می‌گوید برخی از غذاها می‌توانند با افزایش التهاب بدن، علائم آرتروز را تشدید کنند. این غذاها عبارت‌اند از:

• الکل
• آسپارتام، نوعی شیرین‌کننده مصنوعی
• نمک
• چربی اشباع و ترانس
• اسیدهای چرب امگا 6
• قند
• کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مانند نان سفید، پاستا یا برنج
• غذاهای حاوی مونوسدیم گلوتامات (MSG)
• گلوتن
• کازئین

تغییرات مفید رژیم غذایی شامل موارد زیر هستند:

کاهش مصرف کلسترول

مطالعه‌ای در سال 2018 نشان می‌دهد با وجودی که بین آرتروز و کلسترول بالا ارتباط وجود دارد، کاهش سطح کلسترول (درصورت لزوم) مفید است.

راه‌های کاهش سطح کلسترول شامل مصرف کمتر غذاهای چرب و رژیم غذایی غنی از موارد زیر هستند:

• ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون و خال مخالی
• نان آرد کامل
• برنج قهوه‌ای
• ماکارونی سبوس‌دار
• آجیل
• دانه‌ها
• میوه‌ها و سبزیجات

مصرف ویتامین کا

ویتامین کا در سلامت غضروف و استخوان نقش دارد. بنابراین درصورت ابتلا به آرتروز، بهتر است از دریافت ویتامین کا کافی در رژیم غذایی خود اطمینان حاصل کنید.

پزشکان می‌توانند درمورد مقدار ویتامین کا که هر فرد باید در روز دریافت کند، توصیه‌هایی ارائه کنند. منابع ویتامین کا شامل موارد زیر هستند:

• ناتو (غذای سنتی ژاپنی حاصل از تخمیر سویا)
• کولارد
• سبزی شلغم
• اسفناج
• کلم پیچ
• کلم بروکلی
• سویا

رژیم غذایی مدیترانه‌ای

رژیم غذایی مدیترانه‌ای ممکن است به مدیریت التهاب مربوط به آرتروز کمک کند. بااین‌حال، تحقیقات بیشتری درمورد اثرات و مزایای طولانی‌مدت رژیم غذایی مدیترانه‌ای برای آرتروز مورد نیاز هستند.

نمونه‌هایی از غذاهای مورد استفاده در رژیم غذایی مدیترانه‌ای شامل موارد زیر هستند:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• غلات کامل
• آجیل
• روغن زیتون
• ماهی
• ماست

مدیریت وزن

به گفته بنیاد آرتریت، کاهش وزن می‌تواند کمک زیادی به کاهش درد مفاصل و پیشگیری از آرتروز زانو کند.

حفظ وزن مناسب باعث می‌شود فشار بیش‌ازحد را از روی مفاصل خود بردارید. همچنین به کاهش درد و التهاب در زانوها کمک می‌کند؛ زیرا مفاصل زانو وزن زیادی را از طرف بدن تحمل می‌کنند.

کاهش وزن همچنین ممکن است به کاهش التهاب و خطر سایر بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی‌عروقی کمک کند.

اگر مبتلا به آرتروز زانو هستید و اضافه وزن دارید یا چاق هستید، احتمالاً پزشک برنامه‌ای برای کمک به کاهش وزن پیشنهاد می‌کند.

جمع‌بندی

آرتروز زانو در بسیاری از موارد باعث درد و سفتی مفاصل زانو و ناتوانی بیمار در انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود. درمان‌های خانگی مختلف به مدیریت و تسکین درد کمک می‌کنند. اما در برخی موارد، مصرف داروهای خانگی و بدون مشورت پزشک منجر به تشدید علائم بیمار یا ایجاد عوارض جانبی دیگر می‌شود. بنابراین بهترین راهکار برای درمان، مراجعه و مشورت با پزشک است. پزشک بهترین گزینه‌های درمانی را با کم‌ترین عوارض جانبی و متناسب با شرایط بیمار، سابقه پزشکی، شدت علائم و ... پیشنهاد می‌دهد. دکتر علیرضا جواهری یکی از متخصصان حاذق درزمینه بیماری‌های زانو و لگن است. بنابراین در صورتی که به آرتروز مبتلا هستید با تلفن‌های مطب تماس بگیرید و برای ویزیت هماهنگ کنید.

منابع

healthline.com

pmc.ncbi.nlm.nih.gov

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

oarsijournal.com

pmc.ncbi.nlm.nih.gov

pmc.ncbi.nlm.nih.gov